Shqipja e sak@tuar e internetit

Ka lindur një gjuhë “misterioze”, një zhargon kompjuterik i të rinjve, i shpikur për të komunikuar mes tyre shpejt, shkurt e fshehtas. Ndaj, natyrshëm lind pyetja: Nëse e-mail-et zëvendësuan letrat dhe kartolinat e dikurshme, mos vallë, rrjetet sociale po zëvendësojnë e-mail-et...?

Për sa jetëgjatësia e njerëzimit thonë se është rritur, pse gjithë ky ngut për të përcjellë fjalë dhe emocione në një kohë sa më të shkurtër?
Kemi më pak kohë?
Jemi bërë përtacë?

Po gjuha, sa rrezikon ajo të gjymtohet në këtë proces të ethshëm komunikimi? 

Nëse gjithë kjo fugë është një trend bashkëkohor i paevitueshëm, mos vallë rilindasit ishin demodé dhe “mirupafshim”, “tungjatjeta”, “faleminderit” e “dakord” janë fjalë shumë të gjata e të shkuara kohe?!

Shumë kohë më parë, njerëzit, mbrëmjeve, rrinin të gjithë bashkë rreth tavolinës dhe bisedonin. Pastaj erdhi radioja dhe ata filluan të relaksoheshin duke e dëgjuar në kuzhinë (kështu i quanim ne dikur sallonet e ndenjes). Pastaj, në “sallonet” tona erdhi televizori, e pastaj video-regjistruesi. Çdo aparat i ri në jetët tona, kërkoi një vëmendje gjithmonë e më të madhe. Dhe në fund, na erdhi kompjuteri, ndjekur pas nga “i magjishmi” internet, dhe celulari. Gjithçka ndodhi kaq shpejt, duke u kthyer menjëherë në një domosdoshmëri, aq sa askush nuk e vuri re. Për dobinë e tyre të jashtëzakonshme në komunikimin dhe lidhjen mes njerëzve, nuk ka më asnjë dyshim. Përdoruesit e tyre i përkasin tashmë të gjithë grupmoshave e brezave të shoqërisë, të cilët, kush më shumë e kush më pak, shfrytëzojnë shërbimet që ata ofrojnë. Por, ajo që vihet re nga të gjithë është gjuha e përdorur, ngutja, minimizimi i gjithçkaje, kodifikimi i shprehjeve.

Për fanatikët e gjuhës dhe nostalgjikët e “kohëve të prekshme”, virtualiteti i sotshëm, me gjithë suportin që i jep lëvizjes së mendimit, po lë në harresë e gati po injoron shumë kulte e tradita, për të mos folur për rregulla e aksioma të shqipes së shkruar. Mosbesimi i tyre ndaj këtij realiteti virtual është gati-gati i njëjtë me ndjesinë që do të provonte një grek i lashtë, i projektuar në botën e sotshme.
Ndoshta jo të gjithë, por një pjesë e mirë, arrijnë t’i kujtojnë zhargonet e dikurshme, të përdorura si një trend midis adoleshentëve asokohe, më tepër për të “kamufluar” atë që thuhej. “ta-fa-ko-fo-he-fe-mi-fi te-fe ce-fe-pi-fi i-fi lu-fu-li-fi-shte-fes”. Kjo ishte të flisje me “F” dhe t’i thoshe atij/asaj: takohemi te cepi lulishtes.

Sot, në epokën e celularit, internetit dhe të rrjeteve sociale (Facebook, Twitter, Myspace, Skype, Messenger etj), zhargonet kanë ndryshuar, dhe shumë madje. Më tepër sesa për t’u kamufluar, ata vijnë në funksion të përcjelljes sa më shpejt të informacionit, si e si që ajo që shkruhet të asimilohet me të njëjtën shpejtësi që do të asimilohej një bisedë verbale, e, veç kësaj, në rastet e komunikimit me sms, për të thënë gjithçka që duam në limitin e 160 karaktereve (përfshi këtu dhe hapësirat midis fjalëve).
Në chat, sms dhe e-mail, sot, shkruhet njësoj siç edhe flitet. Me sigla, shkurtesa, akronime, zhargone, numra e shenja matematikore, që tentojnë të tregojnë emocione dhe gjendje shpirtërore. Duke qëndruar gjithmonë të mbërthyer pas këtyre dritareve virtuale. Gjithmonë përkrah “rrezikut” për t’i vënë komunikimit midis të rinjve një minus të madh, e duke shkuar pa u ndierë drejt një mutacioni të pakthyeshëm të shqipes së shkruar e njëkohësisht edhe asaj të folur prej tyre. Fare natyrshëm.  
Në të njëjtën mënyrë të pandjeshme që absolutisht të gjithë ne shkuam drejt “komoditetit” të të thënit OK (Okej), kur duhet të thoshim “Dakord”; Thnx (thenks), kur duhet të thoshim “Faleminderit”, apo Hi (haj) kur duhet të thoshim “Përshëndetje” dhe ciao (çao) kur duhet të thoshim “Mirupafshim”.

Quhet “Mail Time”, dhe është një kohë pa kohë. Në vorbullën e përshpejtuar bashkëkohore, jetojmë të rrethuar dhe të përfshirë në një rrjet me një shpejtësi të tillë, sa nuk mund të humbasim asnjë minutë. Ndoshta, të terrorizuar nga “horror-vakuumi” shkojmë deri aty sa ndihemi të obliguar të mbushim zbrazëtinë me aktivitete të tilla, të varur vetëm nga koha.
Specialistët e gjuhës mbështesin argumentin se me të vërtetë ka ndryshuar rrënjësisht marrëdhënia midis kohës dhe fjalës. Sipas tyre, tanimë, i mëshohet një komunikimi të çastit, pa ngritur pretendime të mëdha për memorien e gjithsecilit e aq më pak për bagazhin e tij letrar. Gjithsesi, të konsiderosh faktin që ky fenomen është duke shkatërruar gjuhën shqipe duke u shpërhapur si bakter në komunikimin e gjithsecilit prej nesh, është paksa e ekzagjeruar. Në fund të fundit, mund të zgjedhësh të mos e praktikosh, ose mund të zgjedhësh se kur dhe ku mund ta bësh këtë.
“Me thënë të drejtën shkurtimi i fjalëve nuk më shqetëson shumë, pasi angazhimi im mbetet gjithmonë ai që ka qenë: letrar, publicistik, në shqipërime. Këtu nuk e ndiej aspak nevojën ose dhe dyndjen e shkurtimeve si dukuri e ditës”, shpjegon publicisti Ardian Klosi, duke theksuar se kjo fushë, edhe në të ardhmen, nuk rrezikon se mund të bjerë nën sulmin e shkurtimeve ose reduktimeve formale. Në rastin e komunikimit të përditshëm elektronik e sidomos me anë të sms-ve, fenomeni bëhet deri diku i pranueshëm.

Fillimisht detyrohemi të shkurtojmë, pastaj e marrim si lojë dhe, natyrshëm, na pëlqen të shkurtojmë, por kjo jo gjithmonë na shkurton kohë, ndaj nuk është se “fajin” duhet t’ia vëmë gjithmonë kohës. “Sa herë na ndodh që i kthehemi një shkurtimi, e ndryshojmë sepse është i shëmtuar? Kështu, në fund, del që nuk kemi shkurtuar kohë.”, shton Klosi.
Në kohët e sotshme çdo kontakt në rrjetet sociale fillon me ASL-në, Age, Sex, Location; formula me të cilën starton një bisedë në rrjet për të njohur moshën, seksin dhe vendndodhjen e bashkëbiseduesit të ri. Pas këtyre “formaliteteve” vazhdohet përpara me furi fjalësh dhe frazash të shkurtuara. Ndodh në chat-room-et, “sallonet” virtuale moderne, ku biseda përdor një gjuhë të mëvetësishme. Me qëllim komunikimin në kohë reale përmes tastierës, për të rinjtë, e jo vetëm, është kthyer në obligim kursimi i fjalëve “të tepërta”. Të qenit “i shpejtë”, në këto lloj komunikimesh, më tepër se një këshillë, është një nevojë. Në këtë mënyrë, komunikimi tenton të thjeshtojë mesazhin përmes reduktimit të numrit të karaktereve. Këtu pastaj vjen në ndihmë mbështetja e padiskutueshme e anglishtes, që është edhe idioma më e përdorur e chat-uesve në të gjithë botën, e cila, duhet pranuar se gjithmonë ka propozuar zgjidhje, që janë asimiluar menjëherë nga gjuhët e tjera. Mjafton këtu të kujtojmë frazat e kontraktuara si smog = smoke + fog (mjegull + tym), motel = motor + hotel dhe brunch = breakfast + lunch (drekë + mëngjes).

Kësisoj, shkrimi i zakonshëm, e po ashtu edhe komunikimi i rrjedhshëm, është i privuar nga elementet thelbësorë të të folurit, si intonacioni, pauza, mimika, të cilat janë të pranishme në komunikimin verbal. Por, në linjat e chat-it, ashtu sikurse edhe në e-mail-et, bashkëjeton një përzierje e çuditshme midis të shkruarës dhe të folurës, me riprodhime të gjetura të gjuhës së folur e deri edhe të emocioneve, gjendjeve shpirtërore apo ekspresioneve të fytyrës që na shoqërojnë në të tilla raste. E duhet thënë se kjo ndodh në një masë të tepruar, pasi, të mos qenit ballë për ballë me bashkëbiseduesin, të çliron nga një seri kushtëzimesh që mund të limitonin ekspresivitetin e komunikimit me të. Është menduar për të gjitha. Kështu, nëse do të ngresh zërin, mjafton të shkruash me shkronja kapitale, ashtu sikurse mjafton të zgjaten zanoret apo bashkëtingëlloret e fjalëve për t’i mëshuar edhe më asaj që është duke u “thënë”.
Është një gjuhë e re, që shprehet me rregulla që shpesh bien ndesh me ato të gjuhëtarëve. Sipas tyre, të shkruarit e këtyre mesazheve, ka çuar në një rritje të gabimeve ortografike dhe në një abuzim të dukshëm me shenjat e pikësimit, të cilat, në vend të përdorimit të tyre të drejtë, vijnë në funksion të “vizatimit” të “fytyrave” që duhet të shprehin emocione. Shembujt vijnë të shumtë nga bota akademike. Një nga disiplinat më të reja që aplikohen në universitete është edhe “Shkrimi akademik”. Pedagogët e kësaj lënde tregojnë se edhe fjalët më të thjeshta shkruhen po njësoj sikurse edhe shqiptohen, dhe ç’është më e keqja, në shumë raste ata as nuk e dinë sesi është drejtshkrimi i tyre. Studentët shkruajnë “shpi” për të thënë “shtëpi” dhe as që e marrin mundimin ta korrigjojnë këtë, sepse “është e njëjta gjë dreqi e martë...!!!”

Jetojmë në kohë, kur janë të mjaftueshme vetëm pak shkronja për të dhënë një lajm apo për të shprehur një rrethanë. Dhe gjithmonë baza mbetet anglishtja, me anë të së cilës është kaluar nga klishe e formula të thjeshta si PLS (please) – të lutem, në kombinime më të artikuluara si LOL (Laughing Out Loud), për të shprehur një të qeshur të papërmbajtshme, një gajasje për të mbajtur barkun me dorë e për tu shtrirë përdhe. Gjithmonë me bazën tek anglishtja, ka edhe shkurtime të tjera që përdorin formula alfanumerike: 2DA për (today) – sot, B4 për (before) – më përpara, L8R për (later) – më vonë, K2 (këtu),
Edhe kur i kthehemi gjuhës mëmë, tolerantes gjuhës mëmë, veprohet po njësoj. Në kohët e network-ut, thuhet vër8 për “vërtetë”, 3gim për “tregim”, 2shim për “dyshim”, 7zënë për “shtatzënë”, çk3 për “çfarë ka të re?”, x ty për “për ty”, apo edhe më tej (të na falin të gjithë ata e duan shqipen dhe urrejnë banalitetet): ti t’i 10 numrat për “ti t’i dhjet numrat”. Gjithashtu, fjalëve u hiqen zanoret (shkruhet flm për “faleminderit”, nsr për “nesër”, nk për “nuk” etj.),SMS-të (Short Message Service), që po krijojnë në jetët tona një revolucion të vërtetë të komunikimit. Nevoja për të thënë shumë brenda limitit teknik të 160 karaktereve në dispozicion të një sms-je, ka shtrënguar edhe më drejt shkurtimit të fjalëve e shprehjeve të tëra, duke krijuar kështu një platformë të pafund akronimesh, nëse mund të quhen të tilla.
Të gjithëve na ka ndodhur, që, në mos i kemi shkruar vetë, na kanë ardhur mesazhe nëpër celularë, deshifrimi i të cilëve, çuditërisht, tani nuk përbën problem. KLM (kalofsh mirë) FLM (faleminderit) Përqafort (Të përqafoj fort) TUNG (tungjatjeta) TDSH (të dua shumë) MMSH (më mungon shumë), TKSHXH (të kam shumë xhan), TPF (të puth fort), ku e njëjta shprehje zëvendësohet edhe me puf/pufi, apo puc/puci, sikurse pacim, për “mirupafshim”; SPK (si po kalon); PRSH (përshëndetje), pa lënë këtu mënjanë përshëndetjet në anglishten bazike, mëmën e asaj që sot e quajmë GLOBISH (gjuha globale), si hi, hola, hello;
Por, përkrah një komunikimi të shpejtë dhe të menjëhershëm, ja ku vijnë edhe dorë për dore emocionet e gjithfarëllojshme, të kopsitura në pak shkronja, shenja pikësimi, apo simbole matematikore. Janë emoticon-et (emotion + icon) që tek ne quhen smile-t (nga anglishtja), ato që vijnë në ndihmë të përcjelljes së emocioneve dhe intonacionit që duam t’i japim asaj që jemi duke “thënë” shkruar. Pra, për të lënë të kuptohet në krahun tjetër nëse jemi duke bërë shaka, duke qeshur, duke qarë, të trishtuar, të irrituar, të habitur, nëse puthim, nëse kafshojmë, mendohemi, hutohemi etj, etj (e të tjera, e të tjera).
Duke parë ritmet galopane me të cilat po zhvillohet dhe pasurohet ky lloj zhargoni, vijmë në konkluzionin që, nëse nuk përpiqesh t’i mësosh dhe transkriptosh këto “hieroglife”, atëherë je i përjashtuar nga komunikimi i sotshëm virtual. Në funksion të sa më sipër, të rinjtë, kryesisht adoleshentët, mbështetësit kryesorë të këtij “evoluimi” të gjuhës insistojnë të shpjegojnë se të shkruarit në këtë mënyrë mund të kthehet, në fakt, në një aktivitet shumë argëtues, sepse t’i do rrish e vrasësh mendjen të bësh “zbulime”, “shpikje” të reja shkurtesash e akronimesh. Sipas tyre, “të shkruash me shkurtime e të krijosh me shenja emocione, të shtyn të jesh më kreativ, pra, një lloj loje që të çon në një rikuperim të gjuhës së shkruar në komunikimin ndërpersonal”.

Të përpiqesh të vlerësosh, sot, impaktin e këtij fenomeni në gjuhën e shkruar, atë të folur dhe raportet ndërpersonale, është ndoshta e herët, por realiteti është që një botë e re komunikimi ka lindur dhe po zhvillohet. Të bëhesh pjesë e saj, apo ta refuzosh, mbetet gjithmonë një çështje zgjedhjeje.

Nga Gladiola Bendaj
Marrë nga Revista MAPO

Ylli i kuq i Moskës dhe Guri i zi i Mekës

Ky është artikulli i gazetarit Kastriot Myftarat, i cili ka ngjallur reaksion dhe polemika të shumta tek besimtarët muslimanë.
Atë e kanë cilësuar serb, e kanë mallkuar, kërcënuar, kanë ngritur peticione, grupe kundra tij, kanë shkruar artikuj të ndryshëm si kundrapërgjigje dhe madje Kryetari i Komunitetit Musliman në Tiranë ka ngritur gjithashtu një padi ndaj këtij shkrimi të këtij gazetari... Stop Injorancës

Enigma e madhe e komunizmit fillon që nga simboli i tij, Ylli i kuq. Ky simbol u adoptua nga Revolucioni Bolshevik në Rusi, për t’ u bërë pastaj simbol i komunizmit ndërkombëtar.
Përpjekjet për t’ ia atribuar Marksit dhe Engelsit janë krejt të kota. Ylli i kuq u adoptua si simbol pas Revolucionit të Tetorit, madje kohë më vonë. Është interesante se as Lenini, as Stalini më pas, nuk parapëlqyen që ta marrin autorësinë e këtij simboli. Arsyeja nuk është e vështirë që të kuptohet.  
Ylli me pesë cepa, ndryshe pentagrami, ishte një simbol djallëzor që në Antikitet.
Ai përdorej dhe përdoret gjerësisht në magjinë e zezë. Gjithashtu ylli me pesë cepa është dhe një simbol i freemasonerisë .

Pse duhej që komunizmi ateist të adoptonte një simbol mistik, reaksionar në fjalorin komunist?
Kjo tregonte se komunizmi kishte një origjinë të errët, okulte, dhe nuk ishte ideologji e proletariatit, sikur vetëshpallej. Më pas u tha se Ylli i kuq simbolizonte pesë kontinentet, kur ato në fakt qenë gjashtë. Njeriu që kishte përgjegjësinë për adoptimin e këtij simboli nga bolshevikët ishte çifuti Lev Bronshtajn (Trocki). Por as ai vetë, më vonë, kur u largua nga Bashkimi Sovjetik si kundërshtar i Stalinit, nuk tregoi ndonjë entuziazëm për ta marrë përsipër autorësinë e simbolit të komunizmit ndërkombëtar. Në Bashkimin Sovjetik u krijua dhe një Urdhër i Yllit të Kuq, në vitet tridhjetë, që ishte një dekoratë e lartë, por nuk u botua kurrë një libër për historinë e Yllit të kuq, si simbol. Një gjë është e sigurt. Ylli i kuq u bë një simbol nën të cilën rreth gjysma e njerëzimit kaloi vuajtje të tmerrshme në shekullin XX, duke përfshirë dhe shqiptarët.
Ylli i kuq u shndërrua në një simbol të mistikës ateiste, derisa me të u krijuan regjime të një teokracie të llojit të vet, me sundimtarë-zota, të llojit të Stalinit, Enver Hoxhës, Mao Ce Dun etj. Regjimeve totalitare komuniste u përshtatej simboli i idhujtarisë djallëzore, Ylli i kuq. Ylli i kuq është vetëm i fundit në radhën e simboleve pagane djallëzore, që iu janë imponuar shqiptarëve me dhunë. Para tij qenë simbolet islamike të Gurit të zi dhe Gjysmëhënës.

 Guri i zi është objekti më i shenjtë i fesë islame. Ai gjendet në qytetin e Mekës në tempullin Kaaba. Si tempulli, ashtu dhe Guri i zi, i cili gjendet në të i përkasin periudhës para Muhametit. Tempulli Kaaba dhe vetë Guri i zi i përkasin një kulti politeist (pagan) arab dhe mbaheshin si vend i shenjtë, përkatësisht objekt i shenjtë, që shumë kohë para Muhametit.
Në kohën kur arabët qenë paganë, ata e adhuronin Gurin e zi si një objekt të shenjtë dhe mendonin se ai ndrynte imazhin e 360 zotave (meshkuj dhe femra). Në fakt Guri i zi ishte një meteor i rëndomtë.
Kur Muhameti krijoi fenë islame, ai u tregua shumë praktik, si tregtar që ishte. Derisa ai shpalli me fjalë ndalimin e idhujtarisë, me vepra i inkorporoi objektet e shenjta të kulteve idhujtare në fenë e re. Kështu, tempulli pagan i Kaaba në Mekë u bë tempulli më i shenjtë i Islamit dhe Guri i zi, objekti i shenjtë i fesë islame.
Muhameti shpalli se Kaaba ishte vendi ku Zoti hodhi një gur për t’ i treguar Ademit dhe Havasë (Adamit dhe Evës) se ku duhej të ndërtonin tempullin e parë për të. Sipas tij ky tempull u ndërtua dhe në të u vendos guri i hedhur nga Zoti, i cili në fillim qe i bardhë, por u nxi se reflektonte mëkatet e njerëzve.
Asgjë e tillë nuk thuhet në Testamentin e Vjetër. Atje nuk thuhet as ajo që pretendonte Muhameti se tempulli dhe Guri u zhdukën gjatë Përmbytjes së Madhe, për t’ u gjetur më pas nga Ibrahimi (Abrahami), i cili urdhëroi djalin e vet që të ndërtonte një tempull të ri në atë vend dhe të vendoste në të gurin e shenjtë. Kështu supozohet që të jetë ndërtuar tempulli i Kaaba.
Por, arkeologjia na thotë se Meka është më hershme se shekulli IV pas Krishtit, ndërsa Abrahami kishte 2400 jetuar vite para kësaj kohe. Në të vërtetë adhurimi i gurëve që supozohej se kishin rënë nga qielli ishte idhujtaria më e përhapur ndër popujt semitikë, duke përfshirë edhe arabët. Çdo fis arab kishte Kaaba-n e vet, me gurin e vet të shenjtë. Arabët mund ta pranonin një fe të re më lehtë në rast se ajo integronte kultet e mëparshme idhujtare. Ky qe sekreti i suksesit të Muhametit.
Muhameti tregoi një fantazi të madhe për të integruar ritualet idhujtare në fenë e re, që supozohet të ishte kundër idhujtarisë, në mënyrë që arabët idhujtarë të pranonin fenë e re. Kështu, arabët idhujtarë e kishin zakon që të ecnin përreth tempullit shtatë herë. Muhameti e përfshiu këtë rit në fenë e re, duke pretenduar se kështu kishte bërë Ibrahimi. Arabët idhujtarë e kishin zakon që të puthnin gurët e tyre të shenjtë. Muhameti e përfshiu edhe këtë rit në fenë islame, edhe pse kjo ishte idhujtari flagrante. Arabët idhujtarë e kishin zakon që të hidhnin gurë gjatë ritualeve të shenjta. Muhameti e përfshiu këtë rit në fenë e re, duke pretenduar se Ibrahimi kishte gjuajtur me gurë djallin. Arabët idhujtarë e kishin zakon që gjatë ritualit të vraponin mes dy idhujve, Isaf dhe Naila. Muhameti e përfshiu dhe këtë rit në fenë e re, duke pretenduar se Hagari vrapoi mes dy kodrave kur shkoi të mbushte ujë për Ismailin. Pas pelegrinazhit në Kaaba arabët idhujtarë e kishin zakon që t’ i bënin një lutje të veçantë zotit Hubal, i cili ishte kryezoti në panteonin prej 360 zotash, dhe paraqitej në trajtën e Hënës (trupit qiellor).

Adhurimi i Hënës është i kuptueshëm në popujt e shkretëtirës se Hëna ndriçon me freski, ndërsa Dielli ndriçon duke sjellë edhe një vapë mbytëse në shkretëtirë.
Në të vërtetë tempulli i Kaaba i qe kushtuar Hubalit, Kryezotit-Hënë . Muhameti e ruajti simbolin e hënës, duke e bërë gjysmëhënën simbolin e shenjtë të Islamit, i cili gjendet në kulmin e çdo xhamie. Kështu, Muhameti i dha Allahut tiparet e Hubalit, madje duke ruajtur edhe lutjen përfundimtare për këtë në fund të pelegrinazhit (haxh). Për arabët Allahu ishte Hubali. Muhametit i duheshin këto kompromise me idhujtarinë se ai ishte një politikan para së gjithash, i cili po krijonte një ideologji për ndërtimin e një kombi dhe të një shteti.
Në të vërtetë Muhameti është krijuesi i kombit arab. Islami u bë ideja nacionale arabe.
Ajo që bëri Muhameti ishte të shartonte Judaizmin dhe Krishterimin, duke krijuar mbi bazën e tyre një fe të re, një Judeo-Krishterim të arabizuar. Vepra e Muhametit është e ngjashme me atë që bëri Sava në Serbinë e shekullit XIII, të cilin serbët e mbajnë si shenjtin e tyre. Sava krijoi variantin serb të Krishterimit, ai e serbizoi Krishterimin, në dobi të kombndërtimit serb. Madje serbët edhe fenë e krishterë e quajnë pravoslava.
Një gjë të ngjashme bëri Henry VIII i Anglisë në shekullin XVI, duke krijuar Anglikanizmin, si Krishterimi në version anglez. Islami ngjan shumë me Anglikanizmin dhe Pravoslavizmin, dhe mund të quhet Arabokanizëm, në analogji me Anglikanizmin.
Dilema, a kombi a feja u është paraqitur të gjithë kombeve. Disa prej tyre e zgjidhën në të mire te fesë, disa në të mirë të kombit.
Kombet më solide janë ata që nacionalizuan fenë, duke krijuar versionin nacional të saj, si anglezët, serbët, rusët, arabët, japonezët, grekët. Kombet që nuk e bënë dot këtë vuajtën shumë nga luftrat fetare si gjermanët, francezët, çekët etj. Arabët nuk e ruajtën dot gjatë arritjen e Madhe të Muhametit dhe u ndanë në sunitë e shiitë, të cilët që atëherë bëjnë lufta të përgjakshme mes tyre. Kjo tregon se arritja e Muhametit ishte iluzore.
Ne shqiptarëve nuk na lidh veçse një aksident historik me fenë e shpikur nga Muhameti, për të bashkuar arabët në një komb dhe një shtet.
Ky aksident historik ishte pushtimi osman dhe fekthimi i dhunshëm që ushtroi ai tek shqiptarët.

Është absurde që edhe sot të ketë shqiptarë, për fat të mirë një pakicë tek kombi shqiptar në dy anët e kufirit, të cilët ende besojnë tek një fe si Islami, e cila nuk është tjetër veçse një përzierje ritesh idhujtare dhe fragmentesh të kopjuara nga librat e shenjtë të Judaizmit dhe Krishterimit.

Ne shqiptarët jemi një komb europian, jetojmë në Europë, të ardhmen e shohim të lidhur me Perëndimin, ndërsa Islami na tërheq kah shkretëtirat, si një magjistar i keq. Islami prish koherencën nacionale shqiptare.  
Derisa serbi e quan veten serb i krishterë dhe jo i krishterë serb, muslimani praktikant nuk e quan veten shqiptar musliman, por musliman shqiptar.
Kjo do të thotë se shqiptarizmi i tij është fiktiv.

Kur e pyet nëse e quan veten shqiptar musliman apo musliman shqiptar, tek ai befas shfaqet arabi.
Gërvishte pak praktikantin musliman dhe pas shqiptarit në dukje tek ai do të dalë arabi. Për mua muslimani shqiptar është armiku, me të nuk kam ç’ të diskutoj, dhe me të as mund të diskutohet. Ai shfaq një barbari të thellë. Unë e urrej atë, se ai është bartës i një feje që shfaq hapur armiqësinë ndaj kombit shqiptar. Islami është armik i kombit shqiptar dhe bota islame e urren kombin shqiptar. Kjo u provua kur Kosova shpalli pavarësinë në 2008. Ishte pritur që vendet islamike do të qenë ndër të parat që do ta njihnin në bllok pavarësinë e Kosovës. Por jo. Vendet arabe shfaqën një mungesë të qartë dëshire për ta njohur pavarësinë e Kosovës. Vendi i parë arab që e njohu pavarësinë e Kosovës, ishte i pesëdhjeti në radhën e atyre që e bënë këtë dhe ky vend qenë Emiratet e Bashkuara Arabe. Ky vend është një protektorat amerikan dhe kuptohet se këtë gjë e ka bërë pas presionit të fortë amerikan, jo me vullnetin e vet.
Arabia Saudite, vendi i Mekës, Kaaba-s, dhe Gurit të zi, ishte vendi i pesëdhjetëetetë në radhën e atyre që e njohën pavarësinë e Kosovës, çka tregon se kjo u bë pas presionit amerikan. Kur shikon se Kosta Rika, në Amerikën Qendrore dhe Peruja në Amerikën Jugore qenë vendi i shtatë, përkatësisht i gjashtëmbëdhjeti që njohën pavarësinë e Kosovës, e kupton më qartë armiqësinë e botës islame ndaj Kosovës, çka është shfaqje e armiqësisë ndaj kombit shqiptar.
Vendet vërtet të pavarura islamike si Irani, Siria, Libia, Indonezia, Pakistani, Algjeria, nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.
Turqia vërtet e njohu pavarësinë e Kosovës, por kur në tetor 2009 Presidenti turk Abdullah Gul vizitoi Serbinë ai bëri deklaratën e bujshme: “Serbia është vendi kyç në Ballkan”.(Deklarata e Gul citohet sipas faqes zyrtare on-line të Presidentit të Turqisë: http://209.85/. 229.132/search? q=cache:W0/ kIG5×6SsJ: www.tccb. gov.tr/common/ iframes/Haberler /HaberArsiv/ HaberDetay. aspx%3Fid% 3D921)
Kjo nuk ka kuptim tjetër veç atij se Turqia e ka njohur Kosovën nën presionin amerikan. Në mars 2010 ambasadori turk në Serbi, Ahmet Suha Omar bëri një deklaratë që u pasqyruar edhe në website zyrtar të Ministrisë së Punëve të Jashtme të Serbisë: Pas njohjes së pavarësisë së njëanshme të Kosovës Turqia nuk ka bërë asnjë veprim tjetër që do të dëmtonte Beogradin, çka është çmuar shumë nga autoritetet serbe.(Deklarata e diplomatit turk citohet sipas website zyrtar të Ministrisë së Punëve të Jashtme të Serbisë: http://www.mfa/. gov.rs/Pressfram e.htm)
Në gjuhën diplomatike kjo do të thotë se Turqia e njohu Kosovën e detyruar nga SHBA-të, por nuk ka ndërmend të bëjë hapa të tjerë për ta mbështetur atë. Serbia e shprehu kënaqësinë dhe dha sinjalin se e kishte marrë saktë kumtin, duke e pasqyruar deklaratën e diplomatit turk në website zyrtar të Ministrisë së Punëve të Jashtme. Është e vërtetë se pavarësinë e Kosovës nuk e ka njohur edhe Vatikani, por ai e ka bërë këtë se Kosovën e sheh si vend islamik.

Sot deislamizimi është sfida historike për shqiptarët, në dy anët e kufirit. Në trojet shqiptare duhet të zhbëhet çdo shenjë e Islamit. Islami nuk mund të ketë të njëjtin status si Krishterimi në hapësirën shqiptare se është fe e sjellë nga pushtuesi. Sot Islami bojkotohet nga pjesa më e madhe e shqiptarëve paraardhësit e të cilëve u kthyen dhunshëm dikur në fenë islame, dhe mbijeton vetëm falë një pakice aktive, militante.
Ne shqiptarët duhet të ndahemi me Islamin me anë të një referendumi mbarëkombëtar, ku njerëzit duhet të pyeten për ndalimin e tij. Ky referendum duhet të bëhet me votim të hapur, si një rast i veçantë, se kur osmanët e pushtuan Shqipërinë dhe e imponuan Islamin nuk u dhanë njerëzve lirinë e shprehjes.

Çdo njeriu që do të deklarohet si musliman duhet t’ i hiqet shtetësia e Republikës së Shqipërisë, eventualisht e Kosovës dhe të marrë statusin e emigrantit, duke u quajtur emigrant arab.

Derisa në Shqipëri dhe Kosovë ka një komunitet të sajuar egjiptian, le të ketë dhe një komunitet emigrantësh arabë. Me këtë rast zgjidhet edhe statusi i egjiptianëve dhe romëve, një pjesë e madhe e të cilëve mbushin sheshet gjatë faljes së Bajramit për të përfituar nga xhamitë miell, vaj dhe sheqer.

Unë jam i sigurt se në Republikën e Shqipërisë Islami do të marrë 2% të votave. Nuk mund ta them sa do të marrë në Kosovë dhe në pjesën shqiptare të Maqedonisë. Unë kam bindjen se në Kosovë Islami nuk do të fitojë në një referendum. Nëse fiton në pjesën shqiptare të Maqedonisë atëherë këta njerëz le të shkojnë në dreq, le të shkojnë tek guri i zi i Mekës, se nuk kanë çka i duhen kombit shqiptar. Për mua ata është njëlloj sikur të jenë në Arabi.  
Shqiptarët mund të besojnë tek Zoti pa pasur nevojë për këtë surrogat-fe të shkretëtirave, çka është Islami. Islami shqiptarëve nuk u ka sjellë veçse të këqija, dhe të këqija më të mëdha do t’ u sjellë edhe në të ardhmen.

Islami nuk i lidh shqiptarët me Zotin, por me idhujtari antike të shkretëtirave.
Ne shqiptarët jemi një komb i vogël dhe si i tillë ne duhet të ecim me shembuj, me modele. Ne kemi afër serbët, të cilët e kanë kombëtarizuar fenë dhe janë më mirë se ne.  
Edhe ne shqiptarët kemi nevojë për fe që flasin shqip, të cilat pse jo kanë edhe shenjtorë shqiptarë.
Kështu feja do të bëhet konstituentë e nacionit (kombit). Parakushti për këtë është deislamizimi i shqiptarëve, i cili do të sjellë që kombi shqiptar të çlirohet edhe nga kulte të tjera të huaja siç është Krishterimi Ortodoks Grek, i cili u ka imponuar shqiptarëve si shenjtorë oficerë të zbulimit të Rusisë, si Kozma Etolioti, i shpallur si Shën Kozmai, apo sundimtarë dhe pushtues serbë të trojeve shqiptare, si Jovan Vladimiri, kulti i të cilit mbahet nga Kisha Ortodokse e uzurpuar e Shqipërisë, në mes të Shqipërisë, në Elbasan.
Nëse do të bëhet deislamizimi i shqiptarëve, do të jetë shumë e lehtë që të dehelenizohet dhe të deserbizohet Krishterimi shqiptar, duke u shpallur shenjtorë në vend të Kozmait dhe Jovan Vladimirit, pishtarë të Shqiptarizmës si Papa Kristo Negovani, Fan Noli etj.

Në hapësirën shqiptare në dy anët e kufirit ka një pakicë aktive islamike, e cila bën gjithçka që t’ u japë trojeve shqiptare profil islamik.
 Këta, derisa qarkullojnë dhe përhapin me zell literaturë ku thuhen gjithë të zezat për Krishterimin, reagojnë me nervozizëm kur vihet në diskutim feja e tyre. Këta duan të imponojnë në debatin shqiptar Sheriatin, gjoja në emër të tolerancës fetare dhe të ndalojnë kritikën për Islamin.
Por nuk mund të ndalohet kritika për një fe libri i së cilës, Kurani, ka ardhur në Shqipëri në majë të jataganit osman.

Këta janë versioni islamik i stalinistëve. Ylli i kuq dhe Guri i zi takohen si simbole të së keqes.
Ne nuk mund të lejojmë që fati i kombit shqiptar të rrijë edhe më tej i ndryrë si në një magji të zezë tek Guri i zi në Mekë.

Islamikët pretendojnë se feja e tyre ofron norma morale për njeriun, për ta bërë botën të përkryer, por a nuk pretendonte dhe komunizmi të njëjtën gjë?
Komunistët nuk i përgjigjeshin pyetjes se si ishte e mundur që një doktrinë e cila pretendonte të ishte zgjidhja morale për njerëzimin, kishte si simbol atë të mistikës djallëzore. Të njëjtës pyetje nuk i përgjigjen edhe islamikët, të cilët kanë si simbole ato të idhujtarisë së shkretëtirave.

Bashkimi Europian ka deklaruar se zgjerimi i tij në Ballkan do të pezullohet për të rifilluar pas vitit 2020, duke u bërë një përjashtim vetëm për Kroacinë. Kjo do të thotë se Bashkimi Europian do të lerë jashtë derës së tij vetëm pesë (gjashtë) vende, me popullsi konsistente muslimane, të cilët janë Serbia, Bosnjë-Herzegovina, Shqipëria, Maqedonia, Kosova dhe Mali i Zi. Serbia është vend i krishterë me një minoritet musliman, por derisa nuk e njeh pavarësinë e Kosovës dhe e quan këtë pjesë të territorit të saj, atëherë vetëdeklarohet vend me një popullsi të madhe muslimane. Në të vërtetë ekziston një lidhje e qartë mes qëndrimit të Bashkimit Europian kundër anëtarësimit të Turqisë në BE, dhe qëndrimit kundër anëtarësimit në BE të vendeve ballkanase ku ka popullsi konsistente muslimane, të krijuar në kohën e pushtimit osman.
Pezullimi i zgjerimit të Bashkimit Europian në Ballkan deri në një datë të pacaktuar pas vitit 2020, kur nuk ka asnjë garanci se pas vitit 2020 do të rifillojë zgjerimi i Bashkimit Europian në Ballkan, pritet që të ketë një efekt të madh në vendet që mbeten jashtë. Ato do ta përjetojnë këtë sikur u bëhet për shkak të muslimanëve, të cilët u kanë zënë derën. Kjo do të bëjë që shoqëritë e këtyre vendeve të radikalizohen dhe të ndërmarrin veprime për t’ u çliruar nga muslimanët e tyre. Kjo do të ndodhë edhe në Shqipëri, ku pjesa e krishterë e popullsisë do të fajësojë edhe më fort pjesën muslimane për mbetjen e vendit jashtë Bashkimit Europian. Kështu Islami kërcënon kohezionin nacional shqiptar. Vendet e fqinje të krishtere të mbetura jashtë Bashkimit Europian, duke e kuptuar shkakun e refuzimit, do ta përdorin atë për të pastruar territorin e tyre dhe territorin shqiptar që pretendojnë nga këto mbetje osmane, çka ata i quajnë muslimanët. Kombi shqiptar me profil islamik është ai çka u duhet serbëve e grekëve që në një situatë të favorshme ta palestinizojnë hapësirën shqiptare, duke e bërë Shqipërinë si Bregun Perëndimor, dhe Kosovën si Gazën, ku do të futin ushtritë për të luftuar kinse terrorizmin islamik.
Për një pakicë shqiptarësh që besojnë tek Islami kjo nuk ka rëndësi, se ata në fillim e quajnë veten muslimanë, pastaj edhe shqiptarë. Për ta atdheu i vërtetë është Arabia, ndërsa në Europë e shohin veten si “kolona e pestë” e Islamit, si pararoja e tij. Islamikët nuk e fshehin kënaqësinë që Shqipëria po mbetet jashtë Bashkimit Europian. Islami i ka shpallur luftë kombit shqiptar, duke synuar që ta mbajë të ndarë nga Perëndimi. Në këtë luftë xhamitë janë fortesat e ushtrisë armike, minaret janë tytat e topave të ushtrisë armike, islamikët praktikantë janë ushtarët armiq. Strategjia është që hapësira shqiptare të shfaqet me një profil islamik, në shpërpjestim me numrin e muslimanëve praktikantë.  

Prandaj altoparlantët e minareve ulërinë arabisht, sikur kumtojnë triumfin islamik në këtë luftë. Ose kombi shqiptar do të ndahet nga Islami, duke u vetëdeislamizuar, ose Islami do ta mbysë kombin shqiptar.


Gazeta SOT, Nga Kastriot MYFTARAJ

Ikja e Kadaresë...

Njëzet vjet më parë shkrimtari i shquar Ismail Kadare njoftonte nga Parisi vendimin e tij për të mos u kthyer në Shqipëri pa u vendosur demokracia, largimin dhe distancimin e tij nga regjimi i fundit komunist në Europë, opozicionin e tij të hapur më ketë regjim.

Për ta thënë me një fjalë lugubre, por shumë të njohur dhe shumë të kuptueshme në epokën e izolimit, Kadare njoftoi arratisjen e tij, edhe pse nuk e zuri në gojë fjalën arratisje, ndoshta për të respektuar ata qindra dhe mijëra bashkatdhetarë që kishin ikur apo kishin tentuar të iknin ilegalisht përgjatë dekadave , si në një bast me vdekjen, nga toka dhe nga deti.

Për shkak të famës botërore të Kadaresë, largimi i tij baraspeshonte historinë dhe kurorëzonte me një shembull ekselent kryengritjen shumëvjeçare të shqiptarëve me emrin "Ikje". Kurse në planin e bujës dhe efekteve politike akti i tij ishte unikal, i pakrahasueshëm.
Ikja e Kadaresë në fund të muajit tetor 1990 u njoftua në një periudhë kritike për fatin e demokratizimit të Shqipërisë, kur regjimi i Tiranës , pas goditjeve që kishte marrë nga ngjarjet e ambasadave dhe përpjekjet për demonstrata në Shkodër, Tiranë, Kavajë e tjerë, po rrekej të hapte një të ashtuquajtur periudhë ristabilizimi, nëpërmjet disa ndryshimeve për fasadë që kishin për qëllim të siguronin vazhdimësinë e regjimit komunist dhe të privonin sërish kombin shqiptar nga takimi me Europën e vlerave të lirisë dhe demokracisë shumëpartiake .

Pikërisht në këtë kohë pezull të mbushur me zhgënjime, Ismail Kadare mori vendimin e tij historik, duke deklaruar botërisht distancimin e tij nga parodia dhe iluzionet e demokracisë në Shqipëri.
Deklarata e tij e paharrueshme e largimit ishte jo vetëm njoftimi i një akti , por edhe dokumenti i një platforme luçide për të ardhmen demokratike të Shqipërisë se re dhe Kosovës së re. Me zërin e intelektualit të vet me të njohur kombi shqiptar i njoftoi mbarë botës aspiratat e veta për liri, demokraci, të drejta njerëzore , politike dhe kombëtare.
Historia nuk zhvillohet si një pjesë teatrale ku gjithkush mund te lexoje fundin para fillimit. Në jetë ngjarjet zbulohen duke ndodhur. Në ketë kuptim, ikja e Kadaresë në tetor të vitit 1990 ishte një akt politik dhe intelektual i guximshëm me efekte pozitive të jashtëzakonshme për kursin që morën zhvillimet demokratike të kohës.
Ne sot e kujtojmë sot ikjen e Kadaresë si një prej një prej ngjarjeve pararendëse me të veçanta dhe më të rëndësishme që paralajmëruan dhe përgatiten Lëvizjen historike të Dhjetorit 1990.
Ikja e tij ekspozoi më qartë se kurrë mashtrimin dhe kotësinë e ndryshimeve për ndryshime të regjimit të kohës; ikja e tij ndezi mendjet dhe shpirtrat e rinisë dhe jo vetëm të rinisë për një botë të re të lirive dhe të drejtave universal; ikja e tij përshpejtoi fillimin e lëvizjes demokratike studentore dhe mbarë popullore. Në të vërtetë, ikja e Kadaresë rezultoi të ishte fillimi i numërimit mbrapsht për diktaturën shqiptare.
Duke evokuar në largësinë e njëzet viteve aktin e Ismail Kadaresë , opozita e bashkuar dhe besojmë, mbarë qytetarët shqiptarë, kujtojnë me nderim të madh një akt qytetar që mbetet në vlerat më të mira të trashëgimisë sonë intelektuale dhe politike oksidentale. Ndërkaq gjejmë rastin ti shprehim sërish mirënjohjen tonë shkrimtarit Ismail Kadare, sikurse të apelojmë kundër harrimit të ngjarjeve të kësaj rëndësie nga institucionet qeveritare e shtetërore. Preç Zogaj

Kadare flet për arratisjen nga Shqipëria

INTERVISTE ME I.KADARE - Para 20 vjetëve në kohën kur kishte rënë Muri i Berlinit dhe revolucioni kadife transformoi Çekosllovakinë si dhe pasi bullgarët kishin rrëzuar Zhivkovin dhe rumunët Çausheskun, shkrimtari Ismail Kadare largohet nga Shqipëria në shenjë proteste ndaj pushtetit që mashtronte dhe nuk ndërmerrte hapa për demokratizionin e vendit. Kadare kërkon me vonë azil politik në Paris me shpresë se do të ndihmojë Shqipërinë për të dalë nga totalitarizmi.


Deutsche Welle: Zoti Kadare, ju kujtohet momenti kur vendosët të largoheshit nga Shqipëria? Ishte i vështirë për ju?
Ismail Kadare: Më kujtohet natyrisht. Por nuk mund të them që ishte i vështirë largimi im. Po të krahasohet me ikjet dramatike apo tragjike të njerëzve që tentonin të kapërcenin kufirin. Pra ikja ime si të thuash ka qenë e thjeshtë jo e vështirë në kuptimin teknik. Pra kam ikur me avion, kam ikur me pashaportë. Unë kam qëndruar në Paris dhe nuk jam kthyer më, sepse kam deklaruar arsyen pse e lashë Shqipërinë. Dhe kjo ishte e rëndësishme. Pra nuk ishte e rëndësishmja vetë ikja, ajo vetë ka qenë e thjeshtë në kuptimin e realizimit për tu larguar. Sigurisht që shpirtërisht ka qenë e vështirë, pasi do lija njerëzit e mi, pavarësisht se time shoqe dhe vajzat ishin në atë kohë në Francë, por kisha nënën në Shqipëri, vëllain, motrën e shumë të afërm të familjes.

Ju keni tentuar edhe shumë më herët të largoheshit por nuk e bëtë. Pse pikërisht në këtë kohë ndodhi kjo? Kam parasysh këtu zhvillimet që po ndodhnin në Shqipëri si takimet që patët ju bashkë me disa intelektualë me Ramiz Alinë ku kërkonit fillimin e proceseve demokratike. Pra çfarë ndodhi që ju e braktisët vendin pikërisht në këtë kohë?
Ikja ime ishte gati e detyrueshme. Si të thuash unë e quajta në mendjen dhe veten time si diçka që duhej bërë patjetër. Tani kanë kaluar 20 vjet dhe mendon ndryshe sikur gjërat ishin më të thjeshta, por Shqipëria ishte në një gjendje krejt tjetër, ka qenë në një hipokrizi të pashembullt në historinë e saj. Shteti shqiptar për të përballuar trysninë që vinte nga brënda dhe nga jashtë, por sidomos nga brënda, premtonte çdo gjë, çdo ditë, çdo natë se do të bënte diçka, i mbante njerëzit me një mashtrim të vazhdueshëm. Në fakt pushtetarët nuk kishin ndërmend të bënin asgjë. Këtë e them me përgjegjësi të plotë. Unë nga një korrespodencë, një letërkëmbim që kam pasur me shefin e shtetit në atë kohë Ramiz Alinë, mora vesh se të gjitha ato ishin dokrra, ishin një mashtrim i madh dhe prandaj mu duk e detyrueshme që të gjeja një mënyrë për t'ja bërë të njohura këto popullit shqiptar dhe botës. Ju e dini që në Shqipëri në atë kohë nuk mund të ndodhte, s'kishte asnjë liri shtypi, qoftë edhe ajo më minimalja nuk ekzistonte ende. Nuk mund të bëheshin gjërat me aluzione, me dy kuptime, kishte ikur ajo kohë, duheshin thënë gjërat haptas, fare haptas, t`i thuhej kombit shqiptar, popullit shqiptar, që këtu ka një mashtrim të madh., s'duhet besuar më asgjë nga këto. Tani kishte ardhur momenti që ta vendoste ky popull se ç'duhej bërë. Dhe unë për këtë e quajta të detyrueshme ikjen, ikjen me çdo mënyrë.

Në këtë kohë zoti Kadare për të cilën po flasim kishin filluar ndryshime shumë të mëdha në bllokun e Lindjes. Pas rënjes së Murit të Berlinit kemi ndryshime në shumë vende si në Rumani dhe Bullgari. Ju si shkrimtar dhe si intelektual bashkë me kolegët e tjerë nuk besonit se tashmë edhe Shqipëria diktatoriale i kishte ditët e numëruara? Nuk shpresonit që regjimi do të rrëzohej?
Sigurisht që kam patur shpresë sikurse një pjesë e madhe e popullit shqiptar sidomos një pjesë e intelektualëve. Kam besuar dhe pastaj e kam ndjerë veten fajtor që kam besuar. Sepse nuk ishte e vërtetë. Ishte një gënjeshtër e gjitha në Shqipëri. Prandaj po e përsëris që ikja ime nga Shqipëria ishte e detyrueshme. Kisha besuar dhe ndjehesha fajtor që kisha besuar. Ky besim i rremë duhej dënuar dhe nuk duhej të vazhdonte më, sepse shteti shqiptar po vazhdonte në mënyrë cinike të gënjente. Është e pashembullt, është rast i rrallë në historinë e njerëzimit një cinizëm i tillë që një shtet nuk kishte ndërmend të bënte asgjë. Pushtetarët arritën të bëjnë mashtrimin më të madh. Një ditë bënë një mbledhje kinse me intelektualët që paskan penguar liberalizimin e Shqipërisë. Mund të merret me mend kjo që në një vend lindor sado infernal të jetë të dojë partia komuniste që drejton vendin, të dojë byroja politike, të dojë kreu i shtetit që të demokratizojë Shqipërinë dhe ta pengonin intelektualët! Por kjo s'ka bërë vaki kurrë në botë që të pengojnë filozofët, shkrimtarët apo artistët një gjë të tillë. Kjo gjuhë u tha në Shqipëri. Kështu u tha në fund të gushtit dy javë para se të largohesha unë nga Shqipëria. U bë kjo mbledhe e turpshme dhe u hap kudo kjo gënjeshtër: Ramiz Alia donte të demokratizonte Shqipërinë, por sipas tij nuk e lanë shkrimtarët, nuk e lanë intelektualët. Nuk është dëgjuar mashtrim më i madh se ky në botë.

Pas 20 vjetësh zoti Kadare si e vlerësoni ngarjet e korrikut, futjen e mijëra emigrantëve nëpër ambasadat e huaja për një jetë më të mirë ? A i shpejtuan ato zhvillimet e ardhëshme në Shqipëri?

Pa dyshim ishte një nga faktorët, sepse ishin disa faktorë që u ndërthurën për rrëzimin e diktaturës. Por hapja e ambasadave ishte një faktor vendimtar si kurse edhe lëvizja e dhjetorit. Populli shqiptar tregoi që nuk e donte më këtë regjim. Por çfarë duhej bërë për ta përmbysur, sepse ky regjim mund të përdorte armët, mund të përdorte krimin, mund të ndodhte versioni rumun. Unë kam pasur mendimin se në Shqipëri ky version mund të ishte edhe më i keq dhe do të duhej një kohë shumë e gjatë për tu shplarë ai kujtim i hidhur. Ka dy mendime: mund të ishte edhe tjetra, e kundërta. Një prerje drastike me regjimin e vjetër do të ishte ndoshta më efikas, askush nuk mund ta parashikonte para 20 vjetësh me saktësi se cili do të ishte versioni më i mirë. Por një mendim i përgjithshëm ishte krijuar mendoj unë. Ndoshta ishte më mirë sigurisht që u shmang një gjakderdhje.

Dhe kjo ishte meritë e ish presidentit Ramiz Alia që nuk pati gjakderdhje në Shiqpëri, sepse edhe ai kështu ka deklaruar në një intervistë për DW?
Përkundrazi. Partia në pushtet po të kishte filluar procesin e vërtetë të sinqertë të liberalizimit, procesin sidomos të afrimit me Evropën Perëndimore, populli shqiptar do ta ndiqte absolutisht. Dhe jo siç vepruan me ca gjëra të shëmtuara që donin ta zgjasnin pushtetin edhe nja dhjetë vjetë të tjera. Populli shqiptar nuk mund të priste. Absolutisht. Po të ishin të sinqertë që të afroheshin me perëndimin si në rastin që përmendet shpesh "shansi gjerman", por ata e prishën me duart e tyre. I grisën dosjet me duart e tyre. Edhe tani ende përpiqen ta përligjin këtë të vërtetë ta justifikojnë se gjermanët nuk na premtuan asgjë. Nuk është e vërtetë, unë e kam ndjekur vetë këtë problem. E di mirë.

Pra ju zoti Kadare jeni i bindur se Shqipërisë i është ofruar dora nga Perëndimi?
Absolutisht po. Ndoshta për Shqipërinë ka pasur një periudhë që është shpërfillur nga Perëndimi, dhe faji kryesor është po i saj në e pastaj i Perëndimit, ku shpërfillja është tepruar. Por në vitet pas vdekjes së Enver Hoxhës, Perëndimi përmes Gjermanisë bëri një provë me Shqipërinë dhe dështoi për fajin shqiptar absolutisht.

Pas rrëzimit të komunizmit në Shqipëri çfarë ndryshoi për ju si shkrimtar, si intelektual. Liria që ju mungonte në diktaturë të gjithë shkrimtarëve apo intelektualëe dhe artistëve, tani është prezente. Sa ndjehet konkretisht ndryshim për këtë shtresë krijuese?
Në letërsi shumë gjëra ndodhin ndryshe. Në letërsi nuk ka ndryshime të tilla si ne jetë, që t`u ngjajë ndryshimeve shoqërore, dmth ndryshimeve përmbytëse. Kjo s'ndodh kurrë. Nuk ka shkrimtar që shkruan ndryshe sot dhe të nesërmen si me magji ndryshon. Pra nuk mund të ndodhë sikurse ndodh në sistemet e ekonomisë, tregtisë, bankave etjer. Letërsia i ka ndryshimet të pavërejtshme dhe është një gjë e mirë që është kështu. Letërsia ka një kalendar tjetër, ka ligje të tjera dhe letërsia për të fituar normalitetin do një farë kohe shumë shumë më të gjatë se sa strukturat e tjera të shoqërisë.

Pra edhe liria tek krijuesit është ndryshe?
Liria edhe në letërsi ka kuptim tjetër, është liria e brëndshme e jotja dhe jo liria shoqërore. Në qoftë se ti nuk ke liri të brendshme, liria shoqërore nuk vlen asnjë lek. Shkrimtarët mund të jenë të lirë edhe në robëri (që është e rrallë) dhe shkrimtarët mund të jenë të robëruar edhe në liri. Ky është paradoksi i letërsisë. Prandaj letërsia ecën me ritme të tjera.  
Letërsia ka pavarësinë nga jeta. Në një farë mënyre tek një shkrimtar e ka më shumë tek dikush më pak, por letërsia jeton vetëm si letërsi e pavarur. Letërsia që nuk është e pavarur, ajo vdes. Më vonë ajo harrohet, nuk ekziston më.


Intervistën e zhvilloi Mimoza Cika- Kelmendi


Shekulli

Shqiptari që modifikoi avionin e Obamës

Njeriu që ka kthyer një “Boeing” çfarëdo në një aeroplan presidencial, avionin e kandidatit për president të SHBA-ve Barak Obama, është një shqiptar.



Iso Nezaj, 53 vjeç, drejtor ekzekutiv i “Commercial Jet GM”, është njeriu që ka kthyer avionin e thjeshtë “Boeing 575”, 200 vendesh, në një aeroplan komod të denjë për një kandidat për President dhe ndoshta ndër shqiptarët e paktë që ka takuar nga afër dhe ka biseduar jo pak me favoritin për të qenë President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.


Nezaj tregoi për “Standard” se si kompania që ai drejton kishte modifikuar avionin, të cilit në vend të radhëve të thjeshta me karrige i është shtuar një dhomë mbledhjesh në formën e një salle ovale, një dhomë gjumi, një vend për stafin e ngushtë, një për median dhe një për përkrahësit. Të gjitha të ndara në kategori të ndryshme.


 Takimi me Obamën

Në fakt nuk është hera e parë që Nezaj është takuar me një nga kandidatët për presidentë. Më parë, ai ka bërë të njëjtën gjë për avionin e kandidatit tjetër demokrat, Xhon Kerry. 53-vjeçari tregon se Obamën e kishte takuar aty nga mesi i shtatorit, kur ky i fundit vizitoi Floridën, ku ndodhen edhe zyrat e kompanisë që ai drejton dhe me këtë rast ka bërë edhe një foto, e cila do të përkujtojë këtë moment.

Avioni me të cilin fluturon Obama, ka të shkruar adresën e faqes së internetit dhe fjalën “ndryshim” në anglisht si moto të fushatës së kandidatit të parë me ngjyrë për zgjedhje në SHBA, por Nezaj nuk është marrë me ngjyrosjen e tij. “Puna që ne bëjmë është modifikimi i avionit dhe përshtatja e tij sipas kërkesës së klientit”, - thotë Nezaj.

Për avionin e Obamës ata kanë ndryshuar mënyrën se si ai ishte ndërtuar së brendshmi. Kështu “Boeing”-u me të cilin fluturon Obama, ka tashmë dhomë gjumi për ata që fluturojnë në udhëtime të gjata pa pasur kohë për të pushuar. Një sallë të posaçme mbledhjesh, ku mund të ulet stafi që ndihmon kandidatin për President në fushatë dhe gjithashtu ndarje në klasa të ndryshme për njerëzit që udhëtojnë me të. Nezaj tregon se ka biseduar me Obamën për pak kohë, por të mjaftueshme mes një qytetari të suksesshëm të Amerikës e ndoshta Presidentit të vendit të tij pas pak ditësh. Ai e ka pritur njeriun më të famshëm të botës këto ditë para zyrave të kompanisë, ndër më të suksesshmet në SHBA. Obama i ka thënë se është i sigurt në fitore dhe ka komplimentuar avionin e përgatitur nga “Comercial Jet”, që drejtohet nga Iso. Ai nuk është habitur aspak se avioni i tij i ishte besuar një shqiptari, përkundrazi e ka mësuar me kënaqësi dhe pa supersticion se edhe avionin e Kerrit e kishte marrë në përkujdesje i njëjti staf, drejtuar nga Nezaj katër vjet më parë.

Personazhi Iso Nezaj është me origjinë nga Shipshani i Tropojës, por ai vetë nuk ka lindur aty.
Nezaj në fakt nuk ka lindur në Shqipëri, familja e tij është arratisur në 1953 nga Shipshani i Tropojës drejt Kosovës, ku edhe ka lindur 2 vjet më vonë Iso Nezaj. Kur ky i fundit ka qenë 3 vjeç, familja ka udhëtuar për në SHBA dhe është vendosur atje. Që mjaft i ri Nezaj ka filluar punën në aeroport dhe është marrë me avionët.

Thuajse gjithçka gjatë jetës së tij ia ka kushtuar punës me avionë të ndryshëm, duke punuar në poste kyçe të kompanive të rëndësishme. Në vitin 2000 ka marrë postin e drejtorit ekzekutiv të “Commercial Jet GM” dhe prej asaj kohe drejton këtë kompani me qendër në Florida. Nezaj është sot një ndër shqiptarët më të suksesshëm përtej oqeanit. Në 1992 është kthyer në Shqipëri për të hapur në bashkëpunim një kompani aviacioni, që u pagëzua “Arbëria Airlines”, e cila kryente fluturime Tiranë-Nju Jork, por që në vitin 1993 hoqi dorë nga aksionet që kishte në kompani, për t’u kthyer në SHBA, ku vazhdoi të merrej me projekte të tjera, por kurdoherë brenda pasionit të tij.

Ai nga viti 2000 jeton në Florida, por më parë qyteti i tij ka qenë Nju Jorku. Për shumë vite ai ka qenë anëtar i këshillit bashkiak të minibashkisë së Jorkerit, ku edhe jetonte.

Kompania

“Commercial Jet Inc” është një kompani e inxhinierisë aeronautike, e cila kryesisht ndërmerr mirëmbajtjen ose modifikimin e avionëve të pasagjerëve, me qendër në Aeroportin Ndërkombëtar të Majamit në Florida. Në faqen e saj zyrtare kompania thotë se merret me modifikimin dhe mirëmbajtjen apo riparimin e pjesëve të rënda të avionëve. Modifikimi i avionëve të mëdhenj dhe përshtatja e tyre në avionë personalë është një nga punët e veçanta të kompanisë. Sipas një faqeje që merret me njoftimet financiare mbi aeronautikën, më shumë se 20 mijë avionë modifikohen çdo vit për t’u përshtatur sipas kërkesave të pronarëve të tyre.

 Sigurisht që bëhet fjalë për një punë mjaft të veçantë që u jepet vetëm kompanive mjaft mirë të përzgjedhura, të cilat mund të ndryshojnë dhe përshtatin avionët, me të cilët fluturojnë, njerëz që mund të jenë presidentë të SHBA-ve, por edhe personat e afërt të tyre, apo të paktën njëri nga stafet që do të drejtojë shumë shpejt SHBA-të.

(Aleksandër Çupi) http://www.facebook.com/shqipehorizont

VLADIMIR KARAJ, Standart

Pse meshkujt nuk flasin për problemet seksuale?

Së pari ata refuzojnë ta përballin situatën vetëm, janë femrat ato që duhet të insistojnë që këta të 'rrëfehen' për t'u ndihmuar.

Jane gjithnje e me te shume te numer jane meshkujt qe kane probleme seksuale, te llojeve te ndryshme: por me te njejtin ritem jane edhe ata qe refuzojne te flasin per te tilla probleme, jo vetem me partnerin, por edhe me specialistin, i vetmi ne gjendje t'i ndihmoje vertet.







Meshkujt ne fakt mesatarisht, behen gati per te shkuar te specialisti 2 vjet me vone sesa femrat, lidhur me problemet seksuale. Atyre u vjen zor se mos gjykohen por edhe kane veshtiresi te pranojne keto lloje problemesh: ja cilat jane motivet qe i shtyjne meshkujt te heshtin kur behet fjale per problemet e tyre seksuale.

Mendoni se kur nje burre vendos me se fundi te shkoje e te konsultohet me nje specialst, nuk e ben nese shoqja e tij nuk e shoqeron. Jane pothuaj 30 perqind e meshkujve ne Evrope qe refuzojne te perballin situaten vetem. Keto te dhena jane bere prezente ne nje Festival te Shendetit, mbajtur ne Viareggio, praen Firences, ne te cilin Vincenzo Mirone, Presidenti I Shoqates Europiane te Urologjise Andrologjike, ka folur duke nenvizuar faktin se : " Kjo semundje e cila nuk ka te beje vetem me sikletin, sic ka shume raste ne te cilat komentohet keshtu, perfaqeson shkaun e pare te moskunsumimit te martesave apo marredhenieve ne cift' duke perfunduar shpesh me perfunsim te ketyre marredhenieve. Pavaresisht kesaj, tema kryesore eshte se si duhet ta perballin kete situate shume meshkuj?
Sipas Mirone, nga kjo situate e veshtire vuajne 40 milion europiane, e nje nder shkaqet e se ciles jane me origjine te trasheguar. '27-28% e meshkujve qei drejtohen mjekut per te folur per nje problem seksual shoqerohen nga partnerja e cila ne shume raste kembengul qe ata te shkojne te mjekohen.

Nga ana tjeter statistikat flasin qarte: koha qe i duhet nje femre per te shkuar te mjeku per t'u rrefyer per problemet seksuale eshte 2 jave ndersa ajo e meshkujve eshte 2 vjet", ka thene Mirone

Femrat kur nuk duan të bëjnë dashuri, gënjejnë

Grate ne mbare boten kane nje justifikim te perbashket, kur nuk duan te kene kontakt intim me partnerin e tyre: me dhemb koka.
Sot eshte zbuluar se grate thjesht genjejne me dhembjen e kokes, e cila eshte shnderruar ne manover femerore. Nje studim shkencor ka bere te ditur se behet fjale per nje genjeshter, por qe grate mendojne se mashkulli i tyre ka gjithnje deshire te beje seks e qe fizikisht ai nuk eshte kurre i stresuar.
Sidoqofte sipas Chiara Simonelli, psikoseksologes se ’Universitetit te Sapienza-s, Rome, ky fenomen eshte trefishuar ne vitet e fundit, vecanerisht ne ciftet qe kane jete te stabilizuar me njeri-tjetrin.
Studimi eshte bere prezent, dje, ne diten e pare boterore te seksualitetit. Studimi ka sqaruar se nuk behet fjale per cifte qe te veshtira, por qe po kalojne momente jo te kendshme me raportin e tyre seksual, ndoshta duke tentuar te fshehin edhe problemet e tyre te verteta me karakter fizik apo psikologjik, ne te cilat hyn edhe impotenca.

Si mund te kapercehet ky problem?

“Rruga e daljes eshte e thjeshte, duhet punuar me imagjinaten, mbi identitetin mashkullor e te kemi besim te seksologu”, ka keshilluar Simonelli. “Mashkulli, qe eshte gjahtari i perjetshem, sot ka hyre ne nje krize, nderkohe qe i duhet te rimarre pozicionin e tij te pare”, ka thene ajo

Koha Jone