Çfarë po i bëni vendit tim?!

Situata 1: Gjendja Energjitike… dhe vetvrasja e nje shteti modern.

Titulli i nje lajmi: “Gara mes ENEL dhe RWE per TEC-in”:

Plani i qeverise per fillimin e negociatave konkrete me njeren nga kompanite eshte per t’u mbyllur ne fillim te vitit. Mendohet qe ndertimi i termocentralit do te kerkoje kater vjet, me vlere investimi mbi 1 miliard euro. Sasia e energjise qe do te prodhohet konsiderohet teper e larte, pertej nevojave te vendit tone, per pasoje eshte menduar qe gjysma te mbetet ne Shqiperi dhe diferenca te eksportohet.

Dihet ka vite qe Shqiperia po vuan per infrastrukturen kryesore te nje shoqerie te civilizuar si Energjia Elektrike (shkurt dritat), uji, rruget etj.

20 vjet qe pas ekspozimit ndaj botes se qyteteruar pas izolimit komunist dhe pak eshte bere ne kete drejtim. Fajtor jane te gjithe politikanet per mungese vizioni, por dhe te gjithe intelektualet qe kishin nje te drejte fjale dhe nuk e thane dot. Megjithate po kthehem tek zhvillimet e fundit.

Kur degjova per projektet ne Vlore per ndertimin e TEC-eve u ndjeva mire ne fakt. Pavaresisht se kishte nje grup njerezish qe dilnin ne protesta dhe ne ditet me te cuditshme, thelle e ndjeja qe Shqiperise i duhet nje revolucion ekonomik. I duhet nje infrastrukture energjitike qe te mbeshteste ekonomine ne rritje apo te ndihmone ne investime ne zona strategjike sic ishte zona portuale e Vlores. Nje TEC atje do te thoshte “drite” per te gjithe zonen e Vlores, me shume pune per qytetaret e Vlores, per inxhinjeret qe po mbarojne shkolla ne Shqiperi dhe duan te jetojne vetem ne Tirane duke braktisur provincat shqiptare. Ai TEC do te thoshte levizje ne nje ekonomik te vdekur dhe te pashprese.

Por TEC-et kane dhe disa faktore negative ne vetvete. Nje nderto eshte ndotja qe krijohet ne ambientin perreth. Kjo ndotje eshte e kushtueshme drejtperdrejt ne natyre dhe ne para! Kostoja e pare ne natyre eshte deri diku e pashmangshme per nje shoqeri qe deshiron te jetoje prane kompjuterit, prane drites dhe faktore te tjere qe shprehin mireqenien ne kohet tona. Gjithmone per te balancuar koston natyrore jane krijuar parqe te gjelber dhe eshte e llogjikshme qe te tille te krijoheshin dhe ne Shqiperi.

Kostoja e dyte eshte e shprehur ne vlere monetare te drejtperdrejte!

“United Nations Framework Convention on Climate Change” eshte nje organizim qe merret drejtperdrejt me kontrollin e gazrave te emetuara nga cdo shtet ne bote. Qellimi i kesaj konvente eshte ulja e gazrave te emetuara ne hapesire duke aplikuar rregulla te ndryshem.

Bazuar mbi kete konvente, nje marreveshje e quajtur “The Kyoto Protocol” thekson qe:

Vendet e angazhuara nën Protokollit të Kiotos duhet të përmbushin objektivat e tyre për të kufizuar apo reduktuar emetimet e gazit kryesisht përmes masave kombëtare. Si një mjet shtesë të takimit të këtyre synimeve, Protokolli i Kiotos futi tre bazuar në mekanizmat e tregut, duke krijuar atë që njihet tani si treg “karbonit.”

Tregu i Karbonit funksionon ne kete menyre. Nje shtet me shume ndotje karboni eshte i detyruar te mos kaloje nje limit te caktuar. Nese ky shtet e ka te pashmangshme tejkalimin e emetimit te karbonit, atehere mund te tregetoje tepricen e tij me nje shtet i cili ka emeton me pak ndotje ne atmosfere.

Ne nje situate te tille, nje shtet X teper i industrializuar mund te kete interes qe t’i paguaje nje vendi pa industri si psh Shqiperia 10tra milion euro ne vit per te balancuar emetimet e tij te gazit. Vendi me pak i zhvilluar si psh Shqiperia do perfitonte nga nje situate e tille per te investuar keto para ne nje energji te paster!?!

A perfiton Shqiperia nga nje situate e tille? Pse duhet te krijojme nje TEC ne Porto Romano i cili gjeneron me shume energji sec kemi nevoje, per te cilin shqiptaret do te paguajne njesoj energjine (cmim kosto plus humbje te tjera si shtet). Pse duhet te ndertohet nje TEC qe do te shkaterroje ambientin perreth Porto Romanos, do ndikoje faunen ne ate zone dhe do te varferoje shtetin shqiptar vazhdimisht pasi dikush po perfiton me shume?


Situata 2: Varferimi i vendit tim … dhe pergjigja e nje përse-je

Ti besh dem disa brezave te tere me njerez duhet te jesh ose shume injorant, ose shume i korruptuar.

… Por, ndoshta më e zakonshme është se ne identifikojmë një vend që ka burime të lakmuara nga korporatat tona, si naftë, dhe pastaj sajojmë një hua të madhe në atë vend nga Banka Botërore (World Bank) ose ajo e një prej organizatave motra. Por në fakt paratë nuk shkojnë në vend, paraja shkon në korporatat tona të mëdha për të ndërtuar projektet e infrastrukturës në atë vend. Termocentralet, parqe industriale, porte … gjëra që përfitojnë disa njerëz të pasur në atë vend dhe korporatat tona. Keto investime nuk do të ndihmojmë në të vërtetë një shumicë të njerëzve në të atë vend. Megjithatë, te gjithe ata njerëz, i gjithë vendin është zhytur ne një borxh të madh.

Citimi me siper eshte shkeputur nga John Perkins, nje nga ata njerez qe negocionin keto marreveshje korruptive me pushtetaret e disa vendeve. Te njejtat marreveshje qe shkaterronin te ardhmen e nje populli dhe rrisnin pasurite e disa korporatave boterore. Ne historine e tij, John Perkins vazhdon duke dhene dhe disa shembuj real te 40-60 viteve me pare, por qe po perseriten dhe sot ne Shqiperi.

Shembujt e tij kane te bejne me menyren se si u ndikuan politikat e shtetit te Guatemales (1954), te Ekuadorit (1981), Panamase, Venezueles e shume shembuj te tjere.

Nje nderkompanite e permendura nga ai ne keto konfesione permendin dhe emrin e kompanise Bechtel ne trazirat ne Bolivi ne vitin 1999. Sic duhet Bechtel eshte nje nder kompanite me aktive ne investimet e medha te Shqiperise. Pikerisht ato investime qe jane nisur me borxhe te medha nga World Bank dhe pjese e disa skandaleve ne Shqiperi.

Megjithate nuk po perqendrohem tek Bechtel, por po kufizohem tek Borxhi i Jashtem i Shqiperise. Grafi me poshte tregon rritjen e ketij borxhi nga Qeveria Shqiptare nga viti 2000-2008.

Borxhi i Jashtem i Shqiperise: Burimi: Banka e Shqiperise

Parashikimi?

Ne vitin 2007, Banka Boterore klasifikonte Islanden si vendin e 3te me te pasur ne bote per person. Sot Islanda eshte vendi i pare i zhvilluar qe falimenton, pikerisht per shkak te politikave ekonomike te ndermarra ne dem te tij, dhe te toleruara nga udheheqesit e saj.

Do doja qe te beheshim sa me te ndergjegjshem per rrezikun qe po i kanoset dhe vendit tone nen injorancen dhe lajmet idiote ne televizion. Shqetesimi kryesor i yni duhet te jete ekonomia, arsimi dhe perparimi i vendit, dhe jo shfaqjet politike.

Nese dikush deshiron te bashkepunoje ne nje projekt me te gjere nen kete vizion, eshte i mirepritur te kontaktoje.

Perse?



Po shkruaj sepse u lodha me indiferencen dhe injorancen e gjithckaje perreth. U lodha nga buzeqeshjet dhe turet mashtruese. U lodha dhe nga ulerimat barbare per hapjen e kutive. U lodha nga shkollat e rrenuara ne fshatrat e Shqiperise. Mbi te gjitha ndjehem i shkaterruar kur shoh qe po behet cmos qe e ardhmja e njerezve qe do jetojne ne Shqiperi do te jete e zeze.

Burimi: http://armandbrahaj.blog.al/2009/11/22/cfare-po-i-beni-vendit-tim/

Tamiflu nuk bëri efekt

Disa raste rezistente ndaj Tamiflusë, medikamenti kryesor antiviral kundër gripit të derrave, janë konstatuar pranë kufirit mes Shteteve të Bashkuara dhe Meksikës, beri te ditur Organizata panamerikane e shëndetësisë (OPS).

"Kemi gjetur disa raste rezistence ndaj Tamiflu-së në kufi.

Kemi vërejtur disa raste, për disa prej të cilave jemi të sigurt, në El Paso dhe pranë McAllen, në Teksas deklaroi Maria Teresa Cerqueira, shefe lokale e zyrës së OPS-së, në një konferencë për gripin A (H1N1) në Kaliforni. Cerqueira shpjegoi se personat tek të cilët është zbuluar një rezistencë ndaj Tamiflusë, një antiviral i laboratorit farmaceutik zviceran Roche, e kalonin shpesh kufirin mes Shteteve të Bashkuara dhe Meksikës dhe se këta pacientë e kishin marrë vetë mjekimin.

Në korrik, është konstatuar një rast i rezistencës ndaj Tamiflusë në Kanada.. Disa raste rezistence ndaj antiviralit janë vërejtur edhe në Danimarkë, në Japoni dhe në Hong Kong. "Në Shtetet e Bashkuara, Tamifluja jepet me recetë, por ajo është në shitje të lirë në Meksikë dhe në Kanada dhe merret që me teshtimën e parë, ndërsa kur ke me të vërtetë nevojë, ajo nuk bën efekt", bëri të ditur Cerqueira. Laboratori Roche ka njoftuar se pret 0,5 % rezistencë ndaj antiviralit sipas rezultateve të provave klinike.

Që prej shfaqjes në fillim të vitit, gripi A (H1N1) ka shkaktuar 353 të vdekur në Shtetet e Bashkuara dhe 143 në Meksikë, mësohet nga autoritetet e këtyre dy vendeve.

Adela Zeza, Alsat

Europa përfshihet nga skandali i basteve

200 ndeshje të kompeticioneve më të rëndësishme të futbollit europian, ligave superiore dhe kategorive inferiore, janë nën hetim, pasi rezultatet e këtyre takimeve kanë qenë të fiksuara për t'ju shërbyer kompanive të basteve.

Autoritetet e policise ne qytetin e Bohumit kane zbuluar skandalin qe ka prekur futbollin, ndersa jane arrestuar deri tani 17 persona. Behet fjale per nje organizate kriminale internacionale qe operon ne bastet europiane.

Ne keto trukime kemi te bejme me 3 ndeshje Champions League 12 te Uefa Europa League, nje ndeshje e eleminatoreve te europianit te Under 21, dhe mes tyre shume ndeshje te kampionatit austriak, te Bosnje Hercegovines, Hungarise, Sllovenise, Kroacise dhe Turqise.

Skandali i fiksimeve te rezultateve ka qene i madh edhe ne kategorite inferiore, ku jane perfshire ndeshjet e kategorise se dyte gjermane, zvicerriane dhe belge. Nga 200 takimet te cilat do te hetohen, 30 raste i perkasin vetem Gjermanise, ku 4 ndeshje prej tyre i perkasin kategorise se dyte, 3 te tjera asaj te trete dhe 18 takime i perkasin kampionateve rajonale. 15 prej te arrestuarve nga policia jane kapur ne Gjermani dhe 2 ne Zvicer, ndersa u jane sekuestruar materiale te ndryshme dhe nje shume prej 1 milion eurosh.

Vizion+

Adhuruesit dhe tifozët e këtij sporti duhet të pyesin veten, a ka më futboll të pastër ?

"Derisa të më trajtojnë si qytetar të denjë për të vërtetën"

Njerëzit u ndanë nga kafsha në mënyrë graduale këtu e 25 milionë vite më parë.


