Berluskoni, sarkazëm me Berishën

Në Pallatin Chigi në Romë është firmosur marrëveshja e partneritetit strategjik mes Italisë dhe Shqipërisë dhe mes kryeministrave Berlusconi e Berisha është shfaqur hapur klima e miqësisë dhe konfidencës. Berisha e ka përshëndetur Kavalierin si “miku i madh i shqiptarëve” dhe i ka shprehur “mirënjohjen e thellë për punën e mbrojtjes civile me rastin e përmbytjeve që përfshinë vendin”.

Berisha, duke folur italisht, ka pasur nderhyrjen e Berlusconi-t qe tha, “e njeh gjuhen tone ne menyre te persosur nga televizioni”.

Me tej kryeministri shqiptar ka insistuar per progresin e procedurave te afrimit te Shqiperise me BE-ne dhe ka kujtuar pengimin e emigracionit klandestin drejt brigjeve italiane.

“Nuk duam me te vdekur shqiptare ne kanalin e Otrantos, apo flukse kriminale drejt Italise”, tha ai.

Por gjate fjalimit beri nje gabim duke folur per moratoriumin e skafeve. Italisht Berisha tha “il moratorio”, por ketu hasi korrigjimin sarkastik te homologut te tij, qe tha: “Thuhet “moratoria”, ne italisht eshte ne gjinine femerore, por Berisha eshte mashkull...”.

Menjehere me pas kryeministri italian ka bere edhe nje batute per trafikun e qenieve njerezore permes detit. “Do te bejme nje perjashtim per ke sjell vajza te bukura”, ka thene Berlusconi.

Shikoni videon e këtij momenti : ---> http://www.youtube.com/watch?v=7WgfmtyXDpM

Por opozita italiane nuk e ka mirepritur humorin e kreut te qeverise. Perfaqesues te "Italia dei Valori" kane kritikuar edhe nenshkrimin e marreveshjes ne fushen energjitike.

“Berlusconi dhe Berisha kane vendosur t’ia kthejne Shqiperine Italise, njesoj si ne kohen e Musolinit.

Ideja e bukur eshte ta besh Shqiperine koshin e mbeturinave te Italise, ku mund te behet lirisht cfare ne Itali nuk mund te behet. Te ndertosh centrale berthamore te rrezikshme”, ka deklaruar deputeti Paolo Brutti.


T.Channel

"S'kishte asnjë kacidhe, por dha kontributin më të madh proshqiptar"

Më gjeni një shqiptar si Nëna e Përbotshme Tereza, para të cilës u përkulen jo vetëm mbretërit e liderët e Botës, Regani, Bushi, Klintoni, Theceri, Miterani, Blejeri, Koli, Berluskoni... e deri edhe Papa, por edhe maja e mendjes dhe biznesit boteror nga Bill Gejtsi e ... Sa miliarda kishte kjo shenjtore e ardhshme shqiptare!?

Çfarë shpikje apo zbulimi shkencor beri ajo!? Asnjë kacidhe! Asnjë shpikje shkencore as teknike! Bile as fëmijë nuk ka lindur kurrë...


Beri shpikjen më të madhe të njerëzimit: humanizmin deri në vetëflijim, njerzillëkun e shkallës sipërore për të ndihmuar njeriun e pashpresë, për të shëruar të sëmurin pa shërim, të vobektin pa një çati mbi krye, të braktisurin dhe nëpërkëmburin e Kalkutës apo Xhibutit...


Bëri një revolucion në mendësinë njerëzore duke krijuar kultin e njeriut ndaj njeriut, ndaj vetvetes! Njeriu për njeriun është njeri e jo ujk, ishte mesazhi hyjnor i kësaj hyjneshe shqiptare! A ka kontribut më të madh për popullin e kombin shqiptar se sa kaq!?


Nga një murgeshë e harruar ajo u bë një Perëndeshë e Përbotshme! Kush në Botën e djeshme apo të sotme, në botën e hershme apo bashkëkohore e lartoi veten derisa të quhet "Nëna e Përbotshme Tereza" përveç shqiptares Gonxhe Bojaxhiu!?

A mund të ketë monument më të madh të qytetërimit e njerzillëkut shqiptar!? Jo!



verarta@aol.com, Shekulli

A e duan të rinjtë Shqipërinë Natyrale?!

E para një herë, të rinjtë jo vetëm këtej nga Tirana, nuk e dinë mirë se çfarë është Shqipëria Natyrale.

Po t’u thuash Shqipëria e Madhe, më pas e kuptojnë. Kam vënë re se edhe të rinjtë e trojeve shqiptare nuk e dinë mirë këtë term: pra, Shqipëria Natyrale. Duket si një gjë e kotë në ditët tona, por faktikisht është mënyra më e mirë për të menduar se jo vetëm ka apo jo të rinj Shqipëria, por edhe faktin dhe çudinë se sa e duan të rinjtë e këtij vendi bashkimin e trojeve shqiptare?! Kjo është pyetja që duhet bërë sot nga ata që mendojnë dhe shkruajnë për Shqipërinë e Madhe. Dihet tashmë se të rinjtë që janë në trojet shqiptare, e kanë një ëndërr për Shqipërinë e Madhe. Dhe në fakt kjo i mban gjallë. Por deri më sot nuk është se kemi parë ndonjë përpjekje të tyren për të shtyrë këta që janë në Nënën Shqipëri, e për të bërë disa bashkime disi më shumë.
Se, bashkim nuk quhen ekskursionet, apo vajzat dhe djemtë e bukur të njërit apo të tjetrit vend. Sepse fundja, çdo gjë që shkruhet sot për të bashkuar shqiptarët, bëhet që të mendojnë më shumë të rinjtë e këtij vendi.
Ajo që më ka shqetësuar gjithmonë, është fakti se, të rinjtë e Shqipërisë së poshtme, pra të asaj ku unë po shkruaj tani, ndahen në dy anë mendimesh :
në ata që nuk duan t’ia dinë fare për të,
dhe në ata të një anë periferie që kanë një ndjenjë shumë të lartë krenarie për Shqipërinë Natyrale.

Unë nuk po luhatem të bëj ndonjë përkufizim të prerë, por po them atë çka kam mundur të nuhas. Ana e parë, janë ata të rinj të cilët, çështjen e Shqipërisë Natyrale nuk e shohin të ditëve tona por diçka shumë të vjetër; apo edhe të tjerë që e shohin si utopi. Këtu duhet ndarë po ajo mendësi rinore, që Shqipërinë Natyrale e shohin më mirë në punët e kësaj Shqipërie që është kështu siç është tani. Por ka edhe një mendim tjetër, që nuk e duan Shqipërinë aktuale të mbushur me kosovarë, apo edhe me “shqiptaro maqedonas”. Janë të kënaqur me kaq, dhe nuk duan bashkim. Por kemi edhe anën tjetër të të rinjve, prej të cilëve ka një lloji periferie, në mos qoftë mendore, apo vendore, është më tepër kohore për të menduar për një Shqipëri të Bashkuar. Brenda gjithë komplekseve të shoqërisë sonë, një gjë që më bën më shumë përshtypje; fakti se këtu tek ne, nuk ka të rinj që janë të një lloji nacionalizmi bizantin. Nuk ka një organizim rinor që të merret me çështjet kombëtare dhe të zgjojë ndjenjën kombëtare tek qytetarët e tjerë; gjëra të cilat dalin sa herë që u thërret nevoja. Si për të thënë ja, jemi edhe ne!

Në pamje të parë, ata të rinj që duan të merren apo që shfaqin më shumë ndjenjën e Bashkimit Kombëtar, duken sikur janë të vjetruar, apo që thurin lavde për një kohë tashmë tepër të kotë për disa të tjerë. Por, indiferenca vjen sepse kanë gjëra të tjera për të bërë, se nuk e njohin ndjenjën kombëtare, se janë të rinj pa interesa për vendin e tyre, apo ndjenja për një Shqipëri Natyrale kalon nga dera e pub-it! Apo, pëlqehet një afrim për më shumë ndjenjë kombëtare kur shkohet në pub-in, e ish-trojeve shqiptare!
Sëkëndejmi, meqë e ardhmja jonë shihet sipas z.Koço Danaj në gjithë bashkimin e trojeve tona, atëherë çfarë presim ne të rinjtë, pse nuk merremi për të zgjuar më shumë ndjenjën dhe krenarinë kombëtare duke filluar më parë nga vetë ne?
Nuk duam apo nuk dimë?

Sigurisht që nuk duam, e më pas edhe nuk dimë. Se fundja, për çfarë shkruan Koço Danaj, dhe kujt duhet t’i lërë tërë ato amanete fjalësh?
Të rinjtë nuk e duan edhe aq Shqipërinë Natyrale, sepse e gjitha kjo për ta duket jo përtypëse, dhe për më shumë nuk kanë mendime pse duhet një bashkim kombëtar. Sepse nuk janë gjendur në probleme si shqiptarët e Shqipërisë së sipërme (kosovarët) apo edhe si vëllezërit tanë shqiptarë që jetojnë në Maqedoni. Madje, një pjesë të rinjsh, duket sikur ruan me fanatizëm atë që ata shqiptarët andej, të mos jenë fare këtu, sepse u duket shumë e çuditshme krijimi i një qeverie të madhe.
A e dini pse nuk kanë dhe aq interes të rinjtë shqiptarë?
Në fjalët e para kur flet për gjëra të tilla ndjesish kombëtare, ata e kanë ndjenjën për Shqipërinë sa herë që preket diçka më shumë, siç mund të jenë gjërat e kufirit. Ata të gjithë e shfaqin nacionalizmin e flamurit kombëtar, kudo ku shkojnë, por nuk është se mendojnë dhe kanë shpresa në brezin e tyre për të bërë një Shqipëri Natyrale.
A duhet të themi se këta janë të rinjtë shqiptarë nacionalistë?
Jo, sepse nuk janë vetëm aty. Po mirë, po të rinjtë e bllokut, a mendojnë ndopak për nacionalizmin?! Apo mos ndoshta, të mendosh për një lloj nacionalizmi quhesh më shumë se i vjetruar? Çështja është, se këta gjoja të qendrës, mos janë më të emancipuar sa nuk interesohen për çështjet e ndjenjës kombëtare? Nuk është se këta të rinj nuk e duan vendin e tyre, por thjesht qasen me faktin se a pe këtë, a e pe atë?! Atëherë, ç’do të bëhet me çështje të rëndësishme për t’i bashkuar trojet shqiptare? Do merren të rinjtë e forumeve partiake, të cilët nuk është se i pëlqejnë shumë këto gjëra, nga ku do bëjnë shumë pak nga ato që mundin për hatër të votave! Duket ndonjëherë sikur ëndrra për tu bashkuar me Evropën, e zbeh më shumë dëshirën e bashkimit kombëtar. Sakaq, është llumi politik i cili nuk të bën të mendosh ndryshe.

Por të rinjtë, të zënë keq nga globalizmi dhe teknologjia, nuk është se mendojnë shumë për çështjet e një Shqipërie Natyrale. Dhe më shumë kjo gjë duket tek të rinjtë e trojeve shqiptare, të cilët mbeten ende me sytë nga Shqipëria dhe Tirana e të marrë të gjithë së bashku, nuk të lejnë as ndonjë guxim për të vepruar, por, as edhe guxim për të shpresuar. Prandaj ka shume mundësi që Koço Danaj, të jetë ose rilindësi i fundit, ose idealisti i parë dhe jo i vetëm.
Por, e duan të rinjtë Shqipërinë Natyrale?!

Eljan Tanini, T.Observer

Enigma e Ajnshtajnit

Ajnshtajni thotë se 98% e popullsisë botërore nuk mund ta zgjidhin këtë enigmë.

Enigma e AJNSHTAJNIT

A thua i takoni JU atij 2% të njerëzve më intelegjent në botë?
Nuk ka ndonjë truk, ka vetëm logjikë.
Ekziston vetëm një zgjidhje e qartë.

Detyra:
1. Janë pesë shtëpi, secila ka ngjyrë tjetër.
2. Në secilën shtëpi banon një person i një kombësie tjetër.
3. Secili banor preferon një pije të veçantë, duhan të llojit të veçantë dhe mban një kafshë shtëpiake të veçantë.

Pyetja: I kujt është peshku?

Udhëzimet:
- Britaniku jeton në shtëpinë e kuqe.
- Suedezi ka një qen.
- Danezi me dëshirë e pin çajin.
- Shtëpia e gjelbërt gjendet në anën e majtë të shtëpisë së bardhë.
- Pronari i shtëpisë së gjelbërt pi kafe.
- Pronari, që pi duhan Pall Mal,l ka një zog.
- Njeriu që banon në shtëpinë që gjendet në mes, pi qumësht.
- Pronari i shtëpisë së verdhë, pi duhan Dunhill.
- Norvegjezi banon në shtëpinë e parë.
- Ai që pi duhan Marlboro, banon afër atij, që ka një mace.
- Ai që ka kalin, banon afër atij që pin Dunhill.
- Ai që pi duhanin Winfield, e pi edhe birrën.
- Norvegjezi banon afër shtëpisë së kaltër.
- Gjermani pi duhanin Rothmans.
- Ai që pi Marlboro ka një komshi i cili pi ujë.

Kush e zgjidh prej jush, hyn në 2% e rrallë të popullsisë. Ata që e kanë lexuar më parë, janë të lutur të abstenojnë.

Marrë nga Klevis Meçaj

Eksodi shqiptar

Shqipërinë e kanë braktisur për shkaqe ekonomike mbi një milion qytetarë. Shteti shqiptar as nuk ka mundësi ekonomike, as dëshirë, as nuk e ka plan të bëjë ndonjë hap për t´i kthyer këta njerëz.

Jashtë vendit nuk gjenden vetëm ata që kërkojnë punë të rëndomta, por edhe shkrimtare e shkrimtarë, profesorë nëpër universitete perëndimore, gazetarë, kameramanë, sportiste e sportistë, këngëtare e këngëtarë, artiste e artistë, poete e poetë, madje edhe ish-politikane e politikanë.

Këta emra, apo më mirë, këta emra e mbiemra, që i lexojmë sot, pas disa dekadave do të shuhen dhe fëmijët e tyre do të asimilohen, mu siç janë asimiluar edhe ata, që patën ikur në fillim të shekullit të kaluar.

Shumë emra të mëdhenj, me të cilët ne mburremi sot, nuk kanë lënë pasardhës shqiptarë si vetja; jo se jo për nga fama profesionale apo angazhimi kombëtar, por as nga vetëdija kombëtare.

Për këtë dukuri ka një shpjegim shkencor: thuhet se fëmija diku rreth tridhjetë për qind të edukatës e merr nga familja, diku mbi tridhjetë nga shkolla dhe mbi tridhjetë nga shokët.

Nga kjo mund të konstatohet se fëmijët tanë mbeten diku 30 % shqiptarë, nëse martesat janë të përziera, atëherë teorikisht kjo përqindje përgjysmohet. Kjo përqindje tkurret akoma më shumë, kur të martohen fëmijët e mërgimtarëve të sotëm. Më së largu në brezin e tretë, shkrirja në kombin tjetër përmbyllet.

Arsyeja logjike: në vendet e huaja nuk prodhohen shqiptarët, por shqiptarët asimilohen! Këtë duhet ta ketë të qartë klasa politike në Shqipëri.

Sipas mbiemrit, edhe pas disa dekadave, mund t´i zbulojmë, por ata nuk do të ndjehen shqiptarë, siç nuk e ndjejnë veten ata në Turqi apo shqiptarë e lashtë në Greqi. Shteti shqiptar nuk brengoset për shkollimin e tyre. Detyra më të madhe që i ka caktuar vetes ky shtet është: anulimi i vizave brenda BE-së (!). Ta zëmë se ndodhi dikur.

Do të ketë dyndje të re: bashkëngjitja e familjeve, martesat, punësimi etj. Politikanët tanë, këtë ndodhi nuk e perceptojnë si alarmuese, por si progres.

Ata me emigrimin ndjehen të lehtësuar, sepse kështu zvogëlojnë papunësinë dhe qytetarinë sigurisht. (ata që emigrojnë janë kryesisht ata që duan ndryshimin e shpejtë, pra pjesa më qytetare dhe më kritike e një vendi).

Nëse përfundon kështu, në horizont nuk shihet asgjë që mund ta evitojë këtë ecuri, atëherë shumë shpejt mund ta dimë numrin përfundimtar të shqiptarëve! Me kësi ritmesh Shqipëria do të bëhet shpejt më e vogël se Maqedonia e sotme.

Dikur braktisëm vendin nga trysnia e pushtuesve, më vonë ikëm nga komunizmi, sot braktisim vendin nga qeveritarët e paaftë që i kemi. Kur shteti nuk është i aftë t´i mbajë njerëzit brenda, është e njëllojtë si kur prindi nuk mund t´i ushqejë dhe mbajë fëmijët në shtëpi. Prindi mund të arsyetohet, por pushtetarët jo. Ata paguhen për t´i ndryshuar rrethanat.

Dallimi në mes diktaturës me karakter të fortë dhe demokracisë pa karakter është ky: Elita komuniste vdiq apo gjallon e varfër, mendonte se kishte zbuluar çelësin e universit dhe bazohej në ideale. Populli ishte i varfër, por në mënyrë modeste jetonin edhe "udhëheqësit". Ata jetuan shumë më keq se sa elita e sotme.

Ata nuk u lanë fëmijëve të tyre pasuri përrallore, siç do t´u lënë sot "politikanët e rinj" shqiptarë. Ata të dikurshmit flisnin për popullin dhe në emër të popullit dhe jetonin edhe vetë me iluzione.

Sot edhe këta flasin për popullin dhe në emër të tij, por nuk janë idealistë, por materialist tej për tej. Sot, këta, ëndrrat ia shesin vetëm qytetarëve të vetë, ama kur vjen puna te vetja, ata fitojnë mirë nga shitja e shpresave.

Praktikisht pasurohen vetë! Elita "demokratike" e këtyre viteve e ka siguruar jetën, madje jo aq sa zgjat një jetë njeriu, por edhe më tepër.
Si në Shqipëri, ashtu ndodh edhe në Kosovë. Ky shtet i ri nuk dinë as sa qytetarë ka jashtë vendit.

Dikur pat dëbuar shqiptarët Serbia e kralit, pastaj Serbia komuniste, sot nuk çanë kokën për shqiptarët qeveria kosovare, që drejtohet nga patriotët e djeshëm!
Ky shtet ka mërgatë të madhe në Zvicër, në Gjermani, Belgjikë dhe vende të tjera. Në mërgim nuk krijohen shqiptarët, por asimilohen! Kosova e dinë mirë se çka ndodhur me shqiptarët në Turqi! Miliona shqiptarë janë shkrirë në turq.

Edhe ky vend, si Shqipëria, është në zbrazje e sipër. Tridhjetëmijë të rinj çdo vit paraqiten në tregun e punës, me mijëra, çdo vit ilegalisht braktisin vendin.

Lexohen diku 25 mijë gazeta në ditë dhe kjo tregon shumë për gjendjen ekonomike të vendit. Shqiptarët nga ky vend, ku miklohen për çdo ditë serbët, për kafshatën e gojës, kanë arritur edhe në Haiti.

Numri i emigrantëve nuk dihet, por mund të thuhet se diku pesëqind deri në shtatëqind mijë jetojnë jashtë shtetit. Pas disa dekadave, disa mijëra kthehen si pensionistë dhe fëmijët mbeten.

Nëse ai numër mund të merret si i saktë, atëherë domethënë se në Kosovë jetojnë diku një milion e treqind mijë apo në rastin ideal një milion e pesëqind mijë qytetarë. Nëse janë dhjetë për qind pakica, atëherë ky numër zbret edhe një herë dhe Kosova dalëngadalë, por sigurt nga numri i banorëve shqiptarë do t´i afrohet Malit të Zi.

Në kohën e kralit serb numri i shqiptarëve zvogëlohej, në kohën e Rankoviçit numri i shqiptarëve zvogëlohej, në kohën e Milosheviçit numri i shqiptarëve zvogëlohej. Numri i shqiptarëve brenda zvogëlohet edhe në kohën e politikanëve shqiptarë.

Dje pasuroheshin serbet në kurriz të shqiptarëve, sot pasurohen disa shqiptarë në kurriz të shqiptarëve e në Shqipëri ka edhe serbë që thonë se këto vetëm në dy vjet i paskan bërë 50 milionë euro pasuri në saj të miqësisë me kryeministrin e Tiranës!

Rezultati, mirëpo, është i njëjtë: me kral apo pa kral, me Rankoviç apo pa Rankovic, me Tito apo pa Tito, me Enver apo pa Enver, me qeveri demokratike në Shqipëri apo pa të, me Millosheviç apo pa Millosheviçin, me politikanë shqiptarë apo serb në Kosovë, me shqiptarë në qeverinë maqedonase apo pa shqiptarë, me parti politike shqiptare në Serbi apo pa to, me politikanë shqiptar në Mal të Zi apo pa ta, shqiptarët kanë fatin e njëjtë: varfërinë ose emigrimin! Përgjysmimin e familjeve dhe vuajtjen nga mungesa e kontakteve sociale.

Çdo shtet tjetër në Europë do të alarmohej, kur sheh se populli dhe inteligjencia po lëshon vendin. Çdo shtet tjetër në Europë do të alarmohej kur vëren se kombi po braktis vendin, mirëpo nuk brengosen qeveritarët shqiptarë.

Nëse nuk dinë se çka duhet të bëjnë për ta mbajtur kombin brenda, e si ta mbajnë, nëse nuk kanë fuqi dhe dituri për ta ndryshuar gjendjen ekonomike, nëse nuk kanë ide e aftësi, atëherë puna më e madhe patriotike, që mund të bëjnë në dobi të kombit, natyrisht nëse e duan kombin e vet siç çirren, do të ishte të tërhiqen nga politika dhe t´i lënë vendin idealistëve, atyre që nuk pasurohen vet, por që mundohen ta çojnë vendin para!

Nuk mund të pranohet gjendja faktike dhe nuk duhet pajtuar me këtë se shqiptari ka vetëm dy alternativa: varfëri ose emigrim! Ka ardhur koha të luftohet për të tretën: jeta me dinjitet në atdhe!

Qeveritarët e sotëm e kanë dëshmuar se nuk dinë ta bëjnë!
Të shkruash një artikull mbi sjelljet e papërgjegjshme të politikanëve shqiptarë, domethënë ta hedhësh veten në depresion dhe sapo ta mbarosh shkrimin, të kridhesh në vaj.

Ne kemi shkrimtarë me famë botërore, por politikanë të vegjël, shumë të potershëm. Ne kemi humanist me famë botërore, por politikan picërr, shamataxhi. Ne patëm trima të fortë dhe kemi politikan shumë të dobët.

Ne kemi qeveritarë të pasur dhe popull të varfër! Kemi shkencëtarë të njohur edhe në botë, por politikanë që lum ato shtete që nuk i kanë! Lum ato shtete që nuk i kanë politikanët tanë!

Konkluzion: Planet e Çubrilloviçit nuk mundi t´i realizojë Serbia, do t´i përfundojnë me sukses mosefikasitetit, padituria dhe plogështia e klasës politike shqiptare!


Naser Aliu, Shekulli

Kush e kërkon regjistrimin fetar?

Debati më i fundit në shoqërinë shqiptare për regjistrimin e popullsisë në bazë të deklarimit të kombësisë dhe fesë i përngjet një problemi të krijuar sesa një problemi ekzistues.

Nikolla Gejxh

Përgjigjen dhe zgjidhjen e ka marrë, që në vitin 1919 në bisedimet e Konferencës së Paqes në Paris, kur aleatët e Antantës i deklaruan Venizellosit kryeministrit grek të kohës, i cili dëshironte pikërisht një numërim të tillë të popullsisë të ashtuquajturit Vorio Epir, në fakt Shqipërisë së Jugut se besimi fetar nuk mund të merrej parasysh përpara gjuhës së folur si kriter për të përcaktuar kombësinë e popullatës.


Dhe ky vendim nuk u mor vetëm për të kënaqur Italinë, fuqinë e interesuar për Shqipërinë siç shprehet aty këtu historiografia greke, por u bazua në një vëzhgim të thellë, që komisioni i caktimit të kufijve ndërmori në terren. Kështu që pas këtij kapitulli të mbyllur historie tingëllojnë absurde përpjekjet e sotme, për të risjellë në skenë një praktikë të tillë.


Aq më tepër kur vende përreth nesh jo vetëm, që nuk e praktikojnë por në bazë të politikave të tyre asimiluese kanë bërë të mundur të asimilojnë grupe të tjera etnike për të çimentosur formulën e shtetit-komb.

A është ky regjistrim një kërkesë e Bashkimit Evropian apo kërkesë nga vendi fqinj Greqia e cila rezulton të jetë më e interesuara për tu zhvilluar një regjistrim të tillë të popullsisë? Duhet ta bëjmë këtë pyetje pasi shteti grek në mënyrë të një pas njëshme në të gjitha kohët dhe rrethanat historike ka vazhduar të pretendojë se qytetarët shqiptarë të besimit ortodoks i përkasin kombësisë greke. Sinqeriteti i administratës shqiptare për t'iu përgjigjur kësaj pyetje në fakt rrëzon dhe të gjitha alibitë dhe keqkuptimet e mundshme.


S'ka dyshim, që pas disa dekadave, që nuk kemi pasur një regjistrim të mirëfilltë fetar, ai është i domosdoshëm jo vetëm për të përcaktuar qartë raportin e komuniteteve fetare në vend, por dhe për të dëshmuar realitetin larg formulave të vjetra, që i përkasin gjysmës së shekullit të kaluar.


Ndërsa regjistrimi i popullsisë duke vetë deklaruar kombësinë tingëllon absurd pasi kombësia e një individi nuk mund të përcaktohet nga çfarë ai deklaron por nga origjina etnike e trashëguar nga prindërit. Arsyetimi i servirur nga disa përfaqësues të minoriteteve, se regjistrimet e popullsisë të ndërmarra gjatë regjimit komunist nuk i përgjigjen realitetit mund të jenë pjesërisht të sakta.


Nuk përjashtohet mundësia, që të jetë ushtruar presion mbi individë të veçantë për të mos deklaruar kombësinë e vet, por në përgjithësi shteti shqiptar i pas luftës së dytë botërore i respektoi të gjitha marrëveshjet për minoritetet, veçanërisht marrëveshjen për të drejtat e minoritetit grek, të nënshkruar më 1921, me rastin e pranimit të Shqipërisë në Ligën e Kombeve.

Debatet dhe përpjekjet e fundit për ta zgjeruar këtë zonë minoritare duke përfshirë Himarën, Korçën e Përmetin rikthen në skenë problemin, që Fuqitë e Mëdha në Paris i kanë dhënë përgjigje kështu, që rrjedhimisht pala shqiptare as që duhet të merret më me të për ta shqyrtuar. Shteti shqiptar duhet të tregojë më shumë kulturë shtetformuese duke respektuar shtetarët e vet të mëparshëm si dhe punën administrative të tyre.


S'duhet të lejojmë të kthehemi në kaviet eksperimentale të rajonit. Kjo gjë nuk ndodh në asnjë vend të rajonit, madje dhe në ato që pretendojnë se e kanë kryer këtë regjistrim prej shumë vitesh më parë.


Ç'mund të themi për regjistrimet e popullsisë në Greqi, ku sipas studiuesve të ndryshëm kur u kuptuan në shtetin grek territoret e Maqedonisë së sotme greke, një e treta e popullsisë ishte e kombësisë sllave, kurse në regjistrimet e sotme nuk gjen pothuajse asnjë individ të kësaj kombësie?!

Ky amatorizëm qeverisës i demonstruar për gjithë këto vite me radhë në marrëdhëniet tona me fqinjët , ka dhënë goditje të fuqishme ndaj individit shqiptar i cili nën peshën e halleve të jetesës së përditshme është tkurrur moralisht sa të pranojë dhe të vetë deklarohet i njërës apo tjetrës kombësi për të përfituar sadopak mirëqenie.


Afro 90 vjet më parë oficerët e Komisionit Ndërkombëtar të caktimit të kufijve midis Shqipërisë dhe Greqisë, pas dëgjimit të korit të banorëve, të instruktuar me anë të dhunës nga ushtritë greke të okupacionit, që të deklaronin se ishin grekë, hidhnin mes fëmijëve monedha dhe dëgjonin gjuhën që flisnin dhe pastaj vendosnin se kujt kombi i përkiste popullata duke marrë si kriter dallues gjuhën e folur.

Në këtë mënyrë shumë fshatra shqiptarë me popullsi ortodokse qëndruan brenda kufijve të Shqipërisë. 90 vjet më pas a do të lejojnë shqiptarët që faktori "monedhë" kësaj radhe të veprojë në të kundërt të tyre?

Dorian Koçi *Autori është pedagog i Historisë. Shekulli

Përse llapaqenët e politikës po na çojnë në vetëgjyqësi

Njëlloj si në diktaturë edhe sot, po dole kundër me siguri nesër do të gdhihesh armik i përbetuar i demokracisë ...

E pra, sot “grup armiqësor” mund të shpallet jo vetëm një njeri, po edhe një institucion i një rëndësie themelore si Gjykata Kushtetuese. Sot nuk habitet kush kur sheh se si mallkohesh, ndyhesh e poshtërohesh me rrënjë e me degë, qoftë edhe po të jesh Prokuror i Përgjithshëm, anëtar i Kushtetueses, pronar i një medie “kundër”, le më pastaj të jesh i pambrojtur nga asnjë parti...

F. Nano

Përbaltja vjen nga brenda e jashtë Shqipërie dhe bëhet aq e mënxyrtë, sa e vetmja zgjidhje që mbetet është: të mbulosh kokën me jorgan e të mos pipëtish d.m.th, të futesh si kërmilli në guaskë, ose të ikësh sa më parë e sa më larg nga Shqipëria për shkak të nëmosjes që të bën ish-”partia e dashtun”, e cila deri dje të pat dhënë ndere e “favore” e sot të quan “tradhtar” meqë na dole kundër.

Thelbi i sistemit të sotëm “demokratik” është ky: “Ku ishe ti dje e ku je sot, e kush të dha mundësi të jesh ky që je?”... Ose: “Kush të bëri deputet, ministër, anëtar të GJK-së, të Gjykatës së Lartë, të KLD-së, akademik, etj?...Ndaj ul kokën, shkel ligjet e dinjitetin, firmos tenderat, mashtro e gënje, brohorit nëpër mitingje edhe kur përmbytet vendi apo hidhet në erë”!
Kështu pra, nëse dje të rrasnin në burg ose të degdisnin në internim, sot llapaqenët e paskrupullt të politikës “demokratike” (ndoshta më saktë duhet thënë: të kryetarit të partisë), janë të vetëyshtur të dalin sakaq nëpër ekrane e podiume, si pilotë të vdekjes së moralit që t’ia bëjnë jetën sa më sterrtë kujtdo që del kundër. Sot nuk ka gjë më të rrënuar, më të pabesueshme e njëkohësisht edhe më të papërgjegjshme se Fjala publike që i serviret popullit si tagji, sidomos ajo Fjalë që del nga foltoret (nga bunkerët) e zëdhënësve të partive. Ja pra, përse në këtë gjasme-demokraci të gjithë ndihen të hasmosur e të kundërvënë. Kjo dukuri “arnaute” e vetëkarfosjes, e vetëshpalljes VIP i plotfuqishëm e person “historik” e ka të ndyrë gjuhën, ndaj e përkeq shoqërinë tonë “tranzicionale” moralisht, materialisht, mendërisht, fizikisht, strukturalisht...Kjo llapaqenëri nuk ka asnjë lidhje me hallet e popullit; kulmi arrin kur nga gjirizet e pushtetit ekzekutiv derdhet vrer e helm e zift edhe mbi organet “e pavarura” të Drejtësisë, gjë që nuk përmbyt vetëm shpresën tonë për një shtet të së drejtës, po vagëllon edhe mundësinë që nesër të kemi një shoqëri demokratike, ku të gjithë të ndihen të barabartë e të sigurt para Ligjit! Nëpërkëmbja e kësollojshme dhe e qëllimshme e Drejtësisë është vetëvrasje e demokracisë!
Sulmet më të fundit ndaj Gj. Kushtetuese dhe “pleqve” të saj janë shëmbëlltyra e një shteti tragjikomik që nuk funksionon normalisht e ligjërisht për shkak të kapjes, të ngutit për kapje sa më të shpejtë e totale të tij (d.m.th, të shtetit), po edhe të frikës për moskapje; andaj këto “fletërrufe” në qiell të hapët janë atentate që nuk na vijnë nga kriminelët e ikur “në drejtim të paditur”, po nga udhëheqësit e lartë të vendit, gjë që e bën situatën edhe më absurde, edhe më të pashpresë, edhe më dëshpëruese. Sepse, aty ku nuk jepet drejtësi, nuk ka e nuk mund të ketë as demokraci, dhe as liri!
***

S. Berisha

Për të kuptuar se ndër ne Drejtësia dhe gjykatat po veprojnë a mosveprojnë drejt, nëse ato japin drejtësi në varësi të interesit publik apo vetjak, në favor të qytetarit apo nëse janë të prirura që vendimet t’i pëlqejë kryetari i partisë në pushtet, mjafton të shihet se si po sillet këto ditë partia në pushtet ndaj Gj. Kushtetuese. Morali është fare i thjeshtë: vendimi i gjykatave quhet i drejtë e pranohet si i tillë vetëm po t’i pëlqejë kryetarit të partisë, përkatësisht Berishës!...Në këto njëzet vjet, janë të panumërt shembujt që dëshmojnë se drejtësi quhet vetëm ajo që “më pëlqen mua”! Në të kundërt, gjykatat, përfshi edhe Gj. Kushtetuese bashkë me anëtarët e saj, do të shpallen armiq, njerëz të lidhur me krimin, mafien, korrupsionin, madje edhe me krimet e komunizmit...E kjo klimë mbytëse e bën cilindo horr mediatik të hedhë çfarëdo lloj akuze, shpifje e ndyrësi mbi ta, sigurisht nëse dëshiron të bëjë karrierë e të përfitojë merita e pasuri që nuk i takojnë, si shpërblim për këtë shërbim amoral.
Është pikërisht kjo sjellje bashibozukësh partiakë, ky terror i papërballueshëm që ka shkatërruar në themel Drejtësinë. Kjo trysni e ka detyruar shumicën e gjyqtarëve dhe prokurorëve të shfaqen herë pas here si shërbëtorë të emëruar, pa dinjitet profesional e integritet moral. Me dhunën psikologjike e të frikësimit “me ligj”, pra me mjetin çudibërës të një “pushteti të pavarur”, gjykatësit janë detyruar (shtrënguar) të japin më shumë padrejtësi se drejtësi. Çështja “Gërdec” është padyshim më e shëmtuara, që do të mbetet e paharruar në analet e Drejtësisë së përçudnuar. Gjykatësit e kësaj çështjeje, përfshi sidomos ata të Gjykatës së Lartë, i lanë vetes një njollë që nuk do ta shuajë dot harresa kolektive, as justifikimi se “ne nuk kishim si t’ia bënim, pasi ashtu na detyronte Sali-politika”... Për një përfaqësues të lartë të Drejtësisë turpi dhe nderi janë cilësi vetjake, por ato nuk shpëlahen dot nga fytyra as me para, e as me fuqinë e pushtetit!

Por, si shpjegohet atëherë që ndryshe nga gjykatat e tjera, si ajo e Lartë, si Kolegji Zgjedhor e nivelet më të ulëta të gjykatave, anëtarët e Gj. Kushtetuese u treguan me integritet, meqë me një “guxim historik” shpallën si antikushtetues dy ligje tepër të rëndësishme e jetike të qeverisë Berisha, atë për kufirin detar e atë për spiunët?

Kjo ngjarje të mbresëshënjon, po të mendosh se vitet e fundit gjen pak raste, në mos aspak, që drejtues të lartë të organeve të “pavarura” të kenë guxuar t’i dalin përballë makinës mediatike të Berishës, si i doli së fundi Gj. Kushtetuese! Ndaj këto vendime, sa të gëzojnë, aq edhe të dëshpërojnë! Sepse, të gjithë anëtarët e GJK-se e dinin (edhe më parë kishin provuar në kurrizin e tyre dajakun gjithëpërfshirës ndaj “Mark-Avdisë”), se me vendimin që dhanë do të sulmoheshin në grup si “armiq të demokracisë” e “kriminelë të diktaturës”.

Ndaj, pas kësaj lind pyetja: si shpjegohet atëherë që ata nuk u tutën e nuk u frikën të jepnin ato vendime “historike” që dhanë? Mos vallë më në fund erdhën edhe në Shqipëri burrat e vërtetë të Drejtësisë, “Di Pietrot”? Mos vallë të nëntë anëtarët e GJK-se më në fund e kuptuan misionin e tyre, e papritur e pakujtuar u bënë të përgjegjshëm e të ndërgjegjshëm ndaj shoqërisë shqiptare, e cila siç dihet, po vuan e po heq të zitë e ullirit nga mungesa e frikshme e Drejtësisë, e cila përditë e më tepër po përfundon në vetëgjyqësi?! A thua atyre u ka dalë frika nga lukunia e propagandës së sotme?

E. Rama

Këto pyetje meritojnë një analizë, në mos shteruese, sadopak shpjeguese. Përgjigja e tyre ka lidhje jo vetëm me kuadrin ligjor e me cilësinë profesionale të drejtuesve të organeve të Drejtësisë (tashmë shumica e institucioneve “të pavarura” janë rrëmbushur me shërbëtorë lapërdharë të emëruar nga partia në pushtet, të cilët edhe kur zgjidhen nga Kuvendi janë të detyruar të mbeten në borxh ndaj kryetarit të partisë), e veçanërisht me domosdonë për një reformë rrënjësore (e lënë qëllimisht e pakryer), por e detyrueshme për t’u realizuar sa më shpejt...Ky është kushti parësor i Brukselit, që kërkon të nxjerrë nga theqafja e tranzicionit shoqërinë tonë për ta futur në rrugë të mbarë. Ndaj, shembujt e Gj. Kushtetuese vlejnë për të parë se si duhet të funksionojnë organet e tjera të Drejtësisë sonë të cunguar.
Dihet që një pjese të anëtarëve, pas disa muajsh do t’u mbarojë mandati. Veç kësaj ata janë në një moshë që nuk i lejon të kërkojnë një tjetër karrierë, pra nuk do të presin “në oborrin e partisë” me shpresën që kryetari i partisë t’i thërresë e t’i emërojë në një post tjetër...Për më tepër, ata kanë krijuar tashmë një emër vetjak, të cilin nuk duan ta lënë për kapar e si një njollë turpi për shitjen për herë të dytë të “Shën Naumit”...Për më tepër, edhe ekonomikisht, pas largimit e pas zëvendësimit të tyre, në gjallje, me ligj, statusi i tyre është i garantuar; pra ata do të jenë të pavarur nga dita e pensionit, gjë që do të thotë se ata do të kenë të ardhura të mjaftueshme për një pleqëri me dinjitet...Të gjitha këto janë argumente në favor të integritetit të tyre. Pra, nëse do të duhet të kryhet një reformë qëllimmirë, kushti duhet të jetë: garanci e plotë që organet e Drejtësisë të jenë vërtet të pavarura nga politika; të hiqet pra njëherë e përgjithmonë mundësia e pakufizuar dhe e pakontrolluar që i kanë dhënë vetes kryetarët e partive për të emëruar/shkarkuar/nëpërkëmbur gjyqtarët e prokurorët, nj’ashtu si veprojnë ata me emërimet në parti, me përzgjedhjet e listave për deputetë, ministra, doganierë a komisarë policie...Me një ligj organik të votuar me shumicë të cilësuar (jo si Presidenti i Republikës që tani zgjidhet e shkarkohet me 50% plus një), ata duhet të zgjidhen në KLD, në KLSH, në atë mënyrë që të mos mbeten borxhlinj të një partie e të një kryetari, d.m.th, të jenë aq të pavarur, të sigurt e të mbrojtur sa ç’janë kolegët e tyre në SHBA e Angli, po edhe në Itali, ku prokurorët dhe gjykatësit nuk frikësohen të thërresin për hetim e gjykim edhe manjatin Berluskon!

Se mos është më i fuqishëm Berisha se Berluskoni? Jo, por në Itali njerëzit e Drejtësisë janë më të mbrojtur nga Ligji se sa këta tanët, që detyrohen të përthyhen e të vetëleqendisen për hiçmosgjë!
KICO BLUSHI, Ballkanweb

Origjina e Skënderbeut, Dokument i rrallë i 1368 përmend Kastriotët nga Kanina e Vlorës

Për të ndriçuar në përgjithësi, një epokë të caktuar apo një personalitet të veçantë, të shquar në histori, siç është Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, domosdo duhet mbështetur në burime dokumentare që ruhen nëpër arkiva të ndryshme, qofshin ato të botuara, pjesërisht të botuara apo të pa botuara; të cilat janë si një hallkë ndërlidhëse në mes historisë kombëtare shqiptare, me historinë e vendeve të Ballkanit, Lindjes së Afërme dhe Evropës në veçanti.

Duke shfrytëzuar lëndën burimore, të Arkivit të Dubrovnikut, dokumentet origjinalë për shekullin e XIV-të, të cilët ruhen në fondin: seria e dokumenteve të Vjenës; në signaturën nr. 1019, kemi hasur origjinalin e dokumentit të 2 shtatorit të 1368, në të cilin, për herë të parë, në histori, [nga dokumentet e shkruara të njohura deri me sot] përmendet emri Kastriot.
Pos ribotimeve, në disa gjuhë, ky dokument, është përkthyer edhe në gjuhën shqipe. Fillimisht, të përkthyer e hasim në “Burime të zgjedhura për historinë e Shqipërisë” volumi II, Tiranë 1962; pastaj në Prishtinë nga dr. Tefik Geci në vitin 1968 dhe së fundi nga dr. Ramiz Abdyli në vitin 1984. Botimi i Tiranës me atë dr. R. Abdylit është identik, nuk ka asnjë ndryshim, as në stil e as në gjuhë, derisa përkthimi i dr. T. Gecit ndryshon. Të tri këto përkthime, kanë lëshime të ndjeshme, nuk janë të sakta dhe preçize, ju mungon qasja profesionale, ndoshta si pasojë e mosnjohjes së paleografisë sllave, çirilike dhe glagolike apo nga mosshfrytëzimi i origjinalit [këtu përjashtojmë dr. T. Gecin, i cili si duket, ka shfrytëzuar origjinalin], gjithnjë duke u mbështetur në botimet e bëra, nga studiues të huaj, të cilat kanë mangësi dhe paqartësi të shumta.

Njëri ndër arkivat më të pasura për shekullin e XIV, për historinë e Shqipërisë në veçanti, e Ballkanit perëndimor në përgjithësi, është Arkivi Historik i Dubrovnikut, për shkak të rolit të rëndësishëm që kishte Dubrovniku në sferën e mardhënieve ekonomiko-shoqërore dhe finaciare, me vendet fqinje ballkanase. Një vend i rëndësishëm i takon Shqipërisë dhe familjeve princërore e bujare të saj, në këto marrëdhënie, të cilat kanë lënë gjurmë të shumta të shkruara. Familja më e dalluar, është ajo e Kastriotëve, për të cilën në fonde të shumta, të këtij arkivi, ruhen dokumente, akte dhe testamente të ndryshme, të karakterit publik dhe privat.

Dokumenti i rëndësishëm
Njëri nga dokumentet më të rëndësishëm, për këtë familje, ngase për herët të parë, gjejmë të shkruar emrin e saj, Kastriot, është dokumenti nr. 1019, nga fondi i dokumenteve të Vjenës, i shkruar më 2 shtator të vitit 1368. Pos rëndësisë se, për herët të parë përmendet emri Kastriot, ky dokument, ka edhe një rëndësi tjetër të veçantë, ngase leximi, transkriptimi dhe përkthimi i tij është bërë në mënyrë të gabuar, veçanërisht nga studiuesit e huaj, gjerman, të cilët, nuk e njihnin me themel sllavishten. Kjo gjë ka nxitur studiuesit sllav, që të nxjerrin përfundime të gabuara, se Skënderbeu, qenka me origjinë sllave! Kësaj radhe, për t’iu dhënë fund debateve të shumta kontradiktore; për të hedhur poshtë me forcën e argumenteve, pretendimet e qëllimkëqija sllave, do të botojmë bashkangjitur këtij shkrimi, fototipinë e origjinalit (faksimilen), transkriptimin në gjuhën sllave me grafema latine dhe përkthimin në gjuhën shqipe.

Kushtet ku u shkrua...
Ngritja dhe forcimi i feudalëve e princërve vendas shqiptar, në disfavor të pushtuesve të huaj, si rezultat i një procesi të gjatë dhe të mundimshëm, të zhvillimit politiko-shoqëror dhe kulturoro-ekonomik që kishte filluar, në shekullin IX-të, solli formimin e disa shteteve feudale, në pjesë të ndryshme të Shqipërisë etnike.
Kronika e Janinës dhe ajo e Epirit nga shekulli i XIV-të, na mundësojnë të kemi një vështrim të përgjithshëm për pozitën dhe gjendjen e Kaninës dhe Vlorës në kohën kur u shkrua dokumenti [diploma] i Aleksandrit në vitin 1368. Pas vdekjes së mbretit Dushan, perandoria e tij u shkatërrua shpejt, kështu që menjëherë, lindën sundues të vegjël të cilët ishin, gjysmë të varur. Në Shqipërinë Jugore dhe në disa vise të Epirit, pas disfatës së Simeon Uroshit, trashëgimtari i despotatit të Epirit, Niçifori, në vitin 1358, bëri përpjekje që të rikthente territoret e humbura në disa vise shqiptare, por kjo gjë nuk i shkoi përdore ngase, hasi në rezistencë të fortë, të shqiptarëve, përkundër një ushtrie të shumtë në numër, që dispononte, në mesin e të cilës kishte edhe mercenar turq; ai u vra dhe ushtria e tij u shkatërrua, në betejën te lumi Ahelos. Ky sukses i feudalëve shqiptarë e vlleh, mundësoi forcimin e tyre dhe shtimin e aspiratave për zgjerime të reja.
Në Vlorë e Kaninë, po edhe në viset përreth, sundonte Joan Asen Komneni i cili u martua me Anën, mamanë e Niçiforit, sipas të cilës muar edhe mbiemrin. Këtë e zëvendësoi Aleksandri, i cili në asnjë dokument të njohur deri me tani, nuk thirret Komnen! Ky, ishte qytetar nderi i Dubrovnikut dhe kishte raporte të mira ekonomike-tregtare me Dubrovnikun.
Pos Aleksandrit, qytetarë nderi në Dubrovnik ishin edhe familjet fisnike shqiptare, të: Balshajve, Topijajve, Aranitëve, Matrangëve, Kastiotëve, Muzakëve, etj, gjë që ju siguronte favore të konsiderueshme në zhvillimet tregtare dhe shkëmbimin e mallrave me shtetet fqinje. Këto lidhje forcohen edhe më shumë gjatë shekujve XIV e XV-të, por fillin e kishin që në shekullin e XI-të, për të arritur një nivel të lartë zhvillimi, gjatë sundimit të princit të parë të Arbërisë, Progonit dhe bijve të tij: Gjinit e Dhimitrit.

Sipas burimeve të njohura, Aleksandri duhet të ketë sunduar si zot i Vlorës dhe Kaninës nga viti 1363 deri në vitin 1380. Si pasojë e luftërave dhe kontradiktave të pandërprera me feudalët fqinjë, duke mos pasur një pozitë të fortë në principatën e tij, në vitin 1368, kërkoi nga Dubrovniku që të shpallet qytetar nderi, me këtë gjë, ai dëshironte që më parë të siguronte strehim, në rast rreziku nga ndonjë e papritur, gjë që ishte e zakonshme për kohën; ngase veprime të ngjashme kishin bërë edhe shumë bujarë të tjerë vendas. Dokumenti i shkruar, [diploma] arriti sipas të gjitha gjasëve, në Dubrovnik, në gjysmën e dytë të muajit shtator të vitit 1368.

Përshkrimi dhe karakteristikat e dokumentit
Dokumenti në origjinal, është i shkruar në sllavishte të vjetër, me grafema çirilike me elemte të glagolicës. Është i shkruar në letër - gjysmë karton, ka dimensione: 26.5 x 39.8cm. Dokumenti është i ruajtur dhe ndodhet në gjendje të mirë. Është i shkruar me ngjyrë të zezë, me shkrim shumë të imët, në kursiv, që vende-vende lexohet me vështirësi. Siç ishte zakon i kohës, ka shkurtesa të shumta. Në fund, në mes të dokumentit, është gjurma e vulës së rrumbullakët, nga dylli i kuq, e cila është shumë e dëmtuar, ku mezi mund të lexohen disa grafema. Shkak i dëmtimit të vulës, është zhvendosja e shpeshtë e këtij dokumenti në relacionet: Dubrovnik-Vjenë-Beograd-Dubrovnik. Këtë dokument e ka shkruar logofeti Gjorica, siç mund të vërehet në fund të dokumentit. [Logofeti kryesonte zyrën e kancelarisë së princit, e cila hartonte dokumente shtetërore, si diplomat, traktatet ndërkombëtare, letrat zyrtare e private të sundimtarit, mbante korespodencën diplomatike me shtetet tjera, kujdesej për të gjitha llojet e akteve, drejtonte financën, etj.
Dokumenti për herë të parë është botuar në vitin 1840, me ribotime të shumta, po asnjëherë korrekte. Ky dokument, në formën e botuar deri tani, ka shkaktuar debate dhe kundërthënje të shumta, të cilat kanë pasur si pasojë, shtrembërimin dhe vënjën në pyetje të origjinës shqiptare të Skënderbeut. Numri i atyre të cilët kanë mbështetur këtë dokument të botuar, e me mangësi, është tepër i madh, psh. Hopf, Hahn, Ippen, Jireçek, Makushev, Fiander, Wenger, Mikloshiq, Novakoviq, Hammer, Iviq, Thalloczy, Pisko, Fallmerayer, Paganel, Shafarik, Pastor, Marinesco, po, për fat të keq edhe ndonjë shqiptar!
Botimet e bëra në gjuhën sllave nga Karanotvrtkoviqi /1840/, Mikloshiqi /1858/, Makushevi /1871/, Novakoviq /1912/, Stojanoviq /1929/, etj; nuk dallojnë nga njëra tjetra, pos që Stojanoviqi, shton një pikë, para emrit të Branillos. Shuflaj, Jireçek e Thaloçi, e botojnë dokumentin në vitin 1918, të përkthyer në gjuhën latine, me disa lëshime, si duket ata kanë shfrytëzuar Mikloshiqin, kështu që, këta fillimisht e mohojnë që emri Branillo i takon emrit Kastriot; por më vonë ndërrojnë qëndrim dhe pohojnë se: emri Branillo i përket emrit Kastritot! Të njëjtin qëndrim, pra atë se: emri Branillo i përket emrit Kastritot, e mbajnë edhe Hopf /1873, /Hahn /1853/, Ippen /1899/, Hammer, /1840/ Pisko /1894/, Fallmerayer /1866/, Paganel /1855/, Pastor /1891/, etj.

Lëshimi i Carl Hopf-it dhe pasojat në histori
Lëshimin më të ndjeshëm, ndër studiuesit e huaj e ka bërë Hopf-i. Në botimin e: Chroniques Greco-Romanes, duke folur për trungun gjenealogjik të Kastriotëve, ai thirret në dokumentin Aleksandrit nga viti 1368 dhe duke mos e zotëraur mirë sllavishten mesjetare, duke mos lexuar me vëmendje dorëshkrimin, ai nuk përfill fare shenjat e pikësimit, i bën një stërgjysh Skënderbeut, me emrin Branillo Kastrioti, duke mos lexuar grafemën “i” në mes të dy emrave. Këtë interpretim të gabuar të Hopfit, në shkencën historike, e kanë shfrytëzuar edhe shumë historianë e studiues të tjerë, duke formuar idenë e gabuar mbi origjinën e Kastriotëve. Këtë gjë, me mjeshtri të veçantë e kanë shfrytëzuar historianët sllavë, duke shkruar studime të tëra mbi këtë temë. Për fat të mirë, studiues dhe shkencëtar të mëvonshëm, kanë kapur një lëshim të tillë, duke hedhur poshtë këtë teori të gabuar. I pari, që në mënyrë shkencore hodhi poshtë këtë lëshim të ndjeshëm, ishte Fan Noli. Për fat të keq, deri me tani, asnjëherë nuk u botua komplet fototipia [faksimilja] e origjinalit, transkriptimi dhe transliterimi i plotë i bazuar në origjinal, por çdo herë, u botuan studime të veçanta duke u mbështetur në botimet e mëparshme, ku gabimet ishin të pa evitueshme. E njëjta gjë ju ndodhi edhe studiuesve shqiptarë.
Transkriptimi dhe transliterimi i origjinalit të dokumentit nr. 1019, është shumë i vështirë për studiuesit dhe historianët, të cilët nuk janë specialistë të paleografisë sllave mesjetare, sidomos asaj çirilike dhe glagolike. Shkurtesat e shumta, pastaj grafia e imtë kursive dhe në disa raste, dora jo e stërvitur e logofetit, vështirësojnë edhe më shumë transkriptimin dhe transliterimin. Ky dokument, është një diplomë e karakterit publik, e cila mban në vetvete të gjitha karakteristikat e dokumenteve të kësaj epoke historike. Në fillim është i shënuar invokacioni simbolik, pason invokacioni verbal dhe datimi.

Elementet e veçanta të aktit diplomatik
Invokacioni simbolik, i paraqitur me shenjën e kryqit, tregon nështrimin e pushtetit real [të Aleksandrit të Kaninës], ndaj atij kishtar, duke treguar besnikërinë apsolute ndaj kishës.
Invokacioni verbal, që përdoret në këtë dokument, nuk është karakteristikë e shpeshtë e përdorimit tek dokumentet e tilla sllave. Me këtë, i rritej vlera dokumentit duke dëshiruar që të arrihet qëllimi për destinimin e tij. Në këtë rast, është i shprehur në formën: Në emër të atit të birit dhe të shpirtit shenjtë. Derisa datimi i dokumentit, përbën një rast të veçantë, ngase zakonisht, në këtë kohë, shënohet në fund të tekstit, kësaj radhe, e kemi në fillim të dokumentit dhe tregon datën e shkrimit, në formën: në vitin 1368, muaj shtator, më 2.
Teksti i dokumentit [diplomës] përbëhet nga ekspozicioni ose naracioni dhe dispoziconi. Në ekspozicion janë sqaruar rrethanat aktuale për vendimin e shkrimit të një akti të tillë diplomatik. Në këtë rast e kemi në formën: Aleksandri zot i Kaninës dhe Vlorës (...) dërgova fisnikun tim Dimo që të flasë dhe të mbaroj këtë punë, pra qëllimi është i shprehur shumë hapur dhe tepër qartë. Derisa dispozicioni, si pjesa më e rëndësishme e aktit diplomatik, e cila në vete ngërthen objektin moral dhe atë material, që i dedikohet pranuesit, na paraqitet në formën: u betuam duke qëndruar në këmbë në Ungjillin e Shenjtë dhe hyjnor (...) të bëhem unë besnik i dubrovnikasve dhe mik me bujarët e mi, pra shprehet respekti dhe pranohen të gjitha obligimet që dalin nga një akt i tillë.
Si pjesë të fundit kemi: përfundimin ose eshatokolin. Kjo pjesë përbëhet nga përfocimi dhe nëshnkrimi. Përforcimi zakonisht fillon me simbol, që në këtë rast ne kemi kryqin dhe dëshmitarët, të cilët janë njerëz të shquar, të jetës publike, të pushtetit aktual dhe pjesëtarë të fisnikëve vendës. Përforcimin, kësaj radhe e kemi të paraqitur në fomrën: Këta bujarë janë betuar duke qëndruar në këmbë në Ungjillin e Shenjtë me emër Prodan vojvoda dhe Mikleushi, qefaliu i Vlorës Branilo dhe qefaliu i Kaninës Kastrioti dhe Raiçi oborr mbajtësi dhe Ujega Stavileci dhe Stamati dhe Obradi gjykatës dhe Zgurë Dukagjini dhe Smokva dhe Kostadin Shurboviqi dhe Borishi dhe Gruboj dhe përkthyesi dhe Radivoi dhe Bgoj.
Nënshkrimi, zakonisht është pjesa përmbyllëse e aktit diplomatik. Kësaj radhe e kemi në formën: A këtë shkrim e shkroi logofeti i zotit Aleksandër Gjorica sipas fjalëve të zotit Aleksandër dhe të gjithë bujarëve.
Përpos elementeve të përmendura, këtij akti diplomatik, i mungojnë edhe disa pjesë standarte apo të klishetizuara, të cilat i ndeshin në dokumente të ngjashme nga e njëjta periudhë. Këto mungesa, në asnjë mënyrë nuk e zvogëlojnë rëndësinë dhe autenticitetin e aktit.
Analiza dhe studimi i themeltë i këtij dokumenti, hedh në dritë shumë të dhëna interesante, ngase aty gjejmë shumë gjëra për viset e Vlorës e Kaninës. Është e njohur, se Vlora dhe Kanina në shekullin e XIV-të ishin dy pika strategjike të Shqipërisë Jugore, që shtriheshin në bregdetin përendimor të Otranit, përkatësisht në vijën, ku ndahet deti Jon me detin Adriatik, që paraqesin interes të veçantë për pushtuesit e huaj. Zaten, një gjë e tillë vërehet hapur edhe nga pranimi i Dubrovnikut, që të siguroi strehim [ti ofroj titullin, qytetar nderi] Aleksandrit, zotit të këtyre viseve.

Kush është qefaliu i Kaninës Kastrioti?
Të gjitha burimet që njohim deri tani, nuk na japim hollësi konkrete, rreth këtij Kastrioti, i cili në historiografi ka shkaktuar debate të ashpra dhe mendime të shumta, kontradiktore! Titulli qefali, me të cilin emërohet ky Kastriot, dmth. komandat kështjelle ose qeveritar i një qyteti! Ky fakt, na vë para dilemave të shumta, të cilat edhe sot e kësaj dite qëndrojnë pezull dhe të pasqaruara sa duhet në historiografinë shqiptare. Si qefali i Kaninës, Kastrioti, do të thotë se ishte një pjesëtar i shtresë së lartë fisnike, njeri i dëgjuar dhe i respektuar, i cili me firmosjen e tij, në dokumentin e cekur, tregon rëndësinë dhe autoritetin që gëzonte jo vetëm në Kaninë por edhe më gjërë. Edhe pse nuk kemi arritur të gjejmë një lidhje të drejtë përdrejtë me Kastriotët e Krujës apo Matit, ne mendojmë, se ky Kastriot, është trungu i familjes Kastrioti, e cila kishte zotërimet e saja në Kaninë, po edhe në vise të tjera, e më vonë edhe në Veri të Shqipërisë!
Mendimet e studiuesve dhe historianëve, janë të ndara. Hopf-i, duke folur për Konstantin Kastriotin, pohon se ai, ishte i njëjti Kastriot, pra qefaliu i Kaninës, mirëpo këtë pohim, ai nuk e mbështet në asnjë burim shkencor, pra edhe kësaj radhe gabon. Të njëjtën rrugë e ndjek edhe medievisti i njohur kroat Milan Shuflaj. Shuflaj, duke u mbështetur, në etimologjinë e emrit, si edhe disa shkencëtarë të tjerë, nxjerr përfundim të gabuar, kur pohon se: qefaliu i Kaninës Kastrioti, kishte origjinë greke! Pos këtyre, mendime të gabuara për origjinën e Kastriotëve, kishin histrorianë, të cilët nuk e kishin njohur dokumentin nr. 1019 nga viti 1368, si psh. Sansovino, Lavadrin, Spandugino, etj.

Të gjitha këtyre mendimeve të gabuara, të pa mbështetura me argumente të forta dhe me bazë shkencore, Fan Noli, me vendosmëri dhe dokumente të shumtë, arriti t’iu tregojë vendin e duhur, atë të harresës dhe pluhurit. Ç’është e vërteta, edhe biograf e studiues të tjerë para Nolit, kishin bërë një gjë të tillë, po jo kaq bindshëm! Barleti në kryeveprën e tij, vë në pah origjinën shqiptare të Skënderbeut; pastaj Bardhi, me këmbëngulje mbron një gjë të tillë, kur polemizon me J. Marnaviqin. Më vonë, át Athans Gegaj me gjuhën e argumenteve, po ashtu hedh poshtë teoritë e gabuara mbi origjinën e Skënderbeut. Shpresojmë, se përfundimisht, botimi i këtij dokumenti i cili i ofrohet lexuesit të gjërë, por edhe histroianit e specialistit të fushës përkatëse, do jetë kontribut, që njëherë e përgjithmonë, të mbyllet një debat i tillë, mbi origjinën e Skënderbeut.

Disa emra të tjerë që përmenden në dokument...
Transliterimi, transkriptimi dhe përkthimi i gabuar i disa emrave, ka bërë që të mos mund të identifikohen deri me tani disa figura të rëndësishme që përmenden në dokument.
Njëri ndër 16 dëshmitarët, i nënti me radhë është edhe Zgurë Dukagjini! Ky emër, deri tani ka qenë i lexuar gabimisht, dhe i tillë ka qenë fare i panjohur. Zgurë Dukagjini, në shekullin e XIV-të, është i njohur nga dokumentet dubrovnikase dhe venedikase, si një tregtar i zoti dhe në dy raste si ndërmjetësues në dy konflikte, në mes Venedikut dhe Durrësit. Domosdo se është, pinjoll i familjes së njohur Dukagjinase. Ujega Stavileci, është lexuar gabimisht, në “Burime...” dhe R. Abdyli, si Ojega Stavileci, ndërsa te T. Geci si: Jagëja. Analiza e kujdesshme e grafemave në origjinal, na bën të pohojmë se, leximi i drejtë është: Ujega! Një lëshim tjetër është, te leximi i pëkthyesit, si dragoman! Ky moment, është mjaft i rëndësishëm dhe tepër domethënës ngase, jep të kuptohet, se disa nga të pranishmit, të firmosur si dëshmitar, nuk e njihnin gjuhën sllave dhe ju duhej përkthyesi [dragomani]! /Pra, dragomani nuk është emër personi, por është titull i caktuar!/ Figurë e veçantë është, Nikollë Kabuzhiqi, i cili në cilësinë e përfaqësuesit diplomatik, të Dubrovnikut, mbikëqyr firmosjen dhe betimin e aktit diplomatik të Aleksandrit. Kabuzhiqi, është i njohur si tregtar i drithërave jo vetëm në viset e Vlorës e Kaninës, por edhe në Veri të Shqipërisë. Emrin e tij e ndeshim në shumë dokumente të ndryshme.

Dr. Etleva Lala, Dr. Musa Ahmeti, G. Shqiptare

“Bosi i kuq demostroi se ishte një burrë trim”

Si shkruante revista “Time” për Shqipërinë dhe Enver Hoxhën.

Marrja e pushtetit dhe shkëputja nga Traktati i Varshavës.

Një burrë i ri i fortë 1 Janar 1945
Një burrë, që shumica e njerëzve nuk kishin dëgjuar të flitej më parë. Por Kolonel Gjeneral Enver Hoxha, 36 vjeç ishte bërë në heshtje kryeministri i qeverisë së Shqipërisë dhe kreu i Ushtrisë së tij Çlirimtare. Që nga momenti që gjermanët ishin larguar dhe aleatët nuk ishin kthyer me të vërtetë kurrë në fuqi, Hoxha së bashku me 30.000 partizanë kishin marrë me shpejtësi vendin, me dimensionet e Vermontit. Çdo gjë e njohur jashtë vendit për Hoxhën ishte: 1) ai kishte lindur në Gjirokastër (vendlindja e pavarësisë së Shqipërisë dhe skena e qëndrimit të famshëm të Greqisë kundër pushtimit italian në vitin 1940), 2) ai kishte qenë një profesor i frëngjishtes para se të merrej me politikë dhe luftë. Në intervistën e tij të parë të botuar, ai u shpreh në favor të demokracisë për Shqipërinë dhe një "aleance të ngushtë" me Jugosllavinë e Titos, ku Shqipëria ishte kishte "lidhje gjaku." Përsa i përket njerëzve të Hoxhës, ata ishin të interesuar, për Federatën Ballkanike, e mbrojtur nga Marshalli Tito e cila duhet të presë kontroversitetin e mosmarrëveshjeve të kufirit mes Greqisë dhe Shqipërisë derisa të jetë zgjidhur. Por me Rusinë sovjetike, Shqipëria kishte marrëdhënie të përzemërta. Javën e kaluar kryeministri Hoxha ishte i impenjuar me një mision sovjetik që kishte ardhur me avion. Si kreu i ushtrisë shqiptare, gjeneral kolonel Hoxha foli ashpër në drejtim të kryeministrit Papandreu të Greqisë. Hoxha tha prerazi se vendi i tij do të luftojë për të mbrojtur veten kundër pretendimeve greke në Shqipërinë jugore. Si kryeministër, Hoxha, premtoi pronësinë private, votën universale, mobilizimin kombëtar të punës për të rindërtuar vendin e shkatërruar, ndëshkimin e kriminelëve të luftës. Pas pesë vitesh të pushtimit italian dhe gjerman, Tirana, kryeqyteti shqiptar, ishte kryesisht e paprekur, edhe gjermanët në tërheqje kishin shkatërruar Legatën Britanike. Nga Legata e SHBA-së, ata morën vetëm kitarën e rojes së shtëpisë.

Shqipëria:Delja e zezë
23 qershor, Viti 1961
Çfarëdo që të jetë, Bosi i Kuq i Shqipërisë, Enver Hoxha, ka dimostruar se është një burrë trim. Kush tjetër do të guxonte të ecte në Powwow e madhe ndërkombëtare komuniste në Moskë nëntorin e kaluar dhe ta quante Nikita Hrushovin një "revizionist" përpara fytyrës së tij? Në të vërtetë, blasfemia e Hoxhës shkoi edhe më larg, sipas një transkripti të pjesshëm të fjalimit të tij që ka arritur botën e jashtme javën e kaluar.
"Kulti i personalitetit nuk aplikohet vetëm për Stalinin," tha 52-vjeçari Hoxha, si delegat nga 81 partitë e mbarë botës komuniste. "Hrushovi i ka shtrembëruar tezat e leninizmit që të përputhet me qëllimet e tij!" Hoxha mbështeti kategorikisht Kinën e Kuqe në betejën ideologjike për të mbajtur gjallë stalinizmin, iu vërsul Moskës për organizimin e hakmarrjes kundër Pekinit në konferencën e Bukureshtit.
Hoxha zbuloi se Moska i kishte dërguar një letër shqiptarëve duke i kërkuar mbështetje për fushatën anti-Kinë. "Por edhe partive që iu ishte kërkuar që të dënonin kinezët nuk ishin në dijeni për akuzat sovjetike deri disa orë përpara debatit... A kishte mungesë besimi nga Hrushovi dhe udhëheqësit e tjerë të Bashkimit Sovjetik në kauzën e tyre kur ata kishin burime për procedura të tilla?".
Hoxha zbuloi se Moska ishte përpjekur të kërkonte taktika brutale për të detyruar Shqipërinë të kthehej në linjën e saj. Vitin e kaluar Shqipëria pësoi një krizë. "Ne kishim furnizim gruri vetëm për 15 ditë. Pas një vonese prej 45 ditësh, Bashkimi Sovjetik, na premtoi 10.000 ton në vend të 50.000 tonëve furnizim gruri për 15 ditë për tu dorëzuar në muajt shtator dhe tetor!" Këtë, deklaroi ashpër Hoxha, ishte një "presion i padurueshëm. Minjtë sovjetikë ishin në gjendje të hanin, ndërsa populli shqiptar ishin duke vdekur nga uria!"
Kohët e fundit, tha Hoxha, "Malinovsky [ministri sovjetik i Mbrojtjes] sulmoi qeverinë dhe partinë gjatë takimit të shefave të shtabeve të Paktit të Varshavës, dhe Grechko [komandanti i përgjithshëm në Moskë i ushtrive të Paktit të Varshavës] bëri presion mbi ne duke kërcënuar të na përjashtojë nga Pakti i Varshavës. "Rusët gjithashtu u përpoqën të konvertonin zyrtarët e partisë së Shqipërisë. Në mënyrë të veçantë zonjën Liri Belishova, një anëtare e Byrosë Politike, e cila "kapitulloi para kërcënimeve të pandershme të Bashkimit Sovjetik."

“Presioni nga Moska vazhdon," shpërthente Hoxha, duke nënkuptuar se Hrushovi e kishte kërcënuar për ta flakur jashtë Shqipërinë nga blloku komunist. "Por, aderimi i Shqipërisë ose përjashtimi nga kampi socialist nuk varet nga ju [nënkuptonte Hrushovi]-por nga popujt e Bashkimit Sovjetik dhe Shqipërisë".
Miqtë e rinj. Performanca e Hoxhës ishte një zbulim shkatërrues i qosheve brenda bllokut komunist, duke bërë që disa ekspertë perëndimorë të dyshonin se tani Shqipëria u hodh jashtë Paktit të Varshavës dhe u izolua nga pjesa tjetër e familjes së Moskës. Kohët e fundit, pesë nëndetëse sovjetike u spostuan nga Adriatiku dhe u panë të lëviznin përmes kanalit të La Manshit gjatë rrugës për në Rusi. Ekspertët perëndimorë të zbulimit nuk janë ende të sigurt për rëndësinë e lëvizjes, por ata e konsiderojnë të mundshme që rusët mund të kenë vendosur ti mbyllin bazat e tyre të mëdha të nëndetëseve dhe strehimet e ndërtuara në shkëmbinjtë e bregdetit shkëmbor të Shqipërisë. T. Observer

Historitë konspirative të Ballkanit

Gjithkush në Ballkan ka qejf një histori të mirë konspirative, veçanërisht nëse në të përfshihet ndonjë gazsjellës apo bazë ushtarake. Sipas disa njerëzve që nuk kanë qejf lidhjet mes Serbisë dhe Rusisë, rusët po planifikojnë të ndërtojnë një bazë ushtarake në Serbi.

Kjo do të jetë baza e parë europiane e Kremlinit që prej daljes nga Traktati i Varshavës dhe mund të shihet si një përgjigje ndaj zgjerimit të pushtetit të NATO-s në rajon. Çdo vend përreth Serbisë është ose në aleancë, ose do të jetë në të. Historia e bazës ruse nisi në tetor, kur Dimitri Medvedev vizitonte Beogradin. Në atë kohë u njoftua gjithashtu se një qendër e re për emergjencën do të ngrihej në qytetin serb të Nishit. Partneri rus do të ishte Ministria e Emergjencave, një ministri gjysmë-ushtarake, aktivitetet e së cilës nuk kanë lidhje vetëm me menaxhimin e pasojave të fatkeqësive natyrore, por edhe shërbimeve të sigurisë. Kjo ministri ka luajtur një rol të madh në Serbi, për shembull në heqjen e minave. Por, spekulimet arritën deri aty, sa të mendohej se facilitetet në Nish mund të përdoreshin për spiunazh apo edhe për qëllime të ushtrisë.

Ajo që e ka nxitur më shumë teorinë e komplotit, është së Nishi është pranë pikës ku do të kalojë një gazsjellës i diskutueshëm në territorin serb, ‘South Stream’. Gazsjellësi është një projekt i përbashkët mes gjigantit rus të gazit, ‘Gazprom’ dhe kompanisë italiane, ‘Eni’. Rruga përshkon detin e Zi, duke i mundësuar Rusisë të anashkalojë Ukrainën, që njihet si një vend transit shqetësues dhe të dërgojë gazin direkt në Ballkan, Europën Qendrore dhe Itali. Shefi i planifikimit të aktiviteteve të emergjencës në Ministrinë e Brendshme në Serbi, Predrag Maric, përgënjeshtron çdo njoftim se Rusia do të hapë një bazë ushtarake në Serbi. Nishi nuk do të jetë një bazë ushtarake, thotë ai. Duke deklaruar se serbët dhe rusët kanë ftuar përfaqësues nga 11 vende në një konferencë në Beograd këtë muaj për të diskutuar lidhur me logjistikën dhe kapacitetet e kësaj baze në Nish. Ka teori që qarkullojnë në bloge dhe gazeta se, Rusia ka për qëllim të mos jetë një e jashtme në gjeopolitikë.

Shumë besojnë se ishte nafta dhe jo mizoritë serbe në Kosovë ato që nxitën fushatën e NATO-s ndaj Serbisë në vitin 1999. Pas luftës, amerikanët ndërtuan kampin Bondsteel, një bazë ku janë dislokuar 7000 ushtarakë në Kosovës. Teoritë e konspiracionit thonë se qëllimi i vërtetë ishte të ruhej naftësjellësi AMBO, që do të sjellë naftën ruse dhe të Kaspikut përmes Bullgarisë dhe Maqedonisë e Shqipërisë. Më shumë se 6 vjet më pas, AMBO mbetet një vijë në hartë. Bondsteel nuk ka pistë avionësh dhe në Kosovë kanë mbetur vetëm 1400 trupa amerikane. Kur numri i trupave të NATO-s në Kosovë të reduktohet nga 10.000 në 2.300, kampi Bondsteel mund të mbyllet.

Aeroporti i Nishit dhe kampi Bondsteel dallohen qartësisht në Google Earth. Më e vështirë të gjendet është baza ushtarake që u hap nëntorin e kaluar nga autoritetet serbe dhe u quajt si Bondsteel-i serb. Ajo ndodhet mes Kosovës dhe Bujanovcit, në jug të Serbisë, ku jetojnë shumë shqiptarë. Liderët e tyre janë akuzuar ndaj kësaj nisme. Por, në këtë bazë mund të dislokohen vetëm 1.000 trupa. “Jam i shqetësuar për këtë”, - thotë një zyrtar i lartë i NATO-s. Ai thotë se është në dijeni të pranisë ruse në Nish, por nuk shqetësohet nga pasojat. Ndërkohë, ‘Windjet’, kompania italiane me kosto të ulët, sapo ka nisur fluturimet në aeroportin e ‘Konstandinit të Madh’.

“The Economist”

Kush ka informacione rreth bazës amerikane Bondsteel në Ferizaj të Kosovës ? (S.I)

http://www.globalsecurity.org/military/facility/camp-bondsteel.htm