Në kërkim të kujt!!!

 Dje u shfaq në televizionin e Top Channel-it një prodhim po i këtij kanali, një serial i vetëquajtur fiksion, me regji të Gjergj Xhuvanit me titull "Në kërkim të kujt!!!"

 Duke u nisur pikërisht nga titulli edhe pse pashë vetëm njërën prej këtyre 5 serive, besoj se e kuptova qartësisht fabulën e këtij filmi, ku marrin pjesë aktorë të mëdhenj të kategorisë së Ndriçim Xhepës, Reshat Arbanës, Luiza Xhuvanit, Niko Kangjerit dhe të tjerë.

 Titulli "Në kërkim të kujt!!!", nënkupton se regjizori i shquar Gj. Xhuvani, nuk ka kuptuar ende se çfarë teleshikuesish kërkon, apo se cilin realitet po trajton.

 Nuk është hera e parë dhe sigurisht që nuk do jetë as edhe e fundit, ku filma prodhim shqiptar, i kalojnë pranë realitetit shqiptar, po vetëm për pak milimetra, nuk e takojnë dot fare.

 Si fillim doja të trajtoja shqipen letrare që përcillet në dialogjet mes personazheve.
 E shtirë, e pajetë me asnjë pikë takimi me fjalorin e sotëm popullor. Po ashtu si banaliteti i përdor prej atyre nxënësve në film, shumë i rëndomtë për të qenë banal.

 Duke kaluar më pas tek ngjarjet e prekura, ku mjeku shikonte përmes syrit të pacientit, trurin e tij.

 A nuk e di Zoti regjisor realitetin e mjeksisë sonë, ku në Lushnjë para pak javësh një burrë vdiq i shtypur nga treni, 5 minuta larg spitalit pasi ambulanca erdhi pas 1 ore.
 Ku një grua e re shtatëzëna në Korçë vdiq si pasojë e ndërhyrjes së mjekut në efekt alkooli.
 Në cilin realitet e marrin frymëzimin këta regjizorë?
 Në kërkim të kujt audience i realizojnë këto filma?

 Pa folur pastaj për vjedhjen e asaj fotos në tabelën e nxënësve të dalluar të shkollës dhe me një drejtor që vjen në shkollë që në orën 7-të të mëngjesit, që ndjen mungesën e fotos dhe menjëherë lajmëron edhe policinë.

 Drejtori nuk dihet se cilën ditë shkon të vizitojë shkollën e tij, nxënësit nëpër shkolla kryejnë marrëdhënie seksuale nëpër banjo e pinë hashash në mes të orëve dhe kurrë një polic apo një drejtor nuk e ka kapur apo ngritur si shqetësim.

 Bindja ime ka qenë se një film duhet të bazohet mbi një realitet dhe të godasë anët negative të tij, për të dhënë në fund me anë të fabulës një moral, por filma të tillë, bëjnë mirë të titullohen të gjithë "Në kërkim të kujt!!!"

 Shkroi: Stop Injorancës!

Maya

Jo, mos mendoni se ky artikull ka për qëllim të informojë lexuesit për fiset Asteke Maya (maja) të Amerikës Jugore , të njohura së fundmi për kalendarin e tyre të profetësive mbi fundin e botës (apokalipsin e qametin) 21.12.2012, pasi edhe kjo datë u shty së fundmi edhe me 50-vjet.

Jo, nuk bëhet fjalë as për Fatbardha Aliçkajn, këngëtaren që po trondit skenat shqiptare, me nofkën Maya.

Maya është filmi më i ri shqiptar që po shfaqet në kinematë e kryeqytetit, e të cilit po i bëhet një marketing i fuqishëm në mbarë shtypin shqiptar. 

Një film artistik me metrazh të gjatë, prodhim i “Art Film P&D”, i titulluar “Maya”, si emri i gruas së bukur që do të “përziejë” gjithë fshatin. Filmi është mbështetur mbi një tregim të Luljeta Lleshanakut,  e cila e ka përshtatur atë në një skenar filmi së bashku me Pluton Vasin.