Duke përsosur artikulimin gjuhësor, veglat e punës, mënyrën e jetesës (veshje, ngrënie, banim), bashkëjetesën shoqërore, rregullat e kësaj bashkëjetese, zhgarravitjet e shkrimin e belbëzimeve gjuhësore, ata veç ndaheshin gjithnjë e më shumë nga paraardhësit e tyre të hershëm, kafshët.


Përveç përshtatjeve të reja të organeve fizike, "mbiu" dhe një "organ" i ri, arsyeja (ndërgjegjja), e cila erdhi duke u përsosur deri në ditët tona për të nxjerrë jashtë përdorimit grushtet, dajakun, thikat, shpatat, pushkën, tankun, topin...

Por, kur atavizmi, si fenomen biologjik, nuk shfaqet vetëm te pjesët fizike (njerëz mbuluar me qime, me brirë, me bisht...), por edhe në "organin" e arsyes, duke tundur kështu "tapinë" e prejardhjes nga kafsha, përbën një shqetësim real për shoqërinë.


Ata, për mungesë të arsyes përdorin forcën, dajakun. Njeriu me arsye, edhe më i fortë fizikisht, nuk përdor mjetin e dhunës. Këta njerëz me këto "tapi" të vjetra prishin rregullat normale të shoqërisë moderne.


Por, duke mos ia parë bishtin, bririn a qimen, në fillim kur punësohen nga shoqëria, të paktën, pas shfaqjes së kafshërisë, duhen pezulluar, për një kohë edhe izoluar. Në qoftë se nuk ndodh kjo, atëherë, duhen parë atavizmat diku më lart, te piramida e pushtetit dhe shtetit.


Shoqëria ndërmerr pastrime të fuqishme përpara se të infektohet, të paralizohet e të mbetet e pa respektuar, e pa integruar në shoqëritë e civilizuara të kohës. Ne si racë, nga konkurrencat shoviniste përqark, kemi pasur një akuzë të vjetër: "Popull me bisht".


Kjo akuzë, pak a shumë, u përsërit (me "mutacion" përshkrimi) edhe në enciklopedinë e maqedonasve. Ky poshtërim që na bëhet të gjithëve si racë (emigrantët shqiptarë e vuajnë këtë racizëm), natyrisht nuk do ishte e drejtë, nga shkaku i disa dhjetrave të tillë, pasi çdo popull "prodhon" sakaq. Por, kur këta vihen (ose vetëvihen) në lidership, patjetër që krijon një problem.


Zgjidhja? Fare e thjeshtë: Këta me "bisht" a "brirë" nuk duhen lënë të na drejtojnë, të paktën pas zbulimit që janë të tillë... Kjo është arsyeja që dua të protestoj, sot, nesër, pasnesër e kurdo qoftë e nevojshme derisa të na trajtojnë si qytetarë të denjë për të vërtetën.


Email nga adresa fluta_shtel@yahoo.it, Shekulli

“Udhëtarë nga e ardhmja mund të vijnë brenda pak javësh”

Udhëtarët e parë në kohë nga e ardhmja mund të vijnë në tokë brenda pak javësh, - thonë shkencëtarët rusë. Fizikanë nga mbarë bota po presin me padurim nisjen e eksperimentit 4.65 miliardë dollarësh të Përshpejtuesit të Madh në CERN të Zvicrës, përplasësit më të fuqishëm të atomeve që është ndërtuar ndonjëherë, i cili pritet të hedh dritë të re mbi fuqinë e njësive nënatomike në kozmos dhe mund të riprodhojë kushtet që datojnë afër krijimit me anë të Bing Bang-ut.

Profesoreshë Irina Arefeva dhe doktor Igor Volovich, fizikanë matematike në Institutin e Matematikës “Steklov” në Moskë, mendojnë se eksperimenti i shumëpritur i CERN-it, qendra evropiane e fizikës nënatomike afër Gjenevës në Zvicër, mund të kthehet në makinerinë e parë të udhëtimit në kohë që është prodhuar ndonjëherë, thotë revista “Shkencëtari i ri”.

Debutimi i këtij eksperimenti në fillim të verës mund të shndërrohet në një moment historik, pasi udhëtimi në kohë është i mundur (nëse është i mundur) aq pas sa çasti i krijimit të makinës së parë të udhëtimit në kohë.

Kjo do të thotë se viti 2009 mund të kthehet në vitin Zero për udhëtimin në kohë, thonë ata. Udhëtimi në Kohë lindi si ide nga kolegu i Albert Einstein-it, Kurt Godel, i cili përdori teorinë e relativitetit të Einstein-it për të treguar se udhëtimi në kohë është i mundur.

Prej çastit të hedhjes së kësaj ideje në vitin 1949, fizikanë të njohur kanë argumentuar kundër kësaj teorie, pasi ajo nuk përputhet me idetë e shkakut dhe pasojës dhe krijon paradokse të tipit: një udhëtar në kohë mund të kthehet pas dhe të vrasë gjyshin e tij, pa të cilin ai nuk do të kishte lindur. Por, gjashtëdhjetë vjet më pas, nuk ekziston asnjë arsye e fortë se përse udhëtarët në kohë nuk mund të lënë pa punë historianët.

Por, dy shkencëtarët rusë argumentojnë se kur energjia e Përshpejtuesit të Madh përqendrohet në një element nënatomik, me madhësinë e një të biliardës së një mushkonje, ajo mund të krijojë gjëra të çuditshme në krijimin e universit, që është një përzierje e hapësirës me kohën që shkencëtarët e quajnë hapësirë-kohë.

Teksa graviteti i Tokës mund të krijojë ndryshime të vogla dhe të buta në hapësirë-kohë, energjia e Përshpejtuesit të Madh mund të ndryshojë aq shumë kohën saqë ajo të rikthehet në gjendje të mëparshme. Ky kthim është i njohur për fizikanët si “lakoret e mbyllura të kohës” dhe duhet që, të paktën në teori, të vizitojmë të paktën disa momente të së kaluarës.

Kjo skemë e ka origjinën e vet në vitin 1988, kur profesor Kip Thorne dhe kolegët e tij në Institutin e Teknologjisë së Kalifornisë, të vendosur në Pasadena, vërtetuan se “vrimat depërtuese” (një teori e pranuar gjerësisht në fizikë, sipas së cilës vrimat depërtuese janë një kalim i shkurtër mes hapësirës dhe kohës në atë që shkencëtarët quajnë hapësirë-kohë) ose tunelet ndërmjet kohë-hapësirës mund të lejojnë udhëtimin në kohë. Kjo skemë u bë mjaft e njohur nga Carl Sagan, i cili e përfshiu si ide në librin e vet, që më pas u bë edhe film, me titullin “Kontakt”.

Profesoreshë Arefeva dhe doktor Volovich mendojnë se Përshpejtuesi i Madh mund të krijojë vrima depërtuese dhe si pasojë të lejojë një formë udhëtimi në kohë. “Ne arritëm në përfundimin se lakoret e mbyllura të kohës dhe vrimat depërtuese mund të jenë gjithashtu një pasojë e përplasjes së elementeve nënatomikë”, - thotë profesoreshë Arefeva.

Megjithatë, ka sërish një sërë pengesash për mundësitë e kësaj hipoteze. Më e rëndësishmja ndër to është fakti se këto janë thjesht vrima shumë të vogla depërtuese, aq të vogla saqë vetëm elementet nënatomike janë mjaftueshëm të vogla sa të mund të udhëtojnë në to.

Dy shkencëtarët rusë i thanë gazetës britanike “The Daily Telegraph” (Dhë deilli telegraf – Telegrafi ditor) se pyetja nëse udhëtimi nënatomik në kohë nëpërmjet Përshpejtuesit të Madh do të hapte rrugën për udhëtimin në kohë të objekteve të madhësisë së njeriut “është një pyetje e thellë dhe interesante”, porse theksuan se “këto probleme, por edhe një sërë problemesh të tjera, kanë nevojë për hetim të thelluar shkencor dhe nuk mund të marrin përgjigje të thjeshtë dhe të shpejtë”.

“Ndoshta ajo që mund të shpresojmë më shumë e që mund të realizohet nga Përshpejtuesi i Madh, është që ai të tregojë a të vërtetojë një shenjë sado të vogël të ekzistencës së vrimave depërtuese”, - thotë doktor Volovich. Nëse një pjesë e energjisë e krijuar nga përplasja e elementeve nënatomike të Përshpejtuesit të Madh humbet, ajo mund të shkaktohet nga krijimi i vrimave depërtuese, që do të thotë se përplasja ka krijuar elementë që kanë udhëtuar në kohë nëpërmjet këtyre vrimave.

Një tjetër pikë interesante dhe e rëndësishme deri tani për konceptin e vrimave depërtuese është gjetja e llojeve të materialeve të panjohura ose të përdorura për arsye të tjera, që fare mirë mund t`i quajmë ekzotike, të cilat do të jenë të afta që të mbajnë grykën e vrimës depërtuese të hapur për udhëtimin në kohë.

“Energjia e zezë, një forcë misterioze kundër gravitetit, që mendohet se është elementi kryesor përbërës i hapësirës, mund të jetë pikërisht ajo që nevojitet për të mbajtur hyrjen në një vrimë depërtuese të hapur, të paktën sipas një prej teorive të shumta dhe shpeshherë kontradiktore për natyrën e ekzistencës dhe ndryshimit të vrimave depërtuese, që quhet energjia fantazmë”, - thonë dy shkencëtarët rus.

Nëse gjatë këtij viti, një përzierje e çuditshme e elementëve nënatomike që përplasen me njëri-tjetrin dhe e energjisë fantazmë krijon vrimat depërtuese në Gjenevë të Zvicrës, qytetërimi i zhvilluar i së ardhmes që ne nuk e njohim, mund ta gjejë këtë datë në librat e tyre të historisë, ta shënojë dhe ta piketojë këtë moment dhe të gjejë shansin nëpërmjet avantazhit të teknologjisë për të na vizituar, sipas shkencëtarëve.

“Faktet empirike të mbledhura nga vite punë vijojnë të na lejojnë të themi se energjia fantazmë ekziston”, - thotë Robert Caldwell, një fizikan në Kolegjin e Dartmuthit në Hanover të Nju Hempshajërit, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. “Për sa u përket spekulimeve të bëra nga profesoreshë Arefeva dhe doktor Volovich për mundësinë e prodhimit të elementëve të nevojshëm të makinës së udhëtimit në kohë nëpërmjet Përshpejtuesit të Madh, uf...!”, - thotë ai.

Një tjetër shkencëtar i madh në botën e fizikës, që beson se udhëtimi në kohë është i mundshëm, profesor David Deutsch, i Universitetit të Oksfordit në Angli, Mbretëria e Bashkuar, komenton: “Është spekulative deri në ekstrem, por jo e pamundur. Për një sërë arsyesh unë nuk mendoj se mekanizmi që dy profesorët rusë propozojnë, do të funksionojë (thënë ndryshe që do të prodhojë një rrugëkalim për udhëtarët nga e ardhmja që të na vizitojnë), edhe sikur spekuluesit të kenë të drejtë”, - thotë ai për gazetën “The Daily Telegraph”.

Doktor Brian Cox, i Universitetit të Mançesterit në Angli në Mbretëri të Bashkuar shton në komentin e profesor Deutsch-it se kjo fuqi mund të mos jetë aq e madhe sa e parashikojnë profesoreshë Arefeva dhe doktor Volovich në hipotezën e tyre.

“Energjia e miliarda rrezeve kozmike, qofshin këto diellore apo jo, që kanë gjuajtur dhe vijojnë të gjuajnë atmosferën e planetit tonë për më shumë se pesë miliardë vite janë shumë herë më të mëdha sesa ato që mendohet se do të krijojë Përshpejtuesi i Madh e kështu, në bazë të logjikës së propozuar nga dy shkencëtarët rusë, udhëtarët e kohës duhet të na kenë vizituar disa herë e të jenë ndërmjet nesh akoma edhe tani, - thotë doktor Koks nga Universiteti i Mançesterit. – Nëse këto vrima depërtuese shfaqen, unë personalisht do të ha kapelen që më kanë dhënë gjatë ditëlindjes sime të parë, përpara sesa të ma japin”.

Standart

Gjysma e nxënësve dhunohen nga mësuesit

Mësuesit e vendosin qetësinë në klasë me shkopin e gjeografisë. Që, në fakt është vetëm një nga mjetet ndihmëse të shkollës shqiptare, por që shërben jo vetëm për të treguar relievet dhe pozicionet gjeografike të një vendi, por edhe për "t'u mbyllur gojën nxënësve të padisiplinuar".

E nëse nuk të bën përshtypje as "paraleli" që të ka lënë në trup shkopi i gjeografisë, atëherë nisin kërcënimet me notën. Dhe jo pak, por mbi 50% e nxënësve të sistemit arsimor parauniversitar në vendin tonë deklarojnë se mësuesit ushtrojnë dhunë sistematikisht mbi ta, që fillon me të bërtitura e të shara, e përfundon me goditje me sende të forta. Studimi i realizuar nga fondacioni "Mbroni fëmijët" jep shifra edhe më alarmante për zonat rurale. Ndërsa ata sugjerojnë vendosjen e një numri telefoni falas, ku nxënësit të denoncojnë mësuesit e dhunshëm dhe për çdo rast çështja t'u kalojë organeve të Drejtësisë.

Studimi

"Kush të do, të rreh", - thotë një shprehje popullore shumë e përhapur në vendin tonë dhe që me sa duket mësuesit tanë e zbatojnë shumë mirë. Vetëm pak muaj pas një studimi të bërë nga UNICEF-i, një tjetër fondacion publikon shifra alarmante të dhunës nëpër institucionet tona arsimore, sipas të cilit nxënësit dhunohen sistematikisht nga mësuesit e tyre. Fondacioni "Mbroni fëmijët", pas studimit të bërë në shkollat e 13 rretheve të vendit, citon se shkaqet e kësaj sjelljeje të dhunshme nga ata që në fakt duhet t'i mësojnë fëmijët se si të sillen, janë nga më të ndryshmet. Por, në krye të listës është mosbindja e nxënësit ndaj detyrave që i ka lënë mësuesi apo dhe bisedat e tyre gjatë orëve të mësimit. Gjithashtu, edhe ardhja me vonesë në shkollë, përtypja e çamçakëzit, mospërgatitja për orën e mësimit, mosveshja e uniformës së shkollës, mund të jetë shkak për dhunën e mësuesve. Në raportin "Dhuna ndaj fëmijëve në shkollë", publikuar nga fondacioni "Save the children" (Mbroni fëmijët), thuhet se mësuesit nuk ngurrojnë të godasin fëmijët me të gjitha mënyrat. Më e shpeshtë është dhuna psikologjike, që nis me fyerje, të bërtitura, vlerësim me nota të ulëta dhe detyrim i nxënësit të qëndrojë në klasë pas mësimit. Ndërsa kur mësuesi përballet me rezistencën e nxënësit, ndaj tij ushtrohet dhunë fizike, që fillon me shkulje flokësh, veshësh, goditje me shpullë, madje edhe me grusht, shkelma e deri në sende të forta. Madje, kjo e fundit duket se është edhe forma më e përhapur e dhunës, pasi sipas të njëjtit raport, 38.2 % e nxënësve pohojnë se e kanë provuar së paku një herë goditjen me sende të forta në trup. Djemtë duket se janë më të prekur nga ndëshkimet, ndërsa vajzat më të ekspozuara ndaj ngacmimeve seksuale.

Fondacionet në mbrojtje të fëmijëve propozojnë vendosjen e një numri telefoni ku ata mund të denoncojnë falas rastet e dhunës nga mësuesit e tyre. Për çdo rast shkeljeje, çështja duhet t'i kalojë organeve të Drejtësisë.

G. Shqiptare

Fëmijë pa fëmijëri

Nëse mund të bëhet një akuzë e vetme, pra vetëm një, për këto vite të tranzicionit, ajo është: Ju prindër të fëmijëve pa fëmijëri!

Dhe pas kësaj mund të shtosh sa pikëçuditëse të duash, fjalia dhe domethënia e saj i mban. Provuam gjithçka gjatë këtyre 20 viteve, çaste të larta e çaste të ulëta, ndjenjën e fitores e të humbjes, të pasurisë e të varfërisë, të pushtetit e të bindjes. Pra, provuam gjithçka që mund të provohet në demokraci. Veç një gjë nuk arritëm të bënim. Nuk qullosëm asgjë lidhur me fëmijët. Ndoshta këtu mund të gabohemi, sepse nuk po flasim për fëmijët personalë, të ushqyer e të veshur si agallarë të vegjël, me celularë e xbox-a si bejlerë, mbi peshë e mbi timonë makinash. Po flasim për fëmijërinë, për përvojën më të bukur të njeriut. Për atë moshë që duhet jetuar me hare e pa kokëçarje. Dhe këtu nuk kemi ditur se ç’kemi bërë.

Askush nuk të jep dot përgjigje përse shteti shqiptar është një nga shtetet më armiqësorë me fëmijët. Përse shoqëria shqiptare është një nga shoqëritë më armiqësore me fëmijët. Përse fëmijët shqiptarë nuk qeshin si bashkëmoshatarët e tyre evropianë, po veç zihen e rrihen. Përse mbajnë nga një çantë 10 kilëshe në kurriz, që siç e marrin e sjellin.

Përse jetojnë në shkolla-garnizone ku bëhet vetëm mësim, po ku nuk mësohet asgjë që ka lidhje me jetën. Ku prodhohen diploma, po jo qytetarë.

Në këtë pikë ka shumë për të thënë. Po pyetja e madhe është: Ku mund t’i gjejmë sot fëmijët shqiptarë, pra ku mund t’i takojmë? Ndoshta poshtë pallatit, në rrekjen e mundimshme për të mos vdekur të shtypur nga makinat. Po tjetër? Askund. Fëmijët nuk kanë mjediset e tyre ku mund të bubërrojnë. Dhe bëhet fjalë për fëmijët tanë, ata të vërtetët, jo për histori me turistë kinezë.

Por fakti është më pak i dhimbshëm se sa mendja që e ka prodhuar. Ajo mendje e shkretuar ndjenjash, e mbrujtur me halle e dhembje të pakufi, që sheh veç të rrëmbejë e të mos lërë gjë në këmbë, që po kujdeset ndonjëherë që stërstërnipërit të jenë zengjinë në lëndë, po të varfër në shpirt. Ajo mendje që sheh po që nuk vëren asgjë. Ajo mendje që kurrë nuk është ngritur në mbrojtje të të drejtave të fëmijëve, të fëmijëve të rrahur, të trembur, pa botë.

