Saturday, January 23, 2010

10 skandalet shqiptare me ndërkombëtarët

Nga vizita e Barrosos deri tek “black out”-i i “Qemal Stafës”

Atë çka është një shtet në arenën ndërkombëtare, mbi të gjitha e përcakton imazhi që ai përcjell. Vetëm dy ditë më parë Shqipëria bëri xhiron e botës, pas një incidenti të pafalshëm që ndodhi në ndeshjen e futbollit mes Gramozit dhe Real Madridit, kur për më tepër se 90 minuta stadiumi kombëtar “Qemal Stafa” qëndroi në terr të plotë për shkak të ndërprerjes së energjisë elektrike. Media botërore dhe kryesisht ajo spanjolle e cilësuan “black out”-in “si shprehje e asaj që Shqipëria përfaqëson”.

Rasti i fundit ishte tipik për shprehjen shqiptare “shkon të vendosësh vetulla dhe nxjerr sytë”.
NDAL PADITURISE !

Mirëpo kjo nuk është hera e parë që vendi ynë del zbuluar në sy të botës. Vitet e tranzicionit janë shoqëruar dhe me incidente të shumta që e kanë ulur ndjeshëm imazhin e Shqipërisë. Tre vjet më parë, vizita për herë të parë në histori e një Presidenti amerikan në Shqipëri nuk pati jehonën aq sa versioni i humbjes së orës së Presidentit Bush. Në çdo cep të globit doli lajmi që Presidentit të SHBA-së i vodhën orën në Fushë-Krujë. Lajmi edhe pse rezultoi i rremë, pati një ndikim negativ në përmirësimin e imazhit të Shqipërisë. Po ashtu, pak para kësaj vizite, një tjetër personalitet që viziton Shqipërinë, pikërisht Hoze Manuel Barroso, i cili gjatë fjalës në Kuvend iu desh të ndërpriste fjalën për shkak të ikjes së energjisë. Barroso u shoqërua për nga dalja sallës së Kuvendit me dritën e sajuar të celularëve. Po ashtu kemi pasur dhe incidente të tjera që kanë ndikuar në uljen e reputacionit në opinion të Shqipërisë.

Londër viti 1997, Diplomatët me pantallona të shkurtra
Në aeroportin e Londrës, në vitin 1997, grupi i diplomatëve Shqiptare do të binte në sy jo për nga numri i madh, por për nga veshja e tyre. Rreth 20 shqiptarë të pajisur me pasaporta diplomatike do të shëtisin në një ambiente e terminalit me pantallona të shkurtra. Veshja aspak serioze duket se nuk i bindi policët anglezë për misionin diplomatik të Shqiptarëve me gjithë pasaporta e tyre të rëndësishme. Më pas, skandali rezultoi se nuk ishte vetëm në paraqitjen e tyre, por edhe në mënyrës sesi një pjesë e shqiptarëve kishin siguruar dokumentet diplomatike, duke mos qenë diplomat karriere, por emigrantë të zakonshëm.

Londër 1997, ambasadori kërkon azil politik
Deri më sot mbahet si një nga skandalet më të mëdha të trupit tonë diplomatik. Në shtator të vitit 1997 ambasadorit tonë në Angli, Pavli Qesku, i mbaron mandati dhe i vjen urdhri i largimit nga detyra. Por Qesku nuk e cilëson një vendim politik dhe duke akuzuar persona të veçantë me pushtet kërkon azil politik në Angli. Një rast i paprecedent për një diplomat karriere. Sipas shkrimeve të gazetave të kohës, në 27 shtator 1997, Ambasada Shqiptare në Londër është kyçur duke mos pasur asnjë personel në të. Ndërkohë, Qesku, pak vite më vonë ka sqaruar se, për shkak të kërcënimeve ka kërkuar azil, por nuk e ka kyçur ambasadën.

Londër 1997, sekretari i Ambasadës kërkon azil
Nën shembullin e ambasadorit edhe Sekretari i Parë i Ambasadës Shqiptare në Londër, Rudolf Marku, ka kërkuar azil politik. Pas komunikimit të largimit nga ish-ministri i Jashtëm në shtator të 1997-s, Paskal Milo, Marku nuk pranon kthimin e tij në Shqipëri, por bën kërkesë për azil në shtetin ku shërbente. Argumentet e Markut ishin se në Shqipëri jeta e tij ishte e kërcënuar dhe nuk mund të kthehej në Tiranë. Që nga 1997 Marku jeton në Londër së bashku me familjen. Me sekretarin Marku për të njëjta arsye, kërkon azil dhe shoferi i Ambasadës. Kërkesa e tyre e vuri në pozitë të vështirë shtetin shqiptar përballë palës angleze.

23 janar 2002, rrihet ministri i Integrimit
Ministri shqiptar për Integrimin Evropian, Paskal Milo, dhe anëtarë të lartë të delegacionit të tij, u rrahën nga një grup njerëzish në hotelin e tyre në Bruksel, natën e së mërkurës (23 janar). Zyrtarët thonë se 20 sulmues, të udhëhequr nga Sali Lusha, një ish-truprojë e udhëheqësit të Partisë Demokratike Sali Berisha, kishin filluar grindjen në hotel. Zyra e Havier Solanës e dënoi sulmin dhe kështu bëri edhe Berisha dhe grupi parlamentar i Partisë Socialiste në pushtet në Shqipëri. Ajo tha, "Elementë të tillë ... dëshirojnë të pengojnë bashkëpunimin ndërmjet shumicës dhe opozitës dhe nuk janë të interesuar për integrimin e Shqipërisë në familjen evropiane".

5 dhjetor 2003, Konsulli i Romës Drini Bello, trafik droge dhe armësh
Një diplomat shqiptar në Itali është përfshirë në trafikun e drogës dhe armëve. Konsulli Drini Bello u akuzua nga shteti italian, se kish shndërruar ambasadën shqiptare në Itali, në një bazë të strehimit të drogës dhe armëve, që më pas trafikoheshin në vendin fqinj. Sipas prokurorisë italiane, Ambasada nisur nga roli që ka luajtur Drini Bello, është shndërruar në një bazë për të fshehur drogën dhe armët, ashtu si është zbuluar nga telefonatat e përgjuara. Ndërkohë, në Itali është arrestuar dhe Erion Bello, vëllai i Drini Bellos. Banda sipas hetuesve italianë, ka lidhje me organizatën mafioze “Sacra Corona Unita”, dhe merrej me trafikun e klandestinëve dhe të lëndëve narkotike.

1 nëntor 2005, Presidenti grek largohet nga Saranda
Presidenti grek, Karolos Papulias, anuloi një takim me homologun e tij shqiptar Alfred Moisiu dhe u kthye në atdhe mes protestave anti-greke të një grupi pakice. Të dy krerët do të takoheshin në Sarandë, përballë ishullit grek të Korfuzit. Megjithatë, rreth 200 pjesëtarë të klanit mysliman shqiptar çam, bënë një demonstratë në vendin e takimit, duke shtyrë ikjen e Papuliasit. Duke i quajtur protestuesit "elementë të njohur ekstremistë" që agjitojnë për "çështje që nuk ekzistojnë," qeveria greke akuzoi autoritetet shqiptare për mos marrjen e masave të duhura për të ndaluar demonstrimet. Pala shqiptare e quajti "vendimin e nxituar dhe të pashpjegueshëm të Greqisë" përballë një proteste paqësore.

18 shkurt 2006, ikin dritat në Kuvend gjatë fjalës së Barrosos
Incidenti me dritat nuk ishte vetëm ai që ndodhi në stadiumin “Qemla Stafa” para dy ditësh. Dhe përpara katër vitesh në Kuvendin e Shqipërisë ndodhi i njëjti incident. Kur po fliste presidenti i Komisionit Evropian, Manuel Barroso, salla e Kuvendit u errësua nga ndërprerja e energjisë elektrike. Incidenti pati jehonë në media duke qenë se në seanca normale asnjëherë nuk kishin ikur dritat dhe ndodh në një moment kulminant kur shefi i BE-së vjen në Tiranë. Ikja për një moment e dritave në këtë sallë u ka kushtuar vendin punës personave që menaxhonin rrjetin e transmetimit në fiderin rezervë që mbulon Parlamentin, si dhe personat në dispeçerinë qendrore, pasi u konsideruan përgjegjës nga KESH-i. Media vendase dhe ajo e huaj sërish i kushtuan vëmendje ikjes së dritave dhe jo fjalës së Barrosos.

Dhjetor 2007, Ambasadori në Washington dështon në prezantimin e vendit
Ky “skandal” s’ka të bëjë me korrupsion dhe me trafiqe, por me imazhin e diplomatëve tanë jashtë vendit. Ambasadori ynë në SHBA, Aleksandër Sallabanda në një prezantim që duhet të bënte për Shqipërinë në Universitetin “Brigham Young University, Provo, Juta”, duket se ka bërë më të keqen e mundshme. Në videon që qarkullon në internet ambasadori ynë shpjegon me një anglishte shumë larg perfektes dhe me pasaktësia historike mbi vendin e tij, duket se jep imazhin më të keq të vendit. Gafat e ambasadori në shtetin më të rëndësishëm janë bërë shpesh objekt i debateve në Parlament mbi nivelin e diplomatëve tanë.

10 qershor 2007, “vidhet” ora e Presidentit Bush
Vizita historike e Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës Xhorxh Bush në Shqipëri, nuk kaloi pa incidente. Media ndërkombëtare në vend që të merrej me vizitën u fokusua në një lajm i cili kishte të bënte me humbjen e orës së Presidentit. Lajmi edhe pse rezultoi i rremë, pati jehonë të madhe duke nxjerrë për vendin një imazh negativ. Edhe pse u përgënjeshtrua zyrtarisht nga Shtëpia e Bardhë, sërish lajmi i orës ishte më i rëndësishëm për mediat se ardhja e një Presidenti për herë të parë në vendin tonë. Presidenti amerikan, Xhorxh W. Bush, doli përpara gazetarëve, ku tregoi edhe orën, e cila u tentua të përdorej për të denigruar shqiptarët gjatë vizitës së tij në Shqipëri. Bush është shprehur se ky është lajmi më qesharak që ka dëgjuar ndonjëherë.

20 janar 2010, Gramozi-Real stadiumi 90 minuta pa drita
Në herën e parë që Real Madridi erdhi në Shqipëri u gjet para një të papriture të madhe. Gjatë zhvillimit të ndeshjes stadiumi u errësua nga ikja e dritave për 90 minuta. E gjithë media botërore u mor më shumë me faktin që ikën dritat, se me ndeshjen. Gjithë shtypi spanjoll ironizoi faktin që u ndërpre ndeshja për shkak të dritave. Pati media të cilat u shprehën se errësira e stadiumit përfaqëson atë që është Shqipëria. E mirëpritur nga mijëra tifozë që donin të shikon në stadiumin e Tiranës disa prej yjeve të futbollit botëror, kjo ndeshje do të ishte edhe një reklamë e mirë për kryeqytetin shqiptar. Por ja që nuk qe e thënë. Fati i kësaj ndeshjeje dhe imazhit të Tiranës kishte mbetur tek dhëmbët e një brejtësi, i cili përmbysi gjithçka dhe mediat e huaja shkruan sërish për terrin në kryeqytetin shqiptar.

T. Observer

ShQEPEri

Sepse shqiptarët më ngjajnë me qepë. Të paktën mënyra sesi funksionon kujtesa historike, po. Në fund të fundit kur një gogol si Shreku, pretendon se ngjan me qepë, pse të mos e bëjmë këtë krahasim?

Sepse shtresat në të cilat kalon historia shqiptare, e shkruar apo jo, të japin një ndjenjë ëmbëlsie djegëse kur e lexon, nga e cila mund të burojnë dhe lot. E për më shumë i ngelet pas disa kohësh ajo era e pakëndshme karakteristike e bimës në fjalë. Një erë e pakëndshme ndihet ndonjëherë ndër ne. Nuk mban era qepë, por era injorancë.

Fjala qepë në shqip, është në gjininë femërore. Ndoshta një hap përpara integrimit kur i njihet roli femëror bimës dhe trajta mashkullore është pak e përdorur. Nuk besoj të ketë njerëz që nuk e dinë se trajtës mashkullore të fjalës qepë, i përgjigjet fjala dudum. Dudumi është qepë me një xhufkë, që i rri lehtë mbi kokë bimës, me disa fije të bardha që era i lëviz aq herë sa fryn. Dudumi është eolik.

Era qepë e historisë, i detyrohet pikërisht dudumëve.
Dudumit të parë që mbahet mend, i dukeshin mustaqet e veta të holla aq të fisme sa e shpalli veten mbret. Ai zbatoi politikën e hapjes së dyerve të botës ndaj vendit të qepëve duke lejuar të huajt të na mbanin erë e të na gatuanin si të donin. Derisa të huajt vetë u bindën se kjo tokë pjellore ndoshta vlente më shumë sesa qepët e mbjella në të. Kështu na pushtuan. Si qepë që jemi filluam të qajmë pushtimin e pushtuesit dhe largimin e mashtruesit. Më pas një dudum tjetër vjen na ... e na mbush mendjen se nëse kemi ndërmend të gatuhemi, do ta bëjmë me forcat tona. Madje duke zbatuar mjetet e reja teknologjike. Kështu u futëm në tenxhere me presion, të izoluar me vullnet të dorëzuar, dhe dëshirën e zjarrtë për tu bërë çomlek. U bëmë dhe çomlek, po përsëri mbanim era qepë. Jemi qepë interesante ne... Qepë që nuk ka fituar imunitet ndaj erës së vet dhe qan sa herë ndodhet nën efektin negativ që lëshon era e rracës së vet. Ky difekt biologjik, ka kufizuar jashtë mase mënyrën e të menduarit. Ja tani psh, kemi dy variete kryesore qepësh: qepë që qajnë si reagim ndaj dudumit paraardhës dhe qepë që qajnë nën efektin e nënshtrimit të dudumit aktual.


... dhe Coca Cola.
Në fillim vitet 90’ mund shumë lehtë të konsiderohej si pija ekzotike e perëndimit. Në rang sigurisht më të lartë prej çamçakëzave. Kishte status aq të lartë sa ndonjë kanaçe e zbrazët mund të siguronte vend si ornament në bufetë karakteristike të kohës së komunizmit. Vend nderi zinte dhe në tavolinën e të ftuarve sa herë vinin apo shkonim miq. Coca cola, me zhurmën karakteristike të hapjes që transmetonte cingërisja e gazit në shishe. Shoqëruar bashkë me qortimin e të mëdhenjve të mbyllej sa më shpejt tapa se ikte gazi. Me kalimin e viteve statusi bie poshtë, por duke nderuar gjithsesi zotëruesin edhe mikun. Çast shkëputjeje prej kolektivizimit. Akoma më pas, siguron pija rënie drastike të statusit të vet kur gojët e liga filluan të përhapnin fjalë se ishte thjesht ujë me gaz dhe sheqer. Është në fakt e vërtetë, po jo vetëm kaq. Të ishte kaq pak, nuk do bëhej pija më e shitur në gjithë botën. Po, përmban dhe kafeinë. Shoqëruar me lyrën e fast food-ëve, sipas studimeve, krijon një gjendje vartësie në organizmin e njeriut. Pak nga pak, po i kuptonim të gjitha. Ose të paktën nuk u desh shumë kohë për të kuptuar pse fast food-et reklamojnë menu të ndryshme me coca colën falas në të. Akoma dhe sot nuk e kuptoj gjithsesi se çka më shumë sesa qumështi i vendit, sepse ky i fundit paradoksalisht, shitet më lirë!

Sot të gjitha mallrat e vendit shiten lirë...

Elushe, forumivirtual.com

Friday, January 22, 2010

Zona 51

Çfarë ndodh realisht në një zonë të largët në veri të Nevadës?

Për shumë vite me radhë, kanë vazhduar spekulimet në lidhje me atë që ndodh realisht në një zonë të largët të shkretëtirës së Nevadës. Duket disi e çuditshme që një hapësirë kaq e madhe toke mund të përdoret për t'i fshehur diçka publikut, por duket thuajse e sigurtë se diçka është duke ndodhur, të cilën publiku nuk duhet ta dijë.


Sipas linjës zyrtare, kjo hapësirë shërben për teste ushtarake. I vetmi informacion që kemi është gjeografik - dimë që ndodhet në veri të Las Vegasit. Përtej kësaj, hyjmë në një rrjet të tërë mbështjellash dhe komploti.

Pak njerëz e dinë se çfarë ndodh vërtetë. E ndarë përmes një zone ndalim-fluturimi, është krejt e pamundur që të marrësh informacion të besueshëm. Ushtria përdor masa ndoshta edhe të tepruara për të parandaluar çdo përpjekje për të hyrë. Nëse kjo është një hapësirë ushtarake për qitje, atëherë kjo është e justifikueshme, por gjithsesi ndalimi i hyrjes ngjan shumë i rreptë, për të thënë më të paktën. Zona është e rrethuar me gardh, ky i fundit monitorohet nga qindra kamera me qark të mbyllur, i denjë për t'u quajtur një Mur Berlini i kohëve moderne.

Shenjat në afërsi paralajmërojnë se forca vdekjeprurëse dhe dhuna janë të lejueshme ndaj atyre që tentojnë të futen. Rrugët përreth zonës ruhen nga automjete të bardhë me targa të qeverisë. Brenda tyre ka njerëz me uniforma të zeza dhe të armatosur rëndë. Për më tepër, rrugët janë të mbushura me sensorë lëvizjesh, të cilët transmetojnë edhe lëvizjen më të vogël në rrugë. Të gjithë këto masa nuk duket se flasin për një hapësirë të përdorur thjeshtë për qitje.

Dhe ne thjeshtë nuk e dimë se çfarë ndodh aty brenda, pasi askush nuk ka hyrë. Ajo që dimë, është se bëhet fjalë për një bazë shumë të madhe ajrore, e cila nuk është e rregjistruar në asnjë hartë. Disa eksplorues të guximshëm kanë rrezikuar jetën, duke e fotografuar nga kodrat aty pranë, kështu që ne kemi prova fotografike të ekzistencës së fushës së avionëve.

Sipas njërës prej teorive, kjo zonë është një qendër kërkimore për investigimin e UFO-ve dhe për prodhimin e të famshmëve helikopterë të zinj.

Sigurisht, UFO-t duhet të dërgohen diku për investigime, përshembull pas ndonjë rasti si ai i Rosuell. Sigurisht, qeveria amerikane mund të jetë gjithashtu, duke u përpjekur të prodhojë teknologjinë që ka mundur të kopjojë pak e nga pak prej mjeteve ajrore të jashtëtokësorëve.

Cinikët mund të hedhin ujë të ftohtë në çështjen e UFO-ve, por realiteti i helikopterëve të zinj është i padiskutueshëm. Armët më vdekjeprurëse të qeverisë amerikane janë mbajtur, për një kohë të gjatë, të fshehura nga vështrimi i armiqve potencialë. Cilado qoftë arsyeja e prodhimit të helikopterëve ogurzinj, është tashmë e qartë se, publiku mbahet qëllimisht i painformuar në lidhje me këtë çështje.

Një mundësi edhe më trazuese, është ajo që ndoshta në këtë zonë po ruhet një formë jete jashtëtokësorësh, të cilët janë gjetur në mjetet e trye të transportit. Kush e di se çfarë ndodhi me trupat e jashtëtokësorëve pas Rosuellit?

Nëse është kështu, atëherë autoritetet duket se qëndrojnë ulur mbi një minë me sahat. Vetë fakti që jashtëtokësorët kanë arritur të vijnë në Tokë tregon se, teknologjia e tyre është shumë më superiore se e jona. Gjë e cila tregon se ne nuk mund të presim që ata të jenë përjetësisht të nënshtruar.

Kush e di sa kohë do të kalojë, përpara se sekreti i Zonës 51 të zbulohet për ne, teksa alienët do të dalin nga hapësira e tyre e kufizuar? Nuk ka asnjë dyshim që atje ka diçka, të cilën ne nuk duhet ta dimë. Të gjithë variantet të kallin datën.

R.D

"Në emër të…"

-1- (Dita 1)

Të gjithë atyre që dua të them
Që të thonë shumë, duan
Dhe që… gjithsesi
"Në emër të"
për çdonjërin emër
një kuptim
një rrezatim
shumë përjashtime
Prej katalogjesh e librash historie
Ku e vërteta ngjan si rreckë
Shkëputur prej plaçkitjesh
Vulosur fort prej gëlbazash toksike
Përzier me fjalë
Dhe tym-helme industriale
Të përpjekjeve për…
… të rikthyer mbrapsht
Revan-vdekjen
Duke e shpërndarë
Mijëra kanalesh
Me drejtim nga dobësia
NË EMËR TË
Vampirizmit modern

Lëng-thithjes së "lëngut të mbetur"

Skeleteve tanë
Grumbulluar në
Fundin e "lëngshtrydhësit" të madh
Quajtur
G-L-O-B-A-L-I-Z-Ë-M


-2- (Dita 2)

O qendër e shpirtit
Atje ku janë rrënjët e klithjes
"darkë-lamtumira" ne s'na priti
E pra! Ne vazhdojmë të lëpirat
Dhe me gishta
Shfletojmë për vite zverdhjesh
Miliarda fletë
Të miliona librash
Gjithnjë më t'papërfillur.

Gjithçka, lindi
Shpirti praktik
I lashti i miqve të mi modernë
Mendimi
Mendimi lind
Ai shpik
Përjashton mënyra të sjelluri
Heq të drejta jetësore
Forma, është e tij
E mendimit tonë
Parazitarit
Të dembelosurit mendim
Të prag-qetësive thuajse vdektore
Rebeli,
Luftaraku,
Dëshiruesi
Mendim
Gjatë ciklit, të të cilit
Kërkoj shpirtrat e ngjyrave
Dhe ende vazhdoj të shkruaj

Ç'akordim harmonie shpirtërore
Duke parë
Miliona libra në gjuhë të huaj
Të kohëve të
Modernizmit
Praktiko-Etiko-Intelektual
Të gjallimit të lakmive
Të "shpirtrave praktikë"
Vjedhës; punëthyes
Të cilët
Bashkojnë copë-shqyerjet
E punës së të tjerëve
Dhe tregëtojnë delir
Të emrit të tyre të dhjerë.

Mbulon kryet e lexuesve mbarë globit

Dhe rikthehet në një lloj
"Defekimi mendor"
Përmendore e padukshme
E tejndjerë
E ndotjes shpirtërore
Të krijesave

Mbi hi-bibliotekat e djegura ndër shekuj
Vazhdojnë të gërmëzojnë gënjeshtra
Për kohët e perënduara
Ku thonë se…
"Ata qenë"


-3- (Dita 3)

Në emër të…
Faljes së plagosur
Të lënë në shtrat-lëngatën e saj
Faljes së monopolizuar prej
"Úrdhëruesve të faljes"
Që edhe në vendin tim
Kundërmimet e kostumeve gri
I pastrojnë në "libër-ligjet"
E ndëshkimeve
Që kurrë s'janë për ta
Se faqet e këtij libri s'vlejnë
Për "të pagëzuarit në lumin Jordan"
Atje ku pika e gjakut
Mpiks hakmarrje në trutë e fëmijëve
Atje
Ku humbjet shpresë-tallëse
Dashurohen
Me sytë e dëshpërimit
Se… bota s'është njësoj
Se unë s'e gëlltis dot ushqimin
Se uria po vdes miliona në botë
Dhe unë e ti…
Ushqejmë qen e mace
Të tonës bukuri-përbuzje
Të tonave urrejtje-fshehje
Dashuri katapultë
E krijesave të mendimit
E ëndrrave të shpërndara të botës.


-4- (Dita 4)

S'jam më njeriu që isha
Gjurmët janë zhdukur
Rikthehem dhe s'gjej tjetër jetë
Në histori-librat e padeshifrueshëm
Me stinët e vetmive vrasëse
Me rregullat e elegancave bezdisëse
Në ditë insekticidesh
Të ne humanëve
Që jetojmë "In –sekt"
Apo
"Në klan"
Duke ikur gjithmonë nga vetvetja
Duke bërë seks me fëmijët tanë
Duke mbushur botën
Me priftërinj e hoxhallarë
Duke pjellë djaj të rremë
Nga "varri-pendesë" i Judës së vetëvrarë
Mallkuar e fatmbjellë
Para se të lindte
Për kohët më pas
Të urisë së fëmijëve
Që me buzët e plasaritura prej etjes
Drejtuar atyre që
I quajnë "zotëri"
Dhe që
Zotërojnë reciprokisht një univers
Të gatshëm ta shpërdorojnë
Në ditët e
Brekëheqjeve të grave e të burrave
Etiko-etiketikisht
Në emër të një…
Një kulture të "lirisë"
Për mbjellje-ekstazë
Dhe lënie në mëshirë të fatit
Për t'u rikthyer pas
Në pauza luftërash
Për ndarjet e kazan-supave
Për fëmijët, që të tyret mund të jenë
Të shëmtisë më të madhe
Të emrit të tyre pa emër.


-5- (Dita 5)

Dhe trupi im shtrihet netëve
Si një vrenjtje e kohës
E klimës së shokëve të mbërdhirë
Të ngjyrave të mallkuara
Të veprimeve njerëzore
Shekull skicoid!
Mallkim (përse?)
Falje (për çfarë?)
Dyshime (pa fund?)
Për… flakët e zbardhura
Në tym të zi harrese
Për sëmbimet e shpirt-ngasjeve
Për monedhat e fundit në xhepa
Të përfunduarat monedha
Diku
Tek disa
PREDIKATORË
Folës
Për emrin e perëndisë
Në kolltukë të artë
Por… dhe
Urdhëruesit e kazan-supave t'urisë.


-6- (Dita 6)

Na ishte një herë
O Krijues i madh i ngjyrave
Na ish njëherë një botë
Ku dashuria
Ndante shtretërit me dhimbjen
I pandarë fati im nga të tjerët
Në kohë
Në tonën kohë
Ku njoha krijesën e bukur
Kur pashë mangësitë e mia
Që s'i mjaftonin asaj kurrë.
Kur e pafuqishme më qe zemra
Për të pakuptimtin
Emrin "Burrë"
Që s'dua ta lidh me trimërinë
As me mos-trembjet prej leh-qenve
Armët kimike; bomba-hidrogjene
Se s'dua të…
Të më quajnë burrë
Për bartje sendesh jetë-marrëse
Se duart tona s'janë bërë për të mbytur
Por për t'prekur jetë-përqasjet
Shpresë-mbjellje për gjithë të pafatët
Drejt
Perfektes skalitje t'ëndërruar të kohërave
Dhe tonës
Krijesës delikate femër
Ne
Të lindurit pas dhimbjeve të saj
Tashmë të toksikuarës
Fytyrë-ngjyrimesh
Injektimesh
Keqtrajtimesh
Jashtë trajtave njerëzore
Prej nesh
Emër-burrave
Dhe prej tyre vetë.

Në mal-rritjet e brekë-shurrave
Në të cilat "ne"
Bëjmë përzgjedhje për veten tonë
Dhe duam
Dhe ëndërrojmë
Më të pastrat
Dhe… ndotim të tjera, të tjera
Dhe shtojmë zemër-plasjet
E shpëtim-ditëve të pashenja
Të fuqi vdekjes së…
… dashurisë sime
Që rilind çuditshëm
Në kohë paqe e lufte
Dhe ngrihet përmbi gjithë dëshpërimet
Dhe kërkon të mbledhë
Lule
Të krimburat
Të djegurat
Në kripën e lotëve shekullore
Dëshirë e një dore të kristaltë
Që ledhaton ftohtë, netëve të tmerrit
Netëve, ku dhe unë si ti kam ftohtë
Për zgjimet në shtretër bosh
Për ditët pa ty
Për ditët gjakhumbjes

Të vajit tim për ty
Të përleshjeve të mia imagjinare
Që ngjajnë si prova më e bukur
Drejt
Çasteve të puthjes së ëmbël
Të tinguj-hapave më të bukur
Gjithë gjurmët e botës
Në një emër
g-l-o-b-a-l-i-z-ë-m?
apo
ZEMËR?!
E përbashkëta jonë quhet ndjenjë
Katandisja, s'është refren
Dhe ky s'duhet të jetë fundi
I mijëra viteve kënge e lufte
Se
Veç në deje duhet t'rrjedhë gjaku
Dhe jo gjatë rendjes sonë
Dhe jo…
Stop! frazën e stërpërmendur "mos qaj"
Sapo e dëgjova
Në urdhrat që i jepnin një foshnjeje
Dhe ndjeva fillim-këngën e botës
Në një djep të vogël… të lashtë
Ku shpresat e miliona varreve
Shkrihen në shtretër të lindjeve
Tyreve
Dhe tonave
Melodi-bërësit
Këngë-kënduesit
E djep-përkundjeve të tyre
Dhe…
Arsyen time pse shumë të dashuroj.


-7- (Dita 7)

Në emër të…
Atit?
Ku është ai vallë?
Ne
Të mbeturit pa nënë qiellore
Sipas
Llogjikës tokësore të krijimit!
UNË jam "biri"
Edhe TI edhe JU
Dhe shpirti i shenjtë eshtë
Ajo
Ajo çka bëjmë në jetë
T'përqafuar me mirësinë
Se
Mijëra shenjtëritë tona
Nuk mund ta kalojnë njerinë
Se njeriu është
TI dhe UNË
E gjithë rruga që bëjmë
Për të…
Fituar këtë emër
Po pra!
"NË EMËR TË"!!


8// (Dita jonë...)

Po shikoj drejt horizontit
atje ku ëndrrat
Shkrihen dhe rikthehen netëve
Për mos-humbjen e ngjyrave të dritës
Dhe emrit tënd
!!!!!!!!!!

Mirupafshim
E nesërmja
E kudondodhjes
Të "EMRIT TË.."


Andi Shkurti

Eposi i Gilgameshit

Eposi i Gilgameshit apo Gishgimash, është një poemë epike asiro-babiloneze, e shkruar me shkrimin në formë pyke, mbi 12 rrasa argjile, që datojnë rreth mijëvjeçarit të 3-të p.e.r.

Eposi i Gilgameshit është një nga krijimet letrare më të lashta të njerëzimit, dhe vepra më e njohur e Babilonisë së lashtë.

Eposi i Gilgameshit, përmbledh të gjitha shkrimet që lidhen me përjetimet e mbretit mitik të Urukut, Gilgameshit, dhe mendohet si teksti më i rëndësishëm mitologjik babilonez dhe asirian, që i ka përballuar kohës gjer në ditët tona.
Rrasë argjile me eposin e Gilgameshit.


Përkthimi i parë modern u krye vitin 1872, nga studiesi anglez Xhorxh Smith. Mbret i Urukut,bir i hyjneshës Ninsun dhe i një babai vdektarar.Gilgameshi,ndërtues i murit të Urukut,një hero-mbret,mendohet të ketë ekzistuar vërtet.Gilgameshi një trim i çartur dhe sundimtar i egër,deri kur njohu Enkidujin,nuk e dinte ç’ishte as ndjenja e miqësia dhe as ndjenja e kuptimeve të mëdha jetësore.Bashkë me mikun e tij ai mundi një armik të fuqishëm dhe keqbërës me emrin Humbaba,rojë e malit të Cedrit.Ata mundën të mposhtnin demin e një tërbimi hyjnor kundër tyre,të hyjnisë Ishtarja e cila ua dërgoi atyre si hakmarrje meqënëse gilgameshi e kishte refuzuar dashurinë.Pas vdekjes së mikut të tij Enkidujit,Gilgameshi përherë të parë,u ballafaqua me tmerrin që ngjalli ndjenja e vdekjes.Ai u vu pas kërkimit të barit të pavdekësisë ;kërkoi këshilla nga Utnapishtimi,një stërgjysh i tij që kishte fituar përjetësinë.Edhe kur i dukej se e kishte fiutar përjetësinë.Edhe kur i dukej se e kishte në dorë barin e pavdekësisë të gjetur në fund të detit të ëmbël,atë ia rrëmben nga dora një gjarpër dhe e lë në trishtimin e të pashpresë.Pas shum aventurave e përpjekjev,kthehet duarbosh dhe i trishtuar ne Uruk,për të vdekur në qetësine e pallatavetë tij madhështore.Por,një porosi e urtë,që tingëllon si një ligjërim proverbial,i vjen Gilgameshit prej hyjneshës Siduri Sabitu,gruas së urtë që rri në malin dhe në kopshtin e hyjnive, : « Pra,Gilgamesh,ti mirë ha e pi Dhe sa më shumë mbushe barkuntënd ; Bëj qejf pa ndalur ditën edhe natën, Secilën ditë kremto nga një kremte- Natën e dtiën n’vallëzim knaqu, N’zërin e harpës,n’tingujt e fyellit. Rrobat e pastra veshi,Gilgamesh, Mirë pastroje e lyeje kokën tënde, Dhe trupin laje vetëm n’ujë të freskët. Soditi f’mijët n’gaz e dora dorës, N’gjoksa t’grave ti hareshëm prehu !

N’qytetin tënd.n’Uruk kthehu ti mbrapa si trim i fortë dhe si mbret i lumtur »


Epi i Gilgameshit është vepra më e vjetër që njihet deri tani rreth 4000 vjet më parë. Epi qëndroi rreth 2500 vjet i mbuluar nën dhe. Epi i Gilgameshit është i përbërë prej 12 pllakash (këngësh) në të cilat rrëfehet për mbretin e Urukut në Mesopotaminë e Lashtë, e cila shtrihej ndërmjet lumenjve Tigër dhe Eufrat. Ky është një nga qytetet më të vjetra të njerëzimit. Këto pllaka qëndruan shumë shekuj nën dhe, rreth 2500 vjet. Disa nga këto pllaka janë të dëmtuara, shumë fjalë e vargje janë të palexueshme, pra janë fshirë krejtësisht. Ky shkrim është bërë në pllakat ë dheut, të cilat më pas piqeshin me shkrim me kunja (kuneiform). Kjo vepër e Mesopotamisë edhe në kohët e sotme është shumë aktuale dhe me rëndësi nacionale. Ajo jep transponimin e botës së njeriut në një periudhë të caktuar të zhvillimit të tij. Shqiptimi poetik i përpjekjeve të njeriut për ti shpëtuar vdekjes, për të gjetur jetën e amëshuar dhe forcën e rinisë. Epi i Gilgameshit i kushtohet tmerrit të vdekjes dhe fatit tragjik të njeriut. Njeriu bëhet i vetëdijshëm se duhet të vdesë sikurse ngjet me kryepersonazhin Gilgameshin. Ky ishtë mbret i Urukut, njeriu i Hareve dhe Gëzimeve. Ai nuk kishte menduar sa duhet për kuptimin e jetës dhe vdekjes së njeriut. Vetëm vdekja e mikut të tij Enkidujit e bind se duhet të vdesë. Gilgameshi ndërron qëndrim ndaj jetës dhe vihet në kërkim të jetës së amëshuar si perënditë. Kjo del qartas edhe në mallkimin e Enkidujit drejtuar gruas hyjnore e cila e harlisi dhe e ndau nga kafshët dhe e ktheu tek njerzit. Në epin e Gilgameshit ballafaqohen 3 botë.

1. Bota Hyjnore

2. Bota Njerëzore

3. Bota shtazore

Ato dëshmojë për një stad të lashtë të ekzistencës. Bota Njerëzore shprehet nëpërmjet Gilgameshit, mbretit të Urukut dhe njerëzore që jetojnë në të. Bota Hyjnore e perëndive është e pasur dhe ka funksion të shumfishtë në ep. Bota shtazore ndërlidhet mjaft mirë me dy botët e tjera. Kufijtë midis këtyre tri botëve shprehen nepermjet Gilgameshit njeri, mbret i Urukut, i cili ka dy të tretat e hyjnive. Enkiduji pasi e krijoi hyjnesha Arururri kullot barin me kafshët e pyllit. Humbaba, roja e malit hyjnor Lendrit, paraqitet si kafshë me kokë njeriu. Kemi luftën kundër së keqes. E keqja më e madhe që nuk mund të shpëtojmë asnjëherë është vdekja. Gilgameshi dhe Enkidui bëhen miq. Hyjnia Anuji urdhëron Arurunë që të krijojë një qënie, Enkidujin që ti kundërvihet Gilgameshit. Në këtë Ep kemi raportin e jetës dhe vdekjes. Në fund heroi kryesor vdes. Njeriu vdes si qënie, por njerëzimi vazhdon jetën. Epi i Gilgameshit ka ngjashmëri me Iliadën dhe Odisenë e Homerit për nga mënyra si është krijuar. Vepra , letra e krijuar mbi bazën e fantazisë bën çlirimin nga vuajtja. Akili e kishte vdekjen e tij në thembër, pra ai vdiq. Kemi dhe Faraonët të cilët ishin gjithashtu të vdekshëm megjithëse ata e mbanin veten si të pavdekshëm, Aleksandrin e Maqedonisë etj. Mënyra e të shkruarit dhe të mbledhurit të këngëve ngjan me krijimet e Homerit. Ndoshta kjo ka qenë një mënyrë e të shkruarit në kohët e atëhershme. Këta heronj vijnë në ditët tona dhe bëhen burim frymëzimi për brezat e ardhshëm duke sjellë mesazhe nga një botë e lashtë, por nga mënyra e të menduarit dhe të jetuarit nuk është vetëm e tillë.

Epi I Gilgameshit është shkrim I cili flet për Mbretin e Urukut I cili ishte biri I një hyjneshe dhe një babai vdektar.Ishte njeri I cili nuk e dinte se ç’ishte ndjenja e miqësisë dhe ndjenja e kuptimeve të mëdha jetësore deri sa e njohi Enkidujin. Ai me mikun e tij fitoi shum gjëra , ai e me mikun e tij e mundi armikun e madh të Urukut I cili quhej Humbaba. Ishte njeri I cili dëshironte të gjente barine e pavdekësisë dhe deshironte të bëhej si nëna e tij. Gilgameshi është heroi klasik dhe më I vjetër I letërsisë botërore,prej të cilit do të dalin heroj të ndryshem si Odiseu e te kendej.

Tema e pavdekësisë- Gilgameshi ndihet gjysëm perendi dhe lakmon pavdekësin, ndaj dhe vihet në kërkim të barit të përjetsisë. à Epi Gilgameshit si vepra më e lashtë e njohur në letërsi është një rrëfim për heronjët dhe dëshirat për pavdekësi.Nje temë kjo që do të shfaqet dhe do të bëhet preokopim kryesor I të gjithë shkrimtarëve ne letersinë e përbotshme. Gilgameshi ëshë gjysemnjeri dhe duhet të vdesë qoftë edhe si mbret që ka ngritur murin e madh të Urukut.Këtu del pafuqia e madhe e pushtetit të mbretit apo e perandorit para pushtetit të hyjnisë. Gilgameshi;diskursi fantastic- Vetë natyra e letërsisë e nënkupton së mbrendshmi fantastiken lojën imagjinare me ngjarjet njerëit , hapësiren ,kohën etj. Heronjtë e letërsisë fantastike sikurse tek Epi I Gilgameshit janë ata që ndërmarrin veprime guximshme dhe kërojnë zgjidhje të jashtëzakonshme.


Kënga e tretë

Është një këngë mjaft prekëse ku Gilgameshi vajton mikun e tij Enkidujin që sapo ka dhënë frymen e funit.Vdekja e tij bëhet shkak që Gilgameshi të përpiqet për të fituar pavarsinë.

Kënga e njëmbëdhjetë

Gilgameshi nuk kishte dëgjuar këshillat e Siduri Sabitusë që të linte me një anë kërkimet e tij për një jetë te pavdekshme dhe më në fund ia kishte dalë të takonte Utnapishtimin,atë që kishte fituar pavdekësinë dhe që mund ta udëzonte se ç’udhë te ndiqte. Utnapishtimi I thot Gilgameshit se të shkojë ne detin me ujë të ëmbël dhe në fund të tij të gjejë barin.Ai shkon atje e gjen barin magjik po kur hyri dhe po lahej ne ujë të freskët , një gjarpër ja rrëmbeu nga dora. Gilgameshi i zhgënjyer duhet te kthehet ne Uruk duar thatë dhe të pres vdekjen e tij ne pallatin e tij ashtu si miku i dij Enkiduji.

Burimi: Enciklopedia e Lirë