Nuk mund të rri pa shkruar diçka rreth ngacmimit që më shkaktoi ky film i ri Shqiptar. Duke nisur që tek titulli që nuk është aspak shqip dhe duke lundruar përmes tematikës që ai trajton.

Kritikët e publicistë të ndryshëm, e kanë quajtur këtë film një kronikë provinaciale, që ndodh në të gjitha provincat shqiptare dhe rëndomtë ngjarje të tilla mbushin e nxijnë çdo ditë shtypin shqiptar. Pra, është parë si një fenomen negativ në shoqërinë shqiptare dhe shumë aktual.

Nuk e kuptoj fillimisht se përse edhe ata pak filma që bëhen pothuajse shqip e me aktorë pothuajse shqiptarë, e prekin kaq përciptas realitetin shqiptar, por edhe kjo prekje kaq sipërfaqësore.

A thua është vërtetë kjo problematika reale e shoqërisë shqiptare?

Në pjesën më të madhe të filmave realizuar pas 90-ës gjithçka na shfaqet gri e zymtë, mbushur me bunkerë, pa dialog, me kriminalitet, prostitucion, drogë.
Filmi trajton një provincë e thashethemet që bëhen në të. A ka ndonjë provincë në botë ku nuk bëhen thashetheme, apo vetëm ne shqiptarëve nuk na lejohet?

Filmi trajton gjithashtu fanatizmin dhe nga ana tjetër vendos si personazh kryesor, një paruker që lyen përlyen e zbukuron gjithë gratë e zonës. Po më thoni more zotërinj të nderuar, se si ka mundësi që në një provinë kaq fanatike, të gjithë meshkujt lejokan gratë e tyre të lyejnë flokët tek parukeri? Ose nuk ka fanatizëm, ose nuk ka parkuer mashkull, të dyja nuk shkojnë...

Ajo që të tërbon edhe më shumë është fakti se janë po këta aktorë, regjizorë e skenaristë shqiptarë që japin gjithashtu kontributin e tyre tek filmat e rinj të Hollivudit, ku ne shqiptarët etiketohemi e trajtohemi si kriminelë, hajdutë, tutorë, fanatikë, të prapambetur, të pazhvilluar...

Kur do të dalë një skenarist shqiptar që të prekë realisht, dramën shqiptare?
Për korrupsionin qeveritar apo ndërkombëtar, për rrezikun e madh që i kanoset gjuhës shqipe (MAYA), për radikalizimin e besimtarëve fetarë, për xhamitë që këndojnë akoma arabisht dhe për kishat që thurin plane shoviniste, për mjerimin migjenian të zonave rurale të Shqipërisë, për shkatërrimin e florës e faunës shqiptare, për plehrat që po na mbulojnë dhe për ato që po importojmë, për degradimin e sistemit arsimor, për dezertfikimin total moral të mjekësisë shqiptare dhe kushtet skandaloze në spitale, për shërbimet e mjera dhe infrastrukturën, për nivelin skandaloz në sport dhe degradimin e muzikës e artit në përgjithësi, për humbjen e identitetit, traditave, zakoneve, etj, etj.


Një popull shterp në art, është shterp edhe për të ardhmen e tij.

Shkroi dhe përgatiti: Stop Injorancës http://www.facebook.com/NdalPaditurise2

Filmat shqip pas ‘90-ës, mediokër !

Me pak përjashtime, kinematografia post-komuniste në Shqipëri është mediokre. Këtë e thotë një prej kineastëve më të njohur shqiptarë, regjisori Saimir Kumbaro. Së fundmi ka qenë anëtar jurie i festivalit ndërkombëtar të filmit në Kosovë, ku pa se ku qëndron kinematografia shqiptare, krahasuar me atë të rajonit.