S’ka si të jetë ndryshe kur të gjithë kemi sy në ballë dhe i mbajmë mbyllur gjatë gjithë kohës. Si nuk e vuri re askush që fëmijët tanë nuk këndojnë. Ndoshta po gabohemi, sepse zëra fëminorë kemi dëgjuar.

Po çfarë këndojnë?

Këndojnë këngë për të rritur; shohin filma për të rritur; sillen si të rritur, shkurt janë gjithçka që mund të jenë veçse fëmijë jo. Dy nga televizionet kryesore, dinosaurë të vërtetë të medias, me peshë të madhe në jetën publike të shndërruar në jetë mediatike, sot po bëjnë terror fëminor. S’ka se si të jetë ndryshe kur një fëmijë dhjetë vjeç këndon duke shqyer zërin: “mos qaj për vdekjen o njeri”. Kur këngët e dashurisë së rraskapitur zënë vend në gojë fëmijësh që duhet të këndojnë veç këngë engjëjsh. Dhe kur prindër të paditur që i veshin fëmijët si të ishin prostituta të vogla, duartrokasin dhe e çojnë buzën veshmëvesh. Janë vënë në garë fëmijët, kush e kush të këndojë këngën më skandaloze, të projektuar për zëra specialë, dhe jo për grykë të bardha, për zëra të bardhë, për zëra të amshuar. Duan të zbulojnë talente apo duan thjesht të shfrytëzojnë fëmijët? Historia njerëzore ka njohur shumë raste kur fëmijët janë përdorur për seks, për luftë, për mall, për organe, e shumë të tjera. Nuk është ndonjë çudi e madhe që të përdoren për të prodhuar dy orë televizion skandaloz. Aq më tepër që ligji nuk të ndihmon shumë në këtë rast.

Po prapë fakti nuk është asgjë. Tmerri i vërtetë është mendja që e prodhon, mendja që nuk shikon, mendja që refuzon të besojë. Dhe të duket çudi që jeton në një vend të populluar nga 3 milion njerëz, ku mund të gjesh disa duzina me akademikë, disa duzina me politikanë, disa duzina me psikologë, sociologë e filozofë, disa dhjetëra shkrimtarë e poetë, kompozitorë e disa mijëra juristë e doktorë, të gjithë të verbër, të gjithë pa sy e mbi të gjitha, pa gojë. Po Sodoma e Gomorra s’kanë pse të përmbysen, kur flet delja e zezë, delja që do tregohet me gisht, delja plangprishëse.

Bota i ka zgjidhur me kohë çështjet fëminore. Fëmijët kanë Kartën e tyre të të drejtave. Fëmijët kanë këngët e tyre, filmat e tyre, librat e tyre, lodrat e tyre, vendet e tyre, e gjithçka tjetër që u përket veç atyre, edhe pse të rriturit kanë qejf e duan ta jetojnë prapë fëmijërinë duke u zhytur herëpasherë në këtë botë bollëku. Po tanët? Ku janë 100 OJQ që mbrojnë të drejtat e fëmijëve? Bëjnë nani-nani. Ku janë 200 OJQ e grave që kërkojnë kuota në parlament? Gërhasin. Ku janë moralistët, elitistët, estetët, otorinolaringologët? Kthehen për pesë minuta.


A do mund t’i zgjidhim problemet tona në pesë minuta? A do t’u kushtojmë fëmijëve pesë minuta? Librat e shtëpive të mëdha botuese kanë nga një pullë prapa që tregon moshën e lexuesve. Filmat në televizione prestigjioze kanë nga një pullë që tregon moshën e fëmijëve që duhet ta shohin. Mos vallë janë të paditur? Përgjigjen jepeni ju, se fëmijët tuaj janë.

Erion Kristo tek Peshkupauje

Të pathënat mbi shpëtimin e hebrenjve në Shqipëri

Pse hebrenjtë kërkuan strehim në Shqipëri gjatë Holokaustit? Çfarë roli ka luajtur qeveria zogiste e më pas ajo e Medi Frashërit në shpëtimin e tyre? Pse nuk u larguan dot gjatë viteve të komnunizmit? Si i trajtoi regjimi i Hoxhës? Sa ka qenë numri i hebrenjve të shpëtuar në këtë vend? A ishte Shqipëria një vend asnjëanës i caktuar nga Lidhja e Kombeve dhe marrëveshja me Rajhun apo hebrenjtë u përndoqën edhe këtu?

Janë një sërë tezash të diskutueshme, të cilat përplasin studiuesit, më saktë, burimet në të cilat referohen, por edhe interpretimet e të dhënave që nuk arrijntë të ndriçojnë gjithçka deri në fund. Gazeta “Ballkan” përmes intervistave me dy studiuesit që janë marrë gjerësisht me çështjen hebreje, dr. Apostol Kotanin dhe prof. Shaban Sinanin si dhe nëpërmjet dëshmive të grumbulluara gjatë bisedave me trashëgimtarë të familjeve pritëse si dhe të hebrenjve të pritur, pranëvendos të gjitha mundësitë dhe detajet e panjohura, për të cilat së fundi, të dy autorët kanë përgatitur nga një botim të ri.

“Apostol Kotani, atutoriteti kryesor i historikut të hebrenjve në Shqipëri dhe bashkëkryesues i shoqatës së Miqësisë Shqipëri-Izrael”, sipas vlerësimit që i ka bërë kongresmeni amerikan me origjinë shqiptare, Sherli Di Guardi, jep në një intervistë të plotë për gazetën “Ballkan” situatën dhe të vërtetat mbi faktet e dyshimta, se si arritën të shpëtonin hebrenjtë në Shqipëri gjatë Holokaustit.

-Cili ka qenë momenti i parë, kur nisët hulumtimet nëpër arkiva dhe në terren për historinë e qëndrimit të hebrenjve në Shqipëri?

Ishte viti 68 kur më morën në Institutin e Marksizëm -Leninizmit për vëllimin e katërt të Historisë së Shqipërisë. Kur ende nuk isha larguar nga Instituti, vjen një kërkesë nga një profesor francez për Enver Hoxhën, i cili i kërkonte të dhëna për trajtimin e hebrenjve në Shqipëri. Kjo detyrë mu kërkua mua, që të them të drejtën, e mora pa qejf, se nuk dija shumë për këtë popull. Megjithatë, në dhjetor të vitit 68 dorëzova 17 faqe daktilografike për hebrenjtë në vitet e luftës.

