Monday, October 25, 2010

Vendimi i Berishës për import plehrash, në listë edhe lëndë bërthamore

Mbetjet e ricikluara kanë përbërje toksike por do të përdoren për ambalazhimin e ushqimeve
Foto 3 km pranë Delvinës


Importi i mbetjeve në Shqipëri mund të sjellë edhe mbetje toksike. Në listën e Bazelit nga e cila qeveria ka marrë një pjesë të mbetjeve, të cilave ju ka dhënë “ok” për import gjenden edhe mbetje të tilla. Alarmi është dhënë nga shoqatat ambientalistët në një takim të zhvilluar dje me qëllim parandalimin e zbatimit të vendimit të qeverisë. Të shohim listën e Konventës
së Bazelit me mbi 200 elemente me mbetjet e rrezikshme nga centralet bërthamore. Këtu jemi para një fakti që në shoqëri civile na del si detyre të kërkojmë anulim vendimi”, thotë ambientalisti Lavdosh Ferruni. Pas një sërë konsultash në lidhje me rrezikshmërinë që kanë për shëndetin publik dhe katastrofat natyrore ambientalistet kanë nënshkruar një promemorie, ku i kërkojnë qeverisë pezullimin e vendimit të Këshillit të Ministrave, mbi listën e gjelbërt të mbetjeve që duhet të importohen.

Argumentet

“Ambientalistët kanë saktësuar se nuk është respektuar Konventa e Arhusit, sipas të cilës transparenca me publikun është kusht në miratimin e këtyre vendimeve. Sazan Guri në këtë takim ka pretenduar edhe se shumë produkte të dala nga riciklimi siç janë edhe qeset mund të kenë përbërje me elemente toksike  
“Krimi më i madh që i bëhet një populli që me qese të ricikluara jepen produktet ushqimore si bulmeti, ndërkohë që qese të tilla duhet të jenë për përdorim të dytë për lule, plehra, mbetje”, thotë Guri.
Një tjetër problem i ngritur nga ambientalistët është mënyra e asgjësimit të mbetjeve. Ata kundërshtojnë vendimin ku thuhet se asgjësimi i plehrave do të kryhet duke i depozituar ato mbi, në dhe nën tokë, trajtimi i tokës, injektim i thellë, duke përfshirë injektim me pompim të mbetjeve të lëngshme brenda puseve. Një tjetër pikë është edhe depozitimi sipërfaqësor, ku është parashikuar vendosja e lëngjeve apo llucërave të shkarkuara në gropa, pellgje ujore apo laguna, etj.

Asgjësimi
Në vendim të Këshillit të Ministrave parashikohet landfill me disenjim inxhinjerik të veçantë dhe shkarkimi në një trup ujor përveç deteve/oqeaneve. Sipas vendit parashikohet shkarkimi në dete/oqeane përfshirë futjen në shtratin e tyre dhe trajtimi biologjik i papërmendur në asnjë vend tjetër në këtë listë, i cili rezulton në përzierje apo përbërje përfundimtare që shkarkohen përmes çdonjërit nga operacionet e kësaj liste. Gjithashtu trajtimi fiziko-kimik i papërmendur në asnjë vend tjetër në këtë listë, i cili rezulton në përzierje apo përbërje përfundimtare që shkarkohen përmes çdo njërit nga operacionet e kësaj liste. Në listën e shpërndarë nga Ministria e Mjedisit është parashikuar incinerim/djegie mbi tokë dhe incinerim/djegie në det. Sipas vendimit ruajtje e përhershme si  përshembull  vendosje e kontejnerëve në një minierë dhe grirje apo përzierje para dorëzimit për trajtim në çdo njërin nga operacionet. Gjithashtu parashikohet ri-paketim/ambalazhim para dorëzimit për trajtim në çdonjërin nga operacionet dhe ruajtje në pritje për tu përdorur në çdo njërin nga operacionet.Ne si GRQ do ti kërkojmë mirëkuptimin Qeverisë, që ashtu si kundër dhe vetë ajo ka menduar ta pranojë që ta lerë këtë vendim në paraim për aq kohë sa të merren masat e nevoshje bashkëvepruese të kësaj VKM-je.

Kërkesat e ambientalistëve për qeverinë

1.    Të kontrollohet dhe të kthehet në një rutinë rigoroze lista e futjes së mbetjeve nga importi deri më tashme
2.    Të ngrihet dhe të monitorohet infrastruktura enkas për këto
3.    Të pranohet në parim dhe jo në zbatim, VKM-ja mbi importin e mbetjeve
4.    Të kryhet një studim i nivelit strategjik që të nxjerrë në pah nevojat e kompanive dhe potencialet teknologjike për të përpunuar lëndën e parë nga mbetjet importit dhe /ose vendit.
5.    Të hartohet së shpejti një ligj i paketimit i kompostimit i vend-groposjeve ekologjike nga KE sipas direktivave të shtatorit 2010.
6.    Të mbushet apo të plotësohet së pyetësori për listën e gjelbër, ik akorduar nga KE sipas direktive të shtatorit 2010
7.    Të hartohen më parë marrëveshje për të specifikuar kodet e mbetjeve, standardin e kontrollit (e ndaluar e lejuar, kontroll i lartë kontroll i ulët) me ato shtete, kompanitë e të cilave do të kryejnë importin e mbetjeve
8.    Të hartohet lista e gjelbër me grupe ose progresive në përputhje me infrastrukturën teknologjike dhe kompanitë respektove që krijohen
9.    Të realizohen sa më parë në vendin tonë praktikat e ngritjes së shesheve dhe teknologjive të trajtimit të mbetjeve me anë të kompostimit vendgroposjes dhe djegies teknike.

Ambientalistët bojkotojë takimin me qeverinë: Na quajtën mafioz

Përfaqësuesit e 38 shoqatave për mbrojtjen e mjedisit kanë bojkotuar tryezën me përfaqësuesit për qeverisë ku do të diskutohej vendimi për importin e mbetjeve në Shqipëri. Të kontaktuar nga gazeta përfaqësues të shoqatave kanë pohuar se nuk pranuan të ulen në një tryeze me përfaqësues të qeverisë pasi pak ditë më parë kreu i qeverisë i ka cilësuar mafi0ozë. Në dy salla të ndryshme dy palët kanë dhënë argumente e tyre pro dhe kundër vendimit të këshillit të ministrave. Përfaqësuesit e shoqatave në një letër i hapur i janë drejtuar presidenti të vendit Bamir Topi, Kryeministrit Sali Berisha kryetares së parlamentit Jozefina topalli dhe Ministrit të Mjedisit Fatmir Mediu për të pezulluar këtë vendim deri në plotësimin e gjithë infrastrukturës së nevojshme për menaxhimin e tyre.”Mbase jeni njohur me një nga vendimet e fundit të KM, me anë të së cilës miratohet lista e gjelbër e importit të mbetjeve, ne si grup i Reagimit Qytetar- GRQ, pikë së pari mbështesim grabitjen dhe miratimin nga ana e qeverisë së një liste të gjelbër (List Green), që nënkupton një listë me mbetje, që në fakt nuk janë lëndë të rrezikshme (non hazadrous), ndryshe nga ato të rrezikshme të përcaktuara sipas Konventës Bazel, që kërkojnë masa të rrepta transportimi dhe asgjësimi”, thuhet në letrën e hapur. “Sigurisht, në kuptimin e hapave drejt inkuadrimit evropian, ky angazhim shpreh shumë sens, por ne si grup qytetar, brenda së cilit përfshihen edhe ekspertë mjedisorë të vendit, ju sjellim në vëmendje se duke qenë se importi i mbetjeve të 56 llojeve të miratuara në këtë VKM, jo se nuk sjellin dëme e pasoja në shëndetin njerëzor e mjedisor të një vendi, sidomos kur vendi ynë sipas eksperiencës sonë është i papërgatitur, sidomos kur ato gjatë ruajtjes në kushte magazine dhe pas përdorimit mund të kthehen sipas ligjeve inxhinierike, në të dëmshme dhe/ose të rrezikshme” citohet në letër. “Duke qenë se këto mbetje pas përpunimit do të prodhojnë mbetje, dhe në këto kushte kërkojnë vend-groposje speciale, duke qenë se, shpesh, lëndët që riciklohen apo përpunohen, japin një produkt të një niveli më të ulët dhe me ndotje më të lartë” theksojnë ambientalistët. Sipas tyre për të gjithë këto arsye duhet të pezullohet vendimi deri në marrjen e të gjithë masave .

Ministria e Mjedisit, urdhër pushtetit vendor të ndajë plehrat

Vitin e ardhshëm bashkitë dhe komunat duhet të vendosin kazanë të veçantë për hedhjen e mbeturinave organike dhe atyre inorganike. Strategjia e ministrisë së Mjedisit, e cila pritet të miratohet së shpejti, synon pikërisht ndarjen e mbetjeve që në burim. Në këtë mënyrë industria e riciklueshme në vend do të ketë lëndë të parë pa qenë e nevojshme ta importojë atë. Sipas specialistëve të dikasterit të mjedisit përfitime nga ky proces ka edhe pushteti vendor, i cili do të sigurojë fonde nga shitja e mbetjeve. “Duke filluar nga muajt në vijim bashkitë tona do të jenë të detyruara që të ndajnë mbetjet në kazanë të veçantë që në burim. Duhet të dini që ky nuk është një proces që bëhet sa hap e mbyll sytë, ky është një proces i vështirë dhe i ngadaltë që do të kërkojë kohën e vetë të ndërgjegjësimit dhe edukimit të publikut. Do ti duhet kësaj industrie të riciklimit të drejtohet tek lënda e parë”,- deklaroi zv. ministri Taulant Bino. Edhe pse strategjia do të jetë e detyrueshme për pushtetin vendor, për bashkitë dhe komunat nuk janë përcaktuar penalitete të qarta në rast se nuk do të bëjnë ndarjet në burim të mbetjeve. Ministria e Mjedisit parashikon që deri në vitin 2015 të riciklohen 25% e mbetjeve në vendin tonë, shifër kjo që pritet të arrijë në 50% në vitin 2020.

Mbetjet kimike, në dëm të shëndetit publik

Specialistë të shëndetit publik dhe kimist bëjnë të ditur se në listën e mbetjeve që do të importohen në Shqipëri janë të rrezikshme. Në listë është një grup mbetjesh të kanë përbërje kimike të cilat në reaksione të ndryshme kthehen në helme. Specialistët pohojnë se nuk mund të përcaktojnë ekzaktësisht llojet reaksioneve, por pohojnë se shumë prej tyre janë shumë të dëmshëm. Shqipëria është një ndër vende më të ndotura në Evropë. Sipas studimeve të ISHP-së, mendohet se jeta e shqiptarëve shkurtohet me rreth 2 vjet dhe sjell rreth 1400 raste të reja me kancer. Ndotja e ajrit në vendin tonë është mbi normat e lejuara nga BE dhe kjo po shkakton pasoja të parikuperueshme mbi shëndetin e si pasojë po ulet jetëgjatësia e njerëzve.

Napoli, protesta të dhunshme kundër përpunimit të plehrave

Kanë vazhduar edhe gjatë natës të së premtes protestat kundër vendgrumbullimit të mbeturinave. Forca të shumta policore mbushën rrugët e qytetit ndërsa protestuesit i vunë zjarrin disa mjeteve. Një grua mbeti i plagosur nga përleshjet mes policisë dhe protestuesve. Rrugët e qytetit janë mbushur me mbeturina dhe qytetarët e këtij rajoni kanë më shumë se tre ditë që protestojnë bëjnë të ditur mediat italiane. Berluskoni premtoi se do të investonte 14 milionë euro për organizimin e një ladfilli për të ruajtur shëndetin e popullsisë së Napolit por banorët kundërshtojnë çdo mënyrë përpunimi të mbetjeve në këtë zonë. Ata pretendojnë se sëmundja e kacerit në mushkëri është shumë e përhapur në këtë zonë dhe po merr jetë njerëzish për shkak të mbetjeve të grumbulluara në këtë zonë.

G. Sot

"Shtëpitë" lundruese të milionerëve shqiptarë

Një grusht pasunarësh të rinj që sfilojnë pasionin e ri për jahtet e tyre në Orikum.
Shpenzime marramendëse deri në 6 milionë euro, për "pallatet" lundruese të pronarëve shqiptarë me flamuj të huaj që enden nëpër detra dhe ankorohen në portin vlonjat.

