Friday, June 3, 2011

“RoboDet” – detektori i minave “made in Kosova”

Prej tetorit të vitit të kaluar, katër studentë të Fakultetit të Inxhinierisë Mekanike të UP-së kanë punuar në jetësimin e idesë së tyre. Një detyrë shkollore që ata e kishin propozuar ishte krijimi i një roboti që do të detektonte mina.

Njësoj si te filmi “The Hurt Locker”, i regjisores Kathryn Bigalow, që në vitin 2010 ishte shpërblyer me gjashtë “Oscar”, ku vendndodhja e minave detektohet nga një robot në formë tanku, Besnik Gashi, Valon Gojani, Kenan Hyseni dhe Drilon Bunjaku, nën udhëheqjen e profesorit të tyre Shaban Buza, kanë krijuar një të tillë.

Prezantimi i tij është bërë mesditën e së mërkurës, në amfiteatrin e këtij fakulteti, të stërmbushur nga kureshtarët. “RoboDet” është emri që ata i kanë dhënë krijesës së tyre. Profesor Buza ka thënë se jo rastësisht lansimi i tij është bërë më 1 qershor, në Ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve.
“Për të treguar se lindi një ‘fëmijë’”, ka thënë Buza, teksa ka treguar se pagëzimi i tij ka kuptimin e një roboti që detekton.

Një tepih i gjelbër që paraqet fushën, i vendosur mbi tavolinë të rrethuar me paralajmërimet se aty “ka” mina, ishte simulimi që ishte bërë prezantimit. Rreth 90 centimetra gjerësi, aq sa është hapësira që ekipet dominuese krijojnë kur futen në fushë për të çminuar, është vënë në dispozicion. Ai dirigjohet nga distanca dhe reagon në metal në 10 centimetra largësi.
Mbeturina të ndryshme mekanike do t’u hynin në punë pesëshes krijuese. Zinxhirë të biçikletës, të shoqëruar me goma të prera e të përshtatura kanë shërbyer për të mundësuar lëvizjen e “tankut”, që mundohet nga tre motorë, që janë bateri të fuqisë 12- voltësh.
Secili nga studentët ka prezantuar nga një pjesë të punimit të tyre, teksa kanë folur edhe për sfidat që kanë pasur. Ndër kryesoret ka qenë kostoja financiare. Fakulteti i Inxhinierisë Mekanike ka pasur mundësi të ndajë vetëm 500 euro për këtë prodhim. Shaban Buza ka thënë se e ka të vështirë të përcaktojë koston e shpenzimeve për të bërë robotin në gjendjen çfarë u prezantua.
“Shumë pjesë kemi gjetur në place të ndryshme të mbeturinave mekanike, ndërsa pjesë që na janë dashur t’i blejmë i kemi marrë me më pak se gjysmë çmimi nga miqtë tanë”, ka thënë Buza.
Studenti Valon Gojani ka thënë se puna 8- mujore për krijimin e “RoboDetit” ka qenë plot sfida.
“Kemi pasur mirëkuptim mes vete dhe përkrahje nga profesori”, ka thënë Gojani.
Buza ka treguar se kjo ide ka lindur bashkërisht, teksa kanë parë se në 12 vjet të pasluftës në Kosovë minat kanë marrë 114 jetë të qytetarëve dhe nga to kanë mbetur të lënduar 449 të tjerë. Megjithatë “RoboDet” ende nuk është i denjë për të dal në terren.

“Nëse duhet të përdoret nga trupat që bëjnë çminimin e fushave në Kosovë, i duhet të sofistikohet edhe pak”, ka thënë Buza.
Dekani i Fakultetit të Inxhinierisë Mekanike, Musli Bajraktari, është shprehur krenar që studentët e fakultetit që drejton kanë prodhuar një robot.

“E kanë prodhuar vetë nga pjesa e parë deri te kjo gjendje në të cilin po e shohim. Çdo pjesë e tij pothuajse është nxjerrë nga mbeturinat”, ka thënë Bajraktari. /kd/

No comments: