Fjala Venë/Verë në gjuhën e lashtë Shqipe (Pellasge) u përhap në të gjithë Europën e deri në Indi !

1. Studimet dhe  gjetjet arkologjike për këtë pije  magjike !

Ne Valdarnon e siperme, afer Montevarchi  (ne Arrezo Itali), jane gjetur (depozite  lignite), mbetje  fosile  te  rrenjeve te Hardhive te egra  (Vitis Vinifera) qe datohen 2 milioni vite me pare.

Gjetje te ndryshme arkiologjike demostrojne qe (Vitis vinifera) rritej ne menyre spontane qe nga 300.000 vite me pare. Studimet me te fundit tentojne te stabilizojne mendimin se kjo pije qe nxirrej nga frutet e kasaj bime, perdorej qe nga koha neolitikut; mendohet se zbulimi ka qene rastesore pasi kishte ndodhur fermentimi natyrale enet ku njerzit mbanin rrushin.

Gjurmet me te vjetra te kultivimit te hardhive jane gjetur ne brigjet e Detit Kaspik  dhe ne Turqine Lindore. Ne  1996, nje mision archeologjik Amerikan i Universitetit  te  Pennsylvania e drejtuar nga Mary Voigt, ka zbuluar ne fshatin neolitik te Haji Firuz Tepe, ne pjesen verjore te Iranit  “giara di terracotta”, me kapacitet 9 litri, qe mbante nje supstance te thate e ardhur nga kokrrat e rrushit.

Por specialistet e avancojme me tej datimin. Ata  mendojne se Vena/Vera eshte prodhuar per here te pare ndoshta rastesisht ne nje perjudhe kohore nga 9-10.000 vite me pare ne zonen te   Kaukazit. Ne fakt duket se eshte prodhuar si rastesi siç ka ndodhur me prodhimin e bukes se mrume/fermenuar, qe ka qene nje fermentim rastesore. Eshte pranuar se prodhimi ne shkalle te gjere i veres ka filluar pak me pas se 3000 vite prkr (5000 vite me pare). Dokumentat e pare qe kane te bejne me kultivimin e rrushit datohen ne vitin 1700 prkr, por thuhet se eshte  civilizimi Egjyptjane, qe ka zhvilluar kultivimin dhe per konseguence prodhimin e veres.  Ne fakt keto te dhena  kohore na perkojne me kohen e zhvillimeve te civilizimeve Pellasgo-Atlantidase, te shtrira ne te gjitha Mesdheun dhe me gjere. 

 2.Nje tentative per te perkthyer simbolet e linearit “A” qe permbajne fjalen “Verë” !

Ne figuren Nr.1 shihen  disa ashenja alfabetike te Linearit A te gjetur ne Krete  si dhe perpjekjet nga disa autore, qe jane bere per  te transkiptuar ne gjuhet Angleze pikerishte keto simbole te alfabetit lineare "A" i cili tashme eshte pranuar nga te gjithe studjuesit se kane qene nje alfabet Pellasg. Ne rrjeshtin e dyte shohim fjalen “WINE”/(transkiptimi fonetik  ne anglisht "Wain") TE-RE-ZA 5 ½” nese e perkthejme  dhe  transkiptojme ne shqip do te kemi  “Tereza Verë 5 ½”. Pra nese e marrim si te besushem kete  tentative per perkthimin e ketyre simboleve te shkrimit Lineare “A” mund te percaktojme pak a shume nje date te perafert per  keto shkrime.

Siç e kemi percaktuar ne nje artikull te meparshem per alfabetet e vjetra Pellasge, ku kemi permendur qe  sipas pohimeve te  N. Stylos se ishte pikerisht Ari (Nino) ne pese breza me prejadhje Pellasgo-Epiriote,  ai qe beri kalimin nga Lineari "A" ne ate "B" qe pa te drejte ky i fundit u adresohet gjuhes Greke arkaike.

Dime qe zbulimet e Linaerit “A” dhe “B” nga ana arkiologjike  jane bere nga arkiologu britanik Artur Evans ( ne vitin 1900 ) ne Krete ne pallatin Knoso ( Cnosso) por ka dhe shembuj te tjere te gjetur ne Pilo, Micene dhe Tebe. Ky shkrim Micinea lineare “B” derivon nga shkrimi Minoica i quajtur Lineare “A” i perdorur ne Krete midis shekullit  XVIII-XV-te prkr. Pra kjo eshte dhe perjudha kur duhet te kerkohen perdorimet e ketyre simboleve te shkrimit te linearit “A” ne kete tentative per ta perkthyer ne anglisht. Ne fakt siç na del nga ky perkthim ketu kemi te bejme me nje llogari preçize mase te kasaj pije “Vere” 5 njesi  matse e gjysem. Pra Pellasget ne kete perjudhe jo vetem qe e prodhonin dhe perdornin kete pije por dhe e kishin dhe masen e sakte dhe evidenza e plota te shkruara me emra dhe sasine pekatse.

Kjo tregon per nje civilizim  qe perdorte nje administrim te nje shkalle te larte. Keshtu dhe bazen e pare etimologjike nese i besojme tentatives se ketij perkthimi te vertetuar nga ana arkiologjike e perben pikerisht ky shkrim  me simbolet  e linearit “A” per termin “Verë”. Megjithate kjo nuk do te quhej e mjaftushme pasi duhet ta thellojme studimin tona duke ju referuar te gjitha gjuheve qe fliten ne pellgun mesdhetare dhe me gjere per ta kuptuar mire se nga e ka prejardhjen kjo fjale e kesaj pije shume te lashte !

 3.Ne kerkim te etimologise  e fjales “Verë”!

Sipas enciklopedise se lire wikipedia termi "vino"/ vere / vene e   ka marre origjinen nga  folja ne sanscrito Vena ("amare"=dashuroj), nga ku derivon dhe emri latin Venus e hyjnise Venere  (1. etimo.it ). Dhe me pas shpiegon se vete termi ne gjuhen sanskrite derivonte nga nje rrenje proto-indoeuropea "*wino". Pra, per kete  rrenje proto indoeuropiane qe percaktohet nga autoret e shkrimit enciklopedike, nuk japin asnje orjentim se cili popull mund ta kete  folur ne kohet antike para se te vinin inoeuropianet.

Keshtu autoret per te gjetur kete rrenje te sterlarget bejne  kthimin nga India ne Anadoll dhe Greqine e lashte. Keshtu ato duke patur ne qender te vemendjes “mitin grek”  duke peretnduar se gerket e kane ne dore çelsin e se vertetes u referohen pikerisht atyre, por natyrisht “per te pershkuar rrugen nga India duhej te kalonin neper Azine e Vogel, keshtu u dolen para dhe Ittitetet dhe Likianet e vjeter me gjuhen e tyre qe sot nuk flitet me”. Pra vemendja e autoreve u perqendrua tek gjuhet e tyre te zhdukura. Autoret i referohen emertimeve ne gjuhe te tjera midis te cilave gjuhes;…ittita :“wiyana” ;licio : “Oino”; greco antico “οῖνος – oînos”; greco eolico “ϝοίνος – woinos”dhe gr-dorico Oinos…,por dhe ketu pa argumentuar ndonje lidhje dhe ngjashmeri kalojne ne gadishullin Apenin duke i kerkuar ndime latineve te vjeter me termin krejt te ndryshem  ne dukje me ate te grekeve te lashte.

Me pas ne shkrimin encikolpedik  shkruhet se kjo fjale  u perhap nga “…termi latin “vinum”, edhe perkundrejt perhapjes se  gjuheve  Kelte  u bene dhe shume emertime ne gjuhe te tjera... Eshte fjala per te gjitha gjuhet e tjera te Europes siç do ti shihni ne tabelen Nr.1,2, ku une kam bere nje radhitje dhe nje ndarje te fjales ne gjuhe te ndryshme te Europes duke patur parasyshe qe te theksoj bashtinglloren baze qe eshte ruajtur ne te gjitha gjuhet e vjetra dhe te reja te Europes, te cilen do ta analizojme me poshte.

Po ne lidhje me etimologjine e ketij termi kemi dhe nje information tjeter qe na vjen nga fjalori etimologjik, ku na sillet pothoajse e njejtat te dhena por me nje ndryshim te vogel kur fjalas  “VENA”   te sanskritishtes  i shtohet dhe nje “s” prapa.  Pra, fjala VENA-S, qe na sillet nga studjuesit Kuho, Benfey dhe Mommsen bejne qe ta kete  prejardhjen  e fjales Vene/Vere po nga e njejta gjuhe nga sanskritishtia Vedike VENAS dhe me te njtat cilesi si qe kishte te njetin kuptim e dashur opo e kenaqeshme ( amabile, delizioso, piacevole ).

Po ne kete fjalore encikolpedik mbrohet ideja se popujt semitike e njihnin me pare kete pije. Ne fjalore thuhet: “….Te tjeret reflektojne mendimin se mbi Semitet procedojne indoeuropianet ne njohjen e veres. Ndersa disa mendojne se forma “òinos “ka qene me para se Latinishtja dhe se Greket e kishin marre nga Fenikasit, por nje autor Picted mendon qe Vera ishte e njohur nga Arianet antike ( Pellasget-imi KM), dhe pretendon se fjala  semitike nuk eshte origjinale…”. Ndersa po sipas ketij fjalori encikopedik, ne lidhje me termin Latin thuhet: “…Curtius i ndjekur nga shume te tjere duket me te drejte se VINUM nuk mund te ndahet  nga termi VITIS (Hardhia) frut i se ciles eshte. Ashtu si tek greqishtja “òinos”, rrjedh nga “òine”“vite, tralcio”,ose tralcio di vite…”  Ne kete menyre kemi te shpjekuar etimologjine e fjales “vere” ne keto shkrim encikolopedik.

Mirpo une mendoj se, etimologjija e  prejardhjes se kasaje fjale, nuk e ka gjetur vatren  e sigurte te prejardhjas se saj. Duke patur per baze emertimin qe  ka ne gjuhen shqipe Verë/a na dialektin toske dhe Venë/a na dialektin dialekti gege; “Vena” qe e marrur germe per germe eshte plosisht e ngjashme me fjalen “Vena” te gjuhes sanskrite por me perjashtimi se ne Shqip e ka kuptimin pikerisht per nje lloje pije te lashte qe nxirrej nga rrushi. Ndesa fjala “Vena” e sanskritishtes  do te thoshte  “dashuri”.

Pra ne perfundim te analizimit paraprak te  ketyre shkrimeve ne forme sintetike  mund te themi: Fjala vere nje pije shume e vjeter siç e vetretojne te dhenat arkiologjike, akoma nuk e ka gjetur, vedlindjen etimologjike, dhe se etimologjija e kesaj fjale eshte solloratur midis gjuheve te vjetra te dy kontinenteve Azise se larget dhe Europes por pa mundur qe te marre nje zgjidhje perfundimtare. Si u pa me lart, disa e mendojne se vjen nga India te tjere e sjellin nga, vendet Semitike, disa e paraqesin si Anariane, Ariane e  paraqesin para Greke, greke e tjere. Pra e tollovisin nga Azia ne Europe por pa nje perfundim te qarte etimologjik. Padyshim se ne shkrimin enciklopedik  parashtohet nje pervijim i fjales ne te gjitha gjuhet e Europes  ku perfshine dhe gjuhen Shqipe.

Asgje nuk u terheq vemendjen ne kete gjuhe. Por per ta saktesuar me mire duhet ti drejtohemi dialektit Gege te shqipes ku kemi fjalen VENE/A. Natyrisht ketu nese nuk marrim per baze vjetersine e kasaj gjuhe dhe ngjashmerine e kasaj fjale me Sanscriten VENA çdo gje duket normale. Por pikerisht ketu fillon misteri, ai mister qe studjueseve  te huaj akoma nuk, u ka shkuar ndermened.  Por ne fillim per te arritur deri tek zgjidhja e misterit duhet qe te fillojme ta ngushtojme rrethin e dyshimeve nga nje distane e larget kohore dhe gjeografike.

Keshtu me qellimin qe kemi me teper  argumentat ne lidhje me kete fjale patjeter qe duhet qe ti referohemi dhe disa gjuhave te tjera te vjetra te zhdukura, si dhe disa gjuheve  jo indoeuropiane, qofte dhe te familjes gjuhesore semitike, per te per te studjuar mundesine e  ndonje lidhje shkaksore. Per kete ne fillim i drejtohemi leksikut te gjuhes se zhdukur luvio  : “…waiana- ("vino= vere"; luvio geroglifico); ittita "wijana" arabo  dhe  etiopico wain  assiro  "īnu"  ebraico  "jajin" ;proto-semitico"wainu" ("vino=vere)…”

Nese studjojme leksiket e ketyra gjuheve ne nje pjese te gjuheve anatolike, proto-semitike dhe semitike kemi disa shembuj konkterete te emertimit sipas gjuheve te vjetra te zhdukura dhe atyre qe ruajne rrenjet e tyre ne gjuhet qe jetojne akoma. Per te kuptuar mekanizmin qe ka vepruar, po i ndajme ne pjeseza rrenjesh . Per te kuptuar nese dhe ne keto gjuhe ruajtje apo transformim te bashtinglloreve baze. Dhe ne keto gjuhe te permendura me poshte si verehet kemi ruajtjen e pa prekur te bashtingllores “n” shiheni te theksuar me te zeze.

Siç na u sugjerua me siper se vena ne sanscrite kishte marre si baze nje fjale proto-indoeuropianewin-o, nga vezhgimi na del se te gjithe fjalet qe rrjeshin nga gjuhet e vjetra anatolike, Luvio, Ittite, Etipoike, Asiriane, proto-semitike dhe Semitike,  Arabe, Ebraike ruajne te paprekur bashtinglloren “N” ashtu si ne te gjitha gjuhet  e tjera Europiane qe trajtuam ne tabele, ndersa “W” ne gjuhen  Luvio e Ittita Arabe, Etiopike, Proto Semitike ruhet, ne Ebraiken “W” kalon ne “J” siç shihet me poshte: ku  Fjala Vere sipas leksikut  Luvio: wai-a-na-("vino= vere"; luvio geroglifico); ittita "wij-a-na", arabo dhe  etiopico "wai-n", assiro "ī-nu" ebraico  jaj-i-n"  ;proto-semitico "wa-i-nu" ("vino" /Vere ).

Ne tekst thuhet se kjo fjale ishte  ….marre  nga indoeuropeo  gjendet ne shume familje gjuhesore….Por qe ne fakt kjo bije ne kundershtim, me ate qe u pohua me siper se ishte ma baze “Wino” proto-indoeuropiane. Pra ketu del qarte nje konfuzion e si mund te jete dhe proto-indoeuropiane dhe indoeuropiane. Megjithate kjo ka pak vlere ky eshte nje parcaktim i pergjithshem  por qe nuk ka te beje me gjuhen konkrete se nga ka dale. Ne e shohim me interes qe te zbulojme ate qe keto autore nuk kane mundur qe te veni piken mbi “i”,pra te percaktojme etimologjine e vertete te fjales.

Ne tabelen e mesiperme  Nr-1,2, kam ber nje ndarje sipas rregullit duke u mbeshtetur ne dy bashtinglloret baze “V” dhe “N” dhe zanoret apo grup zanoret qe u bashkangjiten apo qe ju mungojne. Qellimi eshte qe te kuptohet ndryshimi i   parmbajtjes se tyre.  Keshtu  verehet se ne te gjitha fjalet germat te cilat kane qenderuar te pandryshuara si dhe ato te tjerat qe kane pesuar  ndryshime rrenjesh si dhe shtesa germash  me parashtesa apo  prapashtesa.

At'here per ta kuptuar me mire le te hyjme me ne detaje: Nese shohim Fjalen ne pamjen e jashtme  qe perbene nga dy bashtinglloret “VN”, keto dy bashtingllore perbejne thelbin e fjales “Ve-Na”,ne ne sanskrishte si ne gegnisht/shqip. Duke qene se ne gjuhen Ittite;“wiya-na” ; licio: “Oi-no”; greco antik: “οῖνος – oî-no-s”; greco eolico : “ϝοίνος” – “woi-no-s”;latinisht:  Vi-nu-m, si dhe duke pare te permbajtjen qe marrin fjalet ne te gjitha gjuhet e tjera te  Europes veriore lindore perendimore dhe jugore, shohim se mbetet 100% e pa ndryshuar bashtingllorja “N” ndersa bashtingllorja “V” ka pesuar ndryshime ne  6 raste kalim nga “V” ne “W” ne gjuhet Itite, Greke, Eolike, Angleze, Gjermane, Hollandese dhe Polake, ndersa ne pjesen tjeter te rasteve ruhet bashingllorja “V” qe perben (  44  %  ) te rasteve.  Ne 32 raste kemi ruajtjen e  zanores  “ I “ pas bashtingllores “V e W “ qe perben te njejten zanore qe rrjedh nga Ittitshtja, Likjanja, Greqishtja Eolike, dhe ne te gjitha gjuhet e tjera, me prejardhje Kelte, Latine dhe Neo-Latine dhe Finiko-Balte. Vetem ne gjuhen Shqipe ruhet e njejta bashtingllore dhe zanore “Ve” si ne sanskrite. Po keshtu le te vezhgojme dhe pjezezen tjeter te fjales te perbere nga bashtingllorja dhe zanorja “Na”. Me lart e trajtuam se "N" ishte e pandryshuar plotsisht ne 44 % te rasteve ne te gjitha gjuhet. Tani le te studjojme ndryshimin e zanores “a”

Verejme se zanorja “ a” behet  “o” ndryshon ne gjuhet Likiane, Greken antike, greken Eolike, dhe ne gjuhet e tjera si; Spanjolle, Portugeze, Polake, Ceke  Kroate  Italiane, Sllave behet “o”

Por vetem ne Shqip,ne  gjuhen Ittite dhe ne Sanskrite, mbetet e pa ndryshuar si dhe  ne gjuhenGotishte dhe Prusisht por ne keto dy te fundit i shtohet perkatsisht dhe nje germe bashtingllore “s” dhe “n”

Dime se Ittitet ishin fise pellasge-ilire, gjithashtu verme se ne Greqishten antike, “oînos” eshte marre nga emri Oino Likiane  te ciles greket i kane shtuar nje“s” Pra pjeseza e dyte ka mbetur e pa ndryshuar, ne Shqipen, Sanskritishten dhe Ittitishten.

Keshtu kemi perputhje te plote te fjales Vene ne  sanskrito dhe ne Vene ne Shqipe, nga ana e jashtme dhe nga shqiptimi. Dime se gjuha shqipe rrjedh nga ajo Iliro-Thrake dhe qe vete ky grupim rridhte nga Pellasget. Dime gjithashtu se Pellasget ishin nje popull qe banonin ne teritoret Greke para se ato te vinin aty, dhe se Pellasget flisnin nje gjuhe te ndryshme nga ajo e grekeve ( sips Herodotit  dhe autoreve te tjere te vjeter greke).

Por nese i referohemi si me lart Greqishtes antike “vera” quhej “oînos”,po sipas greqishtes eolike quhej “woinos”(greqishtes antike i shtohet parashtesa “w” ). Shpjeguam me lart se ne Greqishten anike “oînos” nuk duket se ka tjeter burim qe te jete marre perveqse nga emertimi  "Oino" ( Licio) duke i shtuar nje “s”. Athere kemi perfundimin se: Greket e lashte emertimin e Verës e moren nga Likjanet qe  nuk ishin gje tjeter veçse fise Lelego-Pellasge te Azise se Vogel (Kjo tashme eshte vertetuar nga shume autore,midis tyre dhe Benleow)

Dhe disa te dhena te tjera mund te nxjerrim per perdorimin e Veres nga popujt e vjeter semitike. Sipas librit te shejte Torah, Mose (i biri i Abramit) duhet te kete kryer udhtimin nga Egjypti ne shekullin e XII-te  prkr, por sipas nje varjanti siç e mendojne kritiket perudha mund te kete qene ne shkullin e VI prkr. Ne marrim maximalen shekulin e XII-te prkr. Pra ne kete perjudhe Egjuptjanet e njihnin dhe e perdornin Veren po keshtu hardhime e gjeti dhe ne token e Kananit si deklarohet: Kur  Mosè drejton  Ebreit  ne tokat   Canaan  thuhet se la   me trishtim   venen e Egjiptit. (Numeri 20:5).

Ebrejt ne  token e tyre te re, pergjithsisht gjejne nje sasi te madhe bimesh hardhishe. Vete Mose ishte prinjsi i nje fisi qe quhej Levi per te cilet flitet ne Torah: “Leviti (fisi) jane delegate  te ngarkuar me detyre qe te ndihmojne dhe mbeshtesin prifterinjet ne ndjekjen e kultit te besimit…Perjudha historike kur hebrejte bene ushtimin e famshen ne shkretetire e Sinait perfshihet midis shekullit XIII-XII-te  prkr, por sipas kritikeve kjo perjudhe ka qene e mevonshnme rreth shekullit te VI-V-te prikr.(ne nje kohe te dyte) kohe gjate se ciles ishin redaktuar perfundimisht tekstet e  Torah-ut .

Mose ishte i lindur ne Egjypt sepse atje i kishte lindur dhe i jati Amram. Ndersa po nga bibla na vjen nje e dhene tjeter sipas  Testamento  Antico (Genesi  9,20 ). Noè  mbolli nje hardhi  ne  Monte Ararat, dhe me veren e prodhura dehej. Pra keshtu  te dhenat qe mund te na percaktojne nje datim te perafert te perdorimit te veres nuk e kalon perjudhen e shek 13-12-te prkr, ne Egjuptin e lashte. Dhe Jezusi zgjodhi venen per te bere sakrimentet,si njejte me gjakun  tij per jeten e pertejme ( pavdekshmerine e tij).

Pra siç e pame me lart nga analizet e mertmorfozes se bashtinglloreve dhe zanoreve te fjales Vene/Vere ne te gjitha gjuhet e vjetra dhe te reja te jashte Europes dhe te Europes ekziston ngjashmerija pjeserisht me gjuhet e vjetara te Luvis Ittitike ( Azise se vogel), Gotike, (germanike), Prusiane  dhe gjuheve Balte Latine dhe Estone si dhe kemi nje ngjashmeri te plote me dhe me  Sanskritishtes Indiane.

Por nese i referohemi te dhenave historike dhe studimeve te ndryshme dime se gjuha Sanskrite eshte me e vonshme se gjuha Shqipe e lashte (Pellasge). Ketu nuk eshte qellimi per tu marre gjersisht me gjuhen Sanskrite sepse do te trajtohet ne nje shkrim te veçante por meqense po e sjellim si argument duam te japim shkurt disa te dhena per etimologjine  e emrit dhe perjudhen se kur kjo gjuhe mori forme ne Indine e veriut.

Gjuha sanscrito (saṃskṛtam), ben pjese ne familjen e gjuheve indoeuropiane (te shpallur me pa te drejte si e tille nga studjesit gjuhesore) eshte nje gjuhe zyrtare e Indise , nga e cila derivonje shume gjuhe moderne te vendit, midis te cilave me e riperhapura eshte ne vend eshte gjuha  Hindi.  Termi “sams-kr-ta” sipas autoreve te Wikipedias do te thote ne gjuhen antike gjuha "perfezionato"/ “e perkryer” dhe mund te jete e ngjashme  me latinishten  “con-fec-tus” (vihet re rrenja  “kr” i korrespondon rrenjes  “fac”, psh,  “facio”, e latinishtes. Ne lidhje me termin ne shkrimin enciklopedik rrejna “kr” e fjales per te cilen ben  perpjekja autori i shkrimit enciklopedik ta paralelizoje me rrenjej latine  “fac”  qe do te thoshte ne latinisht “facio”, qe ne shqip do te thote bej/kryej. Gjithashtu kemi argumentuar ne shkrimet e tjera se qe te dy gjuhet si greqishtja e vjeter dhe lainishtja jane gjuhe qe kane rrjedhur shqipja e vjeter (Pellasgjishtja), biles ka studime se dhe  se dhe sanskritja rrjedh  Atlanto-Pellasget, por tani nuk eshte rasti qe te zgjerohemi.

Pra del shume e qarte se ne shqipen e sotme folja  KRY-EJ e permbane direkt kete thelb, kete fjale dhe perben bazen e saj, ja dal ne krye e perfundoj e mbaroj e tjere. Ketu besoj del qarte kuptimi ne Shqipen e sotme, qe permbane fjale te vjetra te Pellasgo-Ilitiko-Thrakase. Dihet rendsia e kasaj gjuhe ne kulturen Indiane eshte e njellojte me ate latine dhe greke antike ne Europe. Ne gjuhen sanskrite u kompozuan shume vepra klasike si psh Veda .

Ne lidhje me perjudhen kur kjo gjuhe u kristalizua si nje mjet komunikimi masiv kemi nje dhene e cila ndoshta na befason por e krahasuar me Shqipen tone te lashtesise na ndanje me te qindra shekuj. Ajo nuk e kalon shekullin e  IV-te prkr. Ja seç thuhet ne enciklopedine Wikipedia.”…Rreth shekullit IV-te prkr kodifiohet gjuha sanscrita s stardatizuar nga gramatikani (gjuhetari)  Pannini, gjuha e quajtur "sancrito classico" nga ana konvencionale…”

Natyrisht kjo se kjo gjuhe flitej me dialekte para se te kodifikohej. Pasi dihet tashme siç e kemi shkruar dhe ne shkrimet e tjera se Pellasget te pakten kane shkuar deri ne Indi  qe nga viti 1900-1700 prkr, por s'pejashtohet mundesia dhe me pare, nje perjudhe kjo qe koincidon edhe me linearin “A” ne Krete, ne te cilen gjejme prova se ato ishin perdorues dhe administrues te kasaj pije.

