Toke, si folje quhet përplasja në ajër e duarve të 2 shokëve, një shenjë që simbolizon një bashkim, një gëzim, një fitore.Me fjalën tok si emër, nënkuptojmë edhe mbledhjen e njerëzve së bashku "mblidhemi tok". Gjithashtu me fjalën Tokë nënkuptojmë emrin e planetin tonë, Tokës.
Lidhja që ekziston mes këtyre fjalëve shqip, është nënkuptimi i bashkimit, të së plotës, pasi edhe vetë toka, është produkt i një bashkimi materialesh të ndryshme, duke filluar nga grimcat më të vogla të pluhurit.
Kaq mjafton që ne të kuptojmë se fjala tokë është një fjalë e lashtë shqipe që fsheh brenda vetes një kuptim pastërtisht filozofik.
Por sa fjalë të tjera mund të ketë krijuar shqipja përmes fjalës "tok" e cila nënkupton bashkimin, vetëm duke ndryshuar një zanore apo një bashtingëllore?
Vetë fjala "takim", formohet prej "tak" dhe prapashtesës "im". Takimi është gjithashtu proçes bashkimi i dy apo më shumë njerëzve dhe ruan kuptimin logjik të fjalës.
Po përse vallë fjala "tok" duhet të ketë marrë kuptimin e bashkimit?
Pikërisht sepse njerëzit e parë emëronin sendet e fenomenet, pikërisht sipas tingujve që dëgjonin në natyrë. (Bubullimë, shkreptimë, ciu-ciu etj)
Si është tingulli që bën qukapiku kur godet pemën? Tog-tog.
Si është tingulli që bën kur i bini derës? Tak-tak
Si ëshë tingulli që bëjnë akrepat kur ndërveprojnë me zemrekun e orës? Tik-tak
Pra fjala "tok, tog, tag, tak" janë e njëjta fjalë që ruan të njëjtin kuptim.
Le të shohim tani se si kjo fjalë natyrale ka derivuar e marrë kuptime të ndryshme në gjuhë të tjera, por duke ruajtur në thelbin e saj.
Në turqisht me "tok" nënkupton të plotën. Por si formohet e plota? Sigurisht nëpërmjet bashkimit.
Në gjermanisht me "tok" nënkuptohet kërcitja, që sigurisht formohet përmes përplasjes së 2 trupave.
Në rusisht me tingullin "tok" nënkuptohet sot thirrja me zë të lartë.
Në frengjisht me "tok" nënkuptohet ngopja, në anglisht "e plota" që së bashku ruajnë kuptimin logjik të bashkimit, takimit, mbushjes.
Toga si kuptim ushtarak, ruan gjithashtu kuptimin e bashkimit të disa ushtrëve, të cilët formojnë kështu togën dhe ai që i drejton quhet "toger".
Nëse studiuesit e huaj do të njihnin e nuk do të injoronin qëllimisht shqipen, nuk do bënin gabimin trashanik që fjalën angleze "together" që përkthehet bashkim, ta ndanin në "to + gædere", por do ta ndanin në "tog+ether".
Edhe fjala "tag" që sot rëndomtë nënkuptojmë etiketimin në një material në facebook, një material rreth së cilit bashkohemi, nënkupton një bashkim të vogël, duke ruajtur kështu kuptimin fillestar të konceptit.
Gjuha baske që merret si një gjuhë shumë e lashtë për prekjen mes 2 trupash përdor "ukitu". provojeni ta lexoni së prapthi.
Gjuha çeke "dotek"
Iralndezja "tadhaill"
Spanishtja "contacto" Sllovakja "dotyk"
Sllovenia "dotik"
Latinishtja "tactus"
Ukrahinsja "дотик"
Portugezçja "toque"
Turqishtja "dokunma"
Jo më kot në italisht "toccare" nënkupton prekjen, pra bashkimin mes dy trupave, e cila në anglisht shkon e bën "touch" në frengjisht "tactile" e në gjermanisht "Kontakt", pra kon+tak't - kanë tak (prekur, takuar).
Kemi edhe fjalën "atack' ku natyrshëm ruhet i njëjti kuptim, i përplasjes mes 2 apo më shumë trupave dhe shumë rastësi, përbëjnë një provë.
Prandaj të dashur bashkëatdhetarë, të duam, ta njohim gjuhën tonë shqipe, jo thjeshtë sepse është gjuha jonë me të cilën kemi folur fjalët e para që na ka mësuar nëna, por sepse mbi të gjitha është një thesar i madh njerëzor, thesar me anë të cilit jo vetëm do të mësoni më lehtësisht gjuhët e huaja, por edhe do ti kuptoni më qartësisht ato.
Kur të arrini deri këtu, do të bindeni padyshim për madhështinë, perfeksionin e shqipes, sepse është një gjuhë natyrale, e pjekur ndër mijëvjeçarë të tërë të përsiatjes njerëzore për tu zhvilluar.
http://www.facebook.com/NdalPaditurise2
Shkroi: Stop Injorancës!