Në një intervistë, Kumbaro jep mendimin e tij se ku çalojnë filmat shqiptarë, ku ka gabuar Qendra Kombëtare Kinematografike në politikat që ka ndjekur dhe çfarë duhet bërë. Cilat janë kriteret që duhet të plotësojnë kryetari dhe anëtarët e bordit të ri të QKK-së. Vetëm pak kohë më parë ju ishit anëtar i jurisë së “PRI-FILM FEST” në Kosovë, si qëndronte filmi shqiptar në këtë përballje të kinemasë ballkanike?
Në Prishtinë u organizua festivali i parë ndërkombëtar i filmit “PRI-FILM FEST”. Në të morën pjesë rreth 30 filma nga shumë vende të botës. Gjatë festivalit u ballafaqua filmi ballkanas. Mund të them se filmat e prodhuar nga Kroacia, Maqedonia dhe Bosnja qëndronin më lart se filmat shqiptarë. Juria e festivalit nderoi me çmimin special të jurisë filmin e regjisorit Gjergj Xhuvani. Filmi më i mirë ishte ai boshnjak dhe me radhë filmi maqedonas, kroat dhe afganistanas. Filmi i Xhuvanit “Lindje-Perëndim –Lindje” la pas filmin gjerman, anglez, malazez.

Ku mendoni se çalon kinematografia shqiptare?

Pikat e dobëta sipas meje janë: producenti dhe skenari. Gjithashtu mirë do qe që (duke ju referuar Ligjit për kinematografinë) që nga kontingjenti i të rinjve të përzgjidheshin elementë që kanë vërtetuar se kanë talent dhe janë të aftë të prodhojnë një film. Në vitin 1996 me dëshirën e mirë që produkti kinematografik do rriste cilësinë dhe sasinë, u krijua Qendra Kombëtare Kinematografike. Duke mos e pasur fort në konsideratë artin e shtatë, Qeveria me propozimin e ministrit të Kulturës vunë në krye të saj aktorë, apo ekonomistë me njohuri dhe vizion të limituar për të ardhmen e kinematografisë. Faktet flasin vetë. Kanë kaluar afro 13 vjet dhe po të shohim cilësinë e filmit shqiptar të prodhuar pas vitit 1996 niveli artistik lë për të dëshiruar. Veçoj këtu regjisorin Gj. Xhuvani, i cili ka prodhuar një apo dy filma cilësorë. Të tjerët futen në kategorinë e mediokritetit.

Ku mendoni se ka gabuar QKK, në politikat që ka ndjekur?

Mendoj se gjithçka çalon në përcaktimin e anëtarëve të KMP dhe emërimin e një kryetari të QKK. Ndërsa bordi (këshilli i miratimit të projekteve) ka në përbërjen e tij një grup prej 7 anëtarësh, të cilët miratojnë projektet dhe më pas marrin vulën e kryetarit të QKK për të hyrë në prodhim. Një KMP ku shumica janë aktorë pa njohuri përkatëse për filmin dhe nuk kanë aftësinë të shohin filmin e ardhshëm që në skenar (Vepra letrare). Dihet që një skenar i mirë premton për film të mire dhe një i dobët, sado i aftë të jetë regjisori nuk mund ta kalojë mesataren e një filmi. Mendoj se ata që qenë në bordin e shkuar nuk i plotësonin kushtet dhe nuk i kanë njohuritë e duhura që të jenë në gjendje të analizojnë një skenar filmi. Kjo gjë ka bërë që në prodhim të hyjnë filma që me zor i afrohen prodhimeve të realizuara në periudhën komuniste.

Po sa i përket mbështetjes financiare, a ka qenë QKK, një menaxhere e mirë fondesh?

Një politikë e gabuar po ndiqet nga Kryetari i QKK zoti Xhevdet Feri, i cili fut në prodhim regjisorë të huaj, të cilët marrin shuma të konsiderueshme nga fondi i QKK-së për të prodhuar një film që në fund të fundit cilësohet si një vepër e regjisorit. Askush nuk mund të thotë se prodhimi shqiptaro-serb “Muaji i mjaltit” është film shqiptar. “Muaji i mjaltit” është “një film nga Goran Paskaleviç”. Po kështu, rasti i fundit është ai ku një regjisor i panjohur gjerman, që ka xhiruar vetëm dokumentarë merr një buxhet prej gati 290.000 euro për 16 ditë xhirim në Tropojë. QKK nuk kishte pse tregohej kaq bujare. Të xhirosh në Tropojë 16 ditë me një grup prej 30-40 vetësh nuk ka pse të trajtohej me një buxhet të tillë. Një film me metrazh të shkurtër nuk kushton më shumë se 30.000-50.000 euro. Çuditërisht regjisorit gjerman i jepet një buxhet, i cili nuk e justifikon QKK. Ndërkohë regjisorë si Anagnosti, Çashku, Mitro, Muçaj, Kapexhiu, Mysliu dhe Prifti presin radhën me shpresë se politika e QKK-së do ndryshojë dhe do t’i afrojë kineastët e vjetër që gëzojnë shëndet. Kurosava ka xhiruar edhe kur ishte 90 vjeç. Arti nuk njeh moshë. Franca, vendi ku lindi kinemaja ka krijuar një fond të veçantë për vendet frankofone me qëllimin e mirë të mbështesë regjisorët e huaj dhe ky fond nuk i kalon të 100-130 mijë euro.

Megjithatë nuk mungojnë politikat për të mbështetur kineastët e rinj...
QKK financon studentët e Akademisë së Arteve, dega regjisurë filmi. Kjo praktikë bie ndesh me ligjin, i cili thotë se QKK duhet të mbështesë kineastët e rinj. Një student është në rrugë drejt të bërit kineast. Kur të diplomohet dhe të tregojë se i ka aftësitë si regjisor, atëherë QKK duhet t’i mbështesë nëse KMP u miraton projektet. Një tjetër e metë e politikës së QKK është e drejta e licencimit. Edhe pse shteti ka krijuar Drejtorinë e Licencimit, QKK gëzon të drejtën të licencojë cilindo që kërkon të bëhet producent. Mjafton të kesh dëshirë, të paguash në arkën e QKK, 4000 lekë dhe menjëherë fiton të drejtën e aplikimit për të kërkuar para. Praktika ka treguar se producentët që nuk janë në gjendje të bëjnë montazh financiar, pra të gjejnë para, nuk ka pse ta fitojnë të drejtën e punëmarrjes. Në rast se vazhdohet me të njëjtën politikë kulturore në kinematografi si dhe miratimin nga kryetari i ri i QKK-së i një bordi të manipulueshëm dhe jo profesional, veprat e reja do jenë nën nivelin mesatar.


Atëherë, si mund të funksiononte më mirë QKK?
Që QKK të menaxhohet me kualitet profesional do t’i sugjeroja Ministrit të Kulturës të bazohet në Ligjin e kinematografisë për emërimin e kryetarit te ri të saj. Ai duhet të përzgjedhë mes kandidaturave ata më profesionalët, duke u bazuar në platformat personale që duhet t’i paraqesin komunitetit të kineastëve dhe personalisht specialistëve në MTKRS. Ministri (sipas ligjit) të propozojë në qeveri për kryetar të QKK një kineast që e njeh menaxhimin e filmit, ka kulturë profesionale, dhe vë në jetë politika në zhvillim të kinematografisë. Ka ardhur koha që në krye të QKK-së të mos emërohen njerëz që prej vitesh kanë hyrë në protokoll, por drejtues që i shërbejnë komunitetit të kineastëve. Shpresojme që z. Ministër, edhe pse pak e njeh kinematografinë, të marrë në konsideratë propozimet e kineastëve me përvojë. Si përfaqësues i “Euroimage”, ministri të marrë mendimin e kineastëve që e njohin mirë kinematografinë, si në planin teorik, ashtu dhe profesional praktik. Z. ministër të bëjë përpjekje që buxheti i QKK të rritet deri në 2 milion euro. Vetëm kështu, kinematografia shqiptare do ta luajë drejt rolin e saj si ambasadore nëpër botë.

Nuk kemi nivel për “Oscar”

“Filmat shqiptarë të prodhuar në vitin 2008-2009 nuk i plotësonin kushtet për të marrë pjesë në garën për “Oscar” në Los Anxhelos”. Kështu shprehet regjisori Saimir Kumbaro, i cili në janar të këtij viti shfaqi filmin e tij “Ne dhe Lenini”. Kumbaro thotë se është i ndërgjegjshëm për nivelin e filmit të tij dhe as që u mundua t’i futej procedurave për këtë garë. Për këtë edicion, kinematografia shqiptare shkon në garën e çmimeve “Oscar” me filmin “Gjallë” të Artan Minarollit.

Na ishte një herë Kinostudio

Sipas regjisorit Kumbaro, “AlbaFilmi” ky ish-institucion gjigant me statusin e servisit për kineastët ndërroi destinacion, duke u shndërruar në servise dhe lavazhe makinash. Një pjesë e territorit iu dha mediave televizive duke i nxjerrë përfundimisht jashtë loje kineastët... “Kinostudio pa laborator, pa atelie, pa salla montazhi e dublazhi, pa auditorium për miksazhin, sot është në pikë të hallit dhe askush nuk e di pse mbahet dhe menaxhohet ende nga shteti. Ministria e Kulturës, nga e cila varet ish-Kinostudio nuk ka asnjë plan perspektiv për të ndryshuar diçka dhe për ta rikthyer këtë institucion në një gjendje që t’u shërbejë kineastëve”, thotë Saimir Kumbaro. Sipas tij, në rast se shteti do financonte me një buxhet prej gati 1 milion eurosh, gjithçka do të rikthehej si më parë. Me këtë buxhet do bliheshin kamera, teknikë, pajisje ndriçimi, karela, dhe i gjithë ky arsenal do vihej në shërbim me pagesë për kineastët.

“Nuk do kish arsye qe regjisorët e producentët të merrnin me qira nga Bullgaria, Maqedonia, Italia pajisje duke bërë kështu që një pjesë e buxhetit të shkojë jashtë. Me një vullnet të mirë dhe me dëshirën për të ringjallur filmin shqiptar do bëhej e mundur që kinematografia të shpëtohej dhe dhjetëra të rinj që studiojnë në shkollat vendase të realizonin ëndrrat e tyre”.

Alma Mile, G Panorama

Dhe pastaj Hollywood-i zbuloi shqiptarët....

Më pëlqen kinemaja, më shumë më tërheq ajo e Tarantinos, kritikë të ndryshëm thonë që me Ungloriuos Bastards do shikojmë një Tarantino ndryshe, ndoshta. Ky ishte një nga trailerat që po shfaqeshin në kinema në momentin që po prisnim të fillonte Angels & Demons. Pas Unglorious Basterds, filloi një trailer tjetër, bëhej fjalë për filmin “The Taking of Pelham 1 2 3” ,remake i atij te 1974 lidhje :http://www.imdb.com/title/tt1111422/ , regjia nga Tony Scott. Protagonistët kryesorë, Denzel Washington, John Travoltadhe James Gandolfini(The Sopranos) etj. Në shtëpi duke lundruar në internet lexova një artikull të postuar në një blog i cili me prezantoi me një protagonist tjetër të këtij filmi, Victor Gojcaj, shqiptar. Kurioziteti bëri të tijin, gërmova më tepër, vajta tek linku i Imdb-së së filmit, shikoj që një tjetër shqiptar bënte pjesë në kast, Robert Vataj. Lexova më tutje për tramën e filmit, bëhej fjalë për një grup personash të cilët rrëmbenin një tren të metrosë në New York, pjesëtarë të bandës ishin edhe të dy shqipëtarët. Nëse do isha një 15 vjeçar do mendoja sa mirë : armë, luftë, aksidente. Më pëlqenin shumë filmat aksion, por kësaj rradhe thashë me vete “filloi edhe Hollywood-i”.
Arsyeja se pse mendova këtë gjë është se duke jetuar në Itali, vend i cili mund të konsiderohet fqinj, ne nuk kemi një reputacion të mirë si shqipëtarë, jo vetëm ne por të gjithë ata të huaj të cilët për disa faktorë ndodhen në një situatë historike disi komplekse.