Por pamvarsisht nga kjo kohe zgjatje eshte interesant fakti se fjale VENA ne kete gjuhe mbeti ashtu siç i thone Shqiptaret sot dhe qe nuk ka pesuar ndryshime duke u folur ashtu si mijra vite me pare qe ne kohen e Pellasggo-Iliro-Thrakeve.

Athere çfare magjije ka ndodhur qe ne gjejme vetveten ne Indi dhe nuk e gjejne popujt te tjere me gjuhet e tyre, sidomios te ashtuquajturit Indoeuropiane ( term i stisur nga studjeusit) qe sipas tyre   u dhane emrat gjuheve te Europes dhe Indise. Ne gjuhes Sanskrite mund te jene marre disa cilesi qe e karakterizojne perdorimin e kasaj pije te lashte magjike.

Pikerisht nga cilesite  psikologjike qe krijonte kur perdorej si euforine, ngjalljen e ndjenjes  seksuale, kenaqesise  dhe lumturimin, at'here pikerisht keto cilesi te efekteve psikologjike mund te kene qene shkaku kryesore qe romaket me kete emer te emertonin hyjenise se dashurise  dhe Indianet e Veriut te emertonin dashurine si nje cilsi shpirterore qe stimulohej nga kjo pije magjike.

Veren,   kur njeriu e pi  nese e tepron te ben te kalosh ne eufori. Dihet se popujt  e lashte konsumonin shume vere dhe ne momente te caktuara kalonin ne abuzime seksuale ( mitologjia ka shume shembuj per  zotrit dhe mbreterit), apo dhe praktikoheshin dhe orgjite ne Greqine e lashte, ne festa e me bankete te madha si kjo gje behej  dhe nga Etrusket (Pellasget).

Keshtu e pare ne kete kendveshtrim vera mund te jete konsideruar dhe si nje objekt si stimulues i dashurise. Ndoshta kjo fjale eshte ruajtur ne gjuhen sanskrite “Vena” dua/dashuri” Shqiptaret kur duan qe te thone se nje pije alkolike eshte e mire si cilesi thone “eshte e dashtun/dashur.

Kam dyshime te plota tek  teoria Indo- Europiane, qe sipas studjuseve na perbeka thelbin e fjaleve indoeuropiane. Ne kete rast ky thelb nuk na spjegohet me kete teori. Ne rast se ne vend te ( I/E AR) do te vendosnim SHQIPEN/AR kjo  teori ndoshta fallse do te rrezohej dhe  do te  gendej  ne vendin e varfer por krenare  Ballkanik, qe quhet Shqiperi dhe populli i saje Shqipatare qe flasin nje gjuhe te trasheguar te pakten qe nga 12.000 vite me pare, (siç po del nga studimet e fundit ). Pra nuk ka qene e nevojshme qe te shkonin kaq larg deri ne Indi per te gjetur bazen etimologjike te kesaj fjale, pasi e kane patur shume afer, ne zemer te Europes, tek  Pellasgofolesit Shqiptare te diteve te sotme.

Kol   Marku

http://kolmarku.altervista.org     Jemi nje shoqate Shqiptare e titulluar " Acas Skanderbeg" (shkurtimi = ACAS = Associazione di Comunità Albanese Skanderbeg). Kjo shoqate eshte themeluar me 13 prill 2003 ne qytetin Spoleto (Pg) Itali. Ne kete shoqate bejne pjese Shqiptare nga te gjitha trevat etnike. Kjo ka si qellim promovimin e vlerave, atdhetare dhe kulturore Shqiptare, si dhe mbrojtjen e te drejtave sociale te komunitetit tone

Etimologjia e fjalës italiane NERO (I zi)

Sipas etimologjisë zyrtare, fjala italiane "nero", që nënkupton të zezën, e që frengjisht bën "noir" dhe në latinisht "nig-rum", sipas linguistit Franz Bophttp://en.wikipedia.org/wiki/Franz_Bopp, vjen prej greqishtes së lashtë "νεκρός"http://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BD%CE%B5%CE%BA%CF%81%CF%8C%CF%82që lexohet "nekros" e që përkthehet i vdekur dhe nënkupton (er)rësirën në varr, mungesën e dritës.

http://www.etimo.it/?term=nero&find=Cerca
Besoj se shumë prej nesh nuk e kanë të vështirë të dallojnë tek e ashtëquajtura greqishte e lashtë "nekros", përafrinë e mrekullueshme me shqipen e sotme "në kryq". (Apo nuk+ron)

Disa prej jush ndoshta do ngrenë supet e do të thonë, ç'ne kryqi i krishterë mbi varre, në një kohë kur krishtërimi nuk kishte lindur ende?!

Dhe këtu vjen e detyrueshme të sqarojmë të painformuarit, se kryqi, ashtu si shumë rite, zakone, apo festa të tjera të krishtera sot, janë kopje të krishtërimit, prej besimit PAGAN.

http://stopinjorances.blogspot.com/2010/11/kultura-e-vinces-hieroglifet-ilire.html
Kryqi është gjetur si hieroglif i pikturuar tek Kultura Vinçe, e cila daton deri ne 6000 vjet p.e.s dhe nënkupton pikërisht pozicionin yjor ku lind dielli në datë 25 dhjetor. Gjithashtu kryqi gjendet tek e gjithë bota pagane, tek sumerët, babilonasit, egjiptianët, majat, inkasit, trojanët, dardanët, grekët e lashtë si edhe së fundmi tek latinët. http://www.symbols.com/encyclopedia/15/151.html

Po vetë etimologjia e fjalës kryq, ç'nënkupton?
http://www.etymonline.com/index.php?term=cross&allowed_in_frame=0
Etimologët edhe këtu, si në çdo fjalë të lashtë, janë të pavendosur për ti dhënë një kuptim fjalës dhe sipas tyre fjala vjen nga gjuha skandinave(?). Çdo të thotë? S'e dinë...
Shqipja ka një sërë fjalësh me kry, kri, dhe ajo Q-ja jonë apo prapashtesat "oss" do të thonë të njëjtin fjalë "është ose Qe".
Pra "Kry+qe" ose Q'është+kry, si një shenjë nderimi për të vdekurin, nën simbolin e rilindjes së diellit gjatë ekuinoksit dimëror.

Për tu kthyer tani në temë tek fjala jonë "nero", vlen të theksojmë se këtu emrin e Malit të Zi, i cili është një rrjedhim i fjalës shqipe "malësi", që të huajt në grup e kanë keqpërkthyer Mali i Zi.
http://www.etymonline.com/index.php?term=Montenegro&allowed_in_frame=0
Nuk kishte sesi emri Montenegro ti vendosej prej venetëve Malit të Zi, si përkthim i sllavishtes Crnagora, pasi venetët ishin fis ilir dhe rrjedhimisht e njihnin shqipen, para se të mbërrinin sllavët në gadishullin Ilirik.
E ç'mund të ishte Mali i Zi, nëse deri në 1813-ën nuk ka ekzistuar si komb?
http://en.wikipedia.org/wiki/Petar_II_Petrovi%C4%87-Njego%C5%A1

Kur flet mbi gjuhët e etimologjitë e fjalëve, ndodh shpesh të humbasësh nga tema, prandaj mos na keqkuptoni.

Fjala "Nero" edhe në ardhtë nga "nekros" siç thoshte Bopp-i, ajo vjen prej shqipes "në kryq", por edhe në mos ardhtë prej saj, ajo që i përafrohet më tepër është fjala "err" e shqipes, fjala që krijon "errësirën". Pra N+errë.

Gjuhë qytetërimesh të mëdha si e ashtëquajtura Greqishte e Lashtë me "μαύρος" apo si latinishtja "nigrum", duke i krahasuar me fjalën shqipe "ZI", dukshëm janë gjuhë të reja, gjuhë pa zanafillë të qartë, pa filozofi mendimi.

Shqipja i Zi, tregon bashkarisht lidhje me disa folje.
- Foljen "zë", kur errësira zë tokën.
- Foljen "zi", kur zien në zjarr e nxin enët.
Shikoni cilën gjuhë po përbuzni, për të folur gjuhët "e huaja"...

Shkroi: Stop Injorancës http://www.facebook.com/NdalPaditurise2

Përse shqipja është një ThesAr?

Le të marrim si shembull pikërisht fjalën thesar, për të treguar madhështinë e kësaj gjuhe.

Sipas etimologëve, fjala thesar vjen prej greqishtes "thesauros" (thesavros), që në latinisht bën "thesaurum", në frengjishten e shek. të XIII-të "trésor", në anglisht "treasure", italisht "tesoro", në portugezçe "tesouro" e në shqip "thesar" dhe nënkupton "store, treasure, treasure house", pra vendmbajtjen e thesarit.

Asnjë gjuhë, sot e mot, veç shqipes nuk e ka përdorur apo e përdor fjalën "thes", por përdorin fjalë si çanta, gr. "τσάντα", lat. "sacculum", ang. "bag apo sack", ita. "borsa", fre. "sac", port. "saco", spa. "bolsa", gjer. "Tasche", sue "väska" etj, etj.

Ka gjetur një thes me ar, është një shprehje shumë e përdorur shqiptare, në përralla apo tregime të moçme, ç'ka na mjafton ne për të kuptuar shumë.

Sipas etimologjisë zyrtare, fjala "thesauros" vjen prej rrënjës "tithenai" që nënkupton të fusësh apo të vendosësh. A bind ky shpjegim ndokënd prej jush?

Si mundet "tithenai" të bëhet "thes" dhe nuk qenka e mundur që fjala "thes" e shqipes të jetë rrënja e parë e kësaj fjale?

Mos të harrojmë që edhe vetë fjala "arkë" e shqipes, nuk do të thotë asgjë tjetër veçse "ar+ka", pra ajo që ka ar.

Përse ka heshtur Akademia Shqiptare, nuk ka ditur apo nuk është lejuar të flasë?

Çfarë përfundimi nxjerr një e dhënë e tillë, veç faktit se ishte shqipja ajo që krijoi shkrimin grek të lashtë apo atë latin?

Sami Frashëri
Gjuha shqipe është më e vjetër se gjuha e vjetër greke dhe ajo latine, prandaj edhe populli shqiptar është më i vjetri " (f.24 S.F.)
Këtë pohim e nxirrte nga studimi i rrënjëve të gjuhës shqipe me ato të gjuhës së vjetër greke, latine,sllave, gjermane dhe gjuhëve të vjetra europiane si dhe gjuhës persiane, zende dhe sanskrite.

E kaluara duhej manipuluar ngaqë, sikundër thotë Orwell, kush sundon të shkuarën, sundon të ardhmen; kush sundon të sotmen, sundon të shkuarën.

Ne shqiptarëve sot, na takon të rinisim studimet, pikërisht aty ku i kanë ndërprenë rilindasit shqiptarë. Ky nuk është as romantizëm e as patriotizëm, por një hedhje dritë mbi të vërtetën. Mbi atë të vërtetë që bën çdo njeri të lirë.

Shkroi: Stop Injorancës

Zamaleku, shqiptar?

Zamalek, ishulli në foto është një prej zonave më moderne dhe më të frekuentuara, e cila laget prej Nilit dhe ndan Kajron prej Gizës. Eshtë një qendër e madhe biznesesh e argëtimi dhe një pikë takimi që mbledh turistë nga e gjithë bota.

Shumë pak shqiptarë e dinë se emri i këtij ishulli i është vendosur prej Mbretiit të Egjiptit, Mehmet Ali Pashës (1769-1849), i cili ishte me origjinë nga Zëmblaku i Korçës.

Zamalek quhet gjithashtu edhe ekipi i futbollit.

Shkroi: Stop Injorancës http://www.facebook.com/NdalPaditurise2

Çfarë gjuhe hyjnore që është shqipja, çfarë filozofie fsheh brenda saj...!

Operatori M+I është një fjalë shumë e lashtë që gjithmonë ka nënkuptuar të voglën në shqip dhe me anë të së cilës formon dhjetra fjalë, duke ruajtur po të njëjtin kuptim si psh:
-Mi(u),
-mizë,
-milingonë,
-micë,
-mickë,
-i mitur,
-fëmi etj...

A mendoni vallë se është vërtetë rastësi që fjalët teknike të shkencës sot, që tregojnë të voglën, nisin pikërisht me parashtesën "mi".?!
Minus, Miop, Micro, Microne, Microb, Microskop etj, etj...


Stop Injorancës  http://www.facebook.com/NdalPaditurise2

"Don't Tag Me Please..."

Toke, si folje quhet përplasja në ajër e duarve të 2 shokëve, një shenjë që simbolizon një bashkim, një gëzim, një fitore.Me fjalën tok si emër, nënkuptojmë edhe mbledhjen e njerëzve së bashku "mblidhemi tok". Gjithashtu me fjalën Tokë nënkuptojmë emrin e planetin tonë, Tokës.

Lidhja që ekziston mes këtyre fjalëve shqip, është nënkuptimi i bashkimit, të së plotës, pasi edhe vetë toka, është produkt i një bashkimi materialesh të ndryshme, duke filluar nga grimcat më të vogla të pluhurit.

Kaq mjafton që ne të kuptojmë se fjala tokë është një fjalë e lashtë shqipe që fsheh brenda vetes një kuptim pastërtisht filozofik.

Por sa fjalë të tjera mund të ketë krijuar shqipja përmes fjalës "tok" e cila nënkupton bashkimin, vetëm duke ndryshuar një zanore apo një bashtingëllore?

Vetë fjala "takim", formohet prej "tak" dhe prapashtesës "im". Takimi është gjithashtu proçes bashkimi i dy apo më shumë njerëzve dhe ruan kuptimin logjik të fjalës.

Po përse vallë fjala "tok" duhet të ketë marrë kuptimin e bashkimit?
Pikërisht sepse njerëzit e parë emëronin sendet e fenomenet, pikërisht sipas tingujve që dëgjonin në natyrë. (Bubullimë, shkreptimë, ciu-ciu etj)

Si është tingulli që bën qukapiku kur godet pemën? Tog-tog.
Si është tingulli që bën kur i bini derës? Tak-tak
Si ëshë tingulli që bëjnë akrepat kur ndërveprojnë me zemrekun e orës? Tik-tak

Pra fjala "tok, tog, tag, tak" janë e njëjta fjalë që ruan të njëjtin kuptim.

Le të shohim tani se si kjo fjalë natyrale ka derivuar e marrë kuptime të ndryshme në gjuhë të tjera, por duke ruajtur në thelbin e saj.

Në turqisht me "tok" nënkupton të plotën. Por si formohet e plota? Sigurisht nëpërmjet bashkimit.
Në gjermanisht me "tok" nënkuptohet kërcitja, që sigurisht formohet përmes përplasjes së 2 trupave.
Në rusisht me tingullin "tok" nënkuptohet sot thirrja me zë të lartë.
Në frengjisht me "tok" nënkuptohet ngopja, në anglisht "e plota" që së bashku ruajnë kuptimin logjik të bashkimit, takimit, mbushjes.
Toga si kuptim ushtarak, ruan gjithashtu kuptimin e bashkimit të disa ushtrëve, të cilët formojnë kështu togën dhe ai që i drejton quhet "toger".

Nëse studiuesit e huaj do të njihnin e nuk do të injoronin qëllimisht shqipen, nuk do bënin gabimin trashanik që fjalën angleze "together" që përkthehet bashkim, ta ndanin në "to + gædere", por do ta ndanin në "tog+ether".

Edhe fjala "tag" që sot rëndomtë nënkuptojmë etiketimin në një material në facebook, një material rreth së cilit bashkohemi, nënkupton një bashkim të vogël, duke ruajtur kështu kuptimin fillestar të konceptit.


Gjuha baske që merret si një gjuhë shumë e lashtë për prekjen mes 2 trupash përdor "ukitu". provojeni ta lexoni së prapthi.
Gjuha çeke "dotek"
Iralndezja "tadhaill"
Spanishtja "contacto" Sllovakja "dotyk"
Sllovenia "dotik"
Latinishtja "tactus"
Ukrahinsja "дотик"
Portugezçja "toque"
Turqishtja "dokunma"

Jo më kot në italisht "toccare" nënkupton prekjen, pra bashkimin mes dy trupave, e cila në anglisht shkon e bën "touch" në frengjisht "tactile" e në gjermanisht "Kontakt", pra kon+tak't - kanë tak (prekur, takuar).

Kemi edhe fjalën "atack' ku natyrshëm ruhet i njëjti kuptim, i përplasjes mes 2 apo më shumë trupave dhe shumë rastësi, përbëjnë një provë.

Prandaj të dashur bashkëatdhetarë, të duam, ta njohim gjuhën tonë shqipe, jo thjeshtë sepse është gjuha jonë me të cilën kemi folur fjalët e para që na ka mësuar nëna, por sepse mbi të gjitha është një thesar i madh njerëzor, thesar me anë të cilit jo vetëm do të mësoni më lehtësisht gjuhët e huaja, por edhe do ti kuptoni më qartësisht ato.

Kur të arrini deri këtu, do të bindeni padyshim për madhështinë, perfeksionin e shqipes, sepse është një gjuhë natyrale, e pjekur ndër mijëvjeçarë të tërë të përsiatjes njerëzore për tu zhvilluar.

http://www.facebook.com/NdalPaditurise2

Shkroi: Stop Injorancës!

Etimologji, sekreti e fuqia e shqipes

Duke qenë se gjuha është treguesi i vërtetë i ecurisë së një kombi, çdo shqiptari të ndershëm i del si detyrë themelore mirëmbajtja e gjuhës sonë të lashtë. Është koha e duhur që të krenohemi me gjuhën tonë, duke luftuar për t'i dhënë asaj vendin që meriton. Përmasat e saj të vërteta janë pluhurosur sot nga gremisjet e kohëve dhe gjenden mjerisht nën këmbët e ecurisë së disa kombeve evropiane dhe gjuhëve të tyre, ku këto të fundit mbahen për gjuhë të fisme. Por shumë shpejt historia e gjuhësisë do ta shohë të vërtetën në sy e ajo e ka emrin GJUHA SHQIPE.

Dega e gjuhësisë që studion prejardhjen e një fjale, ETIMOLOGJIA, nuk mund të bëjë dot pa Shqipen.

Mjaft gjuhëtarë evropianë i kanë bishtnuar këtij fakti dhe sot nevojitet të bërit një ndryshim i madh në etimologji, për hir të së vërtetës. Gjithsesi, nuk kanë munguar gjuhëtarët që e kanë trajtuar rolin e shqipes në fjalëformime. Albanologë si Hahn, Vajgand, Majer, D?Anzheli, Myler, Zhak, Belushi, Falaski, Shuflaj, Kola, Çabej apo Demiraj kanë punuar, kush më shumë e kush më pak, në vazhdën e rilindasve shqiptarë, për të ngritur shqipen nga rrënojat mesjetare. Ka pasur debate shkencore, vazhdon të ketë dhe në të ardhmen debati do të bëhet betejë. Përfundimet janë të paparashikueshme, por një gjë dihet mirë: SHQIPJA DO TË FLITET PËRJETËSISHT !

Qëllimi parësor i këtij shkrimi është rritja e ndërgjegjësimit ndër shqiptarë për gjuhën e madhe që kemi folur e flasim. Si objekt, do të shohim disa rrënjë Shqipe në fjalë të huaja. Nuk do të përmendim këtu zëshmimin, rotacizmin a përngjashmimin për të lehtësuar gjuhën, por kjo nuk do të thotë se nuk do të dëshmojmë pjesërisht se gjejmë gjurmë të shqipes në disa gjuhë të huaja. Sado i gjejmë sot shpesh mes nesh, ca edhe me tepri, italishtja, spanjishtja, gjermanishtja, anglishtja, rumanishtja, sllavishtja, greqishtja, turqishtja e latinishtja flasin një shqipe të heshtur. Historia tregon se fise ilire apo pellazge jetonin edhe në Italinë e sotme, veç Ballkanit, përshembull mesapët e japygët, ndërsa Herodoti përmend se venedikasit ishin me prejardhje ilire (Herodoti, pj.1, fq.196). Vërtet, venetët, paraardhësit e venedikasve mbajnë në emrin e tyre të lashtë fjalën e lashtë shqipe VEND, në dialekt VEN. Të jetë një rastësi? Ka shumë mundësi. Por edhe studiuesi Aristidh Kola pohon se ??shumë emra italianë sot tregojnë prejardhjen e tyre nga shqiptarët dhe? ilirët e lashtë përbënin hallkën lidhëse midis helenëve dhe romakëve.(Arvanitasit, A. Kola, fq. 231).

Në fakt, po të vëmë re fjalën italiane (dikur latine) GAMBA, do të shohim se ngjason disi me fjalën tonë KËMBË, në dialekt KAMBA. Gjithashtu, italianët i thonë GOLA fytit, ndërsa në Shqipe kemi fjalën GOJA, e cila duket më qartë në foljen INGOIARE të italishtes, që do të thotë GËLLTIS, FUS NË GOJË. Fjala MENTE e italishtes ngjason me fjalën MEND/MENDJE të Shqipes. Të jetë edhe kjo një rastësi? Por rastësi të tjera gjejmë edhe në shumë folje të italishtes, dikur të latinishtes. Kështu CREARE është e njëjta me foljen tonë KRIJOJ. Por ndërkohë që italianët kanë fjalën TESTA për kokën, sikurse latinët kanë CAPUT, shqipja ka fjalën KRYE, në dialekt KRE, që duket të jetë rrënja e vërtetë e fjalës së huaj CREARE. Njësoj ia nxjerrim kryet edhe foljes italiane LAVARE, që në shqip përputhet me foljen tonë të lashtë LAJ, me rrënjë LA-. Kujt t?ia ketë marrë kujt? Nuk e dimë, por shohim njëherë edhe foljen italiane DARE, që është JAP e Shqipes. Në kohën e kryer të thjeshtë folja jonë bën DHA, që është e njëjta rrënjë me italianen DA(-RE). Edhe folja APRIRE e italishtes bën HAP, në dialekt AP.

Pyesni veten, a ka mundësi që folja tjetër e italishtes LASCIARE [lexo: LASHARE] t?i jetë dhënë shqipes LËSHOJ? Duhet dyshuar se LËSHOJ e shqipes ka për rrënjë foljen LË. Po sikur të jetë e anasjellta? Edhe folja VESTIRE që i përgjigjet shqipes VESH, MBATH duket të ketë për rrënjë foljen tjetër të shqipes VË, në dialekt VE. Po kështu, një tjetër folje e italishtes, SMARRIRE (HUMBET, VYSHKET në shqip) duket të ketë foljen tone MARR (PRENDERE në italisht) në trup të saj, që i jep kuptimin HUMB DIÇKA, MARR NGA GJENDJA FILLESTARE. Këtu rastësitë rriten. Por sa rastësi gjejmë në fjalën latine VETERANUS që e paska prejardhjen nga VETER- dhe VETUS po të latinishtes, sipas fjalorit të njohur origjinë-shpjegues amerikan Merriam-Webster (botimi 1994). Edhe në shqip është fjala I VJETËR, porsi latinishtja VETER, por vitit në Shqip i thuhet VIT ose VJET, ç?ka formon edhe mbiemrin I VJETËR, kurse latinët e neolatinët kanë ANNUS për fjalën tonë VIT. Të tjera ?rastësi? gjejmë edhe në fjalët latine ANGUSTUS (- I NGUSHTË), ECCE (- QE, JA) e plot të tjera që nuk po i sjellim këtu.

Gjurmë të Shqipes gjenden edhe në mjaft emra krahinash apo vendesh në Italinë e sotme (se mos vetëm aty!). Rrethinat dhe qyteti i Barit në Itali, vendbanimi i japygëve dikur, është një fushë e tërë, dikur vetëm me? BAR. Aty nuk ka asnjë pllajë. Qyteti i Brindizit ndodhet sërish në bregdetin Adriatik. BRINDISI në italisht do të thotë DOLLI, por kemi përshtypjen që dollitë e kohëve të hershme nuk ngreheshin si sot, me gota apo shishe, por me BRI, ç?ka duket të jetë edhe rrënja e fjalës italiane për dollinë, BRINDISI. Si të shpjegohet fakti që në Itali gjendet një qytezë me emrin PULA (në Sardenjë) dhe por krejt njësoj gjendet edhe në bregdetin e Kroacisë, dikur dalmato-liburn (ilir). Për etimologjinë e qytetit të vjetër Trieste, Prof. Shaban Demiraj mendon se vjen nga bashkimi fjalor TREG-ËSHTË, dikur TRIEG-ESTE. Theksojmë këtu rolin tregtar që ka patur e ka ky qytet si pikë kyçe në Adriatik. Emërtimi TOSKANË që gjendet në Itali ngjason me atë TOSKËRI të Shqipes, ndërsa arsyetimin historik të kësaj pse-je e plotëson Prof. D?Anzheli.

Vullkani Etna në Siçili duket të ketë një emër të lashtë. Ky është një nga më vepruesit dhe nuk pushon edhe sot së shpërthyeri. Kur një trup është shumë i nxehtë, për të thuhet se KA ETJE, ËSHTË MJAFT I ETUR (që këtej dallohet dialekti E ETUNA, E ETNA). Rrënja ET e Shqipes formon edhe fjalë të tjera. Moria e fjalëve dyshkronjëshe e dytingujshe të Shqipes (si ERR, DHE, KA, PA, LË, VË, IK, etj.) sjellin zbulime aspak paqësore për gjuhët e sotme evropiane. Edhe fjala TERRORIST, aq e lakuar dhe ?e dashur? për veshët e sotëm botërorë, flet shqip! TERRORIST vjen nga latinishtja TERROR dhe TERR që do të thotë FRIKËSOJ. Por në Shqip është fjala TERR ose ERRËSIRË, që kanë rrënjë të përbashkët ERR. Kjo folje shqipe ka edhe kuptimin MBYLL, PRISH, DËMTOJ, NXIJ e gjëra frikësuese si këto, pikërisht dalluese për një? terrorist. Ndalemi këtu me italishten për shkak nxënësie, por gjurmë të shqipes gjejmë edhe në emra kafshësh, vendesh, sendesh dhe gjiri fisnor.

Latinishtja, gjithsesi ruhet ende më mirë në gjuhën spanjolle. Fjala spanjolle TREQUE [lexo TREKE] përkthehet TREG, SHKËMBIM, ndërkohë që fjala e zakonshme spanjolle për tregun është MERCADO. Spanjollët u thonë buzëve BOZO, ndërsa vajzës CHICA [ lexo ÇIKA], ashtu si një dialekt i yni që i thotë vajzës ÇIKË/-A?. Ndërkohë që në spanjisht ngjyrës së bardhë i thonë BLANCO, pulëbardhës i thonë PARDELA. Nga gjuhësia shohim se bashkëtingëllorja buzore P është e njëjtë me atë B, me përjashtim të zërit. Njësoj ndodh edhe me ato dhëmbore D e DH, nga ku rrjedh se PARDELA (në shqip PULËBARDHË) është e njëjta gjë me BARDHELA. Në spanjisht gjendet fjala MAS, që i përgjigjet shqipes MË, në dialekt MA.
Kjo rastësi?
Spanjolle ka të njëjtat kuptime që ka edhe fjala shqipe. Ajo përdoret edhe si ndajfolje, edhe si pjesëz formuese e shkallëve të mbiemrit, njësoj si në Shqip. Sasia e fjalëve të spanjishtes që kanë lidhje me shqipen është krejtësisht e shpjegueshme sikur gjuhëtarët e historianët të marrin parasysh teorinë pellazgjike. Ndër të tjera, ajo thotë se ka pasur lëvizje pellazgësh nga trojet tona për në gadishullin Iberik të sotëm, ku një pjesë u ngul aty dhe një tjetër vërshoi drejt Britanisë së sotme (shih Kola dhe D'Anzheli).

Për të mbërritur te gjuha angleze, parathuhet se kjo është e formuar nga një sasi gjuhësh (kelte, gjermanike, nordike, frënge, etj.). Duke pasur gjurmë të latinishtes, në anglisht gjejmë lehtësisht fjalë që përmbajnë rrënjë të shqipes. Po përveç këtyre, gjenden edhe fjalë të tjera larg latinizmave e krejtësisht të ngjashme me shqipen. Demit apo buallit (në dialekt BULL) anglezët i thonë BULL, ndërsa LOPES (apo KAUT) i thonë COW [lexo KAU]?. Fjala VDEKJE haset në dialekt edhe DEKË, DEKA, kurse në anglisht gjendet si DEATH [lexo DETH]. A mund të jetë një rastësi që folja CRY e anglishtes është e njëjtë me QAJ të Shqipes? Po ta zbërthejmë, folja QAJ, siç e ruan gegërishtja, bëhet KLAJ dhe folja angleze CRY lexohet KRAJ. Njësoj gjejmë foljen KNOW [lexo NOU] që do të thotë NJOH dhe foljen SEE [lexo SI] që përkthehet SHOH (krahaso SHIH). Kështu vijojnë edhe folje si STRETCH [lexo STREÇ] që përkthehet SHTRIQ, SHTRIQEM. Gati të gjitha fjalët e lartpërmendura të anglishtes nuk hasen në gjuhët neolatine. Sërish, ndalemi këtu me anglishten.

Por edhe në gjermanisht, si një nga gjuhët e trungut të ashtuquajtur indoevropian dhe që ka formuar edhe gjuhën angleze, gjejmë fjalë si MILCH që është QUMËSHTI në Shqip. Në fakt, ky ushqim është pikërisht ai që njeriu ua mjel kafshëve, apo, më mirë të themi, ai që MILLET (krahaso foljen MJEL, MIL me MILCH). Në gjermanisht egziston edhe folja MELKEN që përkthehet MJEL. Gjejmë edhe folje të shumta, ku spikat folja RENNEN që përkthehet REND, d.m.th., VRAPOJ; po t?i heqësh mbaresën dalluese gjermane foljes RENNEN, përftohet forma dialektore e shqipes REND. Kështu kemi REN në shqip dhe REN në gjermanisht si folje të të njëjtit kuptim, duke kujtuar se kështu u bërtiste Frederiku i Madh ushtarëve të tij për në luftë.

Listës sonë të përciptë në këtë shkrim i shtojmë edhe foljet SPOTTEN [lexo SHPOTEN], DREHEN, KAPERN që përkthehen përkatësisht SHPOTIS, DREDH dhe KAP. Gjykojeni vetë ngjashmërinë. Për të cituar ndonjë mbiemër të gjermanishtes, po zgjedhim LEER, që përkthehet I LIRË. Kështu gjendemi në të njëjtin trung me gjermanishten, në atë që njihet si indoevropian, por teza pellazgjike nuk e përmban domosdoshmërisht njohjen e gjuhësisë indoevropiane. Sipas Kolës, gjuha e pellazgëve, etruskëve, helenëve (mos i ngatërroni me grekët e sotëm), ilirëve, arbërve dhe shqiptarëve të sotëm, SHQIPJA, nuk ka të përbashkëta me ç?ka mund të quhet ?indiane?. Ai nuk pranon lëvizje të hershme popullsish nga India e sotme drejt Ballkanit perëndimor e Mesdheut të tilla që të kenë formuar trungun pellazgjik. Kurse të paktën historia dëshmon për pushtimin territoresh gjermanike nga Perandoria Romake, për përbërjen e së cilës i kemi do fakte. Sidoqoftë, enigmat janë të mëdha dhe dokumentet e njohura historike të pakta.

Kurse përsa i takon grekëve të sotëm, ata krenohen me perënditë e tyre të Olimpit, me historitë e Trojës apo me Odisenë. Se si ka përfunduar Greqia e sotme dhe greqishtja e sotme, këtë e dëshmojnë disa studime albanologjike të D?Anzhelisë, Kolës, etj. Se ç?fatkeqësi qe për popullin tonë historia e Greqisë dhe greqishtes së sotme, këtë nuk mund ta tregojmë në pak rreshta, faqe apo libra. QË TË VËRTETOSH SE JE GREK (D.M.TH., HELEN), MË PARË DUHET TË PROVOSH SE JE ARVANITAS, - pohon Aristidh Kola. Kjo thënie e dyshimtë në dukje është sa e vërtetë, aq edhe rrëqethëse për vetë faktin se si është shkruar (apo duhet thënë shkarravitur) historia botërore. Vërtetë, greqishtja ka pjesën e saj në formimin e latinishtes apo të anglishtes, por ç'është greqishtja e çfarë e ka formuar atë? Ç'e ndan greqishten e vjetër nga atë të re? Pse fjalori i Isiodit me fjalë homerike (shih Kola, 171-3) ngjan krejt me shqipen dhe aspak me greqishten e sotme?
Pse D'Anzheli dhe Kola ranë në të njëjtat përfundime, pa ditur studimet e njëri-tjetrit, të tilla që të pohojnë se Shqipëria dhe Greqia e sotme duhet të ishin metafizikisht i njëjti shtet? Pse sot pjesa më e madhe e shkencëtarëve e kundërshton hipotezën pellazgjike, edhe pse mjaft cepa të Evropës flasin etimologjikisht shqip? Pse transformohen thëniet e Herodotit dhe shtrembërohet Homeri? Përgjigjet janë më në jug të Greqisë dhe diku më në lindje e veri të Ballkanit. Por që të kuptosh të gjitha këto vlerësime, teza e hipoteza, duhet së pari të kuptosh se ku e si gjendet shqipja, vlerat e saj dhe përmasat e saj.

Etimologjinë e fjalës PELLAZG
D'Anzheli e shpjegon nga fjalët PJELLË + E BARDHË (Enigma, fq. 85). Më i ndërlikuar është versioni i Strabon-Mylerit, por më bindës. Etimologjinë e fjalës HELEN Kola e shpjegon në të njëjtën mënyrë që bën me fjalën ILIR, nëpërmjet rrënjës I LARTË në dialekt. Njësoj shpjegohet edhe emri tjetër i Trojës, ILION (krahaso ILIADA). Emërtimin ETRUSK D'Anzheli e shpjegon nëpërmjet fjalës së vjetër të shqipes DRU në njërin version dhe DUSHK në tjetrin. Këtu mund të shtojmë edhe të famshmit DRUIDË në Britani, që kanë lidhje etnografike me ETRUSKËT. Etimologjia e fjalës ARBËR shpjegohet nga e njëjta rrënjë e lashtë e fjalës pellazg. Ka variante që fjalën SHQIPTAR e nxjerrin nga EXIBERE e latinishtes dhe të tjera që e duan nga shpendi krenar, i lirë e i rrallë, shqiponja. Vazhdon të ketë debate mbi këtë, por disa studiues mediokër nuk duan t?i studiojnë edhe kriteret e këtij populli të lashtë, krahas fjalëve shqipe apo joshqipe.

Fjalori i njohur i përpunuar Merriam-Webster nuk e përmend fare Gjergj Kastriotin në fletët që ia kushton biografisë (njerëzve të shquar) botërore, ndërkohë që gjejmë aty lloj-lloj udhëheqësi filipinas apo kryetari indian. Mirë këtë, po as e njohura Nëna Terezë, që po shpallet edhe shenjtore? Kjo e shpjegon faktin që në origjinat e fjalëve që fjalori zbulon gjejmë shumë gjuhë përveç asaj shqipe; a thua se më lart ne dhe mjaft albanologë kemi parë ëndrra syhapur! Kuptojeni, pra, se disa gjuhëtarë të sotëm ndikohen (apo duhet thënë paguhen) nga politika të tilla që pësojnë shkatërrime sikur hipoteza pellazgjike të shndërrohet në tezë. Le të rrojë sot historia botërore dhe shqipja të quhet një gjuhë rrugicash e birucash?! Vetëm një mori shkrimesh, diskutimesh, kërkimesh e studimesh mbi gjuhën shqipe do të bëjnë një ditë të mundur një përmbysje të madhe. Andaj sot duhet nxitur kërkimi mbi gjuhën shqipe, dashuria dhe respekti ynë për këtë gjuhë dhe bërja e njohur botës për këtë gjuhë.

E mbyllim me disa emra trojanësh e helenësh, pasardhës të të cilëve ishin ilirët, etërit tanë. HEKTORI, komandanti trojan ishte njëkohësisht një bujk i shquar. D?Anzheli gjen foljen HEQ, HEK në emrin e tij (kupto: ai që hek barin, kositësi, heqtori). Në fakt, këta janë emra që u kanë mbetur heronjve të lashtësisë dhe jo emra që u janë vënë në lindje, ashtu sikurse Gonxhe Bojaxhi u njoh më vonë si Nënë Tereza apo sikurse Migjeni, kur lindi, quhej Millosh Nikolla. Këtë e pohon edhe Kola teksa studion emrat e Aleksandrit të Madh apo Demostenit (fq. 124). ENEA, trojani që shpëtoi pa u vrarë në luftë dhe që u end nëpër Thesali, Epir e Itali para se të formonte atje një qytetërim, zbërthehet nga fjala shqipe END, ENDEM, në dialekt EN. Nuk po ndalemi te zbërthimet e Nestorit, Akilit, Kasandrës, Agamemnonit, Paridit, etj., por kini parasysh se të gjithë flasin shqip, njëri më bukur se tjetri.

E njëjta fatkeqësi për pseudohistorinë e sotme dhe pseudogrekët e sotëm ndodh edhe me perënditë e Olimpit. Këta flasin shqip në një masë 99%! Kështu AFËRDITA nuk ka nevojë për shpjegim, paçka se grekët e sotëm nuk arrijnë ta shpjegojnë këtë fjalën e tyre të pakupimtë AFRODITIS. As fjalori Merriam-Webster nuk e di (fq.40)! Por do t'ua mësojmë ne shqiptarët, të tanishmit e atyre që i krijuan këto perëndi. Njësoj EFESTI flet shqip, teksa ishte farkëtari i të gjitha veshjeve e armëve për perënditë (krahaso me E VESH, E MBATH). ZEUSI, ati i perëndive, flet një shqipe të pastër, teksa duhet gjetur në emrin e tij fillestar DIAS, i cili vjen nga folja DI ASHT, shqyrtimin e së cilës e jep gjerësisht Kola (fq. 187-8). Kështu bën edhe HERA (nga ERA), ATHINA (nga E THEM, ASHT THËNË), e kështu me radhë.

Shqipen e hasim edhe në rumanisht, turqisht, arabisht e sllavisht, ndonëse në doza më të vogla. Shqipja flet shumë për ata që kanë sy e veshë. ËSHTË E PLOGËSHT MUNDËSIA QË TË GJITHA KËTO GJUHË TË KENË NDËRTUAR SHQIPEN; ËSHTË BASH E KUNDËRTA. Shembujt që sollëm këtu nuk janë maja e ajsbergut, por vetëm një gjethe peme. S?kishte se si të mos fliste kaq shumë gjuha e atyre burrave që ruajtën këtë Shqipëri, që luftuan për Greqinë, pavarësisht nga përfundimi, që luftuan mes tyre në Trojë, që u nisën drejt Indisë nën Aleksandrin e Madh, që mbajtën një perandori të tërë romake, që mbajtën ushtrinë e Napoleonit, Garibaldit e sulltanëve, drejtuan Egjiptin, perandorinë osmane e i ranë kryq e tërthor Mesdheut!


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Përgatitur nga Vis Elbasani

Ultini i Nënshejtit

Ultini i Nënshejtit quhet lisi 900 vjeçar që ndodhet në Orosh të rrethit të Mirditës.

 Sipas gojëdhënave kanë qenë gjithsej 6 pemë të tilla unike në vendin tonë, por momentalisht ka mbetur vetëm një e tillë, që dhe pse në grahmat e fundit të jetës së saj, nuk ka asnjë shënim mbi të, që të dëshmojë se kjo pemë është pjesë e pasurisë sonë të monumenteve të natyrës, për të mos rënë pre e ndonjë druvari të gjorë.

 Sipas studiuesit Gjergj Marku këto pemë vijnë prej murgjve benediktinë dhe sipas tij emri i lisit (Ultin) ka ardhur si pasojë e deformimit të fjalës "latin".

 Nuk e kuptoj këtë dëshirë të madhe për të dhuruar zanafillën e çdo pasurie të lakmueshme kaq me lehtësi, në jug, veri, lindje apo perëndim kudoqoftë...

 M.q.s kjo pemë e lashtë ka shërbyer historikisht për kuvendet popullore, përse studiuesve nuk mund t'iu shkojë mendja se pikërisht fjala "Ultin" mund të vijë pikërisht nga vendi ku ulen e kuvendojnë burrat.

 "Druizëm" quhet një fe e stërlashtë pagane që mbështet besimin e saj tek pemët, fe e cila në Britaninë e Madhe vjet edhe u rregjistrua si besim zyrtar.

 Mos vallë edhe fjala DRUizëm vjen nga një deformim i fjalës Danimark psh. dhe origjina e saj është Danimarka...?! Apo e bëjmë Deutschland fare, si thoni, kujt t'ia japim?

Stop Injorancës

Linda

Doja të ndaleshim pak sot tek emri "Linda".

Me një kërkim të thjeshtë në motorin e kërkimit në internet me kriterin Linda, do të na shfaqen mijëra foto femrash, të njohura e të panjohura pothuajse nga të gjitha anët e globit.

Gjithashtu do të na dalin objekte të ndryshme, si një ndërtesë në Tasmani, fshat në Gjeorgji, lum në Novograd të Rusisë etj, etj.

Me emrin "Linda" janë pagëzuar gjithashtu një sërë uraganësh, tajfunesh dhe era të fuqishme.

Sipas studiuesve emri "Linda" vjen nga mitoligjia estoneze dhe Linda quhej pikërisht gruaja e Kalevit, kjo, një poemë epike e folklorit estonez. Linda ishte mbretëresha e zogjve.

Tek Uikipedia gjejmë këtë shënim në fund të përshkrimit të mitologjisë estoneze:
http://en.wikipedia.org/wiki/Kalevipoeg
"It can be difficult to tell how much of Estonian mythology as we know it today was actually constructed in the 19th and early 20th century. One should also note that some constructed elements are loans from Finnish mythology and may date back to the common Baltic-Finnic heritage."

Përkthim:
Eshtë shumë e vështirë të nxjerrim se sa është rindërtuar mitologjia estoneze gjatë shekujve 19-20-të, ashtu siç ne e lexojmë sot. Duhet theksuar që disa pjesë janë të huazuara nga mitologjia finlandeze dhe i përkasin trashëgimisë baltiko-finlandeze.

Sot në gjuhën estoneze "lind" përkthehet "zog", ndërsa Linda ekziston thjeshtë si emër.

Po në Shqip, çdo të thotë L I N D A ?

Shkroi: Stop Injorancës ! http://www.facebook.com/NdalPaditurise2