-Ju bën përshtypje sot, fakti që E Hoxhës, iu kërkua informacion për hebrenjtë dhe që ai u tregua i gatshëm, kur dimë se regjimi nuk fliste për këtë vepër të popullit të tij?

Bota e dinte se Shqipëria kishte kontribut, dinte më shumë sesa dihej këtu nga mjetet e propagandës. Në vitet 86-87, kur filluan përpjekjet për të vendosur marrëdhëniet diplomatike me Izraelin, më vijnë gazetarë të huaj dhe më pyesin se ku i kisha gjetur faktet. Bile, më erdhën edhe nga Komiteti Qendror, sepse nuk po e gjenin kopjen në arkiv. Më morën me makinë, më çuan në bibliotekën kombëtare, ua gjeta dhe ua dhashë. Një shkrim më të zgjeruar për hebrenjtë e botova në “Studimet Historike” nr. 4 në fillim të vitit 90. Njëkohësisht, një kopje të këtij materiali ia dërgova Institutit të Yad Ëashemit në Izrael që merrej me Holokaustin. Një kopje ia nisa një izraeliteje, që ka qenë në Vlorë, sot në Nju Jork.

-A keni akoma fakte të pazbuluara, që ju mundojnë?

Që nga viti 68 nuk i jam ndarë kësaj pune. Por më ka mbetur një merak, që do tjua them më pas…
Iu futa punës në arkiv dhe shftytëzova të gjithë dokumentacionin. Ndërkohë, takova familje izraelite dhe strehuesish. Mbi 120 familje. Mbi këtë bazë hartova librin e parë në 93-shin. Është botuar vetëm anglisht për arsye fondesh, pasi libri ishte në dy gjuhë. Pas një viti, botova variantin shqip-anglisht. Ky libër është shpërndarë në të katërt anët e botës. Ky libër më çoi mua në Izrael në Konferencën e Parë Ndërkombëtare. ku ishin mbledhur nga 30 shtete të botës. Aty organizatorja e konferencës, Guen Shou prezantoi librin tim. Më pas në 2004-n, erdhën gazetarët amerikanë, mes tyre Norman Geshman të cilët i kam shoqëruar gjithandej: Në Elbasan, në Berat, edhe në Kosovë.

-Në cilat vende të Shqipërisë u vendosën pjesa më e madhe e hebrenjve; në cilat qytete, lagje e fshatra?

Ka pasur më shumë në Berat, në Kavajë dhe në Krujë, por edhe në vende të tjera.

-Sa hebrenj ishin gjithsej, duke përfshirë ata që kishin qenë më parë në Shqipëri dhe ata që u strehuan në kohën e Holokaustit?

Këtu ishin 1200 hebrenj. me gjithë ata të paraluftës. Ka mendime se kanë qenë 3000 apo 4000, Por unë i kam verifikuar me dokumente dhe i kam mëse të sakta. Sepse ka edhe shkresa në arkiv, që thonë p.sh. se një familje hebreje nga Manastiri, kërkon që të vijë në Shqipëri. Por a erdhi nuk dihet. Dhe nëse ka ardhur, a ka qëndruar apo ka kaluar. Unë jam bazuar në listat, që ekzistojnë në arkivën e shtetit, jam bazuar në shkresa të veçanta, jam bazuar edhe në thëniet e dëshmitarëve.

-Ka mendime si ai i prof. Shaban Sinanit, që numri i hebrenjve duhet të jetë edhe më i madh, pasi një pjesë e tyre paraqiteshin me emra të rremë, nuk janë rregjistruar me emrat dhe kombësinë e vërtetë.

I kam edhe këto raste. Me të gjithë këta, bëhen 1200 hebrenj.

-Dr. Apostoli, si e shpjegoni ju, faktin që hebrenjtë preferuan të vinin në Shqipëri, kur filloi fushata e përndjekjes së tyre? Çfarë dinin ata për Shqipërinë dhe mikpritjen shqiptare?

Më 2006 kam shkuar në Sarajevë, ku mbajta kumtesën me titull: “Pse kur filloi genocidi nazist kundër hebrenjve, sytë dhe mendja u drejtuan nga Shqipëria?”. Aty argumentova këtë për të cilën ju pyesni. Hebrenjtë e parë kanë ardhur në Shqipëri rreth viteve 70, pas një lufte 4-vjeçare të romakëve për të pushtuar Izraelin. Atëherë romakët morën disa anije me skllevër hebrenj, si shenjë e fitores. Një nga këto anije u përplas në bregdetin tonë të Jonit dhe mendohet që këta hebrenj të jenë vendosur në fshatin Fterrë. Aty ka shumë emra njerëzish dhe toponime me prejardhje hebraike.

-Ku bie fshati Fterrë?

Bie 10 km larg Sarandës. Nuk ishte e rastit, që në Sarandë pranë shtëpisë së Kulturës, është zbuluar një mozaik me një shandan hebre. Studimet arkeologjike nxorrën në dritë aty një Sinagogë dhe ajo i përket viteve 70 të erës sonë. Ndërsa në vitet 1490, kur filloi genocidi ndaj hebrenjve në Portugali dhe në Spanjë, një numër i madh prej tyre erdhën këtu, zbarkuan në Vlorë tek Triporti, që për fat të keq, sot është mbuluar me rërë dhe po ndërtohet TEC-i i famshëm. Pikërisht aty ku ka qenë qyteti më i zhvilluar në jug deri në shekullin V, që pastaj në luftrat iliro-romake, u shkatërrua. Kështu, hebrenjtë e parë u vendosën në Vlorë, Berat dhe Elbasan. Në shek. XVII ata u larguan. Ardhja e dytë e tyre ka qenë rreth vitit 1848. Erdhën këtu duke pasur një kujtesë për mikpritjen e shqiptarëve. Ardhja vazhdoi deri në vitet 30. Studimin e parë për hebrenjtë në Shqipëri e ka bërë konsulli amerikan Herman Bernshtein më 32-33. Dhe unë e kam shfrytëzuar.

-Shtegtimi i fundit i hebrenjve drejt Shqipërisë, ai që njihet më mirë, përkon me kohën e Mbretërisë. Çfarë qëndrimi mbajti Zogu ndaj tyre? A është e vërtetë se autoritetet vendase u lëshonin pasaporta false për ti maskuar?

Kur filloi genocidi nazist në 1933 në Gjermani me parrullën : “Çifutët po dekompozojnë kombin gjerman”, fillimisht ndaj tyre u morën masa administrative, u hoqën nga postet drejtuese në Ekonomi, Shkencë, Financë etj. Në këtë kohë, vëmendja drejtohet nga Shqipëria dhe Komisariati i Lartë për Refugjatët e Luftës dhe disa komunitete hebraike të Francës, Zvicrës etj. i propozojnë qeverisë Zogiste, që të investojnë 8000 franga ari për të bonifikuar Bunën dhe Drinin dhe për të vendosur aty disa qindra familje hebreje. U zhvilluan bisedime në rang diplomatik, u arrit gati në përfundim të marrëveshjes, mirëpo në këtë kohë, ndërhyn qeveria italiane, e cila donte të sillte kolonë italianë këtu. Dërgoi edhe ministrin e Ekonomisë, Orlando Krolën dhe kështu u pezullua nënshkrimi i marrëveshjes.
Nuk kemi pse ti atribuojmë mbretit Zog, një meritë që nuk e ka. Madje, ai e ka penguar ardhjen e tyre...

Denisa Kona tek G. Ballkan

Jeta jashtëtokësore zbulohet në ... Indi

Laboratori i Godfrej Luis në Shkollën e Fizikës së Aplikuar në universitetin Mohatma Gandi të qytetit Kottajam, Kerala, në Indinë Jugore, ka disa kavanozë të mbushur me shi të kuqërremtë. Brenda tyre janë disa qeliza me mur të trashë dhe ngjyrë të kuqe, që spekulohet se vijnë nga jashtë planetit tonë.

Origjina e tyre ishte dhe mbetet një mister. Në verën e vitit 2001, nga korriku në shtator, shi me ngjyrë të kuqe ra mbi qytetin Kerala, sikur të binte gjak nga qielli. Thuajse një gjysmëdekade më vonë, Godfrej Luis publikoi në revistën e mirënjohur “Astrofizika dhe Shkencat Hapësinore” hipotezën e tij se këto kampione uji të marra në vitin 2001, përmbajnë mikrobe nga jashtë hapësirës. Në studimin e tij dhe të studentit të tij A. Santhosh Kumar, i cili ka punuar shumë me kampionet, u gjet se në këtë ujë shiu ekziston struktura të kuqe të trasha, që i ngjanin qelizave, në përmasën e 20 mikroneve, dhe që me sa duket nuk kishin ADN. Pavarësisht kësaj, qelizat riprodhoheshin, akoma edhe në ujë të vluar.

Dr. Luis, i cili është një ndër fizikanët më të njohur në Indi, spekulon se këto janë qeliza të një natyre jashtëtokësore, që i ishin bashkangjitur një komete apo meteoriti, që u shkatërrua në atmosferën e sipërme të Tokës, dhe që këto struktura qelizore i ishin bashkangjitur reve të shiut. Faktet që e mbështesin këtë teori kanë të bëjnë me një shpërthim të dëgjuar përpara se të niste shiu, më 25 korrik 2001.

Çandra Uikramasinge, një nga bashkautorët e teorisë së tanishme, të përhapjes botërore të qelizave jashtëtokësore, ka marrë në dorëzim nga dr. Luis disa nga kampionet. Profesori në fjalë dhe kolegët e tij në Qendrën e Astrobiologjisë së Kardifit, po ripërsërisin eksperimentet e dr. Luisit.

Çfarë janë këto qeliza?

Ndërkohë që në të kaluarën ky lloj shiu mendohej të ishte i përbërë nga elemente mikrozoike që gjendeshin në re, këto kanë ADN dhe zakonisht shkatërrohen në temperatura të larta (si për shembull në ujin që vlon, që e bën të pamundur të riprodhohen). Në rastin konkret, asnjë rast i tillë, as ADN e as zhdukje në temperatura të larta nuk është gjetur. Gjithashtu, është e pamundur që të jenë qeliza tokësore ato që shkaktuan këtë shi, pasi me sa duket këto qeliza nuk vijnë nga toka. Pyetja për mungesën apo ekzistencën e ADN-së mbetet e hapur, megjithatë ky është misteri i vërtetë.

Profesor Uikramasinge deklaroi se duke parë disa analiza mbi këto qeliza të kuqe pa ADN, të ndara më dysh, vërejti se brenda qelizave po krijoheshin “qeliza bija”. Dr. Milton Uajnrajt, një kërkues në Qendrën e Kardifit, gjithashtu edhe mikrobiologjisë në Universitetin e Shefilldit, u përpoq të konfirmonte mungesën e ADN-së, por testi i parë paraprak rezultoi pozitiv, çka do të thotë se edhe mund të ekzistojë. Pro, deri më sot nuk është zbuluar nga asnjë test asnjë shenjë e vetme e ADN-së, duke përjashtuar këtë të profesor Uajnrajt, çka do të thotë se mundësia e ekzistencës është mjaft e vogël.

Faqja e internetit e Qendrës për Astrobiologji në Universitetin e Kardifit, e ka përmendur prej gushtit të vitit 2006 se qelizat janë testuar pozitivisht për ekzistencën e AND-së, teksa metodat DAPI u përdorën në qelizat dhe në "qelizat bija". Porse, të gjithë janë të njëmendtë se ky identifikim i ADN-së është ende i pasigurt, sipas Qendrës, dhe nevojitet punë e mëtejshme, për të arritur në nxjerrjen e ADN-së.

Shpallja

Shpallja se ADN-ja u zbulua kishte rezultuar edhe më parë e gabuar. Një mikroskop me rezolucion të lartë më në fund ka treguar se brenda qelizave ka pasur struktura të tjera jetësore, pra qeliza bijë si edhe vrima të brendshme në to, çka është e pazakontë për qelizat tokësore. Një qelizë kishte vrima mjaftueshëm të mëdha sa që mund të ketë edhe citoplazmë.

Por ende ka mjaft mistere të tjