Historia: sajesë apo shkencë?

Ky është libri në 7 vëllime i Anatoly Fomenko-s, që flet për një mashtrim të madh, falsifikim, manipulim të historisë së lashtë, monedhave, mbishkrimeve, e pjesës më të madha të fakteve historike të lashtësisë. i kryer nga jezuitët, në mesjetë.


Eshtë një libër që duhet ta lexojnë të gjithë shqiptarët, për të kuptuar se çfarë ka ndodhur vërtetë pas rënies së shtetit të Arbrit, pas rënies së Kostandinopjës, para krijimit të gjuhëve (të reja e të vjetra bashkë), lindjen e kombeve dhe identiteteve të reja pas shekullit të XV-të.
Si është sajuar historia e Egjiptit të Lashtë, Greqisë së Lashtë dhe Perandorisë Romake? Ç'kanë qenë ato në të vërtetë? Kush dhe pse ka kryer këtë mashtrim të madh botëror?  Stop Injorancës


Kush është Anatoly Fomenko?

Fomenko u lind më 1945. Ai është anëtar i Akademisë Ruse të Shkencave, Akademia Ruse e Shkencave Natyrore dhe i Akademisë Ndërkombëtare së Arsimit të Lartë për Shkencat, si dhe Doktor i fizikës dhe matematikës, profesor, dhe kryetar i Katedrës së Matematikës dhe Mekanikës në Universitetin Shtetëror të Moskës.
http://en.wikipedia.org/wiki/Anatoly_Timofeevich_Fomenko#Historical_revisionism
 http://en.wikipedia.org/wiki/New_Chronology_%28Fomenko%29
Librat në anglisht mund ti lexoni edhe në internet: http://books.google.com/books?id=YcjFAV4WZ9MC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false

Çështja mbi kronologjinë  http://www.amazon.com/gp/blog/post/PLNK2RMD60LT1UD5E

"Historia është një grusht me gënjeshtra rreth ngjarjesh që kurrë nuk kanë ndodhur të treguara nga njerëz që nuk kanë qenë kurrë atje." – Xhorxh Santajana, filozof amerikan (1863 – 1952).

Enciklopedia Britanike e njeh Jozef Julius Skaligerin (1540-1609) si themeluesin e kronologjisë konsensuale që ne njohim sot. Skaliger e mbante veten një matematicien i madh dhe mburresh se kishte zgjidhur problemin klasik "të lashtë" të "Katrorit të Rrethit", i cili u provua më pas se ishte i pazgjidhshëm.

Veprat e tij kryesore Opus Novum de emendatione temporum (1583) dhe Thesaurum temporum (1606) paraqesin një varg të gjatë datash të vendosura pa kurrfarë prove, që konsistojnë në një sekunecë datash që përsëriten pas intervalesh të barabarta duke u bazuar në numrat kryesorë kabalistikë 333 dhe 360. Në atë kohë numerologjia konsiderohej si shkenca kryesore dhe J.J. Skaliger ishte kabalisti më në zë në kohën e tij.

Filozofi anglez Ulliam Okhaim (që thuhet se ka jetuar më 1225 – 1279) thoshte se: "entitetet nuk duhen shumëzuar përtej domosdoshmërisë." Brisku i Ojhamit i zbatuar në histori na jep një ide mbi njerëzimin sipas të cilit qytetërimi ka marrë jetë jo më herët se shekujt 8 dhe 10 të erës tonë, në qoftë se ne qytetërimin e kuptojmë si një sistem hierarkik që përbëhet nga shteti, ushtria, ideologjia, feja, komunikimi dhe shkrimi.

Si J. J. Skaliger, ashtu dhe pasuesit e tij, klerikët dhe humanistët, nuk i kushtuan shumë vëmendje ligjit të Okhamit kur thurrën historinë e Antikitetit Grek dhe Romak. Klientët e tyre ishin lidera të rinj të cilët kërkonin legjimitet në të shkuarën e tyre për t'u bërë Papë, Kardinalë apo për të themeluar dinasti mbretërore si ajo Mediçi. Ata paguan mirë njerëz për të sajuar një të kaluar të lavdishme por të paqenë.

Një punë kërkimore e gjithanshme na tregon se nuk ekzistojnë të dhëna të besueshme rreth ngjarjeve përpara shekullit të 8-të, dhe se ka shumë pak informacion që na vjen nga shekulli i 8-të deri te ai i 10-të. Në fakt, shumë nga ngjarjet e "Lashtësisë" kanë ndodhur në periudhën prej shekullit të XI deri në shekullin e XVI-të, të cilat janë pasqyruar në letër gjatë periudhës 1400 – 1600 të erës tonë, pasi janë ripërpunuar dhe projektuar në një të shkuar të largët imagjinare nën etiketat Greqia e Lashtë, Roma, Egjipti dhe Persia.

Ne kemi marrë në shqyrtim në detaje Almagestin e Ptolemeut "të lashtë", që konsiderohet si një gur themeli në historinë klasike dhe që mendohet se është shkruar në vitin 150 të erës tonë. Ne pohojmë në mënyrë përfundimtare se: Almagesti është hartuar në shekujt 16-të – 17-të duke u mbështetur në të dhënat astronomike të shekujve 9 – 16-të, prandaj dhe Mbreti i astronomëve dhe të 13 volumet e Almagestit janë fallsifikime të mesjetës së vonë.

Ne kemi zbërthyer kodet e 34 horoskopëve "të lashtë" egjiptianë që janë pikturuar në varret e Luginës së Mbretërve apo që janë gdhendur në Dendera dhe Esna. Egjiptologjia i daton këto horoskope ose në kohëra që s'mbahen mend ose thotë se për to nuk mund të përcaktohet një datë.
Kjo është krejtësisht e pavërtetë! Këto horoskopë përmbajnë të dhëna të mjaftueshme astronomike për të llogaritur datën e përpilimit të tyre, dhe të gjitha datat e zbuluara rezultojnë se nuk janë më të hershme se shekulli i 11-të.

Ne kemi bërë kontrolle duke kryqëzuar metoda arkeologjike, dendro-kronologjike, paleografike dhe atë të karbonit mbi datimin e burimeve dhe artifakteve të lashta. Ne kemi zbuluar se të GJITHA këto s'janë të pavaruara, të sakta, ato janë statistikisht të pambështetura, kontradiktore e për rrjedhim përfundojnë në një rreth vicioz pasi bazohen ose kalibrohen mbi bazën e një kronologjie konsensuale të njejtë.

Sado e pabesueshme që të duket, nuk ekziston asnjë element i vetëm evidence të qëndrueshme me shkrim që mund të datohet në mënyrë të besueshme dhe të pavaruar para shekullit të XI. Edhe monedhat e pafallsifikuara, monedhat 'e lashta' greke dhe romake, janë mesjetare, sasia e tyre e madhe i përket periudhës të së drejtës së njohur të feudalëve vendas për të emetuar monedha. Historia klasike bazohet shumë në kopjet e bëra në shekujt 15 – 17-të mbi origjinale "që fatkeqësisht kanë humbur".

Zgjatja artificiale e etapës kohore me mijra vjet i bën vlerësimet mbi rritjen e popullsisë dhe parashikimet për ndryshimin e klimës të pabesueshme. Teoria jonë thjesht e kthen Kronologjinë e Historisë Botërore në mbretërinë e matematikës së aplikuar nga e cila ajo u sekuestrua nga klerikët në shekujt 16-17-të. Ne kemi zhvilluar një numër metodash të vlefshme e të verifikueshme të kërkimit shkencor të bazuar në statistikën, astronominë dhe logjikën.

Për shembull, ripërllogaritja e bërë me ndihmën e kompjuterit mbi eklipset dhe krahasimi me përshkrimet e hollësishme të bëra gjoja në "Lashtësi" tregon se ato ose kanë ndodhur në Mesjetë ose nuk kanë ndodhur fare. Një zbatim i thjeshtë i astronomisë të kompjuterizuar në përllogaritjen e rregullave të krishtlindjeve të përcaktuara në Librin e Krishtlindjeve të paraqitur nga Koncili i Nikeas gjoja në vitin 325 të erës tonë tregon se eklipsi nuk mund të ketë ndodhur para vitit 784 të erës tonë.

Lidhur me sa u tha më lart mund të shtrohen mjaft pyetje: kur dhe ku lindi Jezu Krishti, kur u kryqëzua ai?


Analiza kronologjike e Dhjatës së Vjetër tregon përfundimisht se ajo eshtë shkruar në shekujt 14-16-të pas Dhjatës së Re, duke u dhënë ngjarjeve mesjetare një pamje biblike. Kronologjia e Re nuk është një përpjekje e vrazhdë për "të mohuar historinë", ajo nuk fshin emra personash, ngjarje, artifakte, Piramidat, murin e Madh, etj. … por u përcakton atyre një vend më të mundshëm në kohë dhe hapësirë.

Përktheu Çlirim Xhunga
http://www.facebook.com/NdalPaditurise2
Paraqitje e librit dhe gjithçka ai trajton, në video: http://video.google.com/videoplay?docid=7300345524047693918#

"Mokenët - Pellazgët" testamenti që emancipon shkencën historike

Një nga figurat më të medha si strateg dhe burrë shteti, të Francës por edhe të historisë europiane, Napoleon Bonaparti ka thënë "E vërteta historike sigurisht nuk do të jetë ajo që ka ndodhur në vend, por vetëm ajo që do të tregohet".

Në foto Dardanët

Simbas përcaktimit të Ëikipedias (Enciklopedisë elektronike) Historia, përbën shkencën që merret me atë që është e shkruar dhe historiani duhet të punojë me arkivat.

Në rast se historia e shkruar ndër kohë, nuk është ajo që ka ndodhur në të vërtetë, a mund ta quajme atë "shkencë" dhe mund t'i atribojmë asaj rolin e "mësuesit" për të tashmen dhe të ardhmen ? Sa qëndron ky pohim i Napoleon Bonapartit dhe a mund të zbulojme "të vërtetën historike" për periudha shumë të largëta nga koha që po jetojmë?

Njeriu (shkruesi), që është dëshimtar i një ngjarjeje, do ta pasqyrojë atë, në varesi të njohurive që ka për të, të bindjeve politike, të "diktatit" për ta pasquruar në atë menyrë apo nevojave të çastit, të formimit të tij kulturor dhe shume arësyjeve të tjera. Ky është një fakt që sot pranohet nga të gjithë. Ja përse strategu francez kishte të drejtë për shkruesit dhe komentuesit e ngjarjeve, veprat e të cilëve sot mbushin Arkivat.

Një shembull i diteve tona të shkrimit "të ndikuar" të Historisë, është pasqyrimi i luftës së popullit shqiptar kundër okupatorit italian gjatë viteve 1939-41. Nga historija jonë është emërtuar si një luftë e pergjakshme antifashiste (fakt i dëshmuar katërcipërisht), ndërkohë nga ana e historianeve grekë është emërtuar si një bashkëpunim me fashizmin italian.
Për rrjedhoje sot kemi "peshqesh" Ligjin e Luftës. Por, ne Ëikipedia tek kapitulli mbi Historië lexojme kete perkufizim: "Historia e vërtetë nuk i përket asnjë kohe dhe asnjë vendi" që përcakton saktë se "ajo mund të rishikohet në çdo kohë dhe nga studiues të çdo vendi".
Pra nevojën e përhershme të historianëve për të shfrytëzuar jo "vetëm arkivat" (metod tashmë e vjetëruar) por edhe shumë shkenca dhe metoda të tjera që "të ndajnë shapin nga sheqeri" në pasqyrimin e ngjarjeve në dokumentet e shkruara, dhe domosdoshmërine e debatit për të garantuar asnjanësinë dhe vërtetesinë e studimeve të tyre. Pikërisht këtë detyrë ka marrë përsipër historiani Arif Mati në veprën e dytë madhore "Mikenët = Pellazgët" që ka dalë në tregun e botimeve shqiptare.

E gjithë vepra ndërtohet pikërisht mbi bazën e debatit me atë që na ka ardhur e shkruar mbi lashtësine ballkanike dhe më gjërë, ku vënd qëndror zë gjuha dhe populli shqiptar që jeton brënda dhe jashtë kufijve shtetëror.

Problemet e debatit të trajtuara në liber, për historinë e lashtë të rajonit ballkano-egjeas, janë të shumta. Në mënyrë figurative mund t'i krahasojmë me efektin domino d.m.th. Për shkak të një përcaktimi të hamëndsuar të kohës së zhvillimit të Luftës së Trojës, (Herodotit e vendos më 1250 p.k. dhe Eratoteni më1193-1083p.k.) "ka patur një vijëmesi gabimesh, çoroditjesh dhe pistash të gabuara . Sepse e gjithë bota është bazuar në ekzistencën reale të kësaj lufte?
Kësisoj historia e Greqisë, në mënyrë artificiale, është ngjitur sa më lart që ka qenë e mundur" (f.553A.M.)

Si dokument i parë historik njihet pikerisht shkrimi i poemave të Homerit "Zëmrimi i Akilit" i mbiquajtur në shk.VIII p.k."Iliada" dhe më vonë, "Udhëtimi i Uliksit" apo "Odisea". Logografet, poetët epike, rapsodet, për të kënaqur dëgjuesit e tyre bashkohor në vendin që më vonë u quajt Greqi, risajuan legjendat e lashtësisë duke futur perëndi dhe ngjarje, kështu "do të shpikin të kaluaren e tyre lokale. Pak nga pak, historija e lashtë filloj pak a shumë të shtrëmbërohej nën ndikimin e paragjykimeve politike" (f.554 A.M.)

Vetë thënia e Tuqididit (historiani i shk.V p.k..) "kush nuk interesohet për politikën nuk konsiderohet si një njeri paqësor, por një qenje e padobishme?" dëshmon ndikimin e politikës mbi te, në trajtimin e ngjarjeve historike. (f.10 Albumi "Monumentet e mëdha. Greqija" 1974 A. D'Agostino, G.Seferis)

Dukurija "e riformimit" të lashtësisë për qëllime politike, u pasqyrua edhe në ndërfutjen e figurave të perëndive të mëvonshme tek skulpturat e perëndive të lashta, në objektet e kultit dhe ndërtimet e shk;VIII p.k. e më vonë (Greqi dhe kolonitë e saj).

Në studimin e tij, historiani Arif Mati zbulon fakte të pohuara nga autorët antikë, por të papërmëndura nga historiografija e sotme, si p.sh. se Homeri nuk i përmend dhe as i njeh Helenët, Jonianët dhe Dorianët (të konsideruar paraardhësit e grekëve) . Për rrjedhojë lufta e përshkruar prej tij nuk mund të qe luftë greko-trojane, por lufte midis fiseve "të një gjinie" pellazge, me të njejtën gjuhë dhe zakone.

Hekate i Miletit, Herodoti, Helanikos i Mitilenit apo Tuqiditi kanë pohuar se banorët e parë të asaj që më vonë u quajt Greqi, përpara mbritjes së grekeve, ishin Pellazgët. Pra nuk bëhet fjalë për popullsi helene apo greke autoktone por - të ardhur. E gjithe Greqija quhej Pellazgji.

Në libër shtrohet pyetja se: Nga erdhen ata që më vonë u emërtuan helenë (grek-nga romaket)?

Sipas Herodotit dhe autoreve të tjerë antik, por edhe sipas "një teksti biblik (I Makabe 12/19-23), prijësit dorianë ishin me zanafillë egjiptiane. Ata janë zanafilla e Helenëve të vërtetë" (f.557 A.M.) Në Bibël është saktësuar përkatesija e mbretërve dorianë (Spartanë) ndaj etnise së Hebrejve (f.570 po aty) Vetë prijësit Dorianë ,shprehehin për veten e tyre, se ishin me zanafillë semito-egjyptjane.

Këta prijës të huaj, ishin një pakicë që sunduan shumicën e popullsisë pellazge vëndese. Mbreti Agis IV (nga sunduesit e parë të huaj të Spartës) pohonte se në Spartë kishte tre Perekë (popull i trungut ilir) për një Spartan !

Në liber dëshmohet se, kolonite e para në Ballkan dhe pellgun e Mesdheut, qenë ato fenikase, një popull i shquar në lashtësi për detari dhe tregëti.

Për hir të mbulimit të këtyre fakteve historike, "u varrosën" pararendësit e qytetrimit europian, Pellazgët, popullsia më e madhe në numër mbas indjanëve, sipas Herodotit.

Në këtë vepër që meriton të quhet "Enciklopedija e popullsive të lashta Ballkano-Egjease e me gjerë", krahas popullsisë së mirfillët pellazge si Thrako-Ilirët, Frigjanet, Etruskët, Filistinët, etj., autori trajton edhe popuj të të njejtit trung si Iberët, Hititet, Keltët, Galët, Gjermanët .

Nuk kanë mbetur jashtë objektit të studimit edhe popuj jo pellazgë, por historija e të cilëve u lidh ngusht me ta nëpërmjet pushtimeve, lidhjve apo ndikimeve të ndryshme si p.sh. Fenikasit etj.

Në dallim nga vepra e parë e historianit Arif Matit "Shqipërija, Odisea e një populli parahelen", në veprën e dytë, në qendër të studimit është historija e popujve të të gjithë hapësirës Egjeo-Ballkanase. Megjithatë, popullsia shqiptare dhe gjuha e saj, përbëjnë boshtin e referimit në shtjellimin e shumë " sekreteve " të lashtësise. Arsyeja është, se shqiptarët janë pasardhësit direkt dhe trashëgimtarë të gjuhës së Pellazgëve, banorëve të parë të këtyre trevave, që historiografija e sotme njëzëri i ka quajtur "të zhdukur".

Shqiptarët, që përdorin gjuhën shqipe, në thelb të pandryshuar të stërgjyshërve të tyre, jetojnë që prej kohërave "që s'mbahen mend" në trevat e të pareve .

Gjuha shqipe, kjo pasuri botërore, "arrin të shpjegojë një numër të madh fjalësh etruske, greke, latine, baske, armene, kelte, rumune etj." (f.559 A.M.)

Po falë gjuhës shqipe shpjegohen emrat e mitollogjisë, emërtimet gjeografike të lashtësise dhe në ditët tona etj.

Mosnjohja dhe mos studimi i historisë dhe gjuhës së shqiptarëve, është arsyeja kryesore e problemeve të pazgjidhura dhe ngecjeve të shkencës së historisë së lashtë dhe gjuhësisë europiane dhe asaj botërore.

"E gjithe Europa, për dy qytetrimet e saj më të shquara, i detyrohet popujve të trungut pellazg: qytetrimi grek nëpërmjet Pellazgëve dhe qytetrimi romak nëpërmjet Etruskëve, një popull tjetër që ka dalë nga i njëjti trung etnik.
 Historini çifut (Flavius Jozefi, bashkëkohës i epokës së Jezus Krishtit),në librin e tij "Kunder Apionit" duke folur për kulturën helene, thoshte: gjithshka te grekët është e vonë dhe mbi te gjitha shkrimi ." (f.562, f.575 A.M.)
Trevat shqiptare ku banonin thrako-ilirët që historiografija e sotme i quan popullsi të prapambetura në krahasim me "qytetrimin greko-romak", me anën e mbetjeve arkeologjike, paleolitike, neolitike, parahistorike dhe antike, zbulojnë një nivel të lartë zhvillimi të krahasuesheme me atë të epokës së mbiquajtur mikene. Dëshmi të shumta të këtij zhvillimi i gjejmë të pasqyruara në librin "Mikenët = Pellazgët".

Historiani i lashtësisë, Herodoti (shk.e V p.k.) shkruante: "Helenët mësuan nga pellazgët artin e punimit të bronxit, ndërtimin e qyteteve dhe fortifikimit " (f.340 DH P)

Krahas sjelljes së fakteve të panjohura mbi historinë e lashtë ballkanike dhe popullsive pellazgo-thrako-ilire dhe rolit të tyre dhe të shumë popullsive të tjera të lashtësisë, libri i historianit Arif Mati ka vlerë edhe për gjuhën e kuptueshme për lexuesin, me të cilën është shkruar. Me gjithë trajtimin e një materiali të madh historik, shpesh në disa variante (legjenda dhe autorë të ndryshëm për të njejtin problem), thjeshtesija bindëse e shprehjes, përsëritjet e pohimeve të provuara më parë, qendrimi jo kurrizulur përpara " shkencës botërore", të udhëheqin për të kuptuar " të vertetën historike".

Duke treguar mangësite kronollogjike (vijushmërisë kohre) në historinë parahelene (janë fshirë shekuj të tërë), si dhe rrugën e gabuar të ndjekur nga ana e historianëve në pasqyrimin e ngjarjeve (nuk është parë lidhja midis popujve dhe nuk është marr parasysh gjuha shqipe-gjuha e vetme pellazge në ditët tona), autori na pais, me një "metodë vlerësimi" për çdo libër tjetër historik të lashtësisë të autorëve të ndryshëm.

Prologu, Parathënia, Epilogu dhe Përfundime-t ndihmojnë në nënvizimin e problemeve të shtruara nga autori dhe përfundimeve të aritura, duke lehtësuar për lexuesin "përtypjen" e një studimi mbi periudha të gjata kohore e me mangësi të mëdha të të dhënave. Librin e shoqëron edhe një sqarues të fjalëve "të lashtësisë" si dhe lista e autorëve të shfrytëzuar, që e bëjne këtë vepër, një studim me vlera të mirfillta shkencore.

Një nga mësimet e rëndësishme, që lexuesi përfiton nga libri " Mikenët = Pellazgët " është qëndrimi që duhet të kemi në jetë: si njerëz dhe si profesionist

Koha e gjatë e kaluar në izolim, në periudhen "enveriane", ka mbjelle ndjenjën e inferioritetit dhe pranimit të çdo pohimi të "shkencës historike perëndimore".

A duhet të pranojmë symbyllur çdo pohim të "studiuesve të huaj" qofshin edhe nga shtete të mëdha apo autorëve të lashtësisë, pa debatuar dhe pa dhënë edhe ne argumentet tona? A nuk është vetë shkenca historike botërore që ka pohuar mbi manipulimet dhe qëndrimet e ndikuara të historianëve ? Dihet se që në shekullin 17, ka lindur "Kritika Historike".

Historikisht një nga vleresimet kryesore për shqiptarët, të bëra nga të huajt, ka qenë qëndrimi i tyre i pavarur, besimi dhe kembengulja për të mbrojtur "të vërtetën e tyre ".

Rilindasit, pavarsisht se trevat shqiptare ishin prej pesëqind vjetësh të pushtuara nga okupatorët osman, pavarsisht mjerimit, analfabetizmit dhe prapambetjes që sundonte në vënd, pavarësisht se ishim vëndi më i panjohur në Europe dhe në Botë, në shkrimet, studimet dhe fjalët e tyre, kanë pohuar bindshëm për origjinën pellazge dhe vlerën e gjuhës "më të lashtë" shqipe të popullit tonë.

Ata ishin krenarë për historinë e lavdishme të të parëve dhe të ndërgjegjshëm për rolin e rëndësishëm që kishte luajtur populli shqiptar në historinë dhe kulturën ballkanike, atë europiane e më gjërë. Megjithëse të rinjtë e sotëm e njohin periudhen "socialiste"vetëm nga tregimet, atyre vazhdohet t'iu ngulitet në ndërgjegje dhe karakter, qëndrimi "inferior" ndaj gjithshkaje që na vjen nga "të huajt"e sidomos kur janë përfshire edhe interesat politike të tyre.

Në tekstet tona historike Zeusi dodonas dhe pellazg, Athinaja, Artemisi dhe shumë perëndi pellazge, jepen si greke "të cilëve Ilirët ju veshën atribute vëndese", se "gjuha shqipe nuk ka lidhje me asnjë gjuhë tjetër" dhe ku nuk guxohet as të përmëndet origjina e saj pellazge dhe roli i saj në shkencën e gjuhësisë.

Në librat e historisë të shkollave tona nuk do të gjejmë jo vetëm "të vertetat historike" mbi ngjarjet, të pohuara nga studiues shqiptarë e të huaj, po as ato që kanë pohuar edhe historianët e lashtë, se Ballkani popullohej nga popullsi autoktone pellazge të përbëra nga fise të shumta dhe se grekët, që mbërritën shumë më vonë , përftuan nga kjo popullsi në fe, kulturë, gjuhë, ndertim etj. dhe formuan atë që sot quhet Greqi.

Kush është shkaku i kësaj dukurie të pazakontë për çdo shtet europian ?
Nuk është vështirë të vërehet, se shkaku i vetëm që në tekstet tona historike mohoen "të vërtetat historike", është diktati politik, që në periudhën demokratike më shumë se kurrë, ushtron trysninë e tij mbi formimin e brezit të ri. Ky diktat, ndihet jo vetëm në tekstet e historisë së shkollave, por edhe në ato të Institucioneve studimore historike, arkeologjike dhe gjuhësore dhe Akademisë sonë. Në materialin që i kushtohet Historisë, si nje shkencë studimore, në Enciklopedinë Ëikipedia gjejmë një përcaktim të tillë:

" Përfundimet e studimeve historiografike janë në zanafille të ndryshimeve metodike".

Le të shpresojmë se libri "Mikenët = Pellazgët" i historianit Arif Mati, në vazhdën e botimeve të mëparshme të tij dhe autorëve të tjerë shqiptarë si: Dh. Pilika, N. Vlora-Falaski, Xh. Katapano, Z. Majani, N. Stillo, A. Kola, E. Kocaqi, P.Zhei, S.Rizaj etj dhe të shumë studiuesve të huaj, do të ndikojnë në ndryshimin e metodologjisë së studimeve historike dhe gjuhesore të "shkencës zyrtare" shqiptare dhe të shkëputjes nga "inferioriteti" dhe "nënshtrimi" ndaj "asaj të pranuar nga të gjithë" dhe diktatit të interesave politike të ditës.

A.M. - Arif Mati " Mikenet = Pellazget" Dh.P.- Dhimiter Pilika "Pellazget, Origjina e jone e mohuar"

Fatbardha Demi, G. Ndryshe

"Plepistë dhe xhepistë"

Dje filloi viti i ri akademik në Shqipëri. Nuk mund t'i mungonin kësaj dite urimet euforike e butaforike të atyre që drejtojnë vendin ku radhiten si përherë shifra stahanoviste. "Mbi 70 për qind e maturantëve, do të vazhdojnë universitetin, - tha midis të tjerash kryetari i qeverisë së vendit.

Universitetet?
Cilat universitete?
Cili është niveli i mësimdhënies në këto "universitete"?
Çfarë bëhet me studentët e tyre pas diplomimit!?


Sa për qind e tyre janë punësuar apo do të punësohen!?

Asnjë fjalë... Asnjë shifër... Asnjë pipëtimë nga kryeministri llafeshumë. Pse?

Sepse të gjithë shqiptarët që kanë paguar e paguajnë qimet e kokës për shkollimin e bijve e të bijave të tyre e dinë se universitetet e Shqipërisë janë fabrika papunësie.
Sepse, si prindërit edhe studentët e dinë fare mirë se diplomat e universiteteve shqiptare janë "pasaporta për asgjëkund".

Pse!? Sepse niveli i universiteteve, më të cilat vetëshërbehet e vetëlëvdohet kryeqeveritari janë si: "Universiteti i Domosdovës", - siç i quante Noli universitetet që nuk ekzistonin fare në atë kohë.
Sipas studimeve akademike botërore, niveli i Universitetit Politeknik të Tiranës, që vlerësohet si me i avancuari në Shqipëri, është me i ulëti në Botë.

 (shih renditjen e universiteteve të botës në BBC News)Kjo sëmundje që do të na infektojë krejt të ardhmen, e universiteteve që nuk janë universitete, ka nisur herët që kur vetë kryeministri i sotëm inkurajonte "kurset e Plepave".

Është fjala për "kurset kundër analfabetizmit" që pat hapur ish-qeveria e z. Berisha për drejtësinë shqiptare në fillimet e sundimit të tij, ndërsa flakeshin nga puna juristë, ekspertë të mirëfilltë, specialistë me emër. Vendin e tyre e zinin plepistat. Pasojat e këtyre veprimeve i shohim sot në mungesën e drejtësisë reale në vend. Njësoj, universitetet e sotme, janë një tragjedi për të ardhmen akademike e shumëplanëshe të Shqipërisë.

E ndërkohë, mbi 96 për qind e studentëve të shkëlqyer shqiptarë që studiojnë në universitetet më në zë të SHBA-ve dhe Perëndimit, në përgjithësi nuk janë kthyer mbrapa në Shqipëri... Pse!?
Sepse ua kanë zënë vendet plepistët e Shqipërisë. Nuk kanë asnjë shans për punë e për zbatimin e njohurive të tyre në fushat e veta në vendin e vet... Pra janë një xhevahir i tepërt për qeverisjen e mangët. Harxhet përsëri i paguan Shqipëria dhe e ardhmja e saj.

Nuk ka se si të ndodhë ndryshe me një vend që po përmbytet nga "Universitetet e Plepave dhe të Domosdovës" po aq sa edhe nga shifrat marramendëse të kryeministrit që fluturon me presh kur vjen puna te shifrat.


E-mail nga adresa verarta@aol.com, G. Shekulli

Sot, 10 vjet pa Aristidh Kolën...

Pak kohë para se të vdiste Aristidh Kola u tha miqve: “Ju lutem, mos ushqeni asnjë iluzion; mua më vranë dhe kështu si me mua, kanë vepruar edhe me dy kryetarët e tjerë të shoqatës “Marko Boçari”, të cilët vdiqën po nga “leuçemia”. Unë këto fjalë ua kam thënë të gjithë miqve të mi”.

Aristidh Kola (Kolia) Historian, publicist, dhe jurist. Ishte kryetar i Lidhjes së Arvanitëve.

Ai lindi në Kaskaveli të Thivës ne Greqinë Qendrore, zonë e cila banohet tërësisht nga shqiptarët, që në Greqi thirren arvanitas. Aristidhi, si edhe mijëra e mijëra bashkëkombas të tij, u edukuan me frymën e dashurisë për traditat shqiptare, që trashëgoi kjo pjesë e popullatës shumëkombëshe e Greqisë së sotme, prej afërsisht 10 milionë banorë, ku 1/3 e saj përbëhet nga popullata shqiptare, si dhe pjesa tjetër nga kombe dhe kombësi të ndryshme.

Aristidh Kola studioi për jurisprudencë në Athinë dhe pas mbarimit të universitetit, për shumë kohë iu përkushtua traditave kombëtare të shqiptarëve në Greqi. Ai përfundoi librin e tij të famshëm, “Arvanitasit dhe origjina e grekëve”, që bëri një jehonë të jashtëzakonshme në të gjithë Greqinë, si dhe në diasporën e saj jashtë vendit; njohu 9 botime brenda dhjetë vjetëve.
Kola botoi revistën tashmë të njohur, “Besa”, si dhe revistën tjetër periodike, “Arvanon”.
Këto revista bënin edukimin e shqiptarëve të Greqisë me traditat e shkëlqyera të tyre historike. Këto flisnin, gjithashtu, për autoktoninë e shqiptarëve të Greqisë, si dhe kultivonin kulturën, traditat, zakonet shqiptare në këtë vend. Dihet, se në Greqi ka influenca të tjera të kombeve dhe kombësive, siç janë sllavo-bullgarët, që shtrihen në veri të Greqisë, turqit, që shtrihen në veri-lindje të këtij shteti, romano-vllehët, evgjitët, që nuk janë pak në këtë shtet, por i kalojnë tre milionë banorë, si dhe popullata katolike, izraelite dhe egjyptiane. Pra, për të mbrojtur këto doke dhe zakone, në këtë konglomerat popujsh të ndryshëm të Greqisë, këto revista kanë bërë një punë jashtëzakonisht të mirë për të ruajtur ndjenjat kombëtare të arvanitasve.

Kontributi i tij kombëtar
Aristidh Kola botoi thirrjen e shqiptarëve të Greqisë, që u bë në fund të shekullit XIX, gjë që hodhi dritë mbi lidhjet e shumta të shqiptarëve të Ballkanit, të cilët kërkonin një shtet të bashkuar, që fillonte nga Veriu i Shqipërisë së asaj kohe, në Nish të Serbisë e deri në Selanik të Greqisë.
Ky shtet do të kishte një popullatë shqiptare me pakica greke dhe sllave, në shumën jo më pak se 13 milionë banorë.
Në vargun e shumë librave të Aristidhit, është edhe libri “Greqia në çarkun e Jugosllavisë së Millosheviçit”, i cili u botua edhe në gjuhën shqipe. Aty Kola përshkruan në mënyrë reale marrëdhëniet greko-sërbe dhe njëkohësisht, denoncon kombinacionet e tyre karshi kombit shqiptar dhe influencat negative mesjetare të ortodoksizmit greko-serb në Ballkan. Aristidhi bashkëpunoi me të gjitha rrethet e diasporës shqiptare në Botë. Ai mbante lidhje dhe bashkëpunoi me shqiptarët e Amerikës, me mikun e tij të ngushtë, Antonio Belushi, në Kozenca të Italisë, me intelektualët e Kosovës, të Maqedonisë, të Turqisë dhe atyre të Shqipërisë. Ai ishte lidhur edhe me arbëreshët e Korsikës, nga të cilët kishte dalë edhe i madhi Napoleon Bonoparti. Kola, në mënyrë heroike mbrojti në dhjetëra emisione televizive, si dhe në mjetet e informimit grek, luftën e UÇK-së, e ju kundërvu propagandës së neveritshme e të ndyrë të qarqeve ultranacionaliste greko-serbe, kundër shqiptarëve në Kosovë, gjatë masakrave të barbarëve serbë në Kosovë dhe përkrahu bombardimet e NATO-s në të ashtuquajturën Jugosllavi.
Kola, si kryetar i shoqatës së arvanitasve të Greqisë “Marko Boçari”, do të akuzohej nga forcat ultrashoviniste ortodokse greke, vazhdimisht për të vërtetën e ngjarjeve të Kosovës, si dhe për të vërtetën e shqiptarëve në Greqi, që ai i përfaqësonte nëpërmjet shoqatës së tij, njohur edhe nga ligjet e shtetit grek. Atë e hodhën në gjyq përfaqësues të organizatave ultranacionale greke, të cilat e kërcënuan edhe me vdekje. Nuk është rastësi që në të gjithë Athinën, në pranverën e vitit 1999, në ngjarjet e Kosovës, ishin shkruar me dhjetëra parulla ku kërkohej varja në litar e Kolës, pra, vdekja e tij.

Iku i madh i të gjithë shqiptarëve
I qeshur dhe i dashur, Aristidhi  ishte mik i të gjithë shqiptarëve në Greqi, që shkuan atje gjatë këtyre viteve të fundit dhe sidomos, i intelektualëve shqiptarë, të cilët ai i ndihmoi jashtëzakonisht shumë. Dera e shoqatës së shqiptarëve të Greqisë “Marko Boçari”, ka qenë gjithnjë e hapur. Kjo shoqatë, që drejtohej nga Kola, organizoi në të gjithë Greqinë tubime, aktivitete politiko-kulturore e të tjera, për Shqipërinë, si dhe për personalitete të rëndësishme shqiptare të Greqisë. Aristidh Kola i përket brezit të kolosëve të kombit tonë. Ai, së bashku me Antonio Belushin, bënë të njohur zyrtarisht në vitin 1988, pranë organizmave ndërkombëtare se në Greqi jetonin mbi 2 milionë shqiptarë, si dhe kishte 600 qendra shqipfolëse.
Kjo u bë publike edhe në shumë mjete të informimit, si dhe te revista “Lidhja e Kozencës”. Aristidh Kola, së fundi ishte duke përgatitur fjalorin arvanitas-grek, që do të mund të bënte diferencimin e gjuhës shqipo-arvanitase me atë zyrtare greke. Aristidhi u sëmur në gusht të vitit 2000 me diagnozën leuçemi në gjak. Jemi të sigurt se kundër tij janë përdorur doza vdekjeprurëse radioaktive ose goditje me mikrovalë, përballë zyrës së tij. Këtë ma kishte thënë më parë, vetë i ndjeri Aristidh, në kohën kur vuante nga e njëjta semundje, mbesa e tij. Ajo kishte dhembje koke dhe të dridhura, gjithmonë kur punonte në zyrën e Aristidhit. Më pas, familjarët e tij janë shprehur se nga kampionët e gjakut të Aristillit, dërguar jashtë Greqisë, niveli i radioaktivitetit në gjakut rezultoi nga 40 deri 50 herë mbi normalen.

Idea e madhe
Kola kishte hedhur idenë: “Greqisë nuk i vjen asgjë e keqe, nëse riktheheshin shqiptarët e përzënë në shekullin e kaluar, nga trojet shqiptare të Çamërisë. Përkundrazi, do të forcohej akoma më shumë miqësia me kombet dhe kombësitë, që e përbëjnë sot Greqinë.

E Vranë
Pak kohe para se te vdiste Aristidh Kola u tha miqve: “Ju lutem, mos ushqeni asnjë iluzion; mua më vranë dhe kështu si me mua, kanë vepruar edhe me dy kryetarët e tjerë të shoqatës “Marko Boçari”, të cilët vdiqën po nga “leuçemia”. Unë këto fjalë ua kam thënë të gjithë miqve të mi”.

Me vdekjen e tij kombi humbi një nga bijt më të medhenj, që gjithë jetën ia kushtoi çështjes shqiptare të Greqisë e më tej. Aristidh Kola u varros më 13 tetor 2000 në varrezat e Athinës, i përcjellë nga qindra e qindra shqiptarë të Greqisë dhe Shqipërisë. Në varrin e të madhit Aristidh Kola u vendosën kurora të shumta nga personalitete të ndryshme arvanitase të mbarë botës, nga presidenti i Shqipërisë, Rexhep Meidani, si dhe kryeministri shqiptar, Ilir Meta.

E vërteta përvëluese e Aristidh Koles
"E vërteta përvëluese e Aristidh Koles" është libër, ese nga Kolec Traboini, që lidhen me të vërtetën e studiuesit arvanitas Aristidh P. Kolia (1944-2000) si dhe të popullsisë arvanitase në Greqi, të cilës racizmi dhe gjenocidi sistematik i qarqeve ultranacionaliste greke (si në të djeshmen historike por edhe në të përditshmen aktuale) përpiqet me të gjitha mjetet ti shuaj indentitetin si popull, si gjuhë, si kulturë e tradita. Aristidh Kolia ishte ai që qoftë si president i arvanitasve të Greqisë, qoftë si shkrimtar, studiues, historian publiçist, zgjoi popullin e vet dhe e vuri në udhën e dinjitetit historik e në këtë pikpamje ai është Prometeu i Arvanitasve. Dhe për këtë ata e vranë, së pari fizikisht e së dyti, përjetojnë dëshirën e eger që sa të jetë e mundur, të vritet moralisht edhe vepra e tij shumëdimensionale. Me studiuesin Kola, autori pati rastin të njihet personalisht gjatë kohës që jetonte në Athinë dhe të krijojë një miqësi të vërtetë, njohje që i sherbeu për të paraqitur një sërë artikujsh në të cilat shfaqet jo vetëm universaliteti i ideve të Aristidh Kolias por edhe të shtjellohet me tej idea se përse këtë personalitet të madh e vranë në mënyrë të sofistikuar siç historikisht kanë vrarë edhe udheheqës të tjerë arvanitas, herë me plumb pas shpine, herë me helm në kafe e në kohrat moderne me radioaktivitet vdekjeprurës. Në 310 faqet e librit përmblidhen edhe ese e shkrime të tjera relevante, që kanë të bëjnë me gjendjen e emigrantëve shqiptarë në Greqi, aspekte historike e aktuale në Shqipëri dhe në Kosovë, mbi artin e letersinë etj. Është botuar në Tiranë 2005.

Kolec Traboini, Boston 24 nentor 2000   Botuar  ne : "Dielli" Vol.91, Nr.4 2000 "Illiria" Nr.1115 , 27 shkurt 2001

 Veprimtaria

• Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve, 1983.
• Gjuha e Perëndive, 1989.
• Deklarata e Bashkimit Arvanitas. Fjalori Korregjues i Fjalëve arvanite
• Fjalori Korregjues i Fjalëve arvanite
• Fjalori Krahasues i Gjuhës Shqipe
• Greqia në Kurthin e Serbëve të Milosheviçit
• Kënga e Mercenarëveprejardhja e grekëve
• Mithi dhe e Vërteta
• Varrimi i Tretë i Marko Boçarit

Artikuj të tjerë nga Aristidh Kola.
Gjuha e Perëndive - Aristidh Kola
http://stopinjorances.blogspot.com/2009/09/gjuha-e-perendive-aristidh-kola.html

Arvanitët dhe vlerat e tyre
http://stopinjorances.blogspot.com/2010/04/arvanitet-dhe-vlerat-e-tyre.html

Deri në shekullin XIX, në Greqi flitej SHQIP
http://stopinjorances.blogspot.com/2010/03/deri-ne-shekullin-xix-ne-greqi-flitej.html#ixzz122hUCqe5

Arvanitasit, themeluesit dhe drejtuesit e Greqisë moderne.
http://stopinjorances.blogspot.com/2010/04/arvanitasit-themeluesit-dhe-drejtuesit.html

Dielli - Zeus
http://stopinjorances.blogspot.com/2010/03/dielli-zeus.html

Bisedë me Aristidh Kolën
http://www.albanians.gr/forumi/index.php?topic=783.0

Blog për Aristidh Kolën :http://aristidhkolia.blogspot.com/2008/05/blog-post.html

Pensionet "vorioepiriote" në rrezik

IKA-s i duhen urgjentisht deri në fund të këtij viti 1 miliard euro borxh. Sigurimet Shoqërore në Greqi njoftojnë pamundësi akute për të paguar pensionet dhe përfitimet e papunësisë, ku futen dhe pensionet speciale për kategori të ndryshme, përfshirë të ashtuquajturat "pensione për vorioepiriotët"

Organizatës më të madhe në Greqi të Sigurimeve Shoqërore, (IKA), i nevojiten në mënyrë urgjente më shumë se 1 miliard euro borxh që të mund të vazhdojë të paguajë pensionet dhe përfitimet e tjera - (ku futen dhe pensionet speciale për kategori të ndryshme, përfshirë të ashtuquajturat "pensione për vorioepiriotët", që paguhen prej vitesh në jug të Shqipërisë).

Shkak i gjendjes së vështirë është mungesa e theksuar e parave në arkat e IKA-s shkaktuar nga papunësia në rritje dhe paaftësia e një numri gjithnjë e më të madh kompanish dhe individësh për të paguar kontributet e tyre mujore.
Sipas gazetës greke Kathimerini, qeveria që është vetë në vështirësi të mëdha, ka shumë pak mundësi të ndihmojë IKA-n, dhe në këto kushte janë kontaktuar dy banka të mëdha tregtare për të parë mundësinë e një kredie. Ministria e Punës gjithsesi ende nuk e ka thënë fjalën e fundit. Pritet një njoftim zyrtar për këtë problem brenda dy javëve të ardhshme.
IKA i ka tashmë borxh së paku 300 milion euro sindikatës së punëtorëve OAED, pasi nuk ka qenë në gjendje muajt e fundit të kryejë si rregullisht pagesën e përfitimeve të papunësisë.
"Shterimi i burimeve financiare të IKA-s është nxitur veçanërisht nga rritja e pandalshme e papunësisë që po arrin nivelet e dhjetë viteve më parë", - thonë të dhënat e lëshuara nga Autoriteti Statistikor Grek (ELSTAT) muajin e kaluar.
Sipas ELSTAT papunësia ka arritur në 11,8 për qind në krahasim me 8.9 për qind të një viti më parë. Kjo është norma më e lartë e papunësisë në Greqi që nga viti 2000, kur papunësia arriti kulmin me 12,3 për qind.

Por, përqindja e grekëve të papunë pritet të arrijë në 15 për qind deri në fund të vitit të ardhshëm dhe, në bazë të llogaritjeve që IKA ka kryer, kjo do të çojë në një rritje 25 për qind të shumës që ajo duhet të shpenzojë për pagimin e përfitimeve të papunësisë.
Qeveria pret sërish dritën e gjelbër nga huadhënësit e vet - Bashkimi Evropian, Banka Qendrore Evropiane dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar - përpara se IKA të aplikojë për një kredi, por për momentin nuk duket të ketë zgjidhje të tjera.
Kohët e fundit IKA u ofroi bizneseve dhe individëve debitorë kushte shumë më të favorshme për shlyerjen e detyrimeve, por as kjo lëvizje nuk pati ndonjë ndikim të rëndësishëm në financat e saj.
Burimet thanë se iniciativa solli rreth 30 milionë euro të ardhura, shumë pak për nevojat aktuale të organizatës.

Kathimerini është gazeta më e madhe në Greqi

Janullatosi duhet të lirojë Pallatin e Kulturës në Përmet

“E vërteta do të na çlirojë” dhe “e vërteta është konkrete”, thotë Hegeli.
Të vërtetën e mbron ligji. Të vërtetën e do atdhetari, sepse patriotizmi në demokraci është bindje ndaj ligjit, është sjellje ndaj të mirave të përbashkëta, është domosdoshmëri për të ecur përpara, është sjellje në shërbim të atdheut.

Profesor Kristo Frashëri, në artikullin e tij me titull “Bollano e Dule t’u kërkojnë falje shqiptarëve”, botuar në “Gazetën Shqiptare” datë 20.09.2010, parashtron e analizon ndodhitë e fundit në vend edhe në rrafshin historik dhe mbron me të drejtë interesat e Shqipërisë. Një javë më vonë, po në “Gazetën Shqiptare”, më 26.09.2010, Kryepeshkopi Janullatos i përgjigjet profesor Kristo Frashërit me artikullin “Rasti “Guma” ku gënjen Kristo Frashëri”. Profesor Kristo Frashërin e ka lartësuar historia, ai është historian i shquar, personalitet i historiografisë, kulturës dhe qytetërimit shqiptar, që i ka kapërcyer kufijtë e Shqipërisë, ai nuk ka nevojë të mbrohet nga askush se gjithkush mëson nga vepra e tij, ai është një enciklopedi me vlera për historinë, kulturën dhe qytetërimin e Shqipërisë.
“Me këmbënguljen e tij (Kryepeshkopit Janullatos – K.B) autoritetet shtetërore shqiptare po zvarritin vendimin që kanë marrë të tre shkallët e gjyqësorit shqiptar për t’ia kthyer bashkësisë qytetare të Përmetit Shtëpinë e Kulturës “Naim Frashëri”, vetëm se, siç duket, Athina kërkon të lërë Përmetin pa një shtëpi kulture shqiptare”, shkruan profesor Kristo Frashëri.

1- Vendimet e pushtetit gjyqësor nuk respektohen nga kishaKonflikti gjyqësor midis Qendrës Kulturore të Bashkisë Përmet dhe Kishës Ortodokse Përmet filloi më 25 shtator 1997 dhe përfundoi më 5 maj 2004. Të tria shkallët e gjyqësorit, Shkalla I me Vendimin Nr. 484 datë 10.07.2001, Apeli me Vendimin Nr. 122 datë 21.03.2002 dhe Gjykata e Lartë me Vendimin Nr. 1640 datë 14.10.2003, vendosën që Pallati i Kulturës “Naim Frashëri”, ngritur nga themelet nga shteti dhe përuruar më 1962, të mos tjetërsohet e të kthehet në kishë po të vazhdojë të ngelet e të lartësohet si tempull i kulturës në zemër të Përmetit. Vendimet e të tri shkallëve të pushtetit gjyqësor, të Shkallës I, të Apelit e Gjykatës së Lartë, u vlerësuan të rregullta, kushtetuese nga Gjykata Kushtetuese me Vendimin Nr. 66 datë 05.05.2004.

Në hapësirën e kësaj kohe, më 24.02.2002 dhe më 19.07.2002, hirësia e Tij, zoti Janullatos, ka ardhur në Përmet. Pas ardhjes së parë ndryshimet në mjediset e brendshme të Pallatit të Kulturës u shtuan edhe pse Gjykata e Shkallës I Gjirokastër e kishte rikthyer Pallatin e Kulturës në pronësi të Qendrës Kulturore Përmet me Vendimin Nr. 484 datë 10.07.2001. Herën e dytë, kryepeshkopi Janullatos, qëndroi dhe foli greqisht në Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri” dhe, këtë institucion të rëndësishëm dhe të vetëm të kulturës në qytetin e Përmetit, e cilësoi me emrin Kisha e Shën Mërisë dhe jo me emrin e vërtetë Pallati i Kulturës “Naim Frashëri”, si cilësohej në vendimet e gjyqësorit dhe si e thërrisnin dhe si e cilësojnë edhe sot qytetarët e Përmetit, edhe pse nga Gjykata e Apelit të Gjirokastrës me Vendimin e formës së prerë Nr. 122 datë 21.03.2002 Pallati i Kulturës iu rikthye në pronësi Qendrës Kulturore të Bashkisë Përmet. Kryepeshkopi Janullatos foli në Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri”, në ndërtesën që nuk ishte kishë për Kishën e Shën Mërisë dhe nuk shkoi në kishat me vlera historike e kulturore siç janë Kisha e Shën Kollit dhe Kisha e Shën Premtes, të dyja monumente të kulturës që ruheshin dhe ruhen me ligj nga shteti. Në Kishën e Shën Kollit, ndërtuar më 1757, pasi u vra dhe iu pre koka nga një bandë e paguar nga reaksioni fetar e shtetëror nga qarqe të caktuara të Greqisë më 24 dhjetor 1917, u varros me nderime nga qytetarët dhe qëndroi aty deri në vitin 1962 trupi pa kokë i priftit kombëtar At Stath Melani, i cili predikoi shqip qysh më 1899 në Mitropolinë e Përmetit dhe për të cilin Fan Noli është shprehur se ky klerik atdhetar është “një hero dhe dëshmor i madh i Shqipërisë”. Kisha e Shën Premtes është e pajisur me piktura murale dhe punime të gdhendura në dru. Është ndërtuar më 20 prill 1776. Afresku i saj është realizuar më 19.09.1808 nga piktori Tërpo Zografi, djali i piktorit Kostandin Zografi nga Korça, ndërsa ikonostasi është punuar nga gdhendësa druri nën drejtimin e Dhimitrit, mjeshtrit shqiptar nga Konica. Në Kishën e Shën Premtes, sipas traditës gojore të qytetit, në vitet 1920 - 1922 u këndua për herë të parë Ungjilli në gjuhën shqipe nga burri i shtetit, atdhetari i madh demokrat, kleriku i lartë, poeti, përkthyesi, publicisti, dijetari, historiani e muzikologu Fan Stilian Noli, i cili erdhi dhe qëndroi në Përmet në shtëpinë e Ndreko Stavro Çelikut, sekretarit të gazetës “Dielli” dhe sekretarit të përgjithshëm të Federatës “Vatra”. Më 17 qershor 1991 Kisha e Shën Premtes u vizitua nga At Artur Liolini, kancelari i Kishës Ortodokse Shqiptare në Amerikë.

Në shkrimin e Tij, “Rasti “Guma”, ku gënjen Kristo Frashëri”, botuar në Gazetën Shqiptare më 26.09.2010, Kryepeshkopi Janullatos as që nuk i përmend vendimet e gjyqësorit të dhëna në emër të Republikës së Shqipërisë në favor të Pallatit të Kulturës “Naim Frashëri”, që me të drejtë dhe si është e vërteta i cilëson dhe kërkon të ekzekutohen prof. Kristo Frashëri, të cilat ia rikthejnë Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri” bashkësisë qytetare të Përmetit. Pallati i Kulturës u mor në mënyrë antiligjore më 15.06.2001 nga Kisha e Përmetit, kur çështja ishte duke u gjykuar me themel dhe pa asnjë gjyq për lirimin dhe dorëzimin e objektit si dhe pa asnjë urdhër ekzekutimi të ndonjë gjykate dhe, u veprua kështu, kur nuk shkonte, nuk shkon dhe as ka për të shkuar as Pallati i Kulturës nga Përmeti dhe as Përmeti nga Shqipëria.
Nga Kryepeshkopi Janullatos thuhet se vendi “nuk është kthyer tek kisha ortodokse”, ndërsa nga Kisha e Përmetit edhe pse vendimet e gjyqësorit kanë fuqi detyruese nuk lirohet Pallati i Kulturës “Naim Frashëri”.
Si ta kuptojmë: Kisha e Përmetit nuk respekton ligjin e shtetit dhe nuk zbaton urdhrin e Kryepeshkopit apo Kryepeshkopi nuk respekton vendimet e shkallëve të gjyqësorit dhe nuk urdhëron Kishën e Përmetit të lirojë Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri”. Një gjë është më se e qartë: Kryepeshkopi Janullatos nuk respekton pushtetin gjyqësor të Shqipërisë.

2. E vërteta mbi ngritjen e Pallatit të Kulturës “Naim Frashëri”
Në shkrimin e botuar në Gazetën Shqiptare më 26.09.2010, Kryepeshkopi Anastas Janullatos ndër të tjera shkruan: “U shkatërrua streha e kishës së vjetër, u përdorën muret e vjetra, u bënë riparime dhe u vendos aty Shtëpia e Kulturës”.
Kjo nuk është e vërtetë, ndaj dhe janë të pavërteta pohimet e Kryepeshkopit Janullatos.

Si është e vërteta?
Pallati i Kulturës “Naim Frashëri” u ndërtua që nga themelet dhe u investua tërësisht nga shteti. Në vitet 1960 - 1964 u hartua dhe u realizua një plan i ri rregullues për qytetin e Përmetit, i cili, ndoshta, vinte pas atij të viteve 1805 – 1808 dhe të 31 korrikut 1946. Në hapësirën e gjelbërt, sot lulishte dhe ku ngrihet Pallati i Kulturës “Naim Frashëri”, në vitet ’60 të shekullit XX, kanë qenë: ndërtesa me dy kate e Bankës së Shtetit, Klubi i Gjuetarëve, disa ndërtesa banimi për ushtarakët, Kisha e Shën Marisë së Pazarit, ndërtesa dykatëshe e Kursit të Partisë së Punës dhe ndër të tjera edhe Kulla e Gjon Fushës. Në kuadrin e planit të ri urbanistik të gjitha ndërtesat u shëmbën dhe u ngrit nga themelet në qendër të lulishtes vetëm Pallati i Kulturës “Naim Frashëri”. Pallati i Kulturës u ngrit në zbatim të Vendimit Nr. 69 datë 11.08.1960 të Komitetit Ekzekutiv të rrethit Përmet dhe, nga e gjithë sipërfaqja e truallit prej 584 m2 mbi të cilën ajo u ngrit, vetëm 4.28 % ose më saktë 25 m2 i takojnë truallit mbi të cilën ngrihej Kisha e Shën Marisë së Pazarit. Punimet filluan më 11 prill 1961. U përurua më 28 nëntor 1962, në Ditën e Flamurit, në kuadrin e 50 vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë.

Kjo e vërtetë, e dalë edhe në gjykimet me themel në të tri shkallët e gjyqësorit, evidentohet si dhe u evidentua: Së pari, nga dokumentacioni origjinal dhe i pakontestueshëm i Arkivit Qendror Teknik të Ndërtimit Tiranë dhe Arkivit të Bashkisë së rrethit Përmet. Këto materiale arkivore, ku ndër të tjera përfshihen planvendosja dhe planimetria e gjithë objektit, projektet e ndërtimit të katit përdhe dhe të katit të dytë të Pallatit të Kulturës, mjetet e domosdoshme financiare të shprehura këto edhe në vlerën e inventarit të ndërtesës së këtij institucioni si mjet themelor i Qendrës Kulturore Përmet, hedhin dritë të plotë se është shteti që e ka investuar dhe që e ka ngritur tërësisht që nga themelet Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri”. Së dyti, nga akt-ekspertiza e datës 07.10.2000 e ekspertëve, arkitektit Jorgo Xuhano dhe topografit Hasan Bushi, të caktuar nga gjykata dhe të pranuar edhe nga Qendra Kulturore, drejtori Kastriot Bezati, si dhe nga Kisha Ortodokse e përfaqësuar nga At Vasil Thomollari. Nga kjo akt-ekspertizë doli qartë edhe një herë ajo që u evidencua nga dokumentacioni arkivor i siguruar në Arkivin Qendror Teknik të Ndërtimit Tiranë dhe në Arkivin e Bashkisë Përmet. Raporti midis objektit dhe vlerës së truallit që zë objekti është 99.3 % për shtetin dhe vetëm 0.7 % për Kishën e Përmetit.Së treti, nga Vendimi Nr. 75 datë 27.02.1995 i Komisionit të KK të Pronave të Bashkisë Përmet, i cili nuk ia njohu e për rrjedhojë nuk ia ktheu Pallatin e Kulturës Kishës, por për sipërfaqen e truallit që ajo zinte më parë i dha të drejtën e kompensimit sipas nenit 16/a – c të Ligjit Nr. 7698 datë 15.04.1993.Së katërti, nga fakti se në traditën përmetare është guri i zi dhe jo guri i bardhë ai me të cilin janë ndërtuar historikisht kishat në trevën e Përmetit dhe, me të tillë gurë të zinj, ishin dikur themelitë dhe gjithë ndërtesa e Kishës “Shën Maria e Pazarit”, e cila, sipas historianit Stilian Adhami, u ngrit në vitet ‘30 të shekullit XX, po ajo , - vazhdon më tej ai, - ngeli vetëm si karabina, nuk pati asnjë vlerë, ndërsa historiani Apostol Kotani thotë se kjo kishë u ndërtua në vitin 1938 dhe ndërtesa ishte e pasuvatuar, kishte vetëm disa ikona si dhe një kambaneri. Themelitë dhe vetë ndërtesa e Pallatit të Kulturës “Naim Frashëri” nuk janë me gurë të zinj por me gurë të bardhë, marrë ky kryesisht në Grykën e Këlcyrës dhe më pak në Derviçan të Gjirokastrës.Së pesti, parë në rrafshin e strukturës ndërtimore e arkitekturore, Pallati i Kulturës së Përmetit është i njëjtë me Pallatin e Kulturës së Tepelenës dhe kjo për vetë faktin se, të dy këto institucione kulturore, janë ndërtuar mbi bazën e të njëjtit projekt të hartuar nga Ministria e Ndërtimit. Së gjashti, si, kur dhe nga kush është ndërtuar Pallati i Kulturës “Naim Frashëri” e dinë qytetarët e Përmetit. “Shtëpia e Kulturës është ndërtuar tërësisht nga shteti”, - thuhet në Kërkesën e datës 25.03.1998 të Këshillit të rrethit të Përmetit drejtuar Prokurorisë së Përgjithshme në Tiranë. ”Të gjithë përmetarët e dinë mirë që ky objekt është ngritur nga themelet gjatë viteve të pas Çlirimit”, i shkruanin midis të tjerash më 02.08.1997 një grup intelektualësh Bashkisë së Përmetit. Ndërsa në Letrën e Hapur që të gjitha forcat politike dhe shoqatat atdhetare e kulturore të rrethit të Përmetit i drejtuan më 22.04.1999 Këshillit të Lartë të Drejtësisë, Ministrit të Drejtësisë, Gjykatës Kushtetuese dhe për njoftim edhe Kryeministrit e Ministrit të Kulturës, ndër të tjera thuhet:
“Kjo godinë është ngritur nga themelitë në vitet ’60 të këtij shekulli dhe si pronare e ligjshme është Qendra Kulturore.... Theksojmë se Shtëpia e Kulturës duhet të mbetet në pronësi të Qendrës Kulturore se e drejta është me të dhe i shërben gjithë popullit të Përmetit”. “Ju sigurojmë se përpjekjet tona do të jenë maksimale për të ruajtur Shtëpinë e Kulturës”, thuhet ndër të tjera në Deklaratën që Këshilli i Bashkisë iu drejtua qytetarëve të Përmetit më 3 korrik 2001. Zbatimin e vendimeve të gjyqësorit për Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri” e kërkojnë edhe 36 akademikë e profesorë nga më të shquarit e Shqipërisë dhe 48 intelektualë nga më të mirët e Përmetit, të cilët iu drejtuan me letra të veçanta Presidentit, Kryeministrit dhe Kryetarit të Kuvendit, të parët më 29.05.2007 dhe të dytët më 08.06.2007. Akademikët e profesorët në letrën e tyre ndër të tjera shkruajnë: “Në Shqipëri askush nuk duhet të dalë mbi ligjin: asnjë njeri, asnjë komunë apo bashki, asnjë institucion qendror i vendit, as edhe Kryeministria apo Presidenca. Institucionet e kultit, që janë të domosdoshme, duhet të respektojnë dhe t’i binden ligjit të Shqipërisë. Hirësia e tij, zoti Janullatos, duhet të lirojë Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri””.
Në letrën e intelektualeve të Përmetit ndër të tjera thuhej: ”Ashtu si në çdo shtet të Europës edhe në Shqipëri të veprojë ligji dhe vetëm ligji … Pallati i Kulturës “Naim Frashëri” është ngritur tërësisht nga shteti në vitin 1962... Këto vitet e fundit ky institucion është uzurpuar e dhunuar padrejtësisht e në mënyrë antiligjore nga kisha …Pallati i Kulturës “Naim Frashëri” të mbetet e të lartësohet si Tempull i Kulturës”.

Së shtati, shumë qartë për ngritjen mbi themele të reja të Pallatit të Kulturës “Naim Frashëri” flasin listë-pagesat e punëtorëve për punimet e kryera në objektin e Pallatit të Kulturës në vitet 1961-1962. Pa i analizuar në rrafshin tërësore këto listë-pagesa, po cilësojmë të dhënat e nxjerra vetëm nga listë-pagesat e muajve prill dhe maj të vitit 1961. Puna, si cilësuam, për ngritjen e Pallatit të Kulturës “Naim Frashëri”, filloi më 11 prill 1961 nga Kantieri i Ndërtimit të Përmetit i Ndërmarrjes së Ndërtimit të Gjirokastrës, nën drejtimin e ing. Harito Kaso dhe teknikut të ndërtimit Argjir Kristulla. Vetëm nga 11.04 deri më 30.04.1961 u kryen 67.80 metra kub gërmime dheu themeli të kategorisë IV, i barabartë ky volum me 101 ml themele për ngritjen e Pallatit të Kulturës. Këto gërmime vazhduan edhe në majin e 1961-it. Vetëm nga 01.05 deri më 15.05.1961 u ndërtuan 106.90 metro kub mur guri themeli, i barabartë ky volum pune me 159 ml themele të bëra me mur guri (103 ml themele perimetrale dhe 55.5 ml themele në brendësi), aq sa janë themelet tërësore të Pallatit të Kulturës. Ku janë “muret e vjetra” që u përdorën për ngritjen e Pallatit të Kulturës? Ku “u bënë riparime dhe u vendos aty Shtëpia e Kulturës”? Më vjen rëndë të përdor fjalën “gënjen”, ndaj duke ndjerë detyrimin për të thënë të vërtetën, si dhe e kam thënë, deklaroj se janë të pavërteta thëniet e Kryepeshkopit Janullatos.

Burim i madh i së vërtetës sot janë edhe njerëzit e ligjit, avokatët që e mbrojtën Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri” me provat e shumta të parashtruara në seancat e panumurta të shkallëve të gjyqësorit: Minushe Çobo, Delo Isufi, Dashamir Kore e Merko Muhametaj. Janë gjyqtarët e të gjitha shkallëve të gjyqësorit, të cilët iu nënshtruan vetëm Kushtetutës dhe ligjeve të Shqipërisë, njerzit e drejtësisë së vërtetë, të cilët morën vendime të mbështetura vetëm në ligj dhe në prova si dhe në zbatimin e drejt si të ligjit material ashtu dhe të ligjit procedural, ndër të cilët cilësojmë: Blerta Çibuku, Izet Salaj, Zamir Poda, Gjergj Sauli, Bashkim Caka, Mirela Kore, Shkelqim Mustafa, Irena Brahimi, Aleksandër Muskaj, Valentina Kondili, Natasha Sheshi, Irma Bala, Alfred Karamuço dhe Kristofor Peçi.

3. Qendra Kulturore e PërmetitKryepeshkopi në artikullin e tij të datës 26.09.2010 ndër të tjera flet edhe për një “vend që është caktuar për t’u vendosur Qendra Kulturore”.
Ku është ky vend?
Nuk mund të identifikohet me apo pa qëllim ndërtesa e muzeut me tërësinë e ndërtesave kulturore që kërkon e ka në juridiksionin e vet Qendra Kulturore e qytetit të Përmetit. Unë kam qenë drejtor i Qendrës Kulturore në hapësirën kohore 1996–2007. U pushova me pa të drejtë nga puna nga kryetari i Bashkisë, Edmond Komino, se mbrojta Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri”, i cili ka kohë që përpiqet dhe po vazhdon të përpiqet të vrasë apo largojë Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri” nga zemra e Përmetit. “Pushohet drejtori i Qendrës Kulturore të Përmetit, studiuesi i kulturës dhe historisë, zoti Kastriot Bezati, vetëm se mbron ligjin, vetëm se bëri që shteti të fitonte në të gjitha shkallët e gjyqësorit, duke ia lënë Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri” qytetit me emër të Përmetit. E kundërta duhej të ndodhte: ata që pushuan drejtorin duhet të pushoheshin apo largoheshin nga puna e shtetit”, thuhet në letrën e 36 akademikëve e profesorëve të shquar të vendit të datës 29.05.2007.
Edhe në këtë rast, të drejtën mua ma dha ligji, ma dhanë të tri shkallët e gjyqësorit: Shkalla I me Vendimin Nr 1443/P – 448 datë 19.12.2007, Apeli me Vendimin Nr. 89 datë 13.03.2008 dhe Gjykata e Lartë me Vendimin Nr. 00-2010-433 datë 16.04.2010. Por le të rikthehemi te “vendi që është caktuar për t’u vendosur Qendra Kulturore”. Pallati i Kulturës “Naim Frashëri” në kuptimin institucional nuk është Qendra Kulturore e Përmetit, por vetëm një nga institucionet në juridiksionin e Qendrës Kulturore të Përmetit. Qendrat Kulturore u formuan me vendim të Këshillit të Ministrave Nr. 650 datë 20.11.1995 dhe Udhëzimit të Ministrisë së Kulturës Nr. 40/10 datë 14.12.1995.
Në Përmet ajo u formua më 29.01.1996 dhe ajo përfshiu në juridiksionin e saj Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri”, Muzeumet e qytetit të Përmetit, Bibliotekën e Shtetit dhe Kinemanë “13 Shtatori”. Ka fjalë lartë e poshtë, me sa duket nga ata që duan të vrasin Pallatin e Kulturës në zëmër të Përmetit, se edhe ky institucion do të vendoset në disa dhomëza brenda muzeut të ri, ish-shtëpisë së ushtarakëve, që sot për sot ekziston vetëm si emër por jo në realitet. Si është e vërteta? Këshilli i Ministrave, pas kërkesave të shumta të Qendrës Kulturore të Bashkisë Përmet, me Vendimin Nr. 218 datë 10.04.2003 vendosi kalimin e ndërtesës së Shtëpisë së Ushtarakëve nga prona e Ministrisë së Mbrojtjes në administrim të Qëndrës Kulturore të Bashkisë Përmet për Muze të Arkeologjisë, Historisë, Etnografisë, Kulturës, Arsimit dhe figurave madhore të rrethit Përmet. Këshilli i Bashkisë Përmet, në zbatim të VKM Nr.218 datë 10.04.2003, ia kaloi të gjitha ambientet e Shtëpisë së Ushtarakëve Qendrës Kulturore vetëm për Muzeun e Ri të rrethit të Përmetit. Në mbrojtje të gjithë hapësirave të muzeut vetëm për pavijonet e muzeut janë dhe nenet 2, 6, 7, 8 dhe 9 të Ligjit Nr. 8744 datë 22.02.2001, azhurnuar me ligjet Nr. 9561 datë 12.06.2006 dhe Nr. 9797 datë 23.07.2007. Këto mjedise nuk janë plotësisht të mjaftueshme për të paraqitur ashtu si duhet të gjitha periudhat historike dhe të kulturës materiale e shpirtërore si dhe figurat madhore të trevës së Përmetit dhe jo më t’i ngushtosh këto mjedise, të bësh në to zyra, klube e dhomëza, që nuk kanë lidhje me objektin e Muzeut të Përmetit. Të veprosh kështu do të thotë t’i kundërvihesh VKM Nr. 218 datë 10.04.2003 dhe Ligjit Nr. 8744 datë 22.02.2001, të azhurnuar me ligjet Nr. 9561 datë 12.06.2006 dhe Nr. 9797 datë 23.07.2007, do të thotë të mos ngresh një muze të vërtetë madhor të rrethit të Përmetit. Qendra e Kulturës nuk është dhe nuk duhet të jetë një ndërtesë e vetme, por ajo është dhe duhet të jetë tërësia e disa ndërtesave të veçanta (Muzeu, Pallati Kulturës, Biblioteka, Kinemaja), ashtu si kërkon edhe VKM Nr. 650 datë 20.11.1995.

4.Harmonia ndërfetare është në ndërgjegjen e përmetarëve dhe Përmetit Pallati i Kulturës “Naim Frashëri”, i vetmi në Permet, bashkon, forcon, kulturon, progreson e qytetëron si komunitetin ortodoks ashtu dhe atë mysliman të Përmetit. Përmeti, si qytet, ka 2703 familje me 10963 banorë dhe, në hapësirën e tij gjeografike, ngrihen 2 kisha ortodokse (Kisha e Shëneprëmtes dhe Kisha e Shën Kollit), një xhami (Xhamia e Gurit të Qytetit), një teqe (Teqeja e Baba Xhaferit) dhe një kishë ungjillore (Kisha “Drita e Jetës”). Bashkësia qytetare e Përmetit e do edhe shkollën, edhe kulturën, edhe xhaminë, edhe kishën, edhe teqen, sepse edhe vlerat e ndërtesave të kultit janë vlera të kulturës dhe qytetërimit të Përmetit.Përmeti është simbol i kulturës dhe harmonia fetare është në ndërgjegjen e përmetarit dhe Përmetit. Po të zbatohet ligji, që është një për të gjithë, s’ka as probleme dhe as konflikte ndërfetare në Përmet. Pallati i Kulturës “Naim Frashëri” u ngrit si kemi cilësuar vetëm mbi 4.28 % të truallit të kishës, ndërsa mbi 50 % të truallit mbi të cilin ngrihet Shkolla e Mesme “Sami Frashëri” dhe në 100% të truallit mbi të cilin ngrihet Pallati i Sportit ishin pronë e Xhamisë. Të tria këto institucione me rëndësi u investuan dhe u ngritën tërësisht nga shteti: Pallati i Kulturës “Naim Frashëri” më 1962, Shkolla e Mesme “Sami Frashëri” më 1969 dhe Pallati i Sportit më 1984. Le të ngrihen xhami, kisha, teqe, se për ndërtesat e kultit ka nevojë komuniteti i Përmetit, por jo të kërkohet vrasja dhe shembja apo tjetërsimi i këtyre tre institucioneve me shumë rëndësi kur ato i mbron pushteti gjyqësor i Shqipërisë dhe i do bashkësia qytetare e Përmetit. Pallati i Kuturës “Naim Frashëri”, Shkolla e Mesme “Sami Frashëri” dhe Pallati i Sportit përbëjnë sot fytyrën e bukur të Përmetit.

5. Askush nuk është mbi ligjin në Shqipëri“Organet e shtetit janë të detyruara të ekzekutojnë vendimet e gjyqësorit”, thuhet në Kushtetutën e Shqipërisë.
Vetë Kryeministri, zoti Sali Berisha ka thënë se “Nuk do të ketë vendim përfundimtar gjykate të pazbatuar në Shqipëri, qofshin ato kundër qeverisë apo kundrejt cilitdo” dhe se “Askush nuk është mbi ligjin në Shqipëri”.
Po atëherë përse nuk zbatohet ligji nga shteti për Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri”?

“Secili duhet t’i bindet pushtetit të shtetit. Në qoftë se dëshironi të jetoni pa frikë ndaj pushtetit, atëherë bëni atë që duhet bërë dhe do të gjeni miratimin e shtetit. Në qoftë se veproni keq, atëherë ju duhet të keni frikë prej tij, sepse fuqia e plotë për të dënuar sipas ligjit i përket shtetit”, - thuhet në Dhiatën e Re, Kreu XIII.
Po atëherë përse nuk respektohet ligji nga kisha për Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri”? Pallati i Kulturës “Naim Frashëri”, si pronë e paluajtshme publike me interes të njohur kulturor, nuk duhet të ndryshojë destinacionin por të ruajë, garantojë e lartësojë vlerat unikale të kulturës së Përmetit? Një gjë e tillë kërkohet nga nenet 2, 3, 7 dhe 12 të Ligjit Nr. 8743 datë 22.02.2001 i azhurnuar me Ligjin Nr. 9558 datë 08.06.2006. Po atëherë përse nuk kërkohet zbatimi i ligjit por punohet në errësirë për tjetërsimin në kishë të Pallatit të Kulturës nga titullarët e sotëm të Bashkisë e Këshillit të Bashkisë së Përmetit. Vendimet e Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese janë detyruese për të gjithë, për shtetin dhe institucionet e kultit, për kishën, xhaminë e teqenë, për Presidentin, Kryeministrin, Kryepeshkopin e titullarët e Bashkisë së Përmetit.

Përse Presidenti Bamir Topi e Kryeministri Sali Berisha nuk kërkojnë e urdhërojnë zbatimin e ligjit nga shteti si dhe respektimin e këtij ligji nga Kryepeshkopi Janullatos? Përse Kryepeshkopi nuk e respekton dhe zbaton ligjin e Shqipërisë? Përse titullarët e Bashkisë, veçanërisht kryetari Edmond Komino, nuk kërkon zbatimin e ligjit por bën atë që i kërkon me të pa drejtë Kisha e Përmetit? Shteti duhet të ndeshet dhe të asgjësojë jo vetëm valët helenizuese që vijnë nga qarqe të caktuara të Greqisë, por edhe ato që ngrihen nga elementë të veçantë, të cilët jetojnë e punojnë brenda Shqipërisë.

Të mbrosh Pallatin e Kulturës “Naim Frashëri” do të thotë të ecësh në rrugën që do e kërkon ndërgjegjja kombëtare e Përmetit. Institucionet e kulturës dhe të fesë, si çdo institucion, duhet të jetojnë e veprojnë brenda ligjit të Shqipërisë.

KASTRIOT BEZATI *Ish-drejtor Qendrës Kulturore në Përmet

T. Observer

Drujetë/Dropulli-àshtnori pellazgjik

Kronika e Argiro-KastroKy fragment historie, qe sillet per publikun e gjere, i eshte dhene ne vitin 1806, Pukevillit ish konsullit francez, prane oborrit te Ali Pashait, gati 200 vjet me pare. E dhene nga peshkopi i Druinopolit, ajo permbante 20 faqe dhe i mungonin fundi dhe fillimi. Ngjarjet e Epirit ne kete pjeses fillojne nga koha e Homerit dhe shkojne deri ne shekujt e fundit. Emri i doreshkrimi te njohur per kohen ka qene Kronika e Argiro-Kastro.

"Ky deshmon per levizjen ne koherat heroike te nje kolonie Dryopet (banoret e pare te Kythnos, ku prej tyre ishulli mori emrin DRYOPIS). Banoret e pare te Kythnos kane qene nje popullsi paleoindoeropiane: fjala Dryopis vjen nga "Dryon". Fjala "Dru" ne sanskritisht eshte "Dru" si dhe ne shqip, e ne greqisht "Lis". Ata ishin popullsi protohelene, pellazge dhe adhuronin Drurin e Lisit Jetedhenes.

Pasardhësit e kesaj popullsie, kane merituar vazhdimisht ne periudha te ndryshme historike nje vemendje te madhe per meritat e tyre personale, gjenine e tyre, e cila dilte mbi interesat e ulta te njerezve te thjeshte, te njohur si paraekzistenca e asaj qe shkruhet : "mund te shesim femijte tane, por jo fisnikerine tone".(F.C.H.L. Pouqueville, Voyage dans la Grece, Paris, 1821, p. 356-7)" Historia fillon per ne, mbas pjeses qe mungon ne doreshkrimin origjinal : "...perendite, me kurthet e tyre, do t'i kthenin ne hi banoret e atij vendi, por ata duke ju drejtuar orakullit Apollon, moren pergjigjen prej tij, qe duhej te shmangim kete zemerim dhe te merrnim per mbrojtes Panin, i cili ishte Perendia e te gjitha gjerave. Banoret e Trikalles (ku kishte bujtur fisi i ardhur), ne Thesali, duke degjuar keto fjale, nga goja e Atlasit,(prijes i kesaj kolonie, dishendent te Atlasit te Arkadise? doreshkrimi mungon, thekson Pukevili), u rrembyen nga gezimi, dhe i shtyne ata qe komandonin, ne gosti, duke ju bere atyre demostrime mjaft miqesore.

Keta te "huaj", mbasi kapercyen Pindin(malet), me zhurmen e shfaqjes se tyre i terhoqi vemendjen Demetrius-it, princit te Epirit, i cili kerkoi te merrte vesh se cfare donte nje popull kaq te madh ne numer, dhe ai pasi i degjoi, u lejoi atyre kalimin ne tokat e veta (lejimi paqesor nga ana e princit te Eprit, nuk perjashton nje lidhje midis tyre, shenimi yne).
Pas kesaj marreveshjeje, ata moren drejtimin e tyre permes Zagorise, nen udheheqjen e udherrefyesve te ngarkuar per t'i cuar ata nga Zambre (ndoshta Zerma ne veri te Janines, ose po i conin ne Jerme te Lunxherise), ne vendet e shkreta dhe te pabanuara (duhet te kuptojme rrotull saj). Duke arritur ne keto vende te shkreta (ne Luginen e Drinos, zona e Laboves, Libohoves etj, mali Pellaku-Bureto, Dropull, shenimi yne), pa gjetur kushte te mira per te jetuar, u rregulluan me cfare te mundnin, dhe arriten te mblidhnin mjaltin e lisave(ose dushqeve, i njohur ne Europe si meli-dryon).
Ata jetuan me kete ushqim per rreth 64 vjet. Shume mjalte rridhte atehere nga druret e lisave. Zona ishte e mbuluar nga nje sasi e madhe e ketyre pemeve, ata e quajten qytetin qe do te ndertonin, Druinopolis. Nje mundesi tjeter per te kerkuar identifikimin kuptimor te zones ku mendohet se ka qene qendra e vjeter mollose, kaone, romake dhe bizantine, na ofron dhe M.Frasheri, kur thote se: "vendit ku rrinin Argjirinet sot i thone Dropull. Kundrejt fshatit qe i thone Kallanxhi ndodhen germadhat e Druinopojes. Nga autoret e vjeter Dicearku ben fjale per vendin qe i thoshin Dryopie. Plini thote qe Dryopia dhe Dryopet ndodheshin afer Selleve, Kellopeve dhe Molloseve. Ne lindje te Gjirokastres dhe ne breg te djathte te lumit Dropulli gjenden germadhat e qytetit Drys. Sipas mitologjise, themeluesja e ketij qyteti qe Dropeja, e bija e Eukalise, te cilen Apolloni e kishte rrembyer dhe e kishte shnderruar ne lis. Emri i kesaj princeshe iu dha gjithe bregut e lumit ku ishte Druinopolis. Ky qytet ndodhej ne hyrjen e grykes, prane ures, ku duken germadhat, rrenojat e nje kanali ujesjelles dhe te e nje teatri, vepra te periudhes romane. Nga ana e jugut te Gjirokastres ndodhet katundi Goranxi, ku ka nje shpelle nen dhe te mbushur me uje, ku duken shtyllat e gurta. Duhet shenuar se afer Manastirit Cepo ndodhen tri brigje varresh te vjetra qe u thone tumulus, si ato te Komanit ne Puke. (Mehdi Frasheri, Historia e Lashte e Shqiperise dhe e Shqiptareve, Phoenix, 2000, faqe 94)

Ne etimologjine historike Dryope-ja, eshte nje nimfe qe ndryshon ne lotus. Etimologjia e saj eshte : (drus) - lis dhe (ops, opos) - pamje, aspekt. (Dictionnaire Historique, L'Etymologie et la valeur de leurs noms propres, par Fr. Noel, Paris, 1806, p.74, 112)
Me sa duket dhe nga etimologjia e fjales "Drys", si emer i hershem i vendbanimit, kemi ne greqisht fjalen "lis" dhe ne shqip "dru".
Por per te njohur Dropene eshte me mire t'i drejtohemi mitologjise.
Nje histori te ngjashme me te Apolloni e kishte dhe me Dafnin, e cila u shnderrua ne dafine. Pasi kishin mbaruar se ndertuari qytetin e Druinopolis,Titus (njeri prej udheheqesve te fisit te Atlasit) u derdh ne gryken e ngushte fqinje te Shqiperise, ku kemi lumin Vjosa (emri i vjeter-Aous), duke ndertuar nje kala te forte me emrin Titopolis, dhe qe sot njihet me emrin Tepelene ose Tebelene. Emri i Titus dhe Druinopolit, ne materialin e botuar nga Pukvilli, lidhet ngushtesisht me Shen Joan Pagezorin, i cili, sipas tij, ka jetuar vertete ne Meli-Druion (Mjalti i Druionit), ose Druinopolis. Por eshte e mundshme ne lidhje me kete vend, thekson ai, qe ketu te kete nje metafore per te percaktuar frutin quercus esculenta, Lisin Jetedhenes (Chéne Nourricier), te cilen poetet e mbiquajne Glans Chaonia (frutet e Kaonise) dhe qe hahet akoma ne Shqiperine e Jugut.
Pervec kesaj, sic eshte verejtur e njejta gje dhe ne shume vende te Europes Veriore per mjaltin, qe bletet e egra depozitonin ne zgavrat e pemeve, dhe nuk mungon ngjashmeria me historine e Meli-Dryon. (F.C.H.L. Pouqueville, Voyage dans la Grece, Paris, 1821, p. 321)  Atlasi pati per keshilltar te diturin Aristobule, bashkenxenes te Aphideias (Afideia), duke mesuar ato qe ndodhnin, e dergoi drejt Aidonit me cilesine e ministrit paqesor. Princi (Atlasi), dergoi nje negociator nga ana e tij te Galirion, kryetar i Molloseve, dhe arriti te perfundonte nje traktat midis paleve, te cilet pranuan qe nuk do te keqtrajtoheshin dhe as do te benin lufte. Fisi i Atlasit, kaloi njezet e kater vjet ne paqe, me kushtet e kesaj marreveshjeje. Ata vendosen qe emrat e tyre te mos figuroheshin ne asnje monument publik. Per kete aresye historiani Talkaniotis, nuk ka guxuar te trasmetoje kujtimin e tyre ne memorien e njerezve; por ne vazhdimesi, nje dishepull i Solonit(i cili ka lindur ne vitin 638 para Krishtit) i quajtur Epicyde, qe ishte syrgjynosur ne Delf, ka permendur keta njerez heroike. Familja e Atlasit ishte e dishendente te Pediens-es, ndersa ajo e Titusit e Diacriens-es. Ne ate kohe nje burre vrau Atlasin ne hipodrom, kur aty po festoheshin lojrat. Titusi, duke pasur frike per veten e tij, angazhoi Chomelle-n te ndertonte nje fortese, te ciles ajo i dha emrin e saj(do ta identifikoja kete vend afer Humolices se sotme me Paleokasren, afer Kardhiqit dhe Zhulatit). Vendi qe ajo zgjodhi ishte i rrethuar me bime, qe shtriheshin midis lumejve Drujete (dru+jete-Druino-Drino, shenimi yne) dhe Pixote, ne menyre te tille qe druinopolitet te mos mundeshin ta shqetesonin Titopolisin. Thellesisht te pikelluar nga vdekja e Atlasit, Druinopolitet ngriten ne fron djalin e tij Straton, dhe kaluan plot shtate vjet ne paqe te thelle. Pas kesaj kohe, Velaritet (banore te Valarese se sotme afer Paleokastres, ndoshta nuk jane banoret e Vela-s ne afersi te Janines), filluan te benin rremuja ne Kaoni, Stratoni, per t'i mbajtur ata nen fre, ndertoi mbi kufirin e tyre nje vend te forte te quajtur Kaonopolis (mund te jete vendi mbi Jerme, i cili ne opinonin e sotem shkencor eshte identifikuar me Antigonene?), ku ai vendosi nje garnizon prej shtateqind burrash, po ashtu ne Delion(mund te jete Delvina), fortese e ndertuar nga Atlasi, dy lega nga Zambre (ndoshta me kete emer mund te njohim edhe Jermen ne afersi te Delvines). Me se fundi Ariste, motra e Stratonit, ngriti ne anen e Ajdhonise (kalaja e Ktismates?, ku vendi njihet si Arinishte-Aristion) nje keshtjelle e forte e quajti Aristion, dhe Stratoni themeloi nje tjeter keshtjelle ne Mollosine e Ulet, te cilen e quajti Gardion (Casdiki-Kardhiqi . Shenim i Pukevilit). Nje vit me pas keto vepra ishin perfunduar, disa molose shtuan sulmet deri ne afersi te Chomele, Zoile vendosi te ndertonte nje fortese, ne nje gryke te ngushte ne ndarjen e maleve molosiane(Molossiens) me ato te Himares(Chimere), te cilen e quajti Zoilon (Zhulati)...Dhe kur Aidoneus kishte vdekur, djali i tij Glykon, qe e pasoi, i dha motren e tij Dovile ne martese me Filimon(Philimon), djali i Atlasit, si garanci te nje paqeje te sinqerte. Dovile, qe kishte pasuri te medha, shpenzoi shuma te konsiderueshme per te ngritur prane Druinopolit nje treg me dyqane dhe artizane qe ushtronin zanatin e endjes, me ne fund ajo beri qe me ndihmen e nje ujesjellesi, te conte ujin ne qytet tek nje shatervan qe e quajti Neocoron hydor. Mbreteria e Stratonit zgjati tridhjetetre vjet. Pas vdekjes se ketij princi, djali i tij Olympius u ngjit ne fron, dhe pati ndertuar nje keshtjelle ne ane te Kaonise (kalaja e Laboves), afer lumit Socachus (Suhes) dhe urdheroi te ngriheshin statujat e Saturnit dhe te Panit, ne lartesine e malit fqinj te Vathypelon, (e ngjashme me "vathi pjell jonin-tonin") ne vendin ku tani shihet nje fshat Apanolampovon (Labova e Siperme, duhet theksuar se shenjimi i Laboves me "lampova" ku kemi "lampo-drita" dhe "va" ose "vau", e cila ne aramaisht shenjonte Kaun-demin, Veneren, pushtetin e Papes, mund te merret dhe si "Drita e Kaut"apo e Kaonise, gje e cila nenkupton ekzistencen e nje vendi te shenjte primitiv ne kete vend).
Ne shkembin siper kishes se Laboves se Kryqit gjendet nje shpelle te cilet banoret e quajne "shpella e Primos"(e te parit). Te ben pershtypje ne te nje masiv shkembor para saj ne formen e nje fallusi.Me ne fund Olimpius, pas nje mbreterimi te gjate, duke ndjere afrimin e fundit te tij, ai shkoi ne mal per te marre pjese ne nje feste qe zgjati pese dite, lejoi te tjeret te ndertonin nje statuje per te, dhe me pas duke zbritur ne Kaoni perfundoi ditet e tij. Pas Olympusit erdhi ne fron Apollonius, djali i Leucide-s. Periklete, njeri gojetar i shquar, i cili ka ardhur ne fron pas Apollonit, mbreteroi mbi druinopolitet dhe kaonet. Pas kesaj kohe shohim te ngjitet ne fron Serapus, pasardhes i familjes se Atlasit.
Ky princ i shkelqyer, ndoshta pa u menduar mire, ndermori menjehere luften kunder Moloseve, Aidoniteve dhe Epiroteve (ketu epirotet ndahen me vete, gje e cila nuk del e tille ne burime te tjera), te cilet i nenshtroi me ane te trupave ushtarake shume te disiplinuara, qe ai komandonte. Armiqte e tyre rrezuan keshtjellat dhe fortifikimet e tyre, me perjashtim te Kaonopolit (Chaonopolis-Jerma), te cilet i respektonin per faktin se banoret kishin nje traktat aleance me fiset e Atlasit. Pak kohe pas kesaj katastrofe, Kanopolitet (Chanopolitains), munden te ktheheshin ne kete fortese, pasuri e se ciles i perkiste Damiusit, i cili ishte ne paqe me te gjithe fqinjet e tij. Persa i perket Druinopolisit dhe vendeve qe vareshin prej tij, ato qendruan te pabanuara, dhe plotesisht rrenoja per gati 185 vjet, te dhena sipas historive te Kastor Kaonianit (Castor le Chaonien) dhe Maqedonas Formius (Macedonien Phormius), te cilet kane permendur Serapusin. Pas ketij numuri vitesh, Kaonet te riperterire prej fatkeqsive te tyre, duke ruajtur kujtimin e atdheut te tyre, ju drejtuan prijesave te Epiroteve, Aidoniteve, Moloseve dhe Fenikasve (Phenicien), te mbledhur ne Feniki(Phenice-Finiqi), duke ju lutur atyre tu lejonin te ringrinin Druinopolisin, dhe vendet qe vareshin prej tij. Por prijesat e ketyre vendeve ju kujtuan skandalet publike, qe ata kishin shkaktuar me hajduterite e tyre, dhe per kete rrezuan kerkesen e tyre, duke ju thene atyre tu drejtoheshin princave italiane (aux princes italiens-perandoreve romake), pergjigje e cila do te percaktonte nenshtrimin e tyre ndaj dominimit Frank(?).
Si pasoje e kesaj thirrjeje dhe e ketij apeli, mbreti i Italise (perandor romak) i kthyer nga ana e Albioupolis (Elbasani) dhe Avlone (Vlora), te gjitha kantonet fqinje deri ne Belgrad (Berat) dhe vendet ne varesine e saj, te cilet rinjohen autoritetin e tij.

I magjepsur nga vlerat e ketyre popujve ai zgjodhi ne fisin e Atlasit dhe Titusit nje burre te quajtur Saron, i cili ndertoi perballe Druinopolisit nje keshtjelle te forte te quajtur, Goranopolis, me emrin e babait te tij Goragon, ne vendin ku tani shihet fshati Goranxi (per kete kala nuk ka informacion shkencor per ekzistencen e saj). Mbreti gradoi me titullin shiliark (chiliarque), Libatonius-in nga fisi i Atlasit, i cili ngriti fortesen Libatonion (ne Libohove), ne nje vend shume te kendshem, te shendetshme dhe te bollshem me burime jetesore ujore (Pukevili mendon se ky vend ndodhet tani ne kishen e quajtur Paleo episkopi. Midis Libohoves dhe Laboves gjejme toponimin Qisha Mat, dhe rrenojat e saj.
Mbreti (mendoj se duhet te jete perandori romak Hadriani) i magjepsur nga bukuria e vendit, duke pare qytetin e tij te restauruar, beri qe te vinin nga Italia dhjetemije njerez, te cilat i vendosi aty se bashku me familjet e tyre (Druinopoli duhet te ishte nje qytet me emer te madh, perderisa kemi nje ngjarje te tille). Pasi kishte vizituar mejdiset, gjate pese vjeteve ai nenshtroi Aidonitet, Epirotet, Fenikasit dhe Himariotet, duke u kthyer ne qytetin e bukur te Fenice (Finiqit), ku u semur dhe gjate kthimit ne vendin e tij perfundoi ditet. (d.m.th. Hadriani ka vdekur ne Finiq)
Ne kete menyre Druinopolis, dhe vendet fqinje detare deri ne Avlone, qene te nenshtruar nga te huajt. Gjate kesaj kohe popullata u dyfishua nga cishte me pare; por herezitet kishin filluar manifestimet e tyre ne Perendim, duke ndryshuar besimin qe kishin marre nga Shen Pjetri dhe apostujt e tjere, kristianet qe ishin ngushtesisht te lidhur me dogmat e para qe ata kishin perqafuar, u ngriten kunder te huajve, duke formuar nje lidhje mbrojtese dhe sulmuese me Epirotet, Fenikasit dhe Konienet(Coniens-banoret e Konispolit).Gjer ne kohen e Justinianit te Madh(527-565) te gjitha keto vende, nuk ishin te neshtruara vecse indirekt fronit te Kostandinit (te Madh?). Atehere derguan perfaqesues dymbedhjete drynopolitains dhe po aq kaonas, te gjithe burra te shquar per nga prejardhja dhe maturia e tyre, dhe qe perandori qe i mrekulluar t'i shihte. Tre dite pas audiences qe i dha atyre, u dha disave prej tyre dinjitetin per tu atashuar ne oborrin e tij, dhe u besoi te tjereve dergimin ne vendin e tyre. Pastaj ai emeroi nje kryeshpatar, intendent te ketyre vendeve, te cilat ishin Aidoneja (Ajdhonia), Phenicie (Fenikia, Finiqi), Himara, Vlora dhe Berati, dhe pas shtate vjetesh vendi qe paqesuar sipas deshirave te tij. Pasi protospathari Aleksander kishte vdekur, Kostandin Druinopoliti i qytetit te Lampoves, ishte emeruar ne vendin e tij. Ky intendent i ri, i ndihmuar nga bujaria e perandorit, ndertoi nje kishe te mrekullueshme kushtuar Shen Marise. Qyteti qe atehere ishte i perbere nga nenteqindedhjete shtepi, te banuara nga race shume e bukur njerezish, qe deklaruar Stavropije, e pavarur, te gatshem ne pergjigje, kur i kerkonte perandori ne ngjarje te jashtezakonshme te shtetit. Persa i perket lagjes se siperme, e perbere nga njeqindetetedhjete shtepi, ne varesi te kishes se Shen Thanasit, mbetet nen arqipeshkevine ashtu si pjesa tjeter e dioqezes. I njejti perandor, i dha nje toke te punueshme, njezet zevgaria (njesi e vecante toke), dy mullinj per mbajtjen dhe ushqimin e dymbedhjete murgjeve te caktuar nga nje dekret (bulle) i arte perandorake; me ne fund ai shtoi dhuraten me dymbedhjete drachmes te drurit te Kryqit te Vertete dhe zbukurime te qendisura ne ar, te vleresuara me cmimin prej njemije piastrash. Justin Curopalate(565-578), i cili ndoqi perandorin Justinian, duke vene nje prijes te pafte ne krye te vendit, ai nuk mundi t'i rezistonte njezetepesemije armiqve, te dale nga Italia(ndoshta visigotet, te cilet shkaterruan me 552 Onhezmin-Saranden, mund te kene vazhduar ofensiven e tyre dhe me vone), te cilet pushtuan qytetin e famshem te Druinopolit, te cilin e shkaterruan qysh nga themelet. Megjithe kete katastrofe mbeten tre femijet e shquar te familjes Libatonios, te quajtur Argyrus, Colores dhe Chrysodalus, qe ndane me mirekuptim ne pjese te barabarta. Per pasoje, i pari ngriti nje kala mbi shpelle, te ciles i dha emrin e tij (me pas aty do te njohim Gjirokastren), dhe qe bashkohej me juridiksionin e vendeve te Gardes (Kardhiqin), Zoile (Zhulatin), Chomele (Paleokastren-Homelicen) dhe Titopolis (Tepelenen). Colores ndertoi nje keshtjelle te forte (ne Kollorcen e sotme) ne afersi te kanalit hidraulik nentokesor (Souterazzi), prane lumit Drinos (Drynus) dhe ai kishte ne periferine e tij, nga nje ane fushen qe shtrihet deri ne Aristion(fundi jugor i lugines se Drinos, ne Ktismata, e njohur me Arinishtes apo Aristion-it), dhe ne lartesi deri ne manastirin e Shen Marise se Koshovices(Cossovitza). Me ne fund Chrysodalus, ndertoi nje fortifikim ne kembet e malit Pelakos, me qellim qe te ishte prane vellezerve te tij, te cilet ne rast rreziku te ndihmonin njeri-tjetrin, dhe ndau Chaonopolis (Kaonopoli) nga Delion (Delvina), deri ne te djathte te lumit Socachus (Suhes). Pas ketyre ndertimeve dhe ndarjeve te tre vellezerit derguan perfaqesues tek perandori Tiber (572-582), ti kthenin atij homazhet dhe ta lajmeronin ne te njejten kohe per shkaterrimin e Druinopolit. Perandori u magjeps per durimin, ndjenjen e besimit dhe te meshires e tyre. Pasi kishte thirrur prane tij Argyrus, me te cilin u tregua shume bujar, e porositi te qeveriste vendin me ndjenja fetare, maturi e drejtesi; perandori i imponoi atij detyrimin per te paguar cdo vit ne thesarin perandorak 20.000 monedha ari, dhe te mbante tepricen e haracit ne rezerve, me qellim qe te plotesonte nevojat e vendit ne rast lufte. Taksat e Kaonise (Chaonie) dhe te Druinopolin, perfshire edhe Titopolis, arrinin ne 80.000 monedha ari. Argyrus ndertoi ne brendesi te qytetit te tij nje kishe, nen invokimin e Pantokratorit(e cila nuk mund te indentifikohet?), ndertimi i se ciles u bazua sipas nje dekreti(bulle) me vule ari te perandorit Tibère, ashtu si tempulli i kushtuar shume te shenjteruares, nenes se Zotit (te cilen e kishte ngritur Justiniani i Madh ne Labove).Vendi qendroi ne paqe deri ne mbreterimin e Konstantin IV Pogonati (668-685). Ky monark, duke ditur se ndodhej 12 murgj ne malin Druinus, urdheroi te ndertohej siper shkembit, nje kishe e vogel (mund te jete kisha e manastirit te Drianos), por e bukur, duke dhene si privilegj fshatin Gardes (Kardhiqi) me taksat e Zoïle (Zhulatit) dhe Chomêle (Paleokastres-Humelices). Ai hoqi panairin nga Pélakos (emri i hershem i malit Bureto, i njohur dhe me emrin Lunxhat, ne afersi te Laboves se Kryqit. Aty ndodhen akoma fragmente kollonash), i cili zgjaste nje muaj, dhe e shpernguli ne pjesen e Kaonise (Chaonie), te quajtur Pogoni, te cilit ai i dha emrin e tij.Pastaj paqja vazhdoi deri ne mbreterimin e Léon III Isaurien (715-717), qe duke qene ikonoklast, dergoi urdher te shkaterroheshin dhe te thyheshin imazhet e shenjtoreve; kristianet u revoltuan dhe vrane te derguarit e tij. Pas kesaj, Léon urdheroi te masakroheshin 40 pengje qe ia kishin derguar atij, sipas kushteve te vena qysh me dekretet e perandorit Justiniani i Madh. Pas kesaj ngjarjeje, vendet ne fjale mbeten ne revolte, deri ne ardhjen ne fuqi te Constantinit VI (780-802) dhe Irènes (797-802). Epirotet, te informuar per respektin qe keta princer (nenkupto perandore) kishin per fene, nxituan te shkonin prane tyre, me dhurata, me qellim qe t'u jepnin atyre betimin dhe besnikerine. Ata prezantuan dhuratat dhe do te vazhdonin te paguanin taksat, te cilat ishin fiksuar nga nje dekret te arte te vjeter (ancienne bulle d'or), deri ne drejtimin e perandorit Aleks Komnenin.(1081-1118)

Kur Aleksi hipi ne fron, shfuqizoi dekretet e meparshme perandorake. Per kete aresye Druinopojasit derguan tek ai kryepeshkopin Metodin i cili rridhte nga familja e Colores. Bashke me te shkuan dymbedhjete arkond : Dukas, i Argirit (Gjirokastres); Marcelli, i Garde-s (Kardhiqit); Andre i Chomele-s (Homelices); Angjelini, i Titopolis-it (Tepelenes); Costantini, i Colores (Kollorces); Pjetri, i Zoile-s (Zhulatit); Marku Dijetari i Chaonie (Kaonise); Joan Polijan (Policanit), Manueli i Délès; Leontini, i Livatovie-s (Libohoves); dhe Kiriaku i Aristionit.Perandori i priti keta te derguar me nje respekt religjioz, dhe e lejoi kryepeshkopin te merrte nentemije monedha ari per te ndertuar nje kishe "Fjetja e Shen Marise" (ka mundesi te jete kisha ne Peshkepine e Siperme), prane malit Pelakos-Bureto, ne vendin ku mbahej panairi i madh, te cilin Kostandin Pogonat e pati transferuar gjetke; ai i dha kete vend si privilegj kryepeshkopit, taksat e panairit qe ngriti, i cili ishte fiksuar per dymbedhjete dite. Perandori ju shtoi ketyre dhuratave te drejten e mbledhjes se nje te dhjeten ne te gjithe shtrirjen e dioqezes se tij, ashtu si edhe keshtjella e Pelakos, qe ishin te pavarur nga kurora; me ne fund konfirmoi keto privilegje me nje bulle perandorake te perhershme dhe te parievokueshme, drejtuar patriarkut Eustathe, i cili i dha miratimin e tij. (F.C.H.L. Pouqueville, Voyage dans la Grece, Paris, 1821, p. 319-355)"

Post scriptum

Historia e permendur me siper me shkurtime, sjell pa dyshim nje informacion me interes deri diku te zgjeruar mbi disa ngjarje te koheve te shkuara qe sot kerkojne dhe nje specifikim me te madh kohor nga ana jone. Ne kohet heroike ku del se ka ndodhur kjo shperngulje e fisit te Atlasit (i Arkadise) per ne luginen e Drinos, njiheshin kater legjenda heroike : Mundimet e Herkulit, Tregimet e Teseut, Ekspedita e Argonauteve dhe Ekspedita e Trojes. ...
Ardhja e fisit te Atlasit ne keto ane, nuk tregon se ata ishin te huaj per banoret vendas te Epirit. Ndoshta Pukevili dhe historia qe boton, me pa te drejte i cileson ata si te huaj. Po te ndjekim linjen gjenealogjike te Atllasit kuptojme me se miri pranine e popullsise se vjeter pelasgjike ne suportin e tij. Nga bashkimi i Atlasit me Pleion-in kemi Elektren, e cila duke u bashkuar me Zeusin lind Dardanus-in. Ky i fundit duke u bashkuar me Bateia-n jep Tros-in, dhe Tros-i lind Ganymede-n. e keshtu me rradhe nga Assaracus kemi Capus, dhe nga Anchises (emri me i vjeter i Sarandes) ne bashkim me Aferditen lind Enea. Nga burimet e shumta eshte miratuar qendresa e tij per nje kohe ne Butrint. Pasi kaluan disa gjenerata, nga Enea lind Numitor, dhe nga ky i fundit del Mars-i, dhe prej tij lind Romi dhe Romuli, themeluesit e Romes.(Cassell's Dictionary of Clasical Mythology, 2001, faqe 808-9) Me sa duket dhe nga emrat mitologjike dhe historik qe rrjedhin nga kjo linje gjenealogjike, kane kryer vepra te medha. Figura e Atlasit (Atlante) perfaqson ate pjese te rendesishme heroike ku deshmohet levizje te shumta. Ai figurativisht ne paraqitjet antike figurohet me globin e botes na supe, gje e cila deshmon popullin qe ka kryer levizjet e medha. Per te thuhet qe vjen nga Azia, eshte mbret i Afrikes dhe i Atlantides. Civilizimi i tij paraqitet shume i zhvilluar dhe mjaft i fuqishem, duke zoteruar njohjen e te gjithe botes se eksploruar deri atehere. Ata ishin te lidhur me Egjiptin, Teben, dhe padyshim zoteronin dhe orakujt. Pas kataklizmave, qe pasuan me zhdukjen e Atlantides (rreth viteve 1600-1500 para K.), popullsia e mbetur u vendos ne Europe. Ky popull qe jetonte me mjaltin e lisave (Glans Chanoia), deshmon ne menyre simbolike ate cka Herkuli i shtyre Euristeo kerkoi te merrte nga ata, frutet e arta. Lavdia e popullit te Atlasit eshte nje nga me te lavdishmet ne periudhen e gjigandomakise, e cila u kthye me pas ne burim te fuqishem frymezimi per njerezimin. Ndaj ne te gjitha dyert princore, ku paraqiteshin perfaqsuesit e tij gjate tregimit te "Kronikes se Argirokastres", i gjenin te hapura. Por megjithate duke ndjekur linjen gjenealogjike te tyre verejme lidhjet e ngushta me popullsine autoktone. 

 Emrat e Dardanit, Tros-it, Ganymedit, nga e cila del dhe Ilus(Ilioni), nuk jane gje tjeter, por thelbi i bashkesise iliriane. Valle ce shtyu perandorin romak Hadrian t'i vendoste emrin e tij ketij vendbanimi te famshem, po Justinianin e Madh?

Druinopoli, apo qyteti i "drurit"(lisit-drus ne greq.) do te merrte emrin ne shek.II Hadrianopoli dhe ne shek. VI Justinianopoli, i konfirmuar ky fakt edhe nga Prokopi i Cezarese. Shtrirja e qytetit te Druinopolit ne te gjithe luginen, dhe kalimi qendres se tij me vone ne Gjirokaster, na ben me dije se edhe shenjimi "Dropull"(Drope-ul, ose "Dropol", ku kemi "dro" dhe "poli", qyteti i drurit, apo i lisit) eshte i njejte me "Dropeja" dhe "Drino"(Dru-jete, e permendur me lart), duke deshmuar per te njejten popullsi protohelene te Lugines se Drinos, gje e cila e pare ne kontekstin e mesiperm ve ne dyshim prezencen e nje minoriteti grek ne kete zone.
Popullsia e ardhur ne Luginen e Drinos eshte paleoindoevropiane dhe u prit miqesisht nga banoret kaone te Epirit, te cilet ishin po te tille.

Shenim: Titulli i shkrimit eshte vendosur nga redaksia e Lunxheria

Nga Dr. Gazmend Muka

MAMA, a do të jetosh...?

Të shoh të dergjur në këtë dhomë të mykur të Sanatoriumit, ku lufta e dytë botërore duket sikur ende është  në kulmin e saj.

Vështroj sytë e tu të trishtë e të vrarë, djersën në ballë, bishtin e fshesës së shkatërruar, ku varet serumi yt, që nuk të la damar pa të djegur. Dëgjoj rënkimin tënd të ethshëm, zhurmën monotone të oksigjenit ndër hundë dhe të buzëqesh.

Unë buzëqesh nëna ime se dua që ti të shpresosh, të jesh e fortë dhe të besosh që po shërohesh. Ti akoma duke u sforcuar më pyet nëse kam ngrënë, nëse e kam veshur kanatieren, nëse shkova në punë në orar ...

E unë që jam gati të ushqehem me gjithçka, të vesh çfarëdo rrecke dhe madje edhe të fle në punë, vetëm ty të të jepja qetësi. Por nuk po mundem o nënë ta përballoj këtë dhimbje që prej javësh gjumin më ka marrë, oreksin, korrektësinë, qetësinë, arsyen për t'u zgjuar.
Ti merakosesh për mua dhe vetëm ti nuk e di që indet e tua vrrullshëm dita-ditës, shkatërrohen. Gjaku të është helmuar dhe kjo sëmundje shekullore po ti gllabëron organet, një e nga një. Dhe ne që të gjithë jemi të vrarë në shpirt, pa fjalë, të shtangur dhe që nuk përshtatemi dot me idenë e sëmundjes tënde, pranë teje shndërrohemi në komikët më të mëdhenj. Vetëm që ti të buzëqeshësh nëna ime.

Vetëm që ti të mendosh për ditët e bukura që do të vijnë, për planet që në të ardhmen kemi planifikuar.
Dyer e dritare përplasen papushim në këtë koridor ku sëmundje të ndryshme vallëzojnë bashkë. Pas dere dëgjohet zëri i tregtares që me këmbëngulje kërkon t'u shesë pacientëve kostume gjumi, duke shpresuar të na marrë edhe ato pak lekë, që biznesmenët e veshur me të bardha, na kanë lënë nëpër xhepa.

Dhe unë nuk arrij ta kuptoj se si në këtë botë të ndyrë mbushur përplot me hipokritë. mediokër, ziliqarë, kriminelë, të droguar, të alkoolizuar, duhanpirës, maniakë perversë, vrasës serialë, hajdutë të pangopur, klane, përbindësha, mashtrues, prostituta, të degjeneruar, të degraduar moralisht, sëmundja fatale të zgjodhi pikërisht TY.

Ty, që kurrë nuk ke abuzuar me shëndetin tënd. Ty që kurrë nuk i solle një njeriu dhimbje apo vuajtje. Ty, që kurrë askënd nuk bezdise. Ty, që për të ndihmuar këdo, ishe përherë e gatshme.

Dhjetra diktatorë, kriminelë janë plakur e kanë vdekur në pleqëri.
Përse ty, përse nënën time?
Përse nuk prite o sëmundje e mallkuar sa të shihte nëna djemtë e saj dhëndurë ?
Përse nuk prite sa të ngrinte njëherë "hopa" mbesat e nipçet?

Si do mundem ta përballoj këtë dhimbje? Si do mundem të jetoj këtë mungesë?

Sekondë pas sekonde ndjej të më shkëputet zemra kraharorit dhe të puth duart me gjithë dashurinë e shpirtit. Ato duar që më kanë rritur, që më kanë përkëdhelur flokët, që më kanë gatur mëngjesin, që më kanë mbuluar shpatullat çdo natë.

Dhe ti do që të jetosh mama. Ti e do jetën dhe i trembesh vdekjes, por je e fortë. Kurrë nuk ke treguar shenja dobësie para nesh dhe pse shumë herë në vetmi, të kam përgjuar tek qan.

Më thoni që kjo është një ëndërr e shëmtuar, të cilën zilja e mëngjesit do ta shkatërrojë. Nuk e di si do mundesha të humbisja jo një ngjyrë, por gjithë ylberin e jetës time.

Si mundet mama të të ngushëlloj? Të të tregoj se sa e ndyrë kjo botë është treguar me ty dhe të të pyes, nëse do ende të jetosh...!
http://www.youtube.com/watch?v=HFkY1o9sP9I&feature=related%EF%BB%BF
Shkroi: Stop Injorancës http://www.facebook.com/NdalPaditurise2