Wednesday, May 8, 2013
I lirë për të qenë skllav
Në çastin e ngjizjes nuk na pyet kush nëse duam apo jo të vijmë në jetë.
Asnjë nuk na e merr mendimin, kur na përcaktohet gjinia.
Ditën kur vijmë në jetë, shenjën e horoskopit nuk e zgjedhim vetë.
Po ashtu as prindërit tanë, nuk i caktojmë ne, se cilët do të jenë.
Na vendosin një emër e një mbiemër, sipas qejfit të tyre.
As vendin ku lindim e në cilën pjesë të globit do rritemi, nuk mundet ta zgjedhim.
As gjuha që do flasim dhe as identiteti etnik nuk varet prej preferencave tona.
As racën e ngjyrën, nuk e zgjedhim vetë...
Indoktrinohemi me ideologji politike e fetare para se të arrijmë moshën e pjekurisë kur të jemi të aftë të vendosim vetë dhe kur kjo moshë vjen, është thuajse plotësisht e pamundur të dalim jashtë trashëgimisë e traditës familjare.
Ndjekim një shkollë, një arsim që nuk e përzgjedhim vetë.
Marrim njohuri, dituri e arsyetime me të cilat duhet të biem domosdoshmërisht dakord.
Bëjmë kurse private për të plotësuar ëndrrat e prera në mes e pasionet e parealizuara të prindërve tanë.
Prezantohemi me një sistem për të cilin jo vetëm nuk jemi pyetur, por mbase as nuk jemi dakord.
Delegojmë përfaqësues të cilët jo vetëm që nuk janë të interesuar të përfaqësojnë shqetësimet tona, por me veprimtarinë e tyre na shtyjnë ti urrejmë sikur ti kishim armiq.
Kufizohemi me anë të parave në çdo aspekt jetik.
Madje as vdekjen tonë nuk lejohemi ta vendosim vetë.
Dhe po ta vini re, për aq kohë sa janë të tjerët ata që vendosin për çdo aspekt të jetës tënde, gjithçka shkon kaq në rregull.
Problemi nis pikërisht atëherë kur ti kupton se për jetën tënde mund dhe duhet të vendosësh... ti vetë.
Shkroi: Stop Injorancës !
Asnjë nuk na e merr mendimin, kur na përcaktohet gjinia.
Ditën kur vijmë në jetë, shenjën e horoskopit nuk e zgjedhim vetë.
Po ashtu as prindërit tanë, nuk i caktojmë ne, se cilët do të jenë.
Na vendosin një emër e një mbiemër, sipas qejfit të tyre.
As vendin ku lindim e në cilën pjesë të globit do rritemi, nuk mundet ta zgjedhim.
As gjuha që do flasim dhe as identiteti etnik nuk varet prej preferencave tona.
As racën e ngjyrën, nuk e zgjedhim vetë...
Indoktrinohemi me ideologji politike e fetare para se të arrijmë moshën e pjekurisë kur të jemi të aftë të vendosim vetë dhe kur kjo moshë vjen, është thuajse plotësisht e pamundur të dalim jashtë trashëgimisë e traditës familjare.
Ndjekim një shkollë, një arsim që nuk e përzgjedhim vetë.
Marrim njohuri, dituri e arsyetime me të cilat duhet të biem domosdoshmërisht dakord.
Bëjmë kurse private për të plotësuar ëndrrat e prera në mes e pasionet e parealizuara të prindërve tanë.
Prezantohemi me një sistem për të cilin jo vetëm nuk jemi pyetur, por mbase as nuk jemi dakord.
Delegojmë përfaqësues të cilët jo vetëm që nuk janë të interesuar të përfaqësojnë shqetësimet tona, por me veprimtarinë e tyre na shtyjnë ti urrejmë sikur ti kishim armiq.
Kufizohemi me anë të parave në çdo aspekt jetik.
Madje as vdekjen tonë nuk lejohemi ta vendosim vetë.
Dhe po ta vini re, për aq kohë sa janë të tjerët ata që vendosin për çdo aspekt të jetës tënde, gjithçka shkon kaq në rregull.
Problemi nis pikërisht atëherë kur ti kupton se për jetën tënde mund dhe duhet të vendosësh... ti vetë.
Shkroi: Stop Injorancës !
NËPËR LABIRINTET E KËSHILLIT TË EVROPËS
Një
herë në vit, Këshilli i Evropës pret vizitorë në ambientet e tij të
brendshëm për gati dy javë. Turistë të shumtë, nga e gjithë bota,
mësyjnë Brukselin ato ditë, për të parë nga afër mjediset ku punojnë
drejtuesit e kontinentit plak dhe adiministrata e tyre e gjerë. Në të
vërtetë ka mjaft për të parë, duke filluar nga veprat e ndryshme të
artit në sallonet e larmishëm,
arkitektuën e brendshme të kompleksit madhështor të zyrave e sallave të
mbledhjeve (sipas niveleve) të përfaqësimit të shteteve anëtarë të BE,
sallat e konferencave të shtypit me aparaturat më bashkëkohore, kujtimi
me simbolikë kombëtare që sjell atje çdo shtet i anëtarësuar, dhuratat e
bukura artistike që bëjnë shtete të ndryshëm të botës, etj., etj..
Shkurt, ia vlen ta suportosh pa bezdi kontrollin rigoroz në hyrje për të
gjithë vizitorët. Ndarja në grupe e turistëve bëhet sipas gjuhës së
zgjedhur, me të cilën do të komunikojë ciceroni me ta.
Herën e fundit që kam qenë atje më takoi ta bëja vizitën me një grup turistësh kanadezë, nga Quebeku. Vetëm unë e ciceronia ishim evropianë, ose më sakt, ballkanas. Ajo ishte një grua e re rumune, e cila kishte dy vjet e punësuar në administratën e BE. Kanadezët ishin të interesuar veçanërisht për veprat e artit dhe rrallë i bënin ndonjë pyetje cicerones, e cila jepte shpjegimet e saj paraprake në çdo mjedis ku kalohej. Kjo më krijoi mundësinë që unë t'i drejtoja pyetje asaj më shumë nga ç'do mundja në rrethana të tjera.
- Këtu qëndrojnë delegacionet e vendeve jo anëtare të BE, gjatë kohës që presin t'i thërrasin, tha ciceronia, duke më shikuar me një buzëqeshje kuptimplote.
- Edhe Shqiptarët? e pyeta unë, duke deshifruar buzëqeshjen e saj.
Ajo kaloi nga buzëqeshja në qeshje dhe m'a ktheu:
- Jo, Shqiptarët jo, se... kanë kohë që nuk i thërrasin. Megjithatë do t'ju tregoj diçka, pak më vonë, që fshikullon vendin tim, ndonëse është anëtar i BE, shtoi me zë pak më të ulët.
Po prisja me kërshëri çfarë do të më tregonte ciceronia për vendin e saj.
Pas gjysmë ore, ndodheshim në sallën më madhështore të korpusit të Këshillit të Evropës. Në njërin krah të saj zhvilloheshin mbledhjet e ministrave të Punëve të Jashtme të shteteve anëtare të BE. Gjithçka gati për punë. Në qendër të asaj salle luksoze zhvilloheshin takimet e nivelit më të lartë, në rang kryetarë shtetesh, të 27 vendeve anëtare të BE. Një ambient pune i shkëlqyer, me një sistem ndriçimi tepër të këndshëm dhe me flamujt e secilit shtet në vendin përkatës.
Kur po i afroheshim kreut të kësaj salle gjikante, një shikim shprehës i cicerones më la të kuptoja se ndodheshim pranë «misterit rumun». Bash në krye të sallës ndodhej një fotografi e madhe e gjithë kryetarëve të shteteve anëtarë të BE. Ajo quhej «Fotografia e Miqësisë». Mbasi i shpjegoi grupit të turistëve se kjo fotografi ndërrohej sa herë bëheshin zgjedhje në disa prej vendeve kryesorë të Evropês (i binte afërsisht çdo dy vjet), më pyeti mua me zë më të ulët:
- E njihni këtë burrin në fotografi, që na ka kthyer krahët?
Ndonëse e mora me mend se kush mund të ishte (edhe nga vendi që zinte në fotografi), më pëlqente ta dëgjoja nga goja e saj.
- Jo, iu përgjigja, nuk e njoh.
- Është kryeministri ynë, kryeministri i Rumanisë; shikoni çfarë injorimi!
Fotografia linte vërtet shumë për të dëshiruar. Aparati duhej të ishte shkrepur në çastin që kryeministri rumun ishte kthyer për t'i thënë diçka homologut që kishte në krah të djathtë. Fotografia e tregonte kryeministrin rumun pak më të kthyer akoma nga pozicioni që ne e quajmë «brinjas».
- Unë besoj se kjo nuk ka qenë fotografia e vetme që këta kryetarë shtetesh kanë bërë atë ditë, i thashë cicerones.
- Përkundrazi, ata bëjnë disa fotografi, se midis 27 personave mund t'i ndodhen sytë të pulitur ndokujt prej tyre në çastin që shkrepet aparati, apo ndonjë dukuri tjetër e papërshtatshme.
- Pse kanë zmadhuar këtë fotografi, atëherë?
- Ka të ngjarë, kastile, sepse dëgjova se kryeministri ynë kishte insistuar të ndërrohej fotografia, kur e kishte parë, por shefi i madh (Barroso) ia kishte kthyer i buzëqeshur: «Është më afër së vërtetës kjo fotografi, mbasi ju kështu u keni kthyer krahët edhe reformave që ju kemi rekomanduar ne».
Në fund të vizitës së gjatë, në një sallë tjetër vizitorët shikonin një film rreth njëzet minuta, që ilustronte punën e Këshillit të Evropës dhe të Parlamentit Evropian. Ai transmetohej në të 27 gjuhët e shteteve anëtarë të BE dhe dëgjohej me kufje prej secilit vizitor, në bazë të gjuhës së zgjedhur. Nuk vonoi shumë dhe në ekran u shfaq Boris Tadiç, president i Serbisë në atë kohë. Pritja e tij nga Barroso e të tjerë, sikur të ishte ndonjë superstar Hollivudi, nuk më pëlqeu dhe i shkëputa sytë nga ekrani, derisa ai u zhduk.
Pasi e grumbulloi grupin e saj të turistëve në një holl, pas përfundimit të filmit, ciceronia u shpjegoi atyre sesi duhej ta vazhdonin më tej vizitën, pa të. Në çastin e ndarjes më pyeti:
- Meqenëse banoni në Bruksel, do ta bëni të njëjtën vizitë vitin e ardhshëm?
- Jo, nuk do të vij, derisa të anëtarësohet Shqipëria apo Kosova në BE, iu përgjigja.
- Pse nuk thoni se s'paskeni ndërmend të vini më, m'a ktheu ajo, duke më zgjatur dorën.
Ndofta kishte të drejtë.
(Agim Hamiti)
Herën e fundit që kam qenë atje më takoi ta bëja vizitën me një grup turistësh kanadezë, nga Quebeku. Vetëm unë e ciceronia ishim evropianë, ose më sakt, ballkanas. Ajo ishte një grua e re rumune, e cila kishte dy vjet e punësuar në administratën e BE. Kanadezët ishin të interesuar veçanërisht për veprat e artit dhe rrallë i bënin ndonjë pyetje cicerones, e cila jepte shpjegimet e saj paraprake në çdo mjedis ku kalohej. Kjo më krijoi mundësinë që unë t'i drejtoja pyetje asaj më shumë nga ç'do mundja në rrethana të tjera.
- Këtu qëndrojnë delegacionet e vendeve jo anëtare të BE, gjatë kohës që presin t'i thërrasin, tha ciceronia, duke më shikuar me një buzëqeshje kuptimplote.
- Edhe Shqiptarët? e pyeta unë, duke deshifruar buzëqeshjen e saj.
Ajo kaloi nga buzëqeshja në qeshje dhe m'a ktheu:
- Jo, Shqiptarët jo, se... kanë kohë që nuk i thërrasin. Megjithatë do t'ju tregoj diçka, pak më vonë, që fshikullon vendin tim, ndonëse është anëtar i BE, shtoi me zë pak më të ulët.
Po prisja me kërshëri çfarë do të më tregonte ciceronia për vendin e saj.
Pas gjysmë ore, ndodheshim në sallën më madhështore të korpusit të Këshillit të Evropës. Në njërin krah të saj zhvilloheshin mbledhjet e ministrave të Punëve të Jashtme të shteteve anëtare të BE. Gjithçka gati për punë. Në qendër të asaj salle luksoze zhvilloheshin takimet e nivelit më të lartë, në rang kryetarë shtetesh, të 27 vendeve anëtare të BE. Një ambient pune i shkëlqyer, me një sistem ndriçimi tepër të këndshëm dhe me flamujt e secilit shtet në vendin përkatës.
Kur po i afroheshim kreut të kësaj salle gjikante, një shikim shprehës i cicerones më la të kuptoja se ndodheshim pranë «misterit rumun». Bash në krye të sallës ndodhej një fotografi e madhe e gjithë kryetarëve të shteteve anëtarë të BE. Ajo quhej «Fotografia e Miqësisë». Mbasi i shpjegoi grupit të turistëve se kjo fotografi ndërrohej sa herë bëheshin zgjedhje në disa prej vendeve kryesorë të Evropês (i binte afërsisht çdo dy vjet), më pyeti mua me zë më të ulët:
- E njihni këtë burrin në fotografi, që na ka kthyer krahët?
Ndonëse e mora me mend se kush mund të ishte (edhe nga vendi që zinte në fotografi), më pëlqente ta dëgjoja nga goja e saj.
- Jo, iu përgjigja, nuk e njoh.
- Është kryeministri ynë, kryeministri i Rumanisë; shikoni çfarë injorimi!
Fotografia linte vërtet shumë për të dëshiruar. Aparati duhej të ishte shkrepur në çastin që kryeministri rumun ishte kthyer për t'i thënë diçka homologut që kishte në krah të djathtë. Fotografia e tregonte kryeministrin rumun pak më të kthyer akoma nga pozicioni që ne e quajmë «brinjas».
- Unë besoj se kjo nuk ka qenë fotografia e vetme që këta kryetarë shtetesh kanë bërë atë ditë, i thashë cicerones.
- Përkundrazi, ata bëjnë disa fotografi, se midis 27 personave mund t'i ndodhen sytë të pulitur ndokujt prej tyre në çastin që shkrepet aparati, apo ndonjë dukuri tjetër e papërshtatshme.
- Pse kanë zmadhuar këtë fotografi, atëherë?
- Ka të ngjarë, kastile, sepse dëgjova se kryeministri ynë kishte insistuar të ndërrohej fotografia, kur e kishte parë, por shefi i madh (Barroso) ia kishte kthyer i buzëqeshur: «Është më afër së vërtetës kjo fotografi, mbasi ju kështu u keni kthyer krahët edhe reformave që ju kemi rekomanduar ne».
Në fund të vizitës së gjatë, në një sallë tjetër vizitorët shikonin një film rreth njëzet minuta, që ilustronte punën e Këshillit të Evropës dhe të Parlamentit Evropian. Ai transmetohej në të 27 gjuhët e shteteve anëtarë të BE dhe dëgjohej me kufje prej secilit vizitor, në bazë të gjuhës së zgjedhur. Nuk vonoi shumë dhe në ekran u shfaq Boris Tadiç, president i Serbisë në atë kohë. Pritja e tij nga Barroso e të tjerë, sikur të ishte ndonjë superstar Hollivudi, nuk më pëlqeu dhe i shkëputa sytë nga ekrani, derisa ai u zhduk.
Pasi e grumbulloi grupin e saj të turistëve në një holl, pas përfundimit të filmit, ciceronia u shpjegoi atyre sesi duhej ta vazhdonin më tej vizitën, pa të. Në çastin e ndarjes më pyeti:
- Meqenëse banoni në Bruksel, do ta bëni të njëjtën vizitë vitin e ardhshëm?
- Jo, nuk do të vij, derisa të anëtarësohet Shqipëria apo Kosova në BE, iu përgjigja.
- Pse nuk thoni se s'paskeni ndërmend të vini më, m'a ktheu ajo, duke më zgjatur dorën.
Ndofta kishte të drejtë.
(Agim Hamiti)
Mjaft Me Manipulimin Masiv Mediatik!
Nëse
i ndiqni të gjitha mediat shqiptare, ato nuk bëjnë asgjë tjetër veçse
t'iu tregojnë se në politikë gjithçka është pis dhe të gjithë
politikanët janë njësoj.
Tё thuash se gjithçka ёshtё njёsoj, tё mos kuptosh ndryshimet, ёshtё njё gjest antidemokratik. Ka shumё politikanё tё paaftё, por jo tё gjithё. Tё arrish tё thuash se gjithçka ёshtё njё neveri, ёshtё njё mёnyrё pёr tё legjitimuar cilindo. Sepse nё atё pikё justifikon mё dinakun, mё tё pamёshirshmin, atё qё ka mё pak rregulla, atё qё ka mё pak skrupuj. Roberto Saviano
Tё thuash se gjithçka ёshtё njёsoj, tё mos kuptosh ndryshimet, ёshtё njё gjest antidemokratik. Ka shumё politikanё tё paaftё, por jo tё gjithё. Tё arrish tё thuash se gjithçka ёshtё njё neveri, ёshtё njё mёnyrё pёr tё legjitimuar cilindo. Sepse nё atё pikё justifikon mё dinakun, mё tё pamёshirshmin, atё qё ka mё pak rregulla, atё qё ka mё pak skrupuj. Roberto Saviano
New York Times/ Sulltanët osmanë apo shqiptarë?
Gazeta “New York Times” e datës 26 Prill 1909 (figura përbri) përcjell një lajm mbi sulmin e bërë nga Turqit e Rinj kundër Sulltanit, i cili mbrohej nga 4000 ushtarë shqiptarë, dhe dorëzimin e tij. Egzistenca e 4000 ushtarëve elitë shqiptarë në rrethin më të afërt me Sultanin tregon se ato i përkitnin majës së piramidës ushtarake shqiptare që ishte nën petkun osman/turk.
Mijra e mijra të tjerë sulmonin sultanin si “turq të rinj”; ndër këta ishte edhe Esad Pashë Toptani. Mijra e mijra të tjerë të tjerë ishin në kryengritje kundër osmanëve në tokat shqiptare, gjë që solli pas tre vitesh pavarësinë e një shteti shqiptar. Pa llogaritur ushtarët me porosi, mijra e mijra ushtarë të tjerë shqiptarë ishin të shpërndarë në tërë tokat e zotëruara nga sultanati osman dhe zbatonin urdhërat ushtarake të sultanit edhe në luftimet në kufinjtë e sulltanatit edhe në shtypjen e kryengritjeve në tokat [edhe ato shqiptare] e zotëruara nga sulltanati.
A nuk pati edhe mijra e mijra të tjerë në poste zyrtare të Sultanatit, që nga kryeministër e deri tek nëpunësi i thjeshtë, të cilët në shumicën e rasteve vetëm vetëm vetes i shërbenin? Vetëm ato 4000 ushtarë elitë shqiptarë mund ta kishin kapur vetë sa hap e mbyll sytë tërë sultanin e qeverinë e tij dhe më pas bashkë edhe me shqiptarët e tjerë mund të bënin tërë popullsinë e sullltanatit që edhe ëndrat t’i kishin shqip. Ç’bënë e ku ishin ato forca, për shembull, kur u sulmua Shkodra dhe Janina gjatë luftës së parë ballkanike më 1913? A i ka pas ndaluar interesi vetjak dhe shpirtvogëlsia ato ushtarakë e zyrtarë shqiptarë që të bëheshin “bukëshkelës” ndaj sulltanatit dhe të bëheshin kultivues të farës arbërore shqiptare? A janë ndjerë ato të shqetësuar po të dëgjonin për një gjë të lartme siç është ardhmëria e Shqipërisë arbërore? A kanë qenë të lidhur brenda vetvetes prej Besës shqiptare që patën përdorur? A e kanë patur ato ushtarakë e zyrtarë fuqinë, dëshirën, vullnetin, njohurinë dhe kuptimin për t’u kthyer apo për t’i shërbyer kudo ku ishin vendit të origjinës, Arbërisë, Shqipërisë, gjuhës shqipe? A ka mundësi ta kenë menduar atë? A mbeti jeta e vepra e tyre një mburrje vetjake apo thashethem edhe sot e kësaj dite?
Një shembull i mbarënjohur dhe heroik është ai i Gjergj Kastriotit, i cili pasi u kthye bashkoi princat shqiptarë dhe organizoi arbërit në një shtet arbëror. A nuk ishin shqiptarët e asaj kohe të cilët edhe pas vdekjes së Gjergj Kastriotit e mbajtën vendin të lirë edhe 10 vjet të tjera, deri kur ra kështjella e Shkodrës më 1478? A nuk ishin shqiptarët e periudhës së Gjergj Kastriotit që më luftën e tyre ngadhënjyese për liri, ndonëse më një çmim shumë të lartë njerëzor, krijuan një zjarr të lirë në shpirtin ilir që nuk shuhet më? A nuk ishin shqiptarët e periudhës së Gjergj Kastriotit që i fituan të tëra betejat ushtarake për 25 vjet rrjesht kundër osmanllinjve, duke iua hequr kështu përfundimisht osmanllinjve mundësinë e kalimit në gadishullin italian? Ndërsa shqiptarët treteshin në luftimet kundër osmanllinjve dhe përballeshin me varfërinë e shkatërrimet që sillnin luftimet, në gadishullin italian rilindja europiane ngjiste maja zhvillimi që edhe sot janë të paarritshme. Pa atë luftë mbrojtëse që bënin shqiptarët nën udhëheqjen e Gjergj Kastriotit dhe princave të tjerë, bie fjala, a do të kishte patur Leonardo da Vinçi dhe vepra të tij? A janë mirënjohës italianët, europianët e mbarë bota për ato sakrifica që bënë shqiptarët për të mbrojtur zhvillimin njerëzor dhe kushtet e rilindjes europiane?
E thënë ndryshe, shqiptarët humbën në fillim të shekullit XX atë që njihet tani si Turqi. Ashtu si më 1821-1832 kur për shkaqe të ngjashme dhe të një lufte fetare midis shqiptarëve të besimit mosleman dhe atyre të krishterë ortodoksë, shqiptarët humbën atë që sot quhet Greqi. Si rrjedhojë, doli një shtet i përbërë nga shqiptarë ortodoksë fundamentalistë që ndryshe njihen tani si grekë. A nuk ndodh edhe tani në Greqi që një grek e thotë në shqip: “Jam grek”? A nuk mendojnë “grekët” si tërë fundamentalistët e tjerë, kudo qofshin e kurdoherë, se duhet të egzistojnë vetëm ato dhe se çdo gjë ka qenë e tyre apo iu përket vetëm atyre? A nuk ugjërojnë “serbët” e “grekët” se aty ku është kisha serbe apo greke është tokë e shtet serb apo grek? Turqia e Greqia janë dy shtete që edhe sot si gjuhë zyrtare [të parë] duhet të kenë shqipen.
A nuk ndodhën ato humbje tek shqiptarët për shkak të menduarit e të jetuarit në nivel egzistence, të lënies në mëshirë të fatit? A nuk ndodhën për shkak të qënit të harruar e të panjohur edhe nga të vetët, të izolimit nga njëri tjetri, të mungesës së rrugëve ndërlidhëse, e si rrjedhim të mosbashkimit me njëri tjetrin? A nuk ndodhën për shkak të rënies në kurthet e pushtuesve dhe përçarjes së të ligëve, e si rrjedhim gjendeshin të zvogëluar para fuqive të pushtuesve? A nuk ndodhën për shkak të hutisë mendore, të humbjes se vetëdijes kombëtare, të harresës së origjinës, të vogëlsisë shpirtërore e cila i paaftësonte për të menduar e respektuar përtej vetvetes? A nuk ndodhën për shkak të përçarjes fetare të prodhuar prej organizimit “millet” të sulltanatit osman [në vazhdimësi të atij bizantin] që i organizonte njerëzit sipas besimit fetar? A nuk ndodhën për shkak të mungesës së një ideje, libri dhe shkolle qëndrore kombëtare, të mungesës së një qendre apo rrjeti kombëtar që duhej të përkujdesej për qenien, sigurinë dhe natyralizimin kombëtar? A nuk ndodhën për shkak të mungesës së një gjuhe të përbashkët të shkruar dhe të përhapur nëpërmjet librave e shkollave kombëtare?
Përpjekjet e rilindasve shqiptarë në shekullin XIX, e para së gjithash të arbëreshëve të Italisë së Jugut të cilët qenë të parët që i ranë këmbanës së zgjimit kombëtar, kanë qenë titanike. Po aq titanike kanë qënë përpjekjet për formimin e një shteti shqiptar të pavarur më 1912, i cili u cungua më shumë se gjysma edhe pse shqiptarët me vullnet të lirë deklaruan për një Shqipëri të pavarur sipas kufinjve etnikë të përvijëzuar në katër vilajetet e dukshme shqiptare që egzistonin brenda Sulltanatit osman. A nuk ka qenë e pamundur dhe e papranueshme nga të tjerët të nxirrje në pah një komb si shtet më vete ashtu si e kërkonte Lidhja Shqiptare e Prizrenit më 1878? A nuk ishte në atë kohë një Europë e besimit të krishterë që synonte të kthente mbrapsh shtrirjen e sulltanatit osman? A nuk vazhdoi sulltanati osman edhe për 500 vjet të tjera traditën e perandorisë bizantine që t’i organizonte njerëzit, botëkuptimin, zakonet dhe mënyrën e tyre të menduarit sipas besimit fetar? A nuk ishte një sulltanat osman që lejonte të hapëshin vetmë shkolla fetare, vetëm për qëllime fetare, dhe jo shkolla kombëtare? A nuk ishte një Rusi cariste që nëpërmjet degës së besimit ortodoks të krishterë përpiqej të zbriste edhe në jug të Europës? A nuk ishte një kohë që në Europën Juglindore arbërore shtetet po formoheshin dhe njiheshin prej Europës së krishterë dhe Sulltanatit mosleman sipas kufinjve të shtrirjes së kishave dhe shtetasit e krijuar po emërtoheshin sipas emrit të kishave përkatëse, bie fjala, asaj greke, bullgare, maqedone, serbe, kroate, rumune? Sa për shtetin që njihet si Mal i Zi, emërtimi ndoqi këtë rrugë: nga Malsi u lexua Malzi prej kronikanëve venedikas, u spjegua Mal i Zi e u përkthye Monte Negro; një emër aspak sllav. A nuk ishte shekulli XIX kur fjala “turk” filloi të përdorej për herë të parë për ato njerëz në Anadoll të besimit mosleman që e mbeshtetnin më shumë sundimin osman?
A nuk është hapi i parë për të zhdukur një popull fshirja e kujtesës së tij, shkatërimi i librave, kulturës, traditës e historisë së tij? A nuk është hapi i dytë ai i caktimit të disave të shkruajnë libra e të përhapin rrëfime të reja të stisura për atë popull, i krijimit të ndjenjave, zakoneve dhe emocioneve të reja, i krijimit të një kulturë të re gjuhësore dhe të menduari; domethënë i shpikjes së një historie të re gjoja të trashëguar? A nuk ndodh më pas që shpejt ai komb, i mishëruar tek njeriu i veçantë i kredhur në detin e interesave dhe ndjenjave vetjake, të harrojë se çfar është e çfar qe? A nuk ndihmohet ky qëllim duke i ndryshuar gërmat me të cilat shkruhen emrat e njerëzve, duke vendosur prapashtesa tek ato emra, duke ndryshuar kështu shqiptimin dhe tingëllimin e atyre emrave? A nuk treten dallimet midis kombeve duke vendosur emra fetarë për të sapolindurit?
A nuk vërtetohet thënia e shkrimtarit Viktor Hugo (1802-1885) se “një popull mund t’i bëjë ballë pushtimit të një ushtrie, por nuk mund t’i bëjë ballë pushtimit prej ideve”?
A nuk peshon atëhere rëndë pyetja “të jesh rrënjë apo gjethe”?
Saimir Lolja
Grua
Grua,
mos u beso kur te thone se je aq e bukur sa yjet ne qiell ndihen xheloz per ty!
Jane vetem vargje te kopjuara nga nje poet i cmendur,
ne nje nate kur s`kishte asnje yll ne qiell.
Pastaj poeti vdiq
mbi vargjet qe si besoi as vet.
Mos beso kur te thone se me ty njohen dashurine,
ate te verteten!
Eshte vetem nje pikture shtrati me carcafe mrekullisht te zhubrosur,
dhe trupi yt duarve mashkullore,
qe s`ngopen se provuari te njejten shije,
por qe s`duan ta besojne se eshte e njejte,
si vdekja,grua,si vdekja,
qe vjen njesoj per te gjithe ne fund te jetes.
Eh,
edhe nese te thone se pa ty nuk mund te ekzistoj jeta,
besoje vetem per veten,Grua,
por mos u beso atyre,
ata nuk mund ta dine vertetesine e kesaj,
ata mendojne nepermjet teje,
duan nepermjet teje,
madje edhe perendine e njohin nepermjet teje!
Ata nuk mund ti njohin pritjet e tua,
nuk mund ti klithin dhimbjet e tua,
ndersa shkojne qetesisht.
Ata nuk mund te dallojne shpines tende krrusjen e barrave,
ndersa te prekin,
ndersa leshojne mbi ty gjithe egersine epshake,
per te zbrazur qese rimbushese
me ofshama pa kujtese
Nuk munden,Grua,
ta dine emrin hyjnor qe ti u therret
duke u futur ne armiqesi me zotat,
ndaj,mos u beso kur te thone Pergjithmone,
eshte genjeshtra me e bukur qe njohin,
eshte kaperdimja me hidhesine me te bukur
qe ti ben grykes tende,
objekt cmendurisht erotik per ta...
Ne fund e di,
s`do ma vesh veshin.
Enkeleda Ristani
mos u beso kur te thone se je aq e bukur sa yjet ne qiell ndihen xheloz per ty!
Jane vetem vargje te kopjuara nga nje poet i cmendur,
ne nje nate kur s`kishte asnje yll ne qiell.
Pastaj poeti vdiq
mbi vargjet qe si besoi as vet.
Mos beso kur te thone se me ty njohen dashurine,
ate te verteten!
Eshte vetem nje pikture shtrati me carcafe mrekullisht te zhubrosur,
dhe trupi yt duarve mashkullore,
qe s`ngopen se provuari te njejten shije,
por qe s`duan ta besojne se eshte e njejte,
si vdekja,grua,si vdekja,
qe vjen njesoj per te gjithe ne fund te jetes.
Eh,
edhe nese te thone se pa ty nuk mund te ekzistoj jeta,
besoje vetem per veten,Grua,
por mos u beso atyre,
ata nuk mund ta dine vertetesine e kesaj,
ata mendojne nepermjet teje,
duan nepermjet teje,
madje edhe perendine e njohin nepermjet teje!
Ata nuk mund ti njohin pritjet e tua,
nuk mund ti klithin dhimbjet e tua,
ndersa shkojne qetesisht.
Ata nuk mund te dallojne shpines tende krrusjen e barrave,
ndersa te prekin,
ndersa leshojne mbi ty gjithe egersine epshake,
per te zbrazur qese rimbushese
me ofshama pa kujtese
Nuk munden,Grua,
ta dine emrin hyjnor qe ti u therret
duke u futur ne armiqesi me zotat,
ndaj,mos u beso kur te thone Pergjithmone,
eshte genjeshtra me e bukur qe njohin,
eshte kaperdimja me hidhesine me te bukur
qe ti ben grykes tende,
objekt cmendurisht erotik per ta...
Ne fund e di,
s`do ma vesh veshin.
Enkeleda Ristani
Jo konflikt interesi, konflikt arsyetimi
Nuk e kuptoj konfliktin e interesit si term, pasi vetë termi, ka konflikt arsyetimi brenda tij.
Me termin konflikt interesi nënkuptojmë rastet kur një individ apo një organizatë nuk jep gjykim të shëndoshë e objektiv rreth një tematike të caktuar, nisur nga interesa të fshehta dytësore, korruptive, nepotizmi, përkatësie, përfitimi personal etj...
Eshtë logjika e të verbrit që kalb frutin e vet, logjika e tifozit që mbyll sytë para defekteve të skuadrës së tij të zemrës, logjika e militantit që tek partia ku aderon nuk sheh të meta, logjika e besimtarit fetar që ofendohet dhe nuk pranon t'ia kritikosh besimin.
Logjika e provincialit që nuk lejon të bësh shaka me qytetin, krahinën apo dialektin e tij, logjika e sëmurë prindërore që nuk pranon gabimet e fëmijës së vet duke e llastuar dhe e mbështetur në vese.
Eshtë logjika e të mjerit, që mendon se ia shkatërrojnë arritjet kritikat e jo sy-mbylljet.
Nuk kritikon dot shëndetësinë se rebelohen mjekët e studentët e mjekësisë, nuk kritikon dot drejtësinë se rebelohen juristët, nuk kritikon dot arsimin se rebelohen mësuesit...
Po mirë more të mjerë, sipas kësaj logjikës tuaj asgjë nuk u dashka kritikuar, pasi çdo fushë i ka përfaqësuesit e vet...
E si dreqin shpjegohet atëherë që gjithçka është një mynxyrë kaq e pështirë mbi të cilën shfryjmë bashkarisht çdo ditë, kur asgjë nuk u dashka kritikuar, sipas jush?
Shikoni se çfarë nuk ju lejohet të kritikoni për të kuptuar se çfarë ua mbyt lirinë - thoshte Volteri.
E si do mundej vallë të shkonte para një shoqëri në rast se ne nuk guxojmë që servilizmin, puthadorjen, bythëlëpirjen, hipokrizinë, falsitetin, nepotizmin, histerinë kolektive, etj ta zëvendësojmë me kritikën e shëndoshë konstruktive?
Dikush nga ju do thoshte "Po pse dikush që është punësuar në administratë jo falë aftësive të tij, por falë formave korruptive përmes njohjeve e miqësirave, do duhej të jetë kundra kësaj praktike"?
Duke e parë në sy të parë dhe në prizëm personal, të jep idenë se këtu s'ka asgjë të keqe, për aq kohë sa ti si individ fiton një punë e një pagë të mirë, por ç'ndodh nëse e shohim në plan më të gjerë?
Ndodh që shoqëria dalëngadalë nuk nxjerr më në krye dhe në nyjet e saj më të rëndësishme e jetike njerëzit më të aftë, të përgatiturit, njerëzit me vullnet, njerëzit me ide që do ti kontribuonin pozitivisht të gjithë shoqërisë. Përkundrazi, qytetari më i përgatitur demotivohet, demoralizohet, injorohet, shkelet me këmbë dhe kur nesër pasnesër frenat e shoqërisë ti kenë marrë të verbrit e të paaftët edhe vetë sistemi do të ndalë së prodhuari qytetarë të denjë e përparimtarë.
Kush të rreh të do - thotë një margaritar i trashëguar në shekuj nga eksperienca jetike e popullit shqiptar dhe nuk është një shprehje aq banale sa e trajton shqiptari sot, duke nisur në mënyrë sipërfaqësore tek termi rrahje, i cili nënkupton dhunë. Aspak. Tek kjo shprehje populli ka dashur të trashëgojë dijen e tij shekullore se atë që e duam e ndëshkojmë, pikërisht sepse e duam. Ai që nuk na ndëshkon për gabimet tona, nuk është ai që na do të mirën, por ai që do të na shohë të mbetemi gjithmonë peng të atij gabimi.
Prandaj, nuk ka konflikt interesi, ka konflikt arsyetimi. Nuk mund të ketë interesa të ngushta. Interesi është një dhe i përbashkët. Meritokracia, drejtësia, demokracia! Kështu ecën përpara shoqëria dhe sa më parë ta kuptojmë këtë, aq më pak do zgjasë ky mjerim ndër ne!
Shkroi: Stop Injorancës !
Me termin konflikt interesi nënkuptojmë rastet kur një individ apo një organizatë nuk jep gjykim të shëndoshë e objektiv rreth një tematike të caktuar, nisur nga interesa të fshehta dytësore, korruptive, nepotizmi, përkatësie, përfitimi personal etj...
Eshtë logjika e të verbrit që kalb frutin e vet, logjika e tifozit që mbyll sytë para defekteve të skuadrës së tij të zemrës, logjika e militantit që tek partia ku aderon nuk sheh të meta, logjika e besimtarit fetar që ofendohet dhe nuk pranon t'ia kritikosh besimin.
Logjika e provincialit që nuk lejon të bësh shaka me qytetin, krahinën apo dialektin e tij, logjika e sëmurë prindërore që nuk pranon gabimet e fëmijës së vet duke e llastuar dhe e mbështetur në vese.
Eshtë logjika e të mjerit, që mendon se ia shkatërrojnë arritjet kritikat e jo sy-mbylljet.
Nuk kritikon dot shëndetësinë se rebelohen mjekët e studentët e mjekësisë, nuk kritikon dot drejtësinë se rebelohen juristët, nuk kritikon dot arsimin se rebelohen mësuesit...
Po mirë more të mjerë, sipas kësaj logjikës tuaj asgjë nuk u dashka kritikuar, pasi çdo fushë i ka përfaqësuesit e vet...
E si dreqin shpjegohet atëherë që gjithçka është një mynxyrë kaq e pështirë mbi të cilën shfryjmë bashkarisht çdo ditë, kur asgjë nuk u dashka kritikuar, sipas jush?
Shikoni se çfarë nuk ju lejohet të kritikoni për të kuptuar se çfarë ua mbyt lirinë - thoshte Volteri.
E si do mundej vallë të shkonte para një shoqëri në rast se ne nuk guxojmë që servilizmin, puthadorjen, bythëlëpirjen, hipokrizinë, falsitetin, nepotizmin, histerinë kolektive, etj ta zëvendësojmë me kritikën e shëndoshë konstruktive?
Dikush nga ju do thoshte "Po pse dikush që është punësuar në administratë jo falë aftësive të tij, por falë formave korruptive përmes njohjeve e miqësirave, do duhej të jetë kundra kësaj praktike"?
Duke e parë në sy të parë dhe në prizëm personal, të jep idenë se këtu s'ka asgjë të keqe, për aq kohë sa ti si individ fiton një punë e një pagë të mirë, por ç'ndodh nëse e shohim në plan më të gjerë?
Ndodh që shoqëria dalëngadalë nuk nxjerr më në krye dhe në nyjet e saj më të rëndësishme e jetike njerëzit më të aftë, të përgatiturit, njerëzit me vullnet, njerëzit me ide që do ti kontribuonin pozitivisht të gjithë shoqërisë. Përkundrazi, qytetari më i përgatitur demotivohet, demoralizohet, injorohet, shkelet me këmbë dhe kur nesër pasnesër frenat e shoqërisë ti kenë marrë të verbrit e të paaftët edhe vetë sistemi do të ndalë së prodhuari qytetarë të denjë e përparimtarë.
Kush të rreh të do - thotë një margaritar i trashëguar në shekuj nga eksperienca jetike e popullit shqiptar dhe nuk është një shprehje aq banale sa e trajton shqiptari sot, duke nisur në mënyrë sipërfaqësore tek termi rrahje, i cili nënkupton dhunë. Aspak. Tek kjo shprehje populli ka dashur të trashëgojë dijen e tij shekullore se atë që e duam e ndëshkojmë, pikërisht sepse e duam. Ai që nuk na ndëshkon për gabimet tona, nuk është ai që na do të mirën, por ai që do të na shohë të mbetemi gjithmonë peng të atij gabimi.
Prandaj, nuk ka konflikt interesi, ka konflikt arsyetimi. Nuk mund të ketë interesa të ngushta. Interesi është një dhe i përbashkët. Meritokracia, drejtësia, demokracia! Kështu ecën përpara shoqëria dhe sa më parë ta kuptojmë këtë, aq më pak do zgjasë ky mjerim ndër ne!
Shkroi: Stop Injorancës !
Subscribe to:
Posts (Atom)