Problemi qëndron se me fqinjët këto janë pak a shumë gjëra normale,bashkëjetesa këto ka, me dikë vete mirë me dikë tjetër ke raporte më të këndshme, dhe deri diku mund edhe të kuptohen, problemi siç e thashë më-parë qëndron kur keq për ty flet e gjithë lagjia. Kjo nuk është diçka e këndshme apo një situatë e cila të ndihmon në jetesën tënde në atë ambient.

Filloi me filmin “Inside Man“, një bandë hajdutësh të cilët po kryenin një grabitje në një bankë, për të vështirësuar punën hetuese të policisë, në sfond të bisedave kishin vendosur një fjalim të “Enver Hoxhes”, një përfshirje jo drejtpërdrejt të Shqipëtarëve në një situatë jo të këndshme. Pastaj sërish me filmin “Taken“, ku një agjent i CIA-s pasi i rrëmbyen vajzën, gjendet në një situate ku ka të bëjë me një bandë shqiptarësh të cilët ishin kriminelë, banditë, drogmenë, trafikantë të qënieve njerëzore dhe në film përshkruheshin si të një niveli jo-njerëzor, nga funksionarë të policisë franceze. Së fundi, siç e lexuat në fillim të artikullit, me filmin “The Taking of Pelham 1 2 3″, sërish një përfshirje e shqiptarëve në një situatë të tillë, shqiptarë rrëmbyes.

Besoj lind natyrshëm pyetja, mos gjë-vallë po “etiketohemi”? Hollywood-i në rastin tonë luan rolin e atij që nuk flet mire për ne në lagje, duke parë edhe fuqinë që mbart në ndikimin e opinionit publik. Ky lloj prezantimi në nivel botëror nuk besoj se do luajë një rol pozitiv. Fuqinë influencuese që ka Hollywood-i të gjithë e dimë, ndaj shpresoj që filma të tille ku nacionaliteti ynë si shqiptarë të mos jetë vetëm në këtë aspekt negativ si në rastet e mësipërme. Duhet theksuar që me këtë shkrim sidoqoftë qëllimi nuk është kritikimi në asnjë mënyrë i profesionalitetit të aktorëve të këtyre filmave (Arben Bajraktaraj, personazhi Marko në filmin Taken, ka qenë pjesë e kastit edhe në filmin Harry Potter and the Order of the Phoenix e shumë të tjerë akoma, pra kapacitetin dhe nivelin për filma Hollywood-ianë e kanë ), këtu bëhet fjalë për nacionalitetin si personazhe të protagonistëve në këto filma. Do mbarojë me kaq, apo do shikojmë sërish prodhime të tilla nga ana e Hollywood-it? Po “etiketohemi”?

P.S. Egziston një fshat në Itali, quhet Corleone. Para pak vitesh me shumë këmbëngulje, bashkiaku i tij kërkoi që të ndryshonte emrin e fshatit, duke qëne se kishte një imazh të keq prej filmit The Godfather.
Burimi: Einar, eklipsi.com

Eliza Dushku