Biznesmenë, edhe artistë e politikanë në një garë kundër valës së krizës ekonomike
Që biznesmenët shqiptarë po blejnë të pasionuar njëri pas tjetrit jahte, kjo dihet. Që në Orikum prej 4 vjetësh funksionon porti i parë shqiptar i jahteve, edhe ky zhvillim unikal turistik ka marrë dhenë. Por se çfarë mplekset mes këtyre të dyjave, pakkujt i shkon ndërmend të hamendësojë.
E më pak mundet të eksplorojë vërtet nga afër një magji komplekse unikale, ku ndërthuren bukuria natyrore, qetësia, siguria, intimiteti dhe një aventurë e shijuar fare pak nga shqiptarët, qoftë edhe post-komunistë; anija. Jo me vela apo barka me motor, por jahti përbën tanimë maninë e atyre që nuk 'iu dridhet dora' si dikur, për të 'marrë në duar çdo lodër", dikur të ëndërruar. Për të shijuar gjithçka nga koha e humbur.
"Pavarësisht tendencës së re për të pasur një jaht, shqiptarët kanë me shumicë makina, por fare pak prej tyre, të numëruar me gishta dore, kanë një anije të tyren, ndërkohë që në botë të dyja këto mjete kanë ecur paralelisht me njëra-tjetrën.
Sikurse pasja e një makine, ka qenë edhe nevoja, pasioni për zotërimin edhe të një barke, sado modeste qoftë", shprehet Kastriot Zilja, i cili, i pasionuar në Itali pas barkave me vela, po bën përpjekje të hapë të parën shkollë për gjithë ata që duan të mësojnë dhe shijojnë magjinë e barkës me vela në Shqipëri.

'Çdo vit nga gjithë bota vijnë tek 'Marina Orikum' rreth 250-300 barka me vela apo jahte dhe ky numër ka tendencë në rritje. Edhe pse porti ka vetëm 3 vjet që funksionon plotësisht.
Barkat vijnë ose tranzit, ose pas herës së parë si tranzit, kryesisht prej ishujve grekë apo Italia, rikthehen me kënaqësi një herë tjetër, apo edhe duke lënë barkat këtu për gjithë vitin", shprehet Giorgio Alfo, investitori italian i portit të parë të jahteve në Shqipëri.
Tashmë porti i jahteve të Orikumit, ndryshe 'Marina Orikum', gjendet në të gjitha hartat botërore. Gjithë adhuruesit e detit që lundrojnë, e dinë ekzistencën e tij dhe, pavarësisht se në brigjet fqinje i frikësonin shpesh me: "Mos shkoni në Shqipëri se ka rrezik", më pas tregonin se dëshira për të eksploruar vende të reja, shpirti i aventurës i drejtonte kah e panjohura.
Por nëse të huajve iu lejohet të vijnë të patrazuar mbi anijet e tyre drejt Orikumit, shqiptarët në vendin e tyre nuk i kanë të drejtat e barabarta me ta. Dhe pavarësisht vizitorëve të përditshëm, në krahasim me porte simotra qoftë dhe në vendet fqinje, Marina Orikum duket shumë më e mpakur.

Por kjo e bën dhe më të qetë për ata që adhurojnë çtendosjen e plotë, harrimin në një qoshe kaq të qetë dhe private.
"Deri në 2013, ligji i moratoriumit anti-skaf ua ndalon shqiptarëve pasjen e një barke vetjake. Kësisoj ne kemi më pak anije të ankoruara në port, në të kundërt do kishim edhe shumë anije shqiptare.

Edhe pse kjo dëmton biznesin tonë, unë e respektoj këtë vendim fisnik. Por të shpresojmë që pas 2013 situata do të ndryshojë.", sqaron Giorgio Alfo. Megjithatë disa nga biznesmenët tanë, ata më të fuqishmit, të parët e vendit, ia kanë dalë me mënyrë tjetër.
Duke zyrtarizuar si pronarë të anijeve të tyre, individë të huaj. E kësisoj janë të detyruar ama të kenë në anije edhe flamurin e huaj përkatës. Me flamur austriak i mban dy jahtet e tij presidenti i grupit 'Yldon', Ylli Ndroqi, me flamur grek biznesmeni tjetër Nikollaq Neranxi etj. Me anijet me flamuj edhe të huaj 'zbarkojnë' aty edhe familjet e biznesmenëve Dulaku, e mjaft biznesmenë të njohur vlonjatë.
Biznesmenët e mëdhenj tashmë e kanë një vend ku të prehin barkat dhe mendjet e tyre të stresuara. E kanë kuptuar këtë dhe mbërrijnë gjithmonë e më të shumtë. I lëshojnë 'lodrat' e tyre të reja dhe të dashura tek Marina Orikum sidomos në verë, për ta pasur si pikënisje nga aty drejt Rivierës shqiptare, për të shijuar ishujt e Greqisë, Kroacinë, Italinë e më tej.
Shumë prej atyre që kanë jahte, ose kanë blerë, ose marrin me qira edhe një apartament në ambientet e portit dhe lënë familjet gjatë gjithë verës, me vajtje-ardhje apo dhe pa u larguar fare.

"Dhe vend më të qetë nuk ke ku gjen. Këtu është relaks total. Edhe peshqit duken të gëzuar, aq sa kërcejnë në ajër, sepse nuk ka kush i trazon. Çfarë ndryshimi me Tiranën, e pabanueshme në verë!", shprehen shumë prej atyre që janë shpërngulur për të jetuar ditë të tëra në port.
Ndihen të mbrojtur nga deti dhe nga toka, të kontrolluar apo rrethuar për hir të qetësisë dhe privacisë së tyre. Edhe plazhin gjithë banorët e bëjnë në një zonë po të veçuar, pjesë e ambienteve të portit. Dhe 'I love the peace and Marina'.
Jo vetëm biznesmenë, edhe artistë e politikanë
Artistët, asnjëri nuk ka mundur të shfaqet aty si pronar i një jahti. Por ama kanë ardhur si partnerë të pronarëve, si miq apo për t'i përdorur jahtet për sfondin e ndonjë videoklipi.
Vizitorë të veçantë mbi jaht në Orikum ishin çifti Etem Ramadani, Inva Mula, të cilët në ditët e pushimit, pasi lundronin në brigjet jugore shqiptare, ktheheshin aty çdo mbrëmje, vizitoheshin nga miq dhe të afërm të përbashkët si çifti Timo Flloko, Vera Grabocka etj.
Për të realizuar videoklipe u shfaqën të mirëinformuar aty edhe Sinan Hoxha dhe Seldi, bashkë edhe me regjisorin maqedonas Aleksander.
Ky përzgjodhi për të xhiruar një prej anijeve turke prej druri, më klasikja dhe romantikja e portit. Edhe grupi i të rinjve shqiptarë, Detriot Alboz, në shoqërinë e kërcimtareve gjallëruan portin për ditë të tëra, duke xhiruar në ambientet e jahtit të dy biznesmenëve të mëdhenj izraelitë, që vizitonin për herë të parë Shqipërinë, dhe gjithë qejf ua vunë në dispozicion, duke iu bërë dhe shëtitje të gjata.
"Jemi të kënaqur që zbuluam Shqipërinë dhe popullin e ngrohtë shqiptar", shprehet Yaniv Blustein, ndërtues nga Tel Avivi. U pa në ato ditë të nxehta edhe futbollisti Devi Muka në shoqërinë e miqve të tij italianë, po me jaht.

Përgjatë gjithë muajit gusht për pushime erdhi si çdo vit edhe ish-presidenti Moisiu me gjithë familjen e tij. Ata marrin gjithmonë një apartament me qira dhe janë nga miqtë më të dashur të portit. Në skafin e mikut Nikollaq Neranxi bujti edhe politikani Pëllumb Xhufi me bashkëshorten. Dy çiftet, Neranxi dhe Xhufi dolën edhe ata së bashku në det për shëtitje freskuese verore.
Po në muajin gusht për të zhvilluar një pjesë të ceremonisë së dasmës u shfaq edhe çifti i ri Gerti Bogdani dhe Edlira Çepani, të cilët morën një nga anijet me qira dhe u nisën drejt kalasë së Ali Pashë Tepelenës në Porto Palermo. Grupe të ndryshme kureshtarësh, të ardhur nga Italia apo biznesmenë italianë dhe anëtarë të trupit diplomatik italian në Tiranë, edhe ata eksploruan portin dhe bregdetin shqiptar të jugut.
Një jaht, si dhe sa shumë shtëpi
Deri në 6 milion euro për të pasur një jaht prodhim të 2010. Ky është kulmi i shpenzimit që një biznesmen shqiptar mund të ketë bërë për një jaht. Dhe ai është presidenti i kompanisë Yldon dhe medias Ora News, Ylli Ndroqi.
Teksa anija dykatëshe, shkëlqyese, rrezëllitëse nga dritat, gati 30m e gjatë, po futej në port teksa dielli kishte perënduar, banorët pritës po hamendësonin e kujt miliarderi, ndoshta arab, do të ishte ky shkëlqim. "Them se bën nja 50 milion euro", komentoi një italian duke e parë. Por kurioziteti u shua të nesërmen, kur nën dritën e diellit mbi të lexohej: 'Yldon'.
E nuk vonon të shohësh të dalë prej saj dyshja e pandarë: Ylli Ndroqi dhe drejtori i televizionit "Ora News", Alfred Peza. Ky i fundit, kur i kërkon të të shuajë kureshtjen, tregon se jahti është blerë aty te 6 milionë euro dhe është prodhim i vitit 2010.
Anija si pallat ka brenda saj një personel prej katër vetësh; një kapiten anijeje italian, menaxher interior dhe barist apo pastrues, italianë dhe kroatë, domethënë me rroga europiane. Që punojnë gati non stop brenda saj, edhe kur ajo duket se thjesht është duke pushuar në mol pa zotërit e shtëpisë.
"Çdo gjë duhet të jetë në çdo moment e përsosur", tregon kapiteni i saj, Andrea Talevi. Një tjetër jaht i Yllit, po i ri, por më i vogël, gjithashtu qëndronte i ankoruar aty, me kapiten anijeje malazez.
Por më i vogli nuk para përdorej tani që ka ardhur më i madhi. Dhe pasi pushimet me familjen mbaruan, anijet u zhvendosën në Durrës dhe më pas në Kroaci. Pak më i vogël në përmasa, por po luks dhe jo i vogël, vërtet një jaht elegant dhe që bie në sy, është edhe ai i Dulakëve. Gjatë gjithë verës ai u banua shumë shpesh nga biznesmenët e njohur dhe familja.
Dhe për sa kohë kanë janë në anije, banorët e saj nuk para kanë nevojë të kenë apo paguajnë vila apo apartamente, pasi jahtet janë një shtëpi e vërtetë, ose edhe si disa shtëpi bashkë, nëse është i madh.
Sa më i madh jahti, aq më e madhe edhe shtëpia brenda tij. Ajo mund të jetë me pak apo shumë dhoma; teke, dopio, korridore, kuzhina, sallon pritjeje, banjo personale, verandë dhe oborr (kuverta).
Të gjitha këto kushtojnë po aq sa edhe shtëpitë, por edhe shumëfishi i tyre. Gjenden aty jahte me vlerë nga 100 mijë, 200, 400, 500 mijë euro deri në 1 milion euro...e deri në 6 milion eurot e Ylli Ndroqit, rekordi i deritanishëm i shpenzimit nga një biznesmen shqiptar për një jaht.
Dhe duke parë rritjen nga viti në vit të këtyre shpenzimeve, por dhe të të ardhurave të një pjese të biznesmenëve tanë anti-krizë, shenjat janë se gara nuk do të mbetet me kaq.

Mungesa e traditës: Të huajt barka me vela, shqiptarët jahte dhe skafe
Jahti i Neranxit, bashkëshortja: "Na pëlqen shpejtësia"
Nëse të huajt afrohen zakonisht dalëngadalë mbi barkat "e ëmbla", "romantike" me vela, pronarët shqiptarë parapëlqejnë skafet, jahtet, domethënë mjetet e shpejta motorike. Nëse peizazhi trazohet nga uturima dhe furia motorike dhe deti çahet fort nga vija e bardhë e shkumëzuar që mbetet pas, paradihet që po vjen një skaf shqiptar.
I një biznesmeni shqiptar. Sepse pothuajse gjithë skafet kanë zotër biznesmenë. Të gjithë pa përjashtim përdorin vetëm skafe dhe asnjëri barkë me vela. "Kanë karakteristikë që iu pëlqen shpejtësia.
Por dhe po të duan, nuk munden ende t'i përdorin barkat me vela, sepse mungon tradita", shprehet Brizio Constantini, që drejton regata velistësh prej dy vjetësh nga Otranto drejt Orikumit. "Ne si familje na pëlqen shpejtësia në det", shprehet bashkëshortja e Nikollaq Neranxit, Nurie Neranxi.


"Nuk ka se si të ndodhë ndryshe. Tradita nga e cila vjen brezi ynë nuk e njeh përdorimin e barkës me vela. Për herë të parë dua që ta fus unë një shkollë të mësimit të barkës me vela, duke filluar që nga fëmijët", shprehet Kastriot Zilja, i cili vetë ka jetuar dhe mësuar rreth velave në Itali.
Këtë verë solli si pioniere të parë një barkë modeste, të vogël. Nxënësit e 'mësënjtores' së tij të parë të velave u bënë nipërit dhe djali i tij. 'Dua që këtë shkollë ta përurojë një shqiptar, sepse fare mirë mund të gjeja instruktorë italianë, por dua që në histori të mbetet se shkollën e parë e ka hapur një shqiptar.
Dhe jam në gjendje ta drejtoj edhe vetë", përforcon idenë ai. Ndërkohë që për herë të dytë në 'Marinën e Orikumit' organizohen kurse 1-javore për mësimin e barkës me vela për fëmijët e zonës përreth në kuadrin e projekteve të Ambasadës italiane. Por me dy instruktorë italianë.
"Vumë re që fëmijët këtu janë shumë inteligjentë, edhe pse pak të egër në karakter. I kapën shumë shpejt rregullat, edhe duke mos ditur mirë italisht, nëpërmjet shenjave. U apasionuan me barkat", shprehet instruktori i ardhur nga Otranto, Domenico Russo.
Dhe në ndryshim nga fëmijët italianë, të cilët janë në mbikëqyrje të rreptë të nënave, dhe më delikatë, e kësisoj është më e vështirë të mblidhen shumë të tillë, fëmijët shqiptarë iu dukën më të guximshëm dhe kureshtarë rreth barkës me vela. "Edhe këto mund të quhen hapat e para në krijimin e një tradite rreth barkës me vela në Shqipëri", do të përgjigjet Domenico Russo.

Velistët e huaj, jo vetëm biznesmenë
Duke parë shumësinë e barkave nga të gjitha vendet e botës; sidomos Italia Jugore dhe Veriore, Franca, Belgjika, Austria, Gjermania, Anglia, Izraeli, apo edhe SHBA dhe Australia më e largët, pronarët e tyre nuk ishin thjesht të pasurit, biznesmenët, avokatët, por edhe doktorët në pension, pilotët në pension të Allitalia apo NATO-s, profesorë universiteti, mjekë, teknikë kompjuterash, inxhinerë dhe dizenjues rrugësh.
Teksa bisedon me ta informohesh edhe më mirë se të pasurit e një barke për ta është traditë dhjetëravjeçare, paralele me pasjen e një makine, që mund ta kenë jo vetëm shumë të pasurit.
Gjë që në Shqipëri, vështirë se dikush që nuk është biznesmen, por thjesht rrogëtar, i punësuar, të ëndërrojë për të pasur një mjet dhe kënaqësi të tillë. "Adhuroj të shëtis me barkë.
Nuk kam reshtur gjithë verën duke lundruar dhe nuk më bëhet të kthehem më në profesionin e gjyqtarit", shprehet Brizio Constantini, ish-kryetar i shoqatës së velistëve në Otranto. "Kisha 3 vjet pa ardhur në Orikum, por ajo që vë re është që deti nuk është aq i pastër sa 3 vjet më parë. Peshqit i shoh më të rralluar dhe kjo do të thotë se ndoshta diçka e papastër hidhet aty.
Mos i bëni gabimet tona qoftë në ndërtime të parregullta, qoftë në ndotjen e ujërave", shton më tej ai. Adhurues i madh i barkës me vela dhe që u vendos në Orikum me familjen e tij për një muaj ishte edhe Stefano Giorgino, mjek nga Leçe. Pas shëtitjeve në det me kamper eksploronte tokën shqiptare.
Eduard Jack është një nga ish-ortakët e markës Philips, belg në origjinë, tashmë në pension, i cili vjen për të pestën herë në 'Marinën Orikum'.
Këtë herë duke anuluar vizitën e parashikuar në Siçili. 'Më pëlqen qetësia relaksuese, natyra e pakontaminuar - gjë që në Belgjikë vështirë ta gjesh, ushqimet e shijshme që çuditërisht kushtojnë fare pak, mikpritja dhe të udhëtoj. Më kishte mbetur pa parë vetëm Berati dhe më mrekulloi", shprehet ai.
Dhe, edhe pse rrugët që të çojnë drejt Beratit magjepsës apo Apollonisë të hedhin pupthi, bukuritë e tjera bënin të kapërceheshin dhe harroheshin vuajtjet.
Por shumë nga turistët e huaj ankesën e vetme kanë që iu duhet të paraqiten në portin e Vlorës për dokumentacionin, pasi vula në Orikum nuk iu njihet dhe shpëtimin e sorollatjes së tyre e kërkojnë te ndonjë gazetar, i cili duhet të ngrërë zërin për ta.  

Por fatmirësisht, nuk ankohen për ushqimet bio, natyrën e virgjër, Shqipërinë muzeale, mikpritjen dhe asnjë nuk ikën pa menduar rikthimin...


Magdalena Alla, G. Shekulli

Alarm te gjuhët e huaja, 80% e studentëve janë mbetës

Dekania e këtij fakulteti Klodeta Dibra propozn ndryshime në sistem
Fakulteti i Gjuhëve të Huaja jep alarmin për numrin  e studentëve jo kalues. Sipas drejtuesve të fakultetit, të rinjtë edhe pse shpallen fitues nga MASH kanë mungesë të theksuar njohurish në gjuhët e huaja të cilat i kanë përzgjedhur. Kësisoj Fakulteti i Gjuhëve të Huaja po përballet këtë vit me shumë studentë të painformuar për gjuhën që kanë zgjedhur të studiojnë. Studentët megjithëse kanë vënë në preferencat e tyre gjuhët e huaja, vijnë në fakultet pa asnjë njohuri rreth tyre.  

Dekania
Shqetësimin e ka shprehur dekania e Fakuletit Klodeta Dibra e cila thotë se pranohen shumë studentë në fakultet dhe vetëm pak prej tyre arrijnë të kalojnë, për shkak të mangësive që kanë rreth gjuhëve. "Mua më vjen keq për sa kohë ata në një nga preferencat e tyre kanë zgjedhur gjuhën turke, apo greke, apo angleze, ne nuk mund ti hedhim në rrugë ata studentë. Ne do të përpiqemi që ata studentë të mund të kapin ritmin. Vitin e parë kalueshmëria është shumë e dobët, dhe kjo bën që një student nuk e mbaron dot këtë gjuhë", tha Klodeta Dibra, dekane e fakultetit të Gjuhëve të Huaja. Mes të tjerave Dibra ngre edhe problemin e tarifës e cila rëndon mbi studentët që duhet të përsërisin vitin. “Ne e kemi pasur këtë problem edhe vite të tjera, pasi për çdo provim që ata duhet të përsërisin duhej të paguajnë edhe tarifë të posaçme. Kjo përbën humbje si në kohë ashtu edhe në para pasi studentët ngelin sërish,”  shprehet Dibra.  

Niveli i studentëve
Ky është i katërti vit që Fakulteti i Gjuhëve të Huaja kërkon të aplikojë këtë metodë për të pasur studentë të një niveli të lartë. Një vit më parë rezultatet e kalimit të studentëve ishin tepër të ulëta. Gati 80 % e studentëve të gjuhëve të huaja rezultuan mbetës, kjo sidomos për gjuhët turqisht, greqisht, gjermanisht apo rusisht.
Rezultate disi më të pranueshme duket se ka vetëm dega e anglishtes dhe italishtja. Sipas drejtuesve të këtij fakulteti, është më se e domosdoshme vendosja e kritereve të reja të pranimit për në universitet dhe zgjidhja e situatës për ata studentë që kanë hyrë tashmë në fakultet, për të mos humbur ato vite studimi që kanë kryer. 

MASH
Një vit më parë propozimi i bërë nga Fakulteti i Gjuhëve të Huaja, nuk është mirëpritur nga MASH apo institucionet e tjera që merren me testimin e maturantëve si AVA apo APRIAL. Sipas tyre fakultetet i kanë në dorë të gjitha mjetet për të seleksionuar ata që nuk e meritojnë të kalojnë. Nëse nuk kanë nivelin e duhur të njohurive, askush nuk i pengon që t’i ngelin. Përballë kësaj situate Dekanati ka kërkuar testim të veçantë, mbi njohuritë për gjuhën e huaj. Sipas tyre, niveli i studentëve të pranuar në vitin e parë lë shumë për të dëshiruar. E thënë me shifra, nga vetë dekanati i Gjuhëve të Huaja, 80 për qind e studentëve që ulen për herë të parë në auditorët e këtij fakulteti, nuk arrijnë të kalojnë stadin e vitit të parë.
Zgjidhja
Për zgjidhjen e këtij problemi është propozuar që vitin e parë studentëve t’ju ofrohet një njohuri bazë rreth gjuhëve të huaja, ndërsa në vitet e tjera të ketë zhvillim të mëtejshëm të njohurive. Pra Fakulteti i Gjuhëve të Huaja për studentët që nuk e njohin fare gjuhën ku studiojnë, ka krijuar disa lehtësi, si kalimi i lëndëve teorike, në vitin e dytë dhe më shumë orë për njohjen e gjuhës. 

Entela Duraj, Tirana. Observer

Etimologjia e fjalës: "Djalli"

Aristofeja nuk pret që rasti t’i ikë, që koha të kalojë e plaga që ka pësuar t’i mavijoset e t’i gangrenizohet. Jo, ajo u mblodh në Romë pasi e ardhmja e vet po rrezikohet, e në Tiranë u përpoq të rivendos rregull, që askush të mos lajthisë nga mësimet e djallit e të heretikëve.

Në një shkrim të dt. 25 shtator te Telegrafi mbi Djallin, ishte një shkrim pa autor, Aristofeja kërkon të mbrohet duke larguar shigjetat e kritikës nga vetja e duke rikonfirmuar përmbajtjen e konceptit Djall, që vetë ka përpiluar e shkruar me kujdes në çdo fjalor të botuar deri më sot. Autori anonim sjell në këtë shkrim trajtesën bajate mbi prejardhjen e fjalës djall: djall, thotë, vjen nga greqisht “dia”, tutje, dhe “vallein”, hedh, flak.

Shikoni ç’ka ndodhur në greqisht: nga shprehjet shqipe hedh vallen dhe shkel me këmbë greqishtja ka marrë vallen për hedh, flak, dhe shkel për këmbë !!) dhe në krah të fjalës diavolos vë anglishten devil.

Autorit të shkrimit s’i bën aspak përshtypje përse te anglishtja devil mungon parashtesa greke dia (d.m.th. tutje) dhe folja greke vallein (flak ?!) dhe as merr mundimin të na shpjegojë se çdo të thotë hebraishtja ha-Satan, arabishtja shajtaan dhe shqipja shejtan.
Hebraishtja ha-Satan, arabishtja shajtaan dhe shqipja shejtan kanë në temën e tyre sinonimet J dhe At, të cilat ky autor e ka të vështirë t’i mësojë.
Antishqiptarizmi s’e ka bërë aq të zgjuar (e veç për këtë Aristofeja e mban dhe e majm si shërbëtor besnik të saj pasi i ditur kuptohet që s’është), ndryshe ai nuk do të guxonte të vinte në shkrimin e tij gjithë ato fjalë, kuptimin e të cilave vetëm një Kod, ai i SHQIPES, mund t’i zbërthejë.

Në anglishten e vjetër devil shkruhej deofol dhe në anglishten mesjetare devel.

Ato bashkë me latinishten diabolicusdhe greqishten diavolos duan të na kumtojnë njeriun e keq, që për Aristofenë është cilido që DI e që Përhap të vërteta si barazimin Ay = Yll.

Një nga karakteristikat e greqishtes është shprehja e mjaft koncepteve me dhjetra fjalë.
Siç shihet, edhe këtu shqipja ia kalon greqishtes e shumë gjuhëve, që mburren me fjalorin e tyre të madh miliona fjalësh.  

Në shqipe, në shumicën e rasteve, sendi dhe koncepti shprehen me një fjalë, dhe kjo shpreh peshën e konceptit dhe qëndrueshmërinë e gjuhës, që e ka krijuar atë.

Në greqisht dia vjen nga fjalë si diavolos apo latinishtja diabolicus, dhe jo e kundërta.

Termi diavolos, njeriu i keq, apo diçka e keqe “qui inspire la haine”, që fut grindjen mes njerëzve (te Bailley), vjen nga shqipja e do të thotë (po e përsërisim dhe një herë për të dashuruarit pas greqishtes së “vjetër ?!” dhe asaj të re) “Di Ay Yll Është”.

Ky njeri që dinte të fshehtat e gjuhës e që guxonte t’ua mësonte të tjerëve bashkë me sekrete të tjera të dijes u deklarua në Mesjetë heretik.
Heretik don të thotë “AR E (= I, të gjithë) them janë”, pra, Ar, Yll, (këtu: Perëndi) janë Të Gjithë Njerëzit e Të gjithë Popujt”.

Djalli dhe Heretiku, janë e kundërta e asaj që pretendon Aristofeja. Dhe kjo del nga vetë goja e saj, nga mësimet që ajo ka përhapur p.sh. në Kinë. Duke njohur për herë e më shumë Kodin e Shqipes ne do të mësojmë se Aristofeja ato që i thotë në një gjuhë, i hedh poshtë në një gjuhë tjetër, atë që nderon te një popull, e poshtëron te një popull tjetër. Por, kësaj loje, besojmë, se po i vjen fundi. Dhe bash për këtë Aristofeja është fort e shqetësuar.



Për kinezët Ai është mashkullia (viriliteti), dhe dashuria, dhe CHIEN AI është rruga përmes së cilës shkohet në lumturinë dhe mirëqenien shoqërore. CH’ I EN AI, vjen nga shqipja dhe do të thotë “(Atëhere Kur) Të Gjithë Të Jenë Ai = Perëndi, (Në Shoqëri Do Të Ketë Paqe Sociale, Mirësi Dhe Mirëqenie Për Të Gjithë).”

Kjo maksimë e filozofisë kineze (e ndërtuar siç shihet me brumë shqiptar) vlen dhe për ne shqiptarët.
Shekuj robërie, shtypje dhe obskurantizmi nuk arritën të përkulin shpirtin shqiptar, shqiptarin nuk arriti ta “qeverisë” askush, as i huaji, e siç po shohim me sytë tona, as ndonjë shqiptar, apo kastë shqiptarësh. Dhe këtu s’kemi të bëjmë me ndonjë instinkt Vetëshkatërrimi, por me instinktin e Mbijetesës.

Në trojet shqiptare rron një racë ku secili është një PERËNDI.
Vetëm atëhere kur shqiptarët do ta kuptojnë në thelb këtë vlerë, vlerën e të qenit popull - perëndi, kur ata do ta respektojnë njëri – tjetrin si Perëndi, kur të punojnë për përsosjen e tyre morale, lartësimin intelektual e të kuptojnë se pushtetin e tyre s’mund t’ia falin askujt, për asnjë çast, e kur të gjejnë rrugën e një vetqeverisjeje të drejtë, ku të dëgjohet e të peshojë zëri i çdonjërit, ku të punohet për një organizim të tillë shoqëror ku i “përfaqësuari”, në se do të ketë atëherë ndonjë të tillë, të revokohet në çdo çast që ta dëshërojnë votuesit e tij, vetëm atëhere shoqëria shqiptare do të shkonte shumë më mirë.

Kjo do të ishte një shoqëri ku përfaqësuesve s’do t’u vente mendja kurrë të guxonin të merrnin qoftë edhe për një çast nëpër këmbë një individ, ta injoronin votuesin e të shfrytëzonin pushtetin për interesa të tyre.
A janë këto mendime një utopi?
Sot këto fjalë janë utopi, por nesër kur të merren vesh gjëra që ne sot, jo për fajin tonë, s’i dimë, s’do të ketë forcë të ndalë njerëzit për të ndërtuar e për të patur për vete një shoqëri më të mirë.
Ne duhet të punojmë e të luftojmë për një shoqëri ku mbreti ynë të ish FSHESARI i turnit të tretë. Atë ditë kur ky fshesar do të kërkonte të flakte fshesën e do të na thoshte se kërkon të mbretërojë mbi ne, ne do ta shkarkonim, sepse ne bënim (përpara) dhe pa të.
Dija është kaq e rëndësishme për mbijetesën, sa që të parët tanë kanë uluritur me shpresë se ne një ditë do t’i dëgjonim, e do t’i kuptonim: ULURASIM ! është një nga fjalët e panumërta kuptimplote që ne e trashëgojmë nga të parët, por deri më sot, fatkeqësisht, s’kemi ditur t’ua vëmë veshin, të kuptojmë se ç’kanë kërkuar të parët tanë të na kumtojnë. Ne s’dimë ende se ç’pasuri e madhe, ç’filozofi fshihet në fjalët e thesarit tonë gjuhësor. Kjo vlen për të gjitha gjuhët e tjera pa përjashtim. Njerëzit kudo nuk e dinë domethënien e fjalëve që flasin për ditë.

Kujt i ka shkuar vallë ndërmend të hetojë më parë një gjë të tillë? Në cilën vepër mund ta keni lexuar këtë gjë? Ende, dhe këto ditë ne lexojmë përralla për gjuhët e gatshme, të ardhura nga lart, apo nga ndonjë anë tjetër e horizontit, apo nga ndonjë kometë që na u vërtitka mbi kokë çdo 3000 vjet?!
Aristofeja gjithmonë do të gjejë kalemxhinj të shkathët për të na treguar prroçka të tilla e për ta larguar vëmendjen tonë sa më larg nga e vërteta.
ULURAS shpreh një barazim semantik e fjalëformues i shfrytëzuar gjërësisht në shqip dhe në të gjitha gjuhët e tjera : UL, Yll = Ur, Ar.

Duke njohur barazime të tilla të thjeshta (shih shkrimet tona te Republika nr. 217 – 220) dija bëhet më e lehtë, me 20 faqe tona fëmijët tanë dinë më shumë, nisin të mësojnë gjëra që deri më sot i mësonin vetëm pjella mbretërish, princash e princeshash, mbase në Kembrixh, mbase diku tjetër.
Dija me kohë është përmbledhur në disa pohime të thjeshta, që Aristofeja i ka përvetësuar e s’pranon të përhapen ndër popull, ndryshe rrezikojmë të bëhemi “të barabartë” e s’do të kemi më elitë.
Ajo ka bllokuar të vërtetën mbi shqipen, por dhe të vërteta të tjera të thjeshta në shkencat e sakta. Fëmijët tanë duhet shtrydhin trutë për të nxënë diçka në tekstet e dobëta shqip, pasi akoma te ne s’ka dalë një njeri, që TË VËRTETAT E DIJEVE TË SHKENCAVE NATYRORE T’I KTHEJË NË NJË GRUSHT POSTULATESH TE THJESHTA.

Na duhet një Lajbnic, apo një Rasëll për ta bërë këtë, e dikush që të marrë guximin t’i përhapë, si dhe një lloj klase politike tjetër (meqë pa të thonë hëpërhë s’kemi nga t’ja mbajmë), që jo vetëm të mos ta ndalonte DIJEN, por ta mbështeste atë si një pasuri të paçmuar për ne shqiptarët.

Çlirim Xhunga
Tiranë, më 26 shtator 2006

Afganistan: Pedofilia si pasojë e islamizmit

Forcat e NATO-s në Afganistan kanë pasur e kanë prej kohësh një problem kur patrullat ushtarake hasin në burra që mbajnë djem të vegjël përdore, sjellja mes të cilëve tregon diçka që deri më sot ishte kaluar në heshtje.


Ushtarakët britanikë zbuluan se burrat "i preknin dhe i ledhatonin" djemtë e vegjël, thotë hetuesja ushtarake Ana-Mari Kardinali, për të përditshmen amerikane "San Francisco Chronicle". "Ushtarakët nuk kuptonin ç'po ndodhte".

Çështja ishte aq shqetësuese saqë Departamenti amerikan i Mbrojtjes dërgoi hetuesen si eksperte sociale, për vëzhgim në terren. Raporti i saj "Seksualiteti i pashtunëve" nuk shkaktoi asnjë reagim mes afganëve, por ushtarakët perëndimorë u tronditën dhe jo më pak u neveritën nga përfundimet e hetimit.

Për shekuj me radhë afganët i marrin djemtë e vegjël, nga 9 në 15 vjeç, si dashnorë. Studimet pohojnë se gjysma e pashtunëve në Kandahar dhe qytete të tjera jugore të Afganistanit janë baha-baz, term që përdoret për burrat me dashnorë të mitur. Madje burrat mburren për këtë.

"Pasja e një djali është bërë traditë për ne", thotë Enajatulla 42-vjeçar nga Baglani, për gazetarin e "Reuters"-it. "Kush do të bjerë në sy duhet të mbajë një djalë", vazhdon ai.

Baglani ndodhet në verilindje, por afganët pohojnë se pedofilia është akoma më e përhapur mes pashtunëve në jug. Pashtunët janë fisi më i rëndësishëm i Afganistanit. Për shekuj të tërë prijësit e vendit kanë qenë pashtunë.

Presidenti i sotëm, Hamid Karzai, është pashtun, nga një fshat pranë Kandaharit. Ai ka gjashtë vëllezër e disi lind pyetja se cili nga meshkujt e kësaj familjeje është baha-baz. Dy afganë me lidhje të afërt me familjen Karzai konfirmojnë se të paktën njëri prej tyre dihet se është baha-baz, ndërsa dy të tjerë dyshohet se janë. Sakaq një amerikan që punonte në pallatin e Karzait me funksion zyrtar për muaj me radhë ka raportuar se sjellja homoseksuale në pallat "ishte e shfrenuar" mes "ushtarëve dhe tipave të sigurisë. Ata flisnin gjithë ditën për djem".

Në Kandahar, me popullsi 500'000 banorë, dhe në qytete të tjera festat e vallëzimit janë shumë të përhapura si mjet dëfrimi. Djemtë e vegjël atje vishen si vajza, vënë makijazh dhe zile në këmbë dhe kërcejnë përpara burrave që iu hedhin kartëmonedha dhe më pas i marrin në shtëpi.

Një raport i fundit i Departamentit amerikan të Shtetit i quan "djemtë kërcimtarë" si një "formë e përhapur dhe kulturalisht e sanksionuar e përdhunimit të meshkujve".

Atëherë, si ndodh që forcat e NATO-s po luftojnë dhe po vdesin për të mbrojtur mijëra pedofilë që nga numri për banor duket se tejkalojnë çdo vend tjetër të botës?! Dhe si ndodhi që Afganistani është shndërruar në kryeqytetin aziatik të pedofilisë?

Sociologët dhe antropologët pohojnë se problemi vjen nga interpretimi i ligjeve islamike. Gratë për afganët janë të paprekshme. Burrat në Afganistan nuk mund të flasin me gratë përveç pasi i kanë propozuar për martesë. Para martese, ata as nuk mund t'i shikojnë gratë. Gruaja në Afganistan është e mbuluar kokë e këmbë.

"E si mund të biesh në dashuri, nëse nuk i shikon asaj as fytyrën", thotë Muhamed Dauti për reporterët. "Kurse djemtë i shohim, kështu që mund të dallojmë se kush është i bukur".

Edhe pas martese shumë prej këtyre burrave vazhdojnë t'i mbajnë djemtë, çka nënkupton dhe një jetë të varfër seksuale me gratë. Një shprehje afgane thotë: "Gratë janë për fëmijë, djemtë për kënaqësi".

Hoxhallarët i mësojnë afganët se gratë janë "të papastra" e ndaj dhe të pakëndshme. Madje, sipas raportit, një burrë i martuar e pyeti hetuesen Kardinali se si zhvillohet shtatëzania tek gratë dhe pas shpjegimit reagoi me neveri dhe pyeti: "E si mund të ndjejë kush nevojën të rrijë me një grua, kur allahu e ka bërë atë të pistë?"

Kjo mbase shpjegon dhe faktin pse gratë në Afganistan fshihen nga jeta publike dhe pse vriten me gurë nëse dikush thotë se janë sjellë keq. Madje dhe duke iu thënë se ligji islamik ndalon homoseksualitetin, pedofilët përgjigjen se ky nuk është homoseksualitet pasi ata nuk janë të dashuruar me djemtë.

"Nuk ka çështje më të tmerrshme dhe që të kërkojë më tepër vëmendje në këtë vend se kjo," përfundon Kardinali. "Jam e tmerruar nga çfarë kam parë këtu".
Një djalë në prehrin e një burri që e quante "imzot", u shpreh për gazetarin e "Reuters"-it: "Kur të rritem do të bëhem dhe unë pronar dhe do të kem dhe unë djemtë e mi". 

Burimi: http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=%2Fc%2Fa%2F2010%2F08%2F28%2FINF21F2Q9H.DTL