Tuesday, October 6, 2009
Transparenca dhe financimet e Fushatës Elektorale ???
Të gjithë, këto ditë jemi dëshmitarë të një fushate elektorale, e cila po na mban pezull, në mediat vizive dhe të shkruara, në rrugë e kudo.
Koncerte, me këngëtarë të famshëm, të cilët paguhen 40 mijë lekë në ditë( duhet theksuar akoma, të reja), me kushtin që të mos këndojnë për "armikun". Të mbështetura fort prej dhjetra e dhjetra autobuzëve me militantë apo simpatizantë nga e gjithë Shqipëria, të cilëve u premtohet pafund.
REFUZONI, të përdoreni ! (Stop Injorancës)
Historia e një kënge Shqiptare, 600-vjeçare.
“O E BUKURA MORE”
HISTORIA E NJË KËNGE SHQIPTARE 600-VJEÇARE !
Kjo këngë mërgimi, kaq e njohur dhe e dashur jo vetëm për Arbëreshët, por edhe për Avanitët e Greqisë dhe shqiptarët e të gjitha trevave, përmban në vetvete pothuajse gjithë sekretin historik të krijimit të fshatrave të arbërëreshëve të Italisë.
Por shumë pak e dinë se kujt i kushtohet... !
MORE ! – është nji pasthirmë... ?, është nji vajzë e bukur... ? .
- JO!
MORE, - është Peloponezi i sotëm i Greqisë! Nji trevë e madhe të cilës grekët i kanë ndryshuar emrin nga MORE në PELOPONEZ, dhe kënga “O E BUKURA MORE” , memorizon kujtesën dhe mallin e një atdheu të humbur, është nji toponim i këtij vendi nga ku u larguan shumica e arbëreshëve të sotëm të Italisë.
Kjo është ndoshta kënga më e vjetër shqiptare që mbetet e gjallë akoma edhe në ditët tona e që vjen të na rrëfej nostalgjin e madhe por dhe sekretin historik të krijimit të komunitetit arbëresh të Italisë.
Dokument i kësaj kënge për herë të parë gjendet në dorëshkrimin e Kieutit botim i vitit 1708, më pas këtë material do ta ribotonte në librin e tij filologu arbëresh Dhimitër Kamarda (1821-1882), në vitin 1866. Në këtë lëndë është publikuar teksti i kësaj kënge i shkruajtur në shqip, por me alfabet grek.
“O E BUKURA MORE”
‘O e bukura More
çë kur të lje (lasçë)
më nigjë të pe
atje kam unë zotin-tatë
atje kam u mëmëm time
atje kam u tim vëlla
‘O e bukura More
çë kur të lje (lasçë)
më nigjë të pe.
Ky tekst burimor-popullor me ritëm tresh, është i vetmi version dhe tekst origjinal i këngës “O E BUKURA MORE”, por nuk dihet se kush arbëresh i këndoi për herë të parë këto vargje kaq të thjeshta por që mbeten gjallë dhe këndohen po me të njëjtën dhimbje edhe sot.
Botim i këtij libri u realizua në Itali në vitin 1866 nga shtëpia botuese “F. ALBERGUETI E.C.” , i cili mban si titull: “Appendice al Saggio di Grammatologia Comprata Sulla Lingua Albanese”përgatitur me shumë kujdes nga filologu Arbëresh Dhimitër Kamarda (1821-1882), duke pasur për bazë dorëshkrimin e Kieutit (1708).
Përgatitur nga: Lirio Nushi
Video ne YT, të kësaj perle shqiptare : http://www.youtube.com/wat
Por si dhe pse u larguan arbëreshët e sotëm nga trojet e tyre, nga Moreja (Peloponezi sot), dhe nga Arbëria, (Shqipëria sot) ,si u krijuan katundet arbëreshe në Italinë e Jugut?
Me rënien dhe pushtimin e Koronit (1453), kala që ndodhet edhe sot e kësaj dite në More (Peloponezi i sotëm në Greqi), perandori Karli i tretë, i dha urdhër Kapitenit Andrea Doria të marri Grekë dhe Arvanit-Arbëror nga Moreja, dhe ti çojë ata në Italinë e Jugut. Kjo përbën në të vërtetë fillimin e krijimit e fshatrave arbëreshe por edhe grekëfols të Italisë së Jugut. Në këto momente të shpërnguljes së tyre arbëreshët kënduan ndoshta për herë të parë këngën “O E BUKURA MORE” me mall dhe vajtim.
Shqiptarët e parë që vinin nga Arbëria-Shqipëria sot, u vendosën në Kalabri dhe në Siçili, mbas ftesës së mbretit Alfonso i tretë të Aragonës, bëhet fjalë për luftëtarë shqiptarë të cilët u vendosën përfundimisht dhe me familjet e tyre në Kalabri dhe Siçili për të ndihmuar përforcimin luftarak të Mbretit Alfonso në përpjekjen e tij për të mbytur revoltat dhe lëvizjet e Andegavnonit kundra tij. Pra krijimi i këtyre fshatrave kishte karakter ushtarak.
Në vitin 1461 vetë Gjergj Kastriot Skënderbeu Kryezot dhe i plotëfuqishm i Arbërisë (Shqipëria sot), me një trupërojë të madhe dhe të fortë luftëtarësh shqiptarë, do të luftonte në përkrahje të Ferdinandit, djalit të mbretit Alfonso kundër Andegavnonit të Italisë së jugut dhe princit të Tarontos, dhe për këtë ndihmë dhe përkrahje ushtarake si shpërblim atij ju dhuruan dy feude në Pulia të Italisë.
Kjo popullatë e pasuroi dhe populloi pjesën e shkretuar të kësaj zone dhe njëkohësisht e rrethoi ate ushtarakisht duke krijuar kështu një pjesë territoriale të mbrojtur.
Pak para vdekjes së Skënderbeut (1467), por kryesisht mbas vdekjes së tij (1468) dhe rënies e pushtimit të Krujës nga Turqit (1478), një turmë e madhe shqiptarësh dhe në kushte dramatike do të largoheshin për në Itali dhe do të vendoseshin në fshatrat tashmë të ngritur shqiptarë duke krijuar njëkohësisht dhe fshatra të reja.
Të tjerë shqiptarë u vendosën në Italinë e Jugut me urdhërin dhe bekimin e Skënderbeut si dhe djalit të Joanit në dy feudet e Pulias që i pat dhuruar Ferdinando në Galatina (1845).
Një pjesë tjetër shqiptarësh ndoqën nga pas Irini Kastriotin e cila u martua me princin Bisingano në Kalabri.
Numri i kësaj popullate duhet të ketë qenë shumë i madh pasi krijoji një zonë përfundimtare me një fizionomi të vetën gjuhësore, kulturore dhe tradicionale duke krijuar kështu fshatrat e sotëm arbëresh të Italis.
Shqiptarët Katolik të ardhur nga Shqipëria e Veriut që u vendosën në Italinë e Jugut, u përshtatën shpejt me gjuhën, kulturën dhe fenë e vendasve italjanë, ndërsa shqiptarët që kishin shkuar nga Shqipëria e Jugut dhe Arvanitët-Arbërorë të Moresë që nuk ishin katolik por ortodoks, pavarësisht nga kundërshtimet dhe imponimet e peshkopëve vendas italjan, ruajtën të veçantat e kulturës dhe të zakoneve të tyre dhe fenë e riatualin ortodoks bizantin, dallim i cili duket akoma edhe sot e kësaj dite. Duke bërë që besimi fetar ortodoks bizantin ti dalloj ata nga vendasit.
Gjuha e shumicës së Arbëreshëve të Italisë ka shumë ngjyrime dialektike por si baz ka dialektin tosk që flitet në Shqipërinë e Jugut dhe me të njëjtën ngjashmëri të gjuhës që flasin Arvanitët-Arbërorë të Greqisë. Prezenca e fjalëve greke është e pranishme dhe kjo ndodh për kohën e madhe të bashkjetesës së tyre me grekët gjat perandorisë bizantine. Shumë prej këngëve arbëreshe përputhen me Moren, dhe shumë toponime të tjera në këto zona sikurse Koroni, Nafplio, Korintho... etj.
Sot koha dhe ndryshimet kanë bërë të vetat dhe në mënyrë të pashmangshme hapa të mëdhenj, por nuk kanë mundur të zhdukin apo pluhurosin këtë të veçantë që ka ky minoritet shqiptarësh arbëresh, me gjuhën, traditat, kulturën, zakonet, legjendat e tyre, duke përbërë kështu tashmë një pasuri dhe turizëm laografik për këto zona.
Mbi 52 fshatra janë të regjistruara dhe të njohura institucionalisht nga shteti italjan si minoritet shqiptar dhe dy gjuhësh. Emrat e ketyre fshatrave sipas vendndodhjes janë: Firmoza në Kalabri, Dandalli në Kalabri, Barilli në Baszilikat, Këmbarini në Molise, Garrafa në Kalabri, Karfici në Kalabri, Kazallveqi në Pulja, Kastërnexhi në Kalabri, Kejverici në Kalabri, Qana në Kalabri, Qefti në Pulja, Çivëti në Kalabri, Kuntisa në Siçili, Purçilli në Kalabri, Fallkunara në Kalabri, Farneta në Kalabri, Ferma në Kalabri, Frasnita në Kalabri (katundi arbëresh ku jeton studjuesi dhe patrioti i madh Antonio Belushi), Zhura në Bazilikat, Katundi në Kampanja, Ungra në Kalabri, Maqi (katundi i De Radës) në Kalabri, Marçidhza në Kalabri, Allimarri në Kalabri, Mashqiti në Bazilikat, Munxhufuni në Molis, Puheriu në Kalabri, Hora e Arbëreshëvet në Siçili, Pllatëni në Kalabri, Porkanuni në Molis, Shën Vasili në Kalabri, Shën Benëdhiti në Kalabri, Strigari (fshati i poetit të madh Arbëresh Zef Serembe) në Kalabri, Shën Konstandini në Bazilikat, Shën Mitri (qendra më e madhe kulturore e Arbëreshëve ku zhvillohet çdo vit festivali i këngës Arbëreshe) në Kalabri, Sënd Japku në Kalabri, Mbuzati në Kalabri, Shën Mërtiri në Kalabri, Shën Marcani në Pulja, Shën Kolli në Kalabri, Shën Pali në Bazilikat, Picilia në Kalabri, Sëndastina në Siçili, Shën Sofia në Kalabri, Spixana në Kalabri, Ruri në Moliz, Vakarici në Kalabri, Vina në Kalabri, Badhesa në Abruzo, Xingarona në Kalabri... etj.
Problematika që ngrihet në ditët e sotme është nëse arbëreshët duhet të ruajnë të folmen e tyre të vjetër apo nji përshtatje me rikodimin e shqipes së sotme?
Si, dhe kush mund të ndihmoj për mbrojtjen e këtyre vlerave dhe këtij thesari të pazëvëndësueshëm me origjinë dhe rrënje shqiptare. Pasi këto zona edhe pse gjenden në bashkjetesën e një vendi që ndodhet brenda komunitetit europjan sikurse është Italia, vazhdojnë të mbeten zonat më të varfra të Italisë dhe investimet për mbrojtjen e ketij thesari laografik nga shteti italjan janë të papërfillshme
.Astronautët Shqiptaro-Amerikanë : Alan Shepard dhe William G. Gregory
Astronautët Shqiptarë !
Në enciklopedinë e kozmosit janë emrat e kozmonautëve në vite, ku lexohen këto të dhëna për Alan Shepardin. Ai u lind ne East Dery, Në Hampshire të SHBA më 18 Nentor 1923. Është me origjinë Shqipitare (njëra prej tre vajzave të tij quhet madje"Juliana). Ka kryer Akademinë Detare Amerikane në Anapolis, ku mbaroi dhe një shkollë fluturimi për pilot joushtarak. Më pas bëri edhe Shkollën e Marinës për pilot në Patuxent, Maryland, si dhe Shkollën Detare të Luftës në New Port Rhode Island më 1958.
Më 1961 u ngrit në hapësirë si njeriu i dytë në botë me dallim nga Juri Gagarin qe fluturoi në kozmos si pasagjer, kurse Shepardi në misionin Apollo 4 në Janar-Shkurt 1971 e manovroi vetë anijen kozmike. Si kozmonaut, ai është i pari që ka fluturuar në kozmos si Amerikan dhe i pesti që ka shkelur në Hënë. Para daljes ne pension Alan Shepard gradohet Admiral. Ai ndërroi jetë më 21 Korrik 1998; pra jetoi 75 vjet.
Duke kërkuar në arkivin e Muzeumit Historik Kombëtar gjeta një dokument të jashtëzakonshëm nga të gjitha pikpamjet. Mbi një karton të fortë është vendosur një fotografi e anijes kozmike Apollo 14, fotografi e bërë nga sipërfaqja e Hënës. Krahas kesaj fotografie është vendosur një flamur Shqiptar i përmasave të të vogla. Nën fotografinë është shkruar: Antares at fra mauro, kurse poshtë fotografisë është ky mbishkrim: This flag was carried to the moon onboard Apollo 14 January 31 through February 9, 1971. It is presented by Rear Admiral Alan B. Shepard, Jr., United States Navy, delegate to the 26th Session of the United Nations General Assembly.
William Gregory një tjetër astronaut Shqiptaro-Amerikan. Gregory lindi në Lock-Port, Nju Jork më 14 Maj 1957. Është me origjinë nga fshati Dardhë e Korçës. Më 1979 u diplomua per shkenca inxhinierike në Akademinë e Forcave Ajrore. Mori doktoratën si inxhinier mekanik nga Colombia University më 1980 dhe Doktoratën për drejtues më 1984. Ne vitet 1981 - 1986 ka qenë pilot fluturimi me avionët Fl11. Më pas shërbeu si mësues pilotësh pranë Forcave Ajrore Britanike. Ka fluturuar në më shumë se 40 lloje avionësh dhe ka kapërcyer mbi 5000 orë flutturimi. U zgjodli nga NASA në Janar 1990 dhe u shpall astronaut në Korrik 1991. Fluturimin e tij të parë Shuttle STS-67 në hapësirë e kreu më 2 Mars 1995 nga Qendra e Hapësirës Kenedi dhe u ul në tokë më 18 Mars 1995. Ka vendosur rekordin e fluturimeve në hapësirat kozmike me 16 ditë dhe 15 orë duke plotësuar 262 rrotullime drejt tokës. Ai fluturoi mbi 11 milion km në kozmos, ka mbi 400 orë flutuime në hapësirën kozmike, krahas 5000 orëve si pilot. Tani punon si drejtues për zhvillimin e biznesit në Arizona të SHBA. Meqenëse Shpardi ka vdekur, shpresojmë qe Gregorin ta takojmë së shpejti. Të dy këta emra kanë vendin e tyre në Muzeun Historik Kombëtar dhe në kujtesën e Shqiptarëve.
http://www.illyrians.org/aVideo YT http://www.youtube.com/wat
Urtësi SHQIPTARE !
Paratë
- Mund të blejnë shtëpi,
por jo një strehë.
- Mund të blejnë një shtrat,
Por jo ëndrrat.
- Mund të blejnë një orë,
por jo kohën.
- Mund të blejnë një libër,
por jo dijen.
- Mund të blejne një pozitë,
por jo respektin.
- Mund të paguajnë mjekun,
por jo shëndetin.
- Mund të blejnë shpirtin,
por jo jetën.
- Mund të blejnë seksin,
por jo dashurinë.
por jo një strehë.
Por jo ëndrrat.
por jo kohën.
por jo dijen.
por jo respektin.
por jo shëndetin.
por jo jetën.
por jo dashurinë.
P.S Ke ndonje lek borxh ? (Shkroi S. Injorancës)
Veshja ime biologjike, nuk jam unë...
STOP RACIZMIT !
Kur linda , linda i zi
Kur u rrita , u rrita i zi
Kur dal në diell , prapë jam i zi
Kur friksohem , jam i zi
Kur sëmurem , jam i zi
Dhe kur të vdes , do të mbetem i zi
Po ti miku im i bardhë ?!
Kur linde , linde rozë
Kur u rrite , u bëre i bardhë
Kur del ne diell , bëhesh i kuq
Kur ke të ftohtë, bëhesh blu
Kur friksohesh, bëhesh i verdhë
Kur sëmuresh, bëhesh i gjelbër
Kur je i mavijosur, bëhesh lejla
Dhe kur të vdesësh, do bëhesh gri...
Dhe ti më quan mua, njeri me ngjyrë ?!
Futbollistët me ngjyrë: Shqiptarët, nazistë të vërtetë !
Familjet shqiptare s'na pranojnë për dhëndurë...
Emri i tij është Moohaomed Abdurahman. Na tregon që ka mbaruar shkollën e mesme dhe pastaj "menaxheri im (Muhamedi është futbollist në një nga klubet shqiptare të futbollit), më shkëputi nga shkolla, sepse donte që unë të luaja".
Ai ka ardhur nga Kameruni dhe ndodhet në Shqipëri prej 3 vjetësh. Luan me një skuadër jashtë Tiranës, ndërsa në fundjavë rri në Tiranë, ku ka një shtëpi me qira, bashkë me disa shokë të tjerë kolegë.
Muhamedin nuk e takuam për ta pyetur rreth futbollit, por rreth marrëdhënies që ai ka ndërtuar këto tre vite me shoqërinë shqiptare, në veçanti me vajzat shqiptare. Intervista me të, në fakt, mund të hedhë dritë mbi disa pyetje, që ndoshta të gjithëve na vijnë në mend, kur i shohim këta djem me ngjyrë që ecin rrugëve të Tiranës. Si jetojnë? Çfarë ndodh kur "përplasen" me shoqërinë shqiptare? A jemi ne racistë? Si sillen vajzat tona me to? Po pjesa tjetër e rinisë së Tiranës, si i pret dhe si i ka raportet me këta të rinj, që vijnë këtu nga "fundi i botës"?
Muhamedin e takojmë në një nga baret e Tiranës. Sa për fillim, po ju themi që, gjatë gjithë kohës që ishim me të, nuk na ndaheshin vështrimet kurioze dhe shpesh tallëse të atyre që rrinin në tavolinat ngjitur. Një djalosh i zi dhe një vajzë e bardhë tiranase, duket që bënte goxha përshtypje.
Muhamed ende nuk flet qartë shqip, megjithëse kupton mirë. Bisedën me të e zhvilluam në anglisht.
Muhamed, si të duken vajzat shqiptare?
Të bukura, por nervoze me djemtë shqiptarë, me sa kam parë.
Edhe me ju të huajt me ngjyrë janë kështu, nervoze?
Me ne nuk janë kështu, janë shumë xhentile.
Si sillen ato kur ju shohin?
Disa nuk duan të flasin, ndërsa disa të tjera duan me të vërtetë të flasin, por ato kanë frikë për shkak të mentalitetit
Mentalitetit?! D.m.th., ti ndjehesh keq?
Ndonjëherë. Kur sapo kisha ardhur, e kisha shumë të vështirë, por tani është shumë e thjeshtë. Nëse ata nuk më flasin mua, nuk më bëhet vonë, as unë nuk ju flas.
Keni pasur ndonjë të dashur shqiptare?
Nuk mund të them që kam pasur të dashur, por vajza, po.
Çfarë do të thotë kjo?
Në një lidhje unë dua të jem i lirë, d.m.th., të dal me të dashurën sa herë që unë dua, familja e saj të jetë në dijeni dhe të rri sa më rehat, d.m.th., mos ndihem i paragjykuar, pra, të mos më duhet të dal fshehur.
Më qartë, kanë fjetur këto vajza me ju?
Vajzat që kanë qenë me mua, kanë ndenjur me mua dhe kanë fjetur, vetëm për të provuar se si janë të huajt, apo ne, "njerëzit me ngjyrë". Pra, për mua nuk ka qenë një lidhje, ka qenë thjesht miqësi.
Për çfarë vajzash bëhet fjalë? D.m.th., si jeni njohur me to?
Sa për mënyrën se si jam njohur, ka ndodhur që ato të më dërgojnë numrin e celularit nëpërmjet ndonjë kamerieri dhe kam komunikuar më pas nëpërmjet mesazheve, apo dhe telefonatave.
A ke provuar të mbash lidhje më vonë me to?
Me disa po. Por pasi kemi kaluar disa çaste, apo një natë, ato nuk kanë dashur të vinin më me mua.
Pse?
Kjo për shkak të njerëzve. Kjo është dhe arsyeja që unë ju thashë që nuk mund ta quaj lidhje dashurie. Sepse, nëse takohesh me ato më vonë, në kafe, apo qoftë dhe në rrugë, njerëzit përreth të shohin në një mënyrë të çuditshme.
Të ka ndodhur të zihesh me ndonjë mashkull shqiptar, për shkak të ndonjë vajze?
Jam grindur disa herë me djem shqiptarë, sepse më thonë gjëra të çuditshme.
Çfarë gjërash të çuditshme?
Se përse unë shikoj vajzat, me të cilat ata rrinë, p.sh. Dua të theksoj që, disa nga meshkujt shqiptarë, janë shumë arrogantë dhe agresivë.
Kur shkoni nëpër pub-e apo lokale nate në Tiranë, kërceni me vajza shqiptare?
Unë kërcej nëpër pub-e, por vajzat kanë frikë të më afrohen. Mendoj që kjo ndodh pikërisht për shkak të frikës që kanë nga djemtë e pranishëm shqiptarë. Sepse, edhe nëse këto vajza që afrohen të kërcejnë, nuk janë të shoqëruara nga meshkuj, ato shihen "ndryshe" nga të tjerët që ndodhen në pub. Nuk e di, por më duket sikur ata e quajnë për ofendim një veprim të tillë. Kur unë nis të kërcej i vetëm, vajzave shqiptare u pëlqen mënyra se si ne kërcejmë, ne e kuptojmë këtë nga mënyra se si ato na shohin.
Dua të them edhe diçka, që ka dhe raste kur ne nuk na lejojnë të hyjmë në pub-e.
Edhe në rastet kur jeni të shoqëruar nga femra?
Po, ka shumë raste, kur unë shkoj vetëm me shokët e mi, të cilët janë edhe ata njerëz me ngjyrë. Ngaqë ata që rrinë tek dera nuk kanë guximin të na e thonë hapur, që ju nuk mund të hyni për shkak të lëkurës, gjejnë lloj-lloj justifikimesh të tipit: s'ka vend, ka prenotime. Na ka ndodhur që të mos na futin edhe në rastet kur kemi qenë me vajza shqiptare, pra të bardha, por kjo ndodh më rrallë.
Muhamed, ke menduar ndonjëherë që të martohesh me ndonjë vajzë shqiptare?
Jo, dhe kjo vetëm për shkak të mentalitetit këtu. Unë nuk mund jem i lumtur asnjëherë, por, edhe nëse ajo vajzë që mund të martohej me mua do të ishte e lumtur, ajo nuk do të mund të jetonte në Shqipëri. Familja e saj nuk do ta lejonte këtë fakt, dhe nuk do të pranonte asnjëherë. Unë e di shumë mirë që ajo nuk do të ndjehet asnjëherë "e lirë" për shkak të mentalitetit.
Ka ndodhur ndonjëherë që ia ke thënë një vajze shqiptare dëshirën për martesë?
Një herë më ka ndodhur që, një vajzë të më thotë që, nëse do martohem me ty, mund të jetoj vetëm jashtë, këtu nuk mundem.
Edhe një shoku im ka qenë i lidhur vetëm për dy javë dhe janë ndarë, sapo e ka marrë vesh familja e saj.
Po në Kamerun, si shihet martesa mes një njeriu me ngjyrë dhe një njeriu të bardhë?
Shumë martesa bëhen, qoftë raste kur vajza me ngjyrë martohen me meshkuj të bardhë dhe qoftë meshkuj me ngjyrë që martohen me femra me ngjyrë. Është një vend i lirë nga mentalitetet dhe paragjykimet.
Si janë vajzat shqiptare në një lidhje, krahasuar me vajzat e vendeve të tjera?
Vajzave shqiptare u mungon liria.
Po në qytetin ku luan futboll, (Ballsh) a ke shoqe shqiptare?
Jo, as që bëhet fjalë.
Flasim për vajza, të cilat i ke vetëm shoqe, asgjë më tepër...
Jo, jo. Ai është qytet i vogël dhe dihet që mentaliteti është më i egër. Shoqet e mia të vetme janë vetëm në Tiranë. Në Ballsh kam miqtë e skuadrës. Atje shkoj vetëm për punën, por miq nuk kam.
A ju ndodh që të ecni në rrugë dhe të dëgjoni ofendime, sepse ti kupton shqip, me sa shoh...
Gjithmonë. Dëgjoj shumë gjëra.
Çfarë mendon kur dëgjon ofendime në rrugë?
Mendoj që janë njerëz që nuk e pranojnë dot faktin që ne jemi të "ndryshëm", dhe pse ky ndryshim është vetëm në lëkurë. Në fund të fundit, ne jemi njerëz si gjithë të tjerët, me të mira dhe të këqija.
Në tre vjet, nuk ka ndryshuar fare kjo sjellje?
Unë mendoj që kjo gjë nuk ka për të ndryshuar kurrë. Rastis që ka prindër me fëmijë në duar dhe i tregojnë fëmijës së tyre me gisht nga ne. Atëherë, më thuaj, si mund të ndryshojë ky mentalitet, kur ata fëmijë nisin të na shohin ndryshe që në moshë fare të vogël? Ata rriten me këtë paragjykim ndaj nesh.
Keni luajtur në vende të tjera futboll?
Unë kam qenë në Turqi, Mal të Zi, Maqedoni.
Njësoj është sjella ndaj jush, edhe atje?
Jo, jo. Andej kam edhe shumë miq të mitë, që janë martuar me vajza të bardha, diçka që në Shqipëri nuk ndodh kurrë. Ndaj them me plot gojë, që mentaliteti i këtushëm ndaj njerëzve me ngjyrë, është më i fortë se në çdo vend tjetër ne bote ketu ka nazistë të vërtetë.
Nga Elona Demollari
Marrë nga Gazeta Shekulli
Moohaomed Abdurahman, jeton prej 3 vitesh në Shqipëri. Rrëfimi i sinqertë për raportet me bashkëmoshatarët e tij shqiptarë dhe të dashurat e tyre tiranase. "Ka dhe raste kur ne nuk na lejojnë të hyjmë në pub-e".
Emri i tij është Moohaomed Abdurahman. Na tregon që ka mbaruar shkollën e mesme dhe pastaj "menaxheri im (Muhamedi është futbollist në një nga klubet shqiptare të futbollit), më shkëputi nga shkolla, sepse donte që unë të luaja".
Ai ka ardhur nga Kameruni dhe ndodhet në Shqipëri prej 3 vjetësh. Luan me një skuadër jashtë Tiranës, ndërsa në fundjavë rri në Tiranë, ku ka një shtëpi me qira, bashkë me disa shokë të tjerë kolegë.
Muhamedin nuk e takuam për ta pyetur rreth futbollit, por rreth marrëdhënies që ai ka ndërtuar këto tre vite me shoqërinë shqiptare, në veçanti me vajzat shqiptare. Intervista me të, në fakt, mund të hedhë dritë mbi disa pyetje, që ndoshta të gjithëve na vijnë në mend, kur i shohim këta djem me ngjyrë që ecin rrugëve të Tiranës. Si jetojnë? Çfarë ndodh kur "përplasen" me shoqërinë shqiptare? A jemi ne racistë? Si sillen vajzat tona me to? Po pjesa tjetër e rinisë së Tiranës, si i pret dhe si i ka raportet me këta të rinj, që vijnë këtu nga "fundi i botës"?
Muhamedin e takojmë në një nga baret e Tiranës. Sa për fillim, po ju themi që, gjatë gjithë kohës që ishim me të, nuk na ndaheshin vështrimet kurioze dhe shpesh tallëse të atyre që rrinin në tavolinat ngjitur. Një djalosh i zi dhe një vajzë e bardhë tiranase, duket që bënte goxha përshtypje.
Muhamed ende nuk flet qartë shqip, megjithëse kupton mirë. Bisedën me të e zhvilluam në anglisht.
Muhamed, si të duken vajzat shqiptare?
Të bukura, por nervoze me djemtë shqiptarë, me sa kam parë.
Edhe me ju të huajt me ngjyrë janë kështu, nervoze?
Me ne nuk janë kështu, janë shumë xhentile.
Si sillen ato kur ju shohin?
Disa nuk duan të flasin, ndërsa disa të tjera duan me të vërtetë të flasin, por ato kanë frikë për shkak të mentalitetit
Mentalitetit?! D.m.th., ti ndjehesh keq?
Ndonjëherë. Kur sapo kisha ardhur, e kisha shumë të vështirë, por tani është shumë e thjeshtë. Nëse ata nuk më flasin mua, nuk më bëhet vonë, as unë nuk ju flas.
Keni pasur ndonjë të dashur shqiptare?
Nuk mund të them që kam pasur të dashur, por vajza, po.
Çfarë do të thotë kjo?
Në një lidhje unë dua të jem i lirë, d.m.th., të dal me të dashurën sa herë që unë dua, familja e saj të jetë në dijeni dhe të rri sa më rehat, d.m.th., mos ndihem i paragjykuar, pra, të mos më duhet të dal fshehur.
Më qartë, kanë fjetur këto vajza me ju?
Vajzat që kanë qenë me mua, kanë ndenjur me mua dhe kanë fjetur, vetëm për të provuar se si janë të huajt, apo ne, "njerëzit me ngjyrë". Pra, për mua nuk ka qenë një lidhje, ka qenë thjesht miqësi.
Për çfarë vajzash bëhet fjalë? D.m.th., si jeni njohur me to?
Sa për mënyrën se si jam njohur, ka ndodhur që ato të më dërgojnë numrin e celularit nëpërmjet ndonjë kamerieri dhe kam komunikuar më pas nëpërmjet mesazheve, apo dhe telefonatave.
A ke provuar të mbash lidhje më vonë me to?
Me disa po. Por pasi kemi kaluar disa çaste, apo një natë, ato nuk kanë dashur të vinin më me mua.
Pse?
Kjo për shkak të njerëzve. Kjo është dhe arsyeja që unë ju thashë që nuk mund ta quaj lidhje dashurie. Sepse, nëse takohesh me ato më vonë, në kafe, apo qoftë dhe në rrugë, njerëzit përreth të shohin në një mënyrë të çuditshme.
Të ka ndodhur të zihesh me ndonjë mashkull shqiptar, për shkak të ndonjë vajze?
Jam grindur disa herë me djem shqiptarë, sepse më thonë gjëra të çuditshme.
Çfarë gjërash të çuditshme?
Se përse unë shikoj vajzat, me të cilat ata rrinë, p.sh. Dua të theksoj që, disa nga meshkujt shqiptarë, janë shumë arrogantë dhe agresivë.
Kur shkoni nëpër pub-e apo lokale nate në Tiranë, kërceni me vajza shqiptare?
Unë kërcej nëpër pub-e, por vajzat kanë frikë të më afrohen. Mendoj që kjo ndodh pikërisht për shkak të frikës që kanë nga djemtë e pranishëm shqiptarë. Sepse, edhe nëse këto vajza që afrohen të kërcejnë, nuk janë të shoqëruara nga meshkuj, ato shihen "ndryshe" nga të tjerët që ndodhen në pub. Nuk e di, por më duket sikur ata e quajnë për ofendim një veprim të tillë. Kur unë nis të kërcej i vetëm, vajzave shqiptare u pëlqen mënyra se si ne kërcejmë, ne e kuptojmë këtë nga mënyra se si ato na shohin.
Dua të them edhe diçka, që ka dhe raste kur ne nuk na lejojnë të hyjmë në pub-e.
Edhe në rastet kur jeni të shoqëruar nga femra?
Po, ka shumë raste, kur unë shkoj vetëm me shokët e mi, të cilët janë edhe ata njerëz me ngjyrë. Ngaqë ata që rrinë tek dera nuk kanë guximin të na e thonë hapur, që ju nuk mund të hyni për shkak të lëkurës, gjejnë lloj-lloj justifikimesh të tipit: s'ka vend, ka prenotime. Na ka ndodhur që të mos na futin edhe në rastet kur kemi qenë me vajza shqiptare, pra të bardha, por kjo ndodh më rrallë.
Muhamed, ke menduar ndonjëherë që të martohesh me ndonjë vajzë shqiptare?
Jo, dhe kjo vetëm për shkak të mentalitetit këtu. Unë nuk mund jem i lumtur asnjëherë, por, edhe nëse ajo vajzë që mund të martohej me mua do të ishte e lumtur, ajo nuk do të mund të jetonte në Shqipëri. Familja e saj nuk do ta lejonte këtë fakt, dhe nuk do të pranonte asnjëherë. Unë e di shumë mirë që ajo nuk do të ndjehet asnjëherë "e lirë" për shkak të mentalitetit.
Ka ndodhur ndonjëherë që ia ke thënë një vajze shqiptare dëshirën për martesë?
Një herë më ka ndodhur që, një vajzë të më thotë që, nëse do martohem me ty, mund të jetoj vetëm jashtë, këtu nuk mundem.
Edhe një shoku im ka qenë i lidhur vetëm për dy javë dhe janë ndarë, sapo e ka marrë vesh familja e saj.
Po në Kamerun, si shihet martesa mes një njeriu me ngjyrë dhe një njeriu të bardhë?
Shumë martesa bëhen, qoftë raste kur vajza me ngjyrë martohen me meshkuj të bardhë dhe qoftë meshkuj me ngjyrë që martohen me femra me ngjyrë. Është një vend i lirë nga mentalitetet dhe paragjykimet.
Si janë vajzat shqiptare në një lidhje, krahasuar me vajzat e vendeve të tjera?
Vajzave shqiptare u mungon liria.
Po në qytetin ku luan futboll, (Ballsh) a ke shoqe shqiptare?
Jo, as që bëhet fjalë.
Flasim për vajza, të cilat i ke vetëm shoqe, asgjë më tepër...
Jo, jo. Ai është qytet i vogël dhe dihet që mentaliteti është më i egër. Shoqet e mia të vetme janë vetëm në Tiranë. Në Ballsh kam miqtë e skuadrës. Atje shkoj vetëm për punën, por miq nuk kam.
A ju ndodh që të ecni në rrugë dhe të dëgjoni ofendime, sepse ti kupton shqip, me sa shoh...
Gjithmonë. Dëgjoj shumë gjëra.
Çfarë mendon kur dëgjon ofendime në rrugë?
Mendoj që janë njerëz që nuk e pranojnë dot faktin që ne jemi të "ndryshëm", dhe pse ky ndryshim është vetëm në lëkurë. Në fund të fundit, ne jemi njerëz si gjithë të tjerët, me të mira dhe të këqija.
Në tre vjet, nuk ka ndryshuar fare kjo sjellje?
Unë mendoj që kjo gjë nuk ka për të ndryshuar kurrë. Rastis që ka prindër me fëmijë në duar dhe i tregojnë fëmijës së tyre me gisht nga ne. Atëherë, më thuaj, si mund të ndryshojë ky mentalitet, kur ata fëmijë nisin të na shohin ndryshe që në moshë fare të vogël? Ata rriten me këtë paragjykim ndaj nesh.
Keni luajtur në vende të tjera futboll?
Unë kam qenë në Turqi, Mal të Zi, Maqedoni.
Njësoj është sjella ndaj jush, edhe atje?
Jo, jo. Andej kam edhe shumë miq të mitë, që janë martuar me vajza të bardha, diçka që në Shqipëri nuk ndodh kurrë. Ndaj them me plot gojë, që mentaliteti i këtushëm ndaj njerëzve me ngjyrë, është më i fortë se në çdo vend tjetër ne bote ketu ka nazistë të vërtetë.
Nga Elona Demollari
Marrë nga Gazeta Shekulli
Inferioriteti dhe shqiptarizmi !!!
Inferioriteti eshte dukuria e te ndjerit me "i ulet" ne rrethana dhe situata te ndryshme. Eshte ndjesia qe krijohet kur individi ndjen peshen e tij te vogel dhe gjithashtu mungesen e besimit ne vlerat e tij.
Personi perballe tij quhet superior.
Ajo qe mua me intereson te trajtoj me kete teme eshte pikerisht inferioriteti yne i lidhur me kombesine tone. Nje lloj inferioriteti i demshem qe tashme eshte bere mode. Ka marre nje forme aq te rende saqe thjesht te qenit shqiptar te nenkuptonte vete inferioritetin.
E ndjej kete semundje cdo dite mes shqiptareve. Duke filluar qe tek emrat e pervecem, qe kemi filluar ti bejme si te botes "superiore", emrat e bizneseve te ndryshme, gjuha e perditshme e folur, hedhja poshte e cdo vlere qe mban firmen shqiptar, hedhja qesharake e figurave te kombit, lufta e hapur armiqesore ndaj shqiptareve qe ndrisin e sherbejne kudo neper bote sot, semundja e mankthshme e ndjenjes ksenocentrike qe rritet dita-dites...
Pse te dashur bashkekombas duhet te ndjehemi inferiore ?
Perse kultura jone te na duket e prapambetur ? Perse ta duam kulturen e te huajve, pa njohur ende mire kulturen tone ? Perse te hedhim poshte dhe te perbuzim traditat tona te vyera qe kane mbijetuar ne shekujt me te erret e te pergjakshem te historise njerezore ?
Perse inferiore , pse jo superiore ? Perse pesimiste dhe jo realiste ?
Nuk ka vend fare per tu ndjere superior anembane botes kur i drejtohesh vetes me emrin SHQIPTAR ?
Personi perballe tij quhet superior.
Ajo qe mua me intereson te trajtoj me kete teme eshte pikerisht inferioriteti yne i lidhur me kombesine tone. Nje lloj inferioriteti i demshem qe tashme eshte bere mode. Ka marre nje forme aq te rende saqe thjesht te qenit shqiptar te nenkuptonte vete inferioritetin.
E ndjej kete semundje cdo dite mes shqiptareve. Duke filluar qe tek emrat e pervecem, qe kemi filluar ti bejme si te botes "superiore", emrat e bizneseve te ndryshme, gjuha e perditshme e folur, hedhja poshte e cdo vlere qe mban firmen shqiptar, hedhja qesharake e figurave te kombit, lufta e hapur armiqesore ndaj shqiptareve qe ndrisin e sherbejne kudo neper bote sot, semundja e mankthshme e ndjenjes ksenocentrike qe rritet dita-dites...
Pse te dashur bashkekombas duhet te ndjehemi inferiore ?
Perse kultura jone te na duket e prapambetur ? Perse ta duam kulturen e te huajve, pa njohur ende mire kulturen tone ? Perse te hedhim poshte dhe te perbuzim traditat tona te vyera qe kane mbijetuar ne shekujt me te erret e te pergjakshem te historise njerezore ?
Perse inferiore , pse jo superiore ? Perse pesimiste dhe jo realiste ?
Nuk ka vend fare per tu ndjere superior anembane botes kur i drejtohesh vetes me emrin SHQIPTAR ?
Shqipëria, vendi ku burrat shdërrohen në gra dhe gratë në burra
Dr.Moikom Zeqo
Titulli i mësipërm është kaq sensacional sa mund të konceptohet deri në kufijtë e marrëzisë. Çdo lexues mund të dyshojë dhe të jetë skeptik dhe qesëndisës. Në të vërtetë unë nuk kam ndërmend të bëj shaka dhe as të mikloj botën me sensacione. Dua të kumtoj publikisht dy dukuri etnopsikologjike të shqiptarëve në rrafshin e qytetërimeve të Evropës dhe të Ballkanit.
Gjuhëtari ynë i madh Konstandin Kristoforidhi ka kryevepër të jetës, fjalorin e tij të famshëm shqip-greqisht. Dorëshkrimi i këtij fjalori shumë vjet pas vdekjes së Kristoforidhit, mbeti pa u botuar. Vetëm më 1961 ky fjalor gjeti dritën e botimit në kujtesën e prof.Aleksandër Xhuvanit. Fjalori i Kristoforidhit ka të dhëna të mrekullueshme dhe herë-herë të çuditshme. Kristoforidhi ka mbledhur frazeologji popullore me një poetikë të brendshme dhe befasuese, ka të dhëna për kultet pagane, madje dhe citon vargjet folklorike. Shënimet e Kristoforidhit janë plot substanca gjuhësore dhe historike. Nuk harron analizën e etimologjisë dhe atë të fjalëformimit. Në faqen 211 të këtij fjalori unë kam lexuar diçka të habitshme. Kristoforidhi shënon fjalën e rrallë “mërkosh”. Këtë fjalë ai e ka gjetur në fshatin Dumre, në Shpat të Elbasanit. Njëjësi “mërkosh” e ka shumësin “mërkosha”. Sipas Kristoforidhit “mërkosh i thonë atij burri, që i ka pjellë gruaja, i cili dergjet në shtrat posi lehonë dhe pret e përcjell ata që vijnë për ta parë”. Ky fakt i pabesueshëm hap një hulli të madhe studimi. Eqrem Çabej nuk harron ta theksojë këtë fakt dhe madje të bëjë klasifikimin shkencor të mirëfilltë të faktit. Sipas Çabejt, zakoni i mërkoshit quhet në gjuhën e shkencës universale të antropologjisë me emrin “kuvadë”. Çfarë përfaqëson kuvada? Ky zakon është tipik për popujt shumë të lashtë, madje për ata popuj që quhen paraindevropianë. Dihet se në epokën prehistorike popujt që erdhën nga Hindia u vendosën me disa valë të mëdha emigracioni në kontinentin e vjetër evropian. Këtu ata gjetën popuj akoma edhe më të vjetër, që quhen paraindoevropianë, për të cilët dihet shumë pak. Disa nga këto karakteristika, që kishin popujt paraindoevropianë janë edhe zakoni i kuvadës si dhe sistemi i numërimit vigsimal d.m.th. i njësisë me 20 shifra, që quhet 20 përfaqësuar nga numri 1, apo 40 përfaqësuar nga numri 2, por që në realitet parakuptojnë për 20 numrin 2 dhe për 40 numrin 4 në fillim të emërtimit. Të dy këto gjurmë paraindoevropiane ruhen tek shqiptarët. Tek sistemi i numërimit akoma dhe sot ne kemi gjurmën e sistemit viksimal. Po zakoni i Kuvadës?
Kristoforidhi e ka mbaruar dorëshkrimin e fjalorit më 1904. Ai e ka parë zakonin e kuvadës me zytë e tij në fshatin Dumre të Shpatit. Kjo gjë i ka bërë shumë përshtypje dhe nuk ka harruar që të mbledhë dhe fjalën përkatëse, që ruhet në gjuhën shqipe të zakonit të Kuvadës. Del kështu se fjala “mërkosh” mund të jetë trashëguar dhe të ketë mbijetuar në gjuhën shipe nga substrati paraindoevropian, që ka rezistuar brenda strukturës indoevropiane të shqiptarëve deri më sot. Kjo fjalë kaq e rrallë e unike ka në zanafillë një lashtësi marramendëse dhe përfaqëson botën e humbur të prehistorisë së matriarkatit. Zakoni i Kuvadës është zakon tipik i matriarkatit të lashtë. Ky zakon tregon rëndësinë absolute të gruas në komunitet. Kur gruaja lind çuditërisht burri i saj e imiton madje vishet si grua dhe hiqet si lehonë dhe sikur gjoja ai e ka lindur fëminë. Njerëzit e tjerë e urojnë atë sikur ai të ishte gruaja. Për këtë zakon janë shkruar libra të tërë dhe asnjëherë nuk është bërë një sqarim shterues. Zakoni i kuvadës ka mbijetuar deri në fillimin e shekullit XX vetëm tek shqiptarët si dhe tek baskët në Pirenej të Spanjës. Zakoni i kuvadës ngjan me një skenar teatror të etnopsikologjisë së popujve shumë të vjetër. Ky zakon ka tërhequr vemendjen edhe të antropologut gjenial Klod Levy Strosit. Në kryeveprën e tij “Mendimi i egër”, Strosi bën për të parën herë një teori shkencore mbushamendëse me një shpjegim krejt origjinal për zakonin e Kuvadës. Sipas Strosit “lindja e fëmijës për indigjenët është punë misterioze, sepse ata mendojnë se gruaja shtatzënë ka marrëdhënie intime me botën e shpirtrave. Për këtë arsye emri i fëmijës merr karakter fantomatik, gjë që shpjegon pse fisi, burrin e saj e trajton sikur të mos ekzistonte, sikur në të vërtetë ajo do të ishte e vdekur dhe në ato çaste nuk ishte më gruaja e tij. Ajo është në kontakt me shpirtrat dhe për një arsye magjike, është burri që do të bëhet me fëmijë dhe jo gruaja. Ky shpjegim vlen për kuvadën, sepse do të ishte gabim të thuhet se burri zë vendin e lehonës. Herë burri dhe herë gruaja i nënshtrohen situatave të njëjta, sepse në të vërtetë vihen në pozitën e fëmijës së ardhshme…kjo ndodh për shkak të teorisë indigjene mbi mbarsjen dhe shtatzaninë. Hipoteza qëndron në faktin se babai në rastin e Kuvadës nuk luan rolin e nënës, por luan rolin e fëmijës”. Ky shpjegim i Strosit është vetëm një pjesë e së vërtetës. Antropologë të tjerë thonë qartë që zakoni i kuvadës ka lindur në fazën e fundit të matriarkatit, kur matriarkati është në krizë dhe nis dhe lartësohet roli i burrit mbi atë të gruas, për këtë arsye burri demonstron se gjoja ka edhe atributet e gruas, kështu ai meriton lavdërimet e lindjes së fëmijës. Dua të shpjegoj se gërmimet arkeologjike, sidomos ato të prehistorisë, fjala vjen në tumën e Bazhokut në Shqipëri, tregojnë qartë se ardhësit indoevropianë kanë gjetur në Shqipëri një popullsi indigjene joindoevropiane. Ka patur tri valë të mëdha të indoevropianizmit. Popullsia joindeoevropiane u asimiliua dhe në periudhën e bronxit u formësua me tipare të veçantë populli ilir, nga e kanë origjinën edhe shqiptarët e sotëm. Zakoni i kuvadës që i shndrron burrat në gra ka një karakter të theksuar konvencional. Të habit prania e kuvadës në Shqipërinë e mesme deri në fillimin e shek.XX. Unë vetë në rininë time kam qenë dëshmitar i një zakoni shumë të vjetër që burrat dhe gratë së bashku me fëmijët e tyre ditën e verës vinin në bregdetin e Durrësit dhe laheshin tok lakuriq, “nudo” në sytë e njeri tjetrit në det duke i hequr rrobet e vjetra dhe pas larjes vishnin rrobe krejt të reja. Nuk e kam takuar asgjëkundi këtë zakon, që gjithsesi të kujton një lloj pagëzimi me anë të ujit apo larjen e stërlashtë të hindianëve në lumin Gand. Pse ky zakon kaq i lashtë na vjen po nga Shpati? Si nuk ekzistonte turpi apo drojtja e pjesëtarëve të së njëjtës familje për t’u zhveshur lakuriq para njeri tjetrit? Ja që zakone të tejlashta qënkan ruajtur në Shpat të Elbasanit.
Po nëse ekziston ceremonia e shndërrimit të burrave në gra, Shqipëria nuk mëton të na habisë dhe me zakonin e kundërt të shndërrimit të grave në burra. Të shumtë janë etnologët dhe udhëtarët, që kanë shëtitur Shqipërinë, sidomos atë të Veriut dhe që kanë ndeshur një zakon gjithashtu të pabesueshëm. Në shumë zona të Veriut praktikohet një rit tejet i pazakontë. Fjala vjen Georg Von Hahni, në librin e tij “Udhëtim nëpër viset e Drinit dhe të Vardarit” të shkruar më 1863 flet për ritualin e kthimit në mënyrë konvencionale të femrave në meshkuj. Sipas Hahnit në Shqipëri institucioni i vajzave të virgjëra që bëhen murgesha, duke qenë një institucion i krishterë kishte një përhapje shumë të vogël, sepse në Shqipëri nuk ekzistonin manastire katolike për gratë në kohën e Hahnit. Por Hahni thekson “në radhët e virgjëreshave shqiptare ekziston dëshira për të bërë deri në fund një jetë të virgjër. Në këtë mënyrë për t’ia përshtatur këtë dëshirë karakterit luftarak të popullit shqiptar ato shpallin ndërrimin e seksit të tyre me seksin mashkullor duke veshur rrobe burrash, duke prerë gërshetat, duke hequr dorë nga emri femëror dhe duke marrë një emër mashkullor, duke mbajtur armët karakteristike të meshkujve, që përbëhen nga pushka, pisqolla dhe jatagani. Ky ndërrim i seksit bëhet edhe nën mbrojtjen e kishës dhe për këtë arsye në të gjitha famullitë, pas kryerjes së kultit fetar, komunitetit të mbledhur aty, i bëhet e ditur në mënyrë solemne, që filan virgjëreshë ka vendosur t’i kushtohet vetëm jetës së virgjër, se ka marrë një emër mashkullor dhe për pasojë në të ardhmen ajo duhet konsideruar vetëm si burrë. Ky ndërrim seksi nuk shoqërohet me asnjë premtim të posaçëm, solemn dhe publik. Një ndërrim i tillë i seksit nga ana e një vajze përbën në të njëjtën kohë mjetin e vetëm për prishjen e fejesës dhe për t’i mbrojtur të afërmit e saj nga hakmarrja e familjes së dhëndrit të shndërruar. Aktualisht jetojnë 4 virgjeresha të tilla “mashkullore”. Më e dëgjuara prej tyre është Mara e Perlatit. Ajo ka mbetur jetime që në moshë të njomë. Daja i saj e fejoi atë në fëmini me një turk nga Lura. Kur mbushi 17 vjeç dhe turku dërgoi njerëz për ta marrë, ajo doli para këshillit të pleqve të krahinës së saj dhe shpalli se kishte dëshirë të bëhej burrë. Asaj i dhanë emrin e të jatit Pjetër dhe armën e tij. Po kështu edhe Dila e Delbinishtit dhe Mrica e Bishkasit nuk qenë fejuar ende kur ndërruan seksin e tyre, e para u quajt Pjetër dhe e dyta Gjon. Margjela nga fshati Tenë në rrethin e Kthjellës ishte dashuruar me një djalë të ri, i cili në fëmininë e tij kishte qenë fejuar me një vajzë tjetër. I fejuari u kthye tek e fejuara e parë dhe ahere në shenjë rebelimi Margjela ndërroi seksin dhe mori emrin Gjin… për fat të keq unë nuk arrita të informohem përsa i përket lashtësisë së këtij zakoni. Kështu e përshkruan këtë dukuri Hahni. Në të vërtetë ky zakon është tepër i lashtë. Po të bazohesh mbi studimet e Mirçea Eliadës si dhe të Frejzerit del se zakoni i shndrrimit të grave në burra lidhet në origjinë me të ashtuquajturat gra luftëtare ose amazonat, që ishin kalorëse të zonjat dhe madje prisnin vetë gjirin e djathtë për të mos i penguar në stërvitjen dhe hedhjen e shigjetave me hark. Ky rit i amazonave ku gratë marrin atributet e burrave gjithshtu trashëgohet nga matriarkati. Sipas etnologëve zakoni i shndërrimit të femrës në mashkull është gjithashtu i kohës së fundit i matriarkatit, pra i kohës së krizës së matriarkatit. Duke lexuar një libër të fundit të para një viti botuar nga një gazetar gjerman, që ka udhëtuar në Shqipërinë e Veriut, mësova se ai kishte takuar dy femra të tilla që ishin deklaruar si burra në ditët e sotme në zonën e Mirditës dhe Dukagjinit. Duket se ka një ringjallje të pjesshme të këtij zakoni të lashtë.
Si riti i shndërrimit të burrave në gra ashtu dhe riti i shndërrimit të grave në burra burojnë nga matriarkati. Rasti i parë nuk e merr parasysh virgjërinë madje ka të bëjë me lindjen e fëmijëve. Rasti i dytë merr parasysh një virgjëri të përherëshme dhe mohon lindjen e fëmijëve si vijimësi e familjes. Ky rast i mohimit të martesës të kujton vetëm ritualin kishtar të celibatit, që ndalon martesën e priftërinjve katolikë dhe murgeshave, sipas kushtimit ungjillor të të virgjërve ndaj Jezu Krishtit. Shohim që tek këto dy rite, te shqiptarët gërshetohen kohërat e lashta, por edhe ato të sotme. Të dy dukuritë kanë karakter etnopsikologjik dhe janë produkte të jetës shoqërore plot reminishenca dhe mbijetesa të së kaluarës. Të dy dukuritë kanë interes shkencor të madh dhe bëjnë pjesë në historikun e qytetërimit shqiptar në kohëra. Të dy dukuritë kanë vetëm karakter konvencional. Pse e them këtë? Në kohën e sotme plot perversitete ka klinika të posaçme mjekësore për tranversitët, njerëz, që me anë të ndërhyrjeve kirurgjikale ndërrojne seksin e tyre, burrat bëhen gra dhe gratë bëhen burra. Një gjë e tillë është bërë e mundur nga përparimi i shkencës biogjenetike dhe e kirurgjisë. Po kështu dukuritë e homoseksualizmit dhe lezbizmit nuk duhen ngatërruar fare me ritet e mësipërme, që siç thashë dhe më pëlqen ta ritheksoj kanë një simbolikë konvencionale, shoqërore dhe nuk kanë të bëjnë fare me ndërrimin apo konvertimin e thelbit biologjik të seksit mashkullor apo femror tek shqiptarët.
Titulli i mësipërm është kaq sensacional sa mund të konceptohet deri në kufijtë e marrëzisë. Çdo lexues mund të dyshojë dhe të jetë skeptik dhe qesëndisës. Në të vërtetë unë nuk kam ndërmend të bëj shaka dhe as të mikloj botën me sensacione. Dua të kumtoj publikisht dy dukuri etnopsikologjike të shqiptarëve në rrafshin e qytetërimeve të Evropës dhe të Ballkanit.
Gjuhëtari ynë i madh Konstandin Kristoforidhi ka kryevepër të jetës, fjalorin e tij të famshëm shqip-greqisht. Dorëshkrimi i këtij fjalori shumë vjet pas vdekjes së Kristoforidhit, mbeti pa u botuar. Vetëm më 1961 ky fjalor gjeti dritën e botimit në kujtesën e prof.Aleksandër Xhuvanit. Fjalori i Kristoforidhit ka të dhëna të mrekullueshme dhe herë-herë të çuditshme. Kristoforidhi ka mbledhur frazeologji popullore me një poetikë të brendshme dhe befasuese, ka të dhëna për kultet pagane, madje dhe citon vargjet folklorike. Shënimet e Kristoforidhit janë plot substanca gjuhësore dhe historike. Nuk harron analizën e etimologjisë dhe atë të fjalëformimit. Në faqen 211 të këtij fjalori unë kam lexuar diçka të habitshme. Kristoforidhi shënon fjalën e rrallë “mërkosh”. Këtë fjalë ai e ka gjetur në fshatin Dumre, në Shpat të Elbasanit. Njëjësi “mërkosh” e ka shumësin “mërkosha”. Sipas Kristoforidhit “mërkosh i thonë atij burri, që i ka pjellë gruaja, i cili dergjet në shtrat posi lehonë dhe pret e përcjell ata që vijnë për ta parë”. Ky fakt i pabesueshëm hap një hulli të madhe studimi. Eqrem Çabej nuk harron ta theksojë këtë fakt dhe madje të bëjë klasifikimin shkencor të mirëfilltë të faktit. Sipas Çabejt, zakoni i mërkoshit quhet në gjuhën e shkencës universale të antropologjisë me emrin “kuvadë”. Çfarë përfaqëson kuvada? Ky zakon është tipik për popujt shumë të lashtë, madje për ata popuj që quhen paraindevropianë. Dihet se në epokën prehistorike popujt që erdhën nga Hindia u vendosën me disa valë të mëdha emigracioni në kontinentin e vjetër evropian. Këtu ata gjetën popuj akoma edhe më të vjetër, që quhen paraindoevropianë, për të cilët dihet shumë pak. Disa nga këto karakteristika, që kishin popujt paraindoevropianë janë edhe zakoni i kuvadës si dhe sistemi i numërimit vigsimal d.m.th. i njësisë me 20 shifra, që quhet 20 përfaqësuar nga numri 1, apo 40 përfaqësuar nga numri 2, por që në realitet parakuptojnë për 20 numrin 2 dhe për 40 numrin 4 në fillim të emërtimit. Të dy këto gjurmë paraindoevropiane ruhen tek shqiptarët. Tek sistemi i numërimit akoma dhe sot ne kemi gjurmën e sistemit viksimal. Po zakoni i Kuvadës?
Kristoforidhi e ka mbaruar dorëshkrimin e fjalorit më 1904. Ai e ka parë zakonin e kuvadës me zytë e tij në fshatin Dumre të Shpatit. Kjo gjë i ka bërë shumë përshtypje dhe nuk ka harruar që të mbledhë dhe fjalën përkatëse, që ruhet në gjuhën shqipe të zakonit të Kuvadës. Del kështu se fjala “mërkosh” mund të jetë trashëguar dhe të ketë mbijetuar në gjuhën shipe nga substrati paraindoevropian, që ka rezistuar brenda strukturës indoevropiane të shqiptarëve deri më sot. Kjo fjalë kaq e rrallë e unike ka në zanafillë një lashtësi marramendëse dhe përfaqëson botën e humbur të prehistorisë së matriarkatit. Zakoni i Kuvadës është zakon tipik i matriarkatit të lashtë. Ky zakon tregon rëndësinë absolute të gruas në komunitet. Kur gruaja lind çuditërisht burri i saj e imiton madje vishet si grua dhe hiqet si lehonë dhe sikur gjoja ai e ka lindur fëminë. Njerëzit e tjerë e urojnë atë sikur ai të ishte gruaja. Për këtë zakon janë shkruar libra të tërë dhe asnjëherë nuk është bërë një sqarim shterues. Zakoni i kuvadës ka mbijetuar deri në fillimin e shekullit XX vetëm tek shqiptarët si dhe tek baskët në Pirenej të Spanjës. Zakoni i kuvadës ngjan me një skenar teatror të etnopsikologjisë së popujve shumë të vjetër. Ky zakon ka tërhequr vemendjen edhe të antropologut gjenial Klod Levy Strosit. Në kryeveprën e tij “Mendimi i egër”, Strosi bën për të parën herë një teori shkencore mbushamendëse me një shpjegim krejt origjinal për zakonin e Kuvadës. Sipas Strosit “lindja e fëmijës për indigjenët është punë misterioze, sepse ata mendojnë se gruaja shtatzënë ka marrëdhënie intime me botën e shpirtrave. Për këtë arsye emri i fëmijës merr karakter fantomatik, gjë që shpjegon pse fisi, burrin e saj e trajton sikur të mos ekzistonte, sikur në të vërtetë ajo do të ishte e vdekur dhe në ato çaste nuk ishte më gruaja e tij. Ajo është në kontakt me shpirtrat dhe për një arsye magjike, është burri që do të bëhet me fëmijë dhe jo gruaja. Ky shpjegim vlen për kuvadën, sepse do të ishte gabim të thuhet se burri zë vendin e lehonës. Herë burri dhe herë gruaja i nënshtrohen situatave të njëjta, sepse në të vërtetë vihen në pozitën e fëmijës së ardhshme…kjo ndodh për shkak të teorisë indigjene mbi mbarsjen dhe shtatzaninë. Hipoteza qëndron në faktin se babai në rastin e Kuvadës nuk luan rolin e nënës, por luan rolin e fëmijës”. Ky shpjegim i Strosit është vetëm një pjesë e së vërtetës. Antropologë të tjerë thonë qartë që zakoni i kuvadës ka lindur në fazën e fundit të matriarkatit, kur matriarkati është në krizë dhe nis dhe lartësohet roli i burrit mbi atë të gruas, për këtë arsye burri demonstron se gjoja ka edhe atributet e gruas, kështu ai meriton lavdërimet e lindjes së fëmijës. Dua të shpjegoj se gërmimet arkeologjike, sidomos ato të prehistorisë, fjala vjen në tumën e Bazhokut në Shqipëri, tregojnë qartë se ardhësit indoevropianë kanë gjetur në Shqipëri një popullsi indigjene joindoevropiane. Ka patur tri valë të mëdha të indoevropianizmit. Popullsia joindeoevropiane u asimiliua dhe në periudhën e bronxit u formësua me tipare të veçantë populli ilir, nga e kanë origjinën edhe shqiptarët e sotëm. Zakoni i kuvadës që i shndrron burrat në gra ka një karakter të theksuar konvencional. Të habit prania e kuvadës në Shqipërinë e mesme deri në fillimin e shek.XX. Unë vetë në rininë time kam qenë dëshmitar i një zakoni shumë të vjetër që burrat dhe gratë së bashku me fëmijët e tyre ditën e verës vinin në bregdetin e Durrësit dhe laheshin tok lakuriq, “nudo” në sytë e njeri tjetrit në det duke i hequr rrobet e vjetra dhe pas larjes vishnin rrobe krejt të reja. Nuk e kam takuar asgjëkundi këtë zakon, që gjithsesi të kujton një lloj pagëzimi me anë të ujit apo larjen e stërlashtë të hindianëve në lumin Gand. Pse ky zakon kaq i lashtë na vjen po nga Shpati? Si nuk ekzistonte turpi apo drojtja e pjesëtarëve të së njëjtës familje për t’u zhveshur lakuriq para njeri tjetrit? Ja që zakone të tejlashta qënkan ruajtur në Shpat të Elbasanit.
Po nëse ekziston ceremonia e shndërrimit të burrave në gra, Shqipëria nuk mëton të na habisë dhe me zakonin e kundërt të shndërrimit të grave në burra. Të shumtë janë etnologët dhe udhëtarët, që kanë shëtitur Shqipërinë, sidomos atë të Veriut dhe që kanë ndeshur një zakon gjithashtu të pabesueshëm. Në shumë zona të Veriut praktikohet një rit tejet i pazakontë. Fjala vjen Georg Von Hahni, në librin e tij “Udhëtim nëpër viset e Drinit dhe të Vardarit” të shkruar më 1863 flet për ritualin e kthimit në mënyrë konvencionale të femrave në meshkuj. Sipas Hahnit në Shqipëri institucioni i vajzave të virgjëra që bëhen murgesha, duke qenë një institucion i krishterë kishte një përhapje shumë të vogël, sepse në Shqipëri nuk ekzistonin manastire katolike për gratë në kohën e Hahnit. Por Hahni thekson “në radhët e virgjëreshave shqiptare ekziston dëshira për të bërë deri në fund një jetë të virgjër. Në këtë mënyrë për t’ia përshtatur këtë dëshirë karakterit luftarak të popullit shqiptar ato shpallin ndërrimin e seksit të tyre me seksin mashkullor duke veshur rrobe burrash, duke prerë gërshetat, duke hequr dorë nga emri femëror dhe duke marrë një emër mashkullor, duke mbajtur armët karakteristike të meshkujve, që përbëhen nga pushka, pisqolla dhe jatagani. Ky ndërrim i seksit bëhet edhe nën mbrojtjen e kishës dhe për këtë arsye në të gjitha famullitë, pas kryerjes së kultit fetar, komunitetit të mbledhur aty, i bëhet e ditur në mënyrë solemne, që filan virgjëreshë ka vendosur t’i kushtohet vetëm jetës së virgjër, se ka marrë një emër mashkullor dhe për pasojë në të ardhmen ajo duhet konsideruar vetëm si burrë. Ky ndërrim seksi nuk shoqërohet me asnjë premtim të posaçëm, solemn dhe publik. Një ndërrim i tillë i seksit nga ana e një vajze përbën në të njëjtën kohë mjetin e vetëm për prishjen e fejesës dhe për t’i mbrojtur të afërmit e saj nga hakmarrja e familjes së dhëndrit të shndërruar. Aktualisht jetojnë 4 virgjeresha të tilla “mashkullore”. Më e dëgjuara prej tyre është Mara e Perlatit. Ajo ka mbetur jetime që në moshë të njomë. Daja i saj e fejoi atë në fëmini me një turk nga Lura. Kur mbushi 17 vjeç dhe turku dërgoi njerëz për ta marrë, ajo doli para këshillit të pleqve të krahinës së saj dhe shpalli se kishte dëshirë të bëhej burrë. Asaj i dhanë emrin e të jatit Pjetër dhe armën e tij. Po kështu edhe Dila e Delbinishtit dhe Mrica e Bishkasit nuk qenë fejuar ende kur ndërruan seksin e tyre, e para u quajt Pjetër dhe e dyta Gjon. Margjela nga fshati Tenë në rrethin e Kthjellës ishte dashuruar me një djalë të ri, i cili në fëmininë e tij kishte qenë fejuar me një vajzë tjetër. I fejuari u kthye tek e fejuara e parë dhe ahere në shenjë rebelimi Margjela ndërroi seksin dhe mori emrin Gjin… për fat të keq unë nuk arrita të informohem përsa i përket lashtësisë së këtij zakoni. Kështu e përshkruan këtë dukuri Hahni. Në të vërtetë ky zakon është tepër i lashtë. Po të bazohesh mbi studimet e Mirçea Eliadës si dhe të Frejzerit del se zakoni i shndrrimit të grave në burra lidhet në origjinë me të ashtuquajturat gra luftëtare ose amazonat, që ishin kalorëse të zonjat dhe madje prisnin vetë gjirin e djathtë për të mos i penguar në stërvitjen dhe hedhjen e shigjetave me hark. Ky rit i amazonave ku gratë marrin atributet e burrave gjithshtu trashëgohet nga matriarkati. Sipas etnologëve zakoni i shndërrimit të femrës në mashkull është gjithashtu i kohës së fundit i matriarkatit, pra i kohës së krizës së matriarkatit. Duke lexuar një libër të fundit të para një viti botuar nga një gazetar gjerman, që ka udhëtuar në Shqipërinë e Veriut, mësova se ai kishte takuar dy femra të tilla që ishin deklaruar si burra në ditët e sotme në zonën e Mirditës dhe Dukagjinit. Duket se ka një ringjallje të pjesshme të këtij zakoni të lashtë.
Si riti i shndërrimit të burrave në gra ashtu dhe riti i shndërrimit të grave në burra burojnë nga matriarkati. Rasti i parë nuk e merr parasysh virgjërinë madje ka të bëjë me lindjen e fëmijëve. Rasti i dytë merr parasysh një virgjëri të përherëshme dhe mohon lindjen e fëmijëve si vijimësi e familjes. Ky rast i mohimit të martesës të kujton vetëm ritualin kishtar të celibatit, që ndalon martesën e priftërinjve katolikë dhe murgeshave, sipas kushtimit ungjillor të të virgjërve ndaj Jezu Krishtit. Shohim që tek këto dy rite, te shqiptarët gërshetohen kohërat e lashta, por edhe ato të sotme. Të dy dukuritë kanë karakter etnopsikologjik dhe janë produkte të jetës shoqërore plot reminishenca dhe mbijetesa të së kaluarës. Të dy dukuritë kanë interes shkencor të madh dhe bëjnë pjesë në historikun e qytetërimit shqiptar në kohëra. Të dy dukuritë kanë vetëm karakter konvencional. Pse e them këtë? Në kohën e sotme plot perversitete ka klinika të posaçme mjekësore për tranversitët, njerëz, që me anë të ndërhyrjeve kirurgjikale ndërrojne seksin e tyre, burrat bëhen gra dhe gratë bëhen burra. Një gjë e tillë është bërë e mundur nga përparimi i shkencës biogjenetike dhe e kirurgjisë. Po kështu dukuritë e homoseksualizmit dhe lezbizmit nuk duhen ngatërruar fare me ritet e mësipërme, që siç thashë dhe më pëlqen ta ritheksoj kanë një simbolikë konvencionale, shoqërore dhe nuk kanë të bëjnë fare me ndërrimin apo konvertimin e thelbit biologjik të seksit mashkullor apo femror tek shqiptarët.
Bledi, 17-vjeçari dibran shpik tastierën që prodhon energji
Nëse shpikjet më të mëdha të njerëzimit kanë ardhur "nga halli", e tillë është edhe kjo që do t'ju tregojmë sot. Bledar Kazia është vetëm 17 vjeç dhe është nxënës në Medresenë e Kavajës në vitin e tretë. Ai ka menduar t'i shërbejë vetes dhe komunitetit me diçka që fillimisht iu duk të gjithëve e pabesueshme, por tashmë është realitet.
Ka të bëjë me një energji alternative për të ushqyer kompjuterin kur mungon energjia elektrike.
Bledi e shpjegon kështu, krijimin e tij; "Poshtë butonave të tastierës vendoset një bobinë dhe një magnet. Në kohën kur ne e shtypim butonin krijohet një shkëndijë magnetike vlera e së cilës rritet me shtypjen e butonave dhe energjia mekanike kthehet në energji elektrike. Më pas bëjmë lidhjen me një multi metër që tregon se me të vërtetë prodhohet energji".
Por nuk mbaron këtu. Bledi shpjegon më tej se "Këtë energji ne e depozitojmë në një bateri të rikarikueshme. Bateria e merr energjinë duke shtypur tastat e tastierës. Ngjitur me baterinë është një llampë dhe kur ajo ndizet do të thotë që po karikohet. Në qoftë se në një lapë top shtypim një mijë herë tastat e kompjuterit do të karikonim një bateri 19 voltësh, pasi kjo është më e madhja. Në qoftë se jemi në rrugë ose në autobus dhe na duhet patjetër ta përdorim kompjuterin duke përdorur këtë projekt për 10 ose 15 minuta ne e karikojmë baterinë e lapë topit e cila mban 6 orë punë në të. Kur një bateri kompjuteri zgjatë dy ose tre orë, me këtë projekt ajo shkon në 6 orë. Është një projekt që kursen dhe prodhon energji".
Energjia që prodhohet në këtë rast është energji alternative, pra nuk është korrent direkt, është alternativë. "Na duhet ta mbledhim njëherë energjinë pastaj ta përdorim". Ideja ka lindur verën e kaluar në kushtet e shtëpisë, më pas më fillimin e shkollës me ndihmën e profesorit të informatikës Salih Dede.
Në fillim ka marrë çmimin e parë, në olimpiadën e Fizikës në Tiranë. Më pas është bërë e mundur që ky projekt të përfaqësojë Shqipërinë në një konkurs ndërkombëtar në Turkmenistan. Këtu Bledar Kazia është vlerësuar me medaljen e argjendit kjo i ka dhënë mundësin që po me këtë projekt të përfaqësojë Shqipërinë në Nevada të Amerikës.
Kur e pyesim Bledin çfarë kanë menduar personat që kanë dëgjuar për shpikjen e tij!? Në fillim janë treguar mosbesues thotë ai, po kur juria ndërkombëtare e vlerësoi këtë projekt, atëherë gjithçka ishte më e qartë dhe shumë ndërruan mendim.
Familja e tij jeton në Peshkopi ndërsa Bledari në Kavajë, fundjavave shkon në familje të prindërit të cilët nuk kanë ndonjë "dell" shkencëtari në fis por që janë të lumtur për djalin e tyre.
Suksesi i shpikësit tonë nuk mbaron me kaq, gjatë kohës së qëndrimit në Turkmenistan, përfaqësuesit e Indisë kanë treguar interes për projektin e djaloshit shqiptar.
Ajo që do ta bënte të lumtur është shpikësin është të bëhej i mundur prodhimi i tastierave të tilla që do i shërbenin shumë njerëzve, dhe për një gjë duket i lumtur Bledari që i ka shërbyer njerëzimit për diçka.
Shekulli
Ka të bëjë me një energji alternative për të ushqyer kompjuterin kur mungon energjia elektrike.
Bledi e shpjegon kështu, krijimin e tij; "Poshtë butonave të tastierës vendoset një bobinë dhe një magnet. Në kohën kur ne e shtypim butonin krijohet një shkëndijë magnetike vlera e së cilës rritet me shtypjen e butonave dhe energjia mekanike kthehet në energji elektrike. Më pas bëjmë lidhjen me një multi metër që tregon se me të vërtetë prodhohet energji".
Por nuk mbaron këtu. Bledi shpjegon më tej se "Këtë energji ne e depozitojmë në një bateri të rikarikueshme. Bateria e merr energjinë duke shtypur tastat e tastierës. Ngjitur me baterinë është një llampë dhe kur ajo ndizet do të thotë që po karikohet. Në qoftë se në një lapë top shtypim një mijë herë tastat e kompjuterit do të karikonim një bateri 19 voltësh, pasi kjo është më e madhja. Në qoftë se jemi në rrugë ose në autobus dhe na duhet patjetër ta përdorim kompjuterin duke përdorur këtë projekt për 10 ose 15 minuta ne e karikojmë baterinë e lapë topit e cila mban 6 orë punë në të. Kur një bateri kompjuteri zgjatë dy ose tre orë, me këtë projekt ajo shkon në 6 orë. Është një projekt që kursen dhe prodhon energji".
Energjia që prodhohet në këtë rast është energji alternative, pra nuk është korrent direkt, është alternativë. "Na duhet ta mbledhim njëherë energjinë pastaj ta përdorim". Ideja ka lindur verën e kaluar në kushtet e shtëpisë, më pas më fillimin e shkollës me ndihmën e profesorit të informatikës Salih Dede.
Në fillim ka marrë çmimin e parë, në olimpiadën e Fizikës në Tiranë. Më pas është bërë e mundur që ky projekt të përfaqësojë Shqipërinë në një konkurs ndërkombëtar në Turkmenistan. Këtu Bledar Kazia është vlerësuar me medaljen e argjendit kjo i ka dhënë mundësin që po me këtë projekt të përfaqësojë Shqipërinë në Nevada të Amerikës.
Kur e pyesim Bledin çfarë kanë menduar personat që kanë dëgjuar për shpikjen e tij!? Në fillim janë treguar mosbesues thotë ai, po kur juria ndërkombëtare e vlerësoi këtë projekt, atëherë gjithçka ishte më e qartë dhe shumë ndërruan mendim.
Familja e tij jeton në Peshkopi ndërsa Bledari në Kavajë, fundjavave shkon në familje të prindërit të cilët nuk kanë ndonjë "dell" shkencëtari në fis por që janë të lumtur për djalin e tyre.
Suksesi i shpikësit tonë nuk mbaron me kaq, gjatë kohës së qëndrimit në Turkmenistan, përfaqësuesit e Indisë kanë treguar interes për projektin e djaloshit shqiptar.
Ajo që do ta bënte të lumtur është shpikësin është të bëhej i mundur prodhimi i tastierave të tilla që do i shërbenin shumë njerëzve, dhe për një gjë duket i lumtur Bledari që i ka shërbyer njerëzimit për diçka.
Shekulli
100 thënie mbi paratë!
1. "Paratë nuk janë gjëja më e rëndësishme në botë. Dashuria është. Për fat të mirë, unë dua paratë". Jackie Mason
2. "Tek Perëndia besojmë. Të gjithë të tjerët duhet të paguajnë para në dorë".
Thënie amerikane
3. "Paratë janë më mirë se varfëria, por vetëm për arsye financiare".
Woody Allen
4. "Koha është më e vlefshme se paratë. Paratë mund të shumohen, por për kohën themi të kundërtën".
John Updike
5. "Nëse i detyrohesh bankës 100 dollarë, ky është problemi yt. Nëse i detyrohesh bankës 100 milionë dollarë, atëherë është problemi i bankës".
JP Getty
6. "Nuk ka rëndësi a je i bardhë apo me ngjyrë … ngjyra e vetme që ka rëndësi është e gjelbra".
Family Guy
7. "E vetmja mënyrë për të mos menduar për paratë … është të kesh shumë prej tyre".
Edith Wharton
8. "Nëse doni të dini se çfarë mendon Zoti për paratë, mjafton të shihni njerëzit të cilëve ai ua jep".
Thënie e vjetër irlandeze
9. "Jini të pasur për veten tuaj … dhe të varfër për miqtë"
Juvenal
10. "Nëse doni ta dini vlerën e parave, provoni të merrni hua disa".
Benjamin Franklin
11. "Me 10 mijë dollarë do të ishim milionerë! Kështu do të blinim gjithë gjërat e nevojshme si … dashuria!
Homer Simpson
12. "Mënyra më e lehtë që fëmijët të mësojnë për paratë do të ishte kur ju të mos kishit".
Katharine Whitehorn
13. "Financa është arti i kalimit të parave nga dora në dorë derisa më në fund të zhduket".
Robert W. Sarnoff
14. "Gjithçka që kërkoj është një mundësi për të treguar se paratë nuk më bëjnë të lumtur".
Spike Milligan
15. "E ç'vlerë ka lumturia? Ajo nuk t'i blen dot paratë".
Henry Youngman
16. "Shumë njerëz shpenzojnë paratë që s'i kanë fituar, për të blerë gjëra që s'i duan, për t'i lënë mbresa njerëzve që s'i pëlqejnë".
Will Smith
17. "Sikur vetëm Perëndia të më jepte një shenjë të qartë … si për shembull të më hapte një llogari të madhe në një bankë zvicerane".
Woody Allen
18. "Ai që martohet për dashuri pa para kalon netë të mira dhe ditë të këqija".
Thënie amerikane
19. "Mes punës dhe familjes, vërtet që s'po kaloj shumë kohë me paratë e mia".
Thënie amerikane
20. "Ndryshimi mes një divorci dhe një ndarjeje ligjore është se ndarja ligjore i jep burrit kohë për të fshehur paratë e tij"
Johnny Carson
21. "Një bankë është një vend që do të të japë para nëse i vërteton se s'ke nevojë për to".
Bob Hope
22. "Kushdo që thotë se paratë nuk e blejnë lumturinë, thjesht nuk dinë se ku të bëjnë pazar".
Bo Derek
23. "Kur isha i ri mendoja se paratë ishin gjëja më e rëndësishme në jetë; tani që jam i rritur e di se janë vërtet".
Oscar Wilde
24. "Monedha është e pavlefshme në ditët e sotme".
Yogi Berra
25. "Çdo ditë ngrihet dhe shikoj listën e "Forbes" për njerëzit më të pasur në Amerikë. Nëse nuk jam atje, shkoj në punë".
Robert Orben
26. "Gjithmonë merr para hua nga një pesimist … ai nuk pret që ti t'ia kthesh".
Thënie amerikane
27. "Nëse mendon se askujt nuk i intereson nëse je gjallë, provo të mos paguash dy muaj fatura".
Earl Wilson
28. "Mos më thoni se ku i keni prioritetet. Më tregoni për çfarë i shpenzoni paratë dhe unë do t'ju tregoj se çfarë janë".
James W. Frick
29. "Arsimi formal do t'ju nxjerrë bukën e gojës; mësimet nga jeta do t'ju bëjnë të pasur".
Jim Rohn
30. "Paratë janë realitetin, një tipar permanent i jetës së përditshme. Ato i japin jetës një ritëm të veçantë, një "tërheqje" të caktuar, një perceptim të pazakontë të botës dhe vendit tonë në të".
31. "Paratë i krijojnë problemet atëherë kur nuk i kemi; na i shtojnë ato edhe kur i kemi. Por është vetëm një iluzion se ne jemi në kontroll të parave tona. E vërteta është se ne e dimë dhe e kuptojmë sa kontroll ushtrojnë mbi ne".
32. "Paratë na bëjnë zotërinj dhe skllevër. Pushteti ynë mbi paratë është i vërtetë, por vetëm kur kuptojmë pushtetin e tyre mbi ne".
Thënie franceze
33. "Shumë prej nesh i konsiderojnë amerikanët si ndjekës të parave. Kjo është një shpifje mizore, edhe pse është përsëritur nga vetë amerikanët".
Albert Einstein
34. "Ai, opinioni i të cilit është se paratë mund të bëjnë gjithçka, mund të bëjë gjithçka për para".
Benjamin Franklin
35. "Nëse do të ishit të pasur, mendoni edhe të kurseni".
Benjamin Franklin
36. "Kush është i pasur? Ai që është i kënaqur. Kush është ai? Askushi.
Benjamin Franklin
37. "Pasuria mund të na aftësojë të bëjmë favore; por hirin pasuria s'na e jep".
Charles Caleb Colton
38. "Të ardhurat vjetore njëzet paund; shpenzimet vjetore nëntëmbëdhjetë; rezultati, lumturi. Të ardhurat vjetore njëzet paund; shpenzimet vjetore njëzet e gjashtë paund; rezultati, mjerim".
Charles Dickens
39. "Nëse të gjithë njerëzit e pasur në botë do ta ndanin pasurinë mes tyre, nuk do të kishte mjaftueshëm për të tjerët".
Christina Stead
40. "Paratë e tepërta janë delli i luftës"
Cicero
41. "Paratë nuk kanë qenë kurrë motivim i rëndësishëm për mua, përveçse për të shënuar pikë. Nxitja e vërtetë është loja".
Donald Trump
42. "Paratë janë delli i dashurisë, si dhe i luftës".
Doktor Thomas Fuller 43. "Po jetoj kaq larg të ardhurave të mia, sa mund të thuhet se po jetojmë të ndarë".
Anonim
44. "Kurseni nga pak çdo muaj dhe në fund të vitit do të habiteni se sa pak që keni".
Ernest Haskins
45. "Të pasurit janë shkuma e tokës në çdo shtet".
G.K. Chesterton
46. "Mungesa e parave janë rrënja e gjithë të këqijave".
George Bernard Show
47. "Njerëzit duhet të jenë të varfër për ta kuptuar luksin e të dhënit".
George Eliot
48. "Paratë ju çlirojnë nga të bërit e çdo gjëje që s'pëlqeni. Meqë s'më pëlqen asgjë, paratë më hyjnë në punë".
Groucho Marx
49. "Vlera kryesore e parave është në faktin se njerëzit jetojnë në një botë e cila mbivlerësohet".
H.L. Mencken
50. "Bëjeni paratë perëndinë tuaj, dhe do t'ju shkatërrojë si djalli"Henry Fielding
51. "Nëse mund t'i numëroni paratë, nuk keni një miliardë dollarë".
J. Paul Getty
52. "Kam aq para sa të më mbeten deri në fund të jetës, deri në momentin që do të blej diçka".
Jackie Mason
53. "Një rrogë e mirë është receta më e mirë për lumturinë që kam dëgjuar ndonjëherë".
Jane Austen
54. "Një njeri i zgjuar duhet ta ketë paranë në kokë, por jo në zemër".
Jonathan Swift
55. "Mos u gënjeni duke besuar se një njeri i pasur është domosdo i zgjuar. Ka mjaft prova që vërtetojnë të kundërtën".
Julius Rosenwald
56. "Kurrë s'e kam përfunduar gjimnazin, megjithatë jam i pasur dhe i suksesshëm".
Këngëtar anglez
57. "Nëse doni të ndiheni të pasur, mjafton të numëroni gjërat që keni dhe që paratë s'i blejnë".
58. "Paratë janë si shqisa e gjashtë, s'mund t'i përdorësh pesë të parat pa to".
William Somerset Maugham
59. "Mund të bëheni të përkryer në diçka që doni. Mos i bëni paratë synimi juaj. Por, përkoni gjërat që doni të bëni, dhe atëherë bëjini ato aq mirë, sa të tjerët s'do t'jua ndajnë sytë".
Maya Angelou
60. "Paratë ende s'e kanë bërë një njeri të lumtur. Sa më shumë të ketë, aq më shumë do të dojë. Në vend që të mbushë një vakum, krijon një tjetër".
Benjamin Franklin
61. "Ju kujtoni se paratë janë rrënja e të këqijave. E keni pyetur veten se cila është rrënja e gjithë parave"?
Ayn Rand
62. "Intelekti ndërtohet paralelisht me ekonominë e parave".
G. Simmel
63. "Paratë, nëse nuk të sjellin lumturi, të paktën të ndihmojë të jesh i mjerueshëm në luks".
Helen Gurley Brown
64. "Arti nuk është në bërjen e parave, por në ruajtjen e tyre".
Fjalë e urtë
65. "Paratë janë vetëm një mjet. Do të të çojnë ku të duash, por nuk do të të zëvendësojnë ty si shofer".
Ayn Rand
66. "Paratë shpesh kushtojnë shumë".
Ralph Waldo Emerson
67. "Nuk do të jetoni një ditë të lumtur, edhe sikur të keni fituar shumë para, nëse nuk bëni diçka për dikë që s'mund t'jua rikthejë".
Ruth Smeltzer
68. "Dilni në botë dhe punoni sikur paratë mos kenë rëndësi, këndoni sikur askush s'ju dëgjon, dashuroni sikur kurrë mos jeni lënduar dhe kërceni sikur askush s'po ju sheh"
69. "Është mirë të keni para dhe gjërat që i keni blerë me para, por është mirë që ndonjëherë të bëni një kontroll se mos keni humbur ndonjë nga gjërat që s'i keni blerë me para".
George Lorimer
70. "Me para mund të blini një qen të mirë, por vetëm dashuria do ta bëjë të tundë bishtin".
Richard Friedman
71. "Paratë kurrë s'e krijojnë një ide. Është ideja që krijon paratë".
Owen Laughlin
72. "Sa ndryshim bën sa shumë ke? Ajo që s'keni është edhe më e madhe".
Seneca
73. "Paratë janë barometri i virtytit të shoqërisë".
Ayn Rand
74. "Shumë njerëz nuk kujdesen për paratë e tyre, derisa ato përfundojnë, ndërsa të tjerë bëjnë të njëjtën gjë me kohën e tyre".
Johann Wolfgang von Goethe
75. "Paratë dhe gratë janë më të kërkuarat".
Will Rogers
76. "Paratë do të vinë kur bëni gjënë e duhur".
Mike Phillips
77. "Shkëlqimi i një mendimi të ngrohtë vlen më shumë se paratë".
Thomas Jefferson
78. "Nuk jap rroga të mira, pasi kam shumë para; kam shumë para, pasi jap rroga të mira".
Robert Bosch
79. "Paratë zakonisht tërhiqen, nuk kërkohen".
Jim Rohn
80. "Paratë nuk kërkohen për të blerë një nevojë të shpirtit".
Henry David Thoreau
81. "Nëse paratë s'mund ta blejnë lumturinë, të paktën ju lejojnë të zgjidhni një formë mjerimi".
82. "Një burrë ka njëqind dollarë dhe ju e lini me dy dollarë. Kjo është zbritja".
Mae West
83. "Paratë nuk rriten në pemë".
Fjalë e urtë
84. "Paratë janë si dashuria; vret me ngadalë atë që e mban dhe gjallëron atë që e jep".
Kahlil Gibran
85. "Nuk kemi borxh një miliardë miliardë dollarë, pasi nuk kemi taksuar mjaftueshëm; kemi borxh një miliardë miliardë dollarë, pasi kemi shpenzuar shumë".
Ronald Reagan
86. "Nuk më interesojnë shumë paratë, se paratë s'ma blejnë dashurinë".
Tekst nga "Beatles".
87. "Mënyra më e mirë për ta dyfishuar paranë është ta palosësh dhe ta fusësh në xhep".
Frank Hubbard
88. "Ekziston një mënyrë e lehtë për t'u kthyer nga kazinoja me një shumë të vogël: të shkosh atje me një shumë të madhe".
Jack Yelton
89. "Të përzierat e makinës të vijnë kur kalon afati i pagimit të faturave".
90. "Inflacioni ka shkatërruar gjithçka. Një monedhë përdoret vetëm si kaçavidë".
Jackson Brown
91. "I kundërshtoj milionerët, por do të ishte e rrezikshme sikur të ma jepnin mua atë post".
Mark Twain
92. "S'mund ta përballoj të humbas kohën duke bërë para".
Louis Agassiz
93. "Kur ka para në poezi, por nuk ka as poezi në para".
Robert Graves
94. "Kur has në para e heq qafe shpejt, para se të më futet në zemër".
John Wesley
95. "Një xhepmbushur shpesh rënkon më shumë se një stomakbosh".
Franklin Delano Roosevelt
96. "Pas një vizite në plazh, vështirë të mendosh se jetojmë në një botë materiale".
Pam Shaw
97. "Masa e vërtetë e pasurisë është sa shumë do të vlenit sikur t'i humbisnit paratë".
98. "Kur pema e fundit të jetë fishkur dhe lumi i fundit të jetë helmuar dhe peshku i fundit të jetë zënë, atëherë do të kuptojmë se s'mund ta hamë paranë".
Fjalë e urtë indiane
99. "Do të më pëlqente të jetoja si një njeri i varfër me shumë para".
Pablo Picasso
100. "Filozofia e parave kontribuon në edukimin e njerëzimit dhe i ndihmon njerëzit të kujtojnë se "matësi i të gjitha gjërave" duhet të jetë gjithmonë njeriu".
2. "Tek Perëndia besojmë. Të gjithë të tjerët duhet të paguajnë para në dorë".
Thënie amerikane
3. "Paratë janë më mirë se varfëria, por vetëm për arsye financiare".
Woody Allen
4. "Koha është më e vlefshme se paratë. Paratë mund të shumohen, por për kohën themi të kundërtën".
John Updike
5. "Nëse i detyrohesh bankës 100 dollarë, ky është problemi yt. Nëse i detyrohesh bankës 100 milionë dollarë, atëherë është problemi i bankës".
JP Getty
6. "Nuk ka rëndësi a je i bardhë apo me ngjyrë … ngjyra e vetme që ka rëndësi është e gjelbra".
Family Guy
7. "E vetmja mënyrë për të mos menduar për paratë … është të kesh shumë prej tyre".
Edith Wharton
8. "Nëse doni të dini se çfarë mendon Zoti për paratë, mjafton të shihni njerëzit të cilëve ai ua jep".
Thënie e vjetër irlandeze
9. "Jini të pasur për veten tuaj … dhe të varfër për miqtë"
Juvenal
10. "Nëse doni ta dini vlerën e parave, provoni të merrni hua disa".
Benjamin Franklin
11. "Me 10 mijë dollarë do të ishim milionerë! Kështu do të blinim gjithë gjërat e nevojshme si … dashuria!
Homer Simpson
12. "Mënyra më e lehtë që fëmijët të mësojnë për paratë do të ishte kur ju të mos kishit".
Katharine Whitehorn
13. "Financa është arti i kalimit të parave nga dora në dorë derisa më në fund të zhduket".
Robert W. Sarnoff
14. "Gjithçka që kërkoj është një mundësi për të treguar se paratë nuk më bëjnë të lumtur".
Spike Milligan
15. "E ç'vlerë ka lumturia? Ajo nuk t'i blen dot paratë".
Henry Youngman
16. "Shumë njerëz shpenzojnë paratë që s'i kanë fituar, për të blerë gjëra që s'i duan, për t'i lënë mbresa njerëzve që s'i pëlqejnë".
Will Smith
17. "Sikur vetëm Perëndia të më jepte një shenjë të qartë … si për shembull të më hapte një llogari të madhe në një bankë zvicerane".
Woody Allen
18. "Ai që martohet për dashuri pa para kalon netë të mira dhe ditë të këqija".
Thënie amerikane
19. "Mes punës dhe familjes, vërtet që s'po kaloj shumë kohë me paratë e mia".
Thënie amerikane
20. "Ndryshimi mes një divorci dhe një ndarjeje ligjore është se ndarja ligjore i jep burrit kohë për të fshehur paratë e tij"
Johnny Carson
21. "Një bankë është një vend që do të të japë para nëse i vërteton se s'ke nevojë për to".
Bob Hope
22. "Kushdo që thotë se paratë nuk e blejnë lumturinë, thjesht nuk dinë se ku të bëjnë pazar".
Bo Derek
23. "Kur isha i ri mendoja se paratë ishin gjëja më e rëndësishme në jetë; tani që jam i rritur e di se janë vërtet".
Oscar Wilde
24. "Monedha është e pavlefshme në ditët e sotme".
Yogi Berra
25. "Çdo ditë ngrihet dhe shikoj listën e "Forbes" për njerëzit më të pasur në Amerikë. Nëse nuk jam atje, shkoj në punë".
Robert Orben
26. "Gjithmonë merr para hua nga një pesimist … ai nuk pret që ti t'ia kthesh".
Thënie amerikane
27. "Nëse mendon se askujt nuk i intereson nëse je gjallë, provo të mos paguash dy muaj fatura".
Earl Wilson
28. "Mos më thoni se ku i keni prioritetet. Më tregoni për çfarë i shpenzoni paratë dhe unë do t'ju tregoj se çfarë janë".
James W. Frick
29. "Arsimi formal do t'ju nxjerrë bukën e gojës; mësimet nga jeta do t'ju bëjnë të pasur".
Jim Rohn
30. "Paratë janë realitetin, një tipar permanent i jetës së përditshme. Ato i japin jetës një ritëm të veçantë, një "tërheqje" të caktuar, një perceptim të pazakontë të botës dhe vendit tonë në të".
31. "Paratë i krijojnë problemet atëherë kur nuk i kemi; na i shtojnë ato edhe kur i kemi. Por është vetëm një iluzion se ne jemi në kontroll të parave tona. E vërteta është se ne e dimë dhe e kuptojmë sa kontroll ushtrojnë mbi ne".
32. "Paratë na bëjnë zotërinj dhe skllevër. Pushteti ynë mbi paratë është i vërtetë, por vetëm kur kuptojmë pushtetin e tyre mbi ne".
Thënie franceze
33. "Shumë prej nesh i konsiderojnë amerikanët si ndjekës të parave. Kjo është një shpifje mizore, edhe pse është përsëritur nga vetë amerikanët".
Albert Einstein
34. "Ai, opinioni i të cilit është se paratë mund të bëjnë gjithçka, mund të bëjë gjithçka për para".
Benjamin Franklin
35. "Nëse do të ishit të pasur, mendoni edhe të kurseni".
Benjamin Franklin
36. "Kush është i pasur? Ai që është i kënaqur. Kush është ai? Askushi.
Benjamin Franklin
37. "Pasuria mund të na aftësojë të bëjmë favore; por hirin pasuria s'na e jep".
Charles Caleb Colton
38. "Të ardhurat vjetore njëzet paund; shpenzimet vjetore nëntëmbëdhjetë; rezultati, lumturi. Të ardhurat vjetore njëzet paund; shpenzimet vjetore njëzet e gjashtë paund; rezultati, mjerim".
Charles Dickens
39. "Nëse të gjithë njerëzit e pasur në botë do ta ndanin pasurinë mes tyre, nuk do të kishte mjaftueshëm për të tjerët".
Christina Stead
40. "Paratë e tepërta janë delli i luftës"
Cicero
41. "Paratë nuk kanë qenë kurrë motivim i rëndësishëm për mua, përveçse për të shënuar pikë. Nxitja e vërtetë është loja".
Donald Trump
42. "Paratë janë delli i dashurisë, si dhe i luftës".
Doktor Thomas Fuller 43. "Po jetoj kaq larg të ardhurave të mia, sa mund të thuhet se po jetojmë të ndarë".
Anonim
44. "Kurseni nga pak çdo muaj dhe në fund të vitit do të habiteni se sa pak që keni".
Ernest Haskins
45. "Të pasurit janë shkuma e tokës në çdo shtet".
G.K. Chesterton
46. "Mungesa e parave janë rrënja e gjithë të këqijave".
George Bernard Show
47. "Njerëzit duhet të jenë të varfër për ta kuptuar luksin e të dhënit".
George Eliot
48. "Paratë ju çlirojnë nga të bërit e çdo gjëje që s'pëlqeni. Meqë s'më pëlqen asgjë, paratë më hyjnë në punë".
Groucho Marx
49. "Vlera kryesore e parave është në faktin se njerëzit jetojnë në një botë e cila mbivlerësohet".
H.L. Mencken
50. "Bëjeni paratë perëndinë tuaj, dhe do t'ju shkatërrojë si djalli"Henry Fielding
51. "Nëse mund t'i numëroni paratë, nuk keni një miliardë dollarë".
J. Paul Getty
52. "Kam aq para sa të më mbeten deri në fund të jetës, deri në momentin që do të blej diçka".
Jackie Mason
53. "Një rrogë e mirë është receta më e mirë për lumturinë që kam dëgjuar ndonjëherë".
Jane Austen
54. "Një njeri i zgjuar duhet ta ketë paranë në kokë, por jo në zemër".
Jonathan Swift
55. "Mos u gënjeni duke besuar se një njeri i pasur është domosdo i zgjuar. Ka mjaft prova që vërtetojnë të kundërtën".
Julius Rosenwald
56. "Kurrë s'e kam përfunduar gjimnazin, megjithatë jam i pasur dhe i suksesshëm".
Këngëtar anglez
57. "Nëse doni të ndiheni të pasur, mjafton të numëroni gjërat që keni dhe që paratë s'i blejnë".
58. "Paratë janë si shqisa e gjashtë, s'mund t'i përdorësh pesë të parat pa to".
William Somerset Maugham
59. "Mund të bëheni të përkryer në diçka që doni. Mos i bëni paratë synimi juaj. Por, përkoni gjërat që doni të bëni, dhe atëherë bëjini ato aq mirë, sa të tjerët s'do t'jua ndajnë sytë".
Maya Angelou
60. "Paratë ende s'e kanë bërë një njeri të lumtur. Sa më shumë të ketë, aq më shumë do të dojë. Në vend që të mbushë një vakum, krijon një tjetër".
Benjamin Franklin
61. "Ju kujtoni se paratë janë rrënja e të këqijave. E keni pyetur veten se cila është rrënja e gjithë parave"?
Ayn Rand
62. "Intelekti ndërtohet paralelisht me ekonominë e parave".
G. Simmel
63. "Paratë, nëse nuk të sjellin lumturi, të paktën të ndihmojë të jesh i mjerueshëm në luks".
Helen Gurley Brown
64. "Arti nuk është në bërjen e parave, por në ruajtjen e tyre".
Fjalë e urtë
65. "Paratë janë vetëm një mjet. Do të të çojnë ku të duash, por nuk do të të zëvendësojnë ty si shofer".
Ayn Rand
66. "Paratë shpesh kushtojnë shumë".
Ralph Waldo Emerson
67. "Nuk do të jetoni një ditë të lumtur, edhe sikur të keni fituar shumë para, nëse nuk bëni diçka për dikë që s'mund t'jua rikthejë".
Ruth Smeltzer
68. "Dilni në botë dhe punoni sikur paratë mos kenë rëndësi, këndoni sikur askush s'ju dëgjon, dashuroni sikur kurrë mos jeni lënduar dhe kërceni sikur askush s'po ju sheh"
69. "Është mirë të keni para dhe gjërat që i keni blerë me para, por është mirë që ndonjëherë të bëni një kontroll se mos keni humbur ndonjë nga gjërat që s'i keni blerë me para".
George Lorimer
70. "Me para mund të blini një qen të mirë, por vetëm dashuria do ta bëjë të tundë bishtin".
Richard Friedman
71. "Paratë kurrë s'e krijojnë një ide. Është ideja që krijon paratë".
Owen Laughlin
72. "Sa ndryshim bën sa shumë ke? Ajo që s'keni është edhe më e madhe".
Seneca
73. "Paratë janë barometri i virtytit të shoqërisë".
Ayn Rand
74. "Shumë njerëz nuk kujdesen për paratë e tyre, derisa ato përfundojnë, ndërsa të tjerë bëjnë të njëjtën gjë me kohën e tyre".
Johann Wolfgang von Goethe
75. "Paratë dhe gratë janë më të kërkuarat".
Will Rogers
76. "Paratë do të vinë kur bëni gjënë e duhur".
Mike Phillips
77. "Shkëlqimi i një mendimi të ngrohtë vlen më shumë se paratë".
Thomas Jefferson
78. "Nuk jap rroga të mira, pasi kam shumë para; kam shumë para, pasi jap rroga të mira".
Robert Bosch
79. "Paratë zakonisht tërhiqen, nuk kërkohen".
Jim Rohn
80. "Paratë nuk kërkohen për të blerë një nevojë të shpirtit".
Henry David Thoreau
81. "Nëse paratë s'mund ta blejnë lumturinë, të paktën ju lejojnë të zgjidhni një formë mjerimi".
82. "Një burrë ka njëqind dollarë dhe ju e lini me dy dollarë. Kjo është zbritja".
Mae West
83. "Paratë nuk rriten në pemë".
Fjalë e urtë
84. "Paratë janë si dashuria; vret me ngadalë atë që e mban dhe gjallëron atë që e jep".
Kahlil Gibran
85. "Nuk kemi borxh një miliardë miliardë dollarë, pasi nuk kemi taksuar mjaftueshëm; kemi borxh një miliardë miliardë dollarë, pasi kemi shpenzuar shumë".
Ronald Reagan
86. "Nuk më interesojnë shumë paratë, se paratë s'ma blejnë dashurinë".
Tekst nga "Beatles".
87. "Mënyra më e mirë për ta dyfishuar paranë është ta palosësh dhe ta fusësh në xhep".
Frank Hubbard
88. "Ekziston një mënyrë e lehtë për t'u kthyer nga kazinoja me një shumë të vogël: të shkosh atje me një shumë të madhe".
Jack Yelton
89. "Të përzierat e makinës të vijnë kur kalon afati i pagimit të faturave".
90. "Inflacioni ka shkatërruar gjithçka. Një monedhë përdoret vetëm si kaçavidë".
Jackson Brown
91. "I kundërshtoj milionerët, por do të ishte e rrezikshme sikur të ma jepnin mua atë post".
Mark Twain
92. "S'mund ta përballoj të humbas kohën duke bërë para".
Louis Agassiz
93. "Kur ka para në poezi, por nuk ka as poezi në para".
Robert Graves
94. "Kur has në para e heq qafe shpejt, para se të më futet në zemër".
John Wesley
95. "Një xhepmbushur shpesh rënkon më shumë se një stomakbosh".
Franklin Delano Roosevelt
96. "Pas një vizite në plazh, vështirë të mendosh se jetojmë në një botë materiale".
Pam Shaw
97. "Masa e vërtetë e pasurisë është sa shumë do të vlenit sikur t'i humbisnit paratë".
98. "Kur pema e fundit të jetë fishkur dhe lumi i fundit të jetë helmuar dhe peshku i fundit të jetë zënë, atëherë do të kuptojmë se s'mund ta hamë paranë".
Fjalë e urtë indiane
99. "Do të më pëlqente të jetoja si një njeri i varfër me shumë para".
Pablo Picasso
100. "Filozofia e parave kontribuon në edukimin e njerëzimit dhe i ndihmon njerëzit të kujtojnë se "matësi i të gjitha gjërave" duhet të jetë gjithmonë njeriu".
Subscribe to:
Posts (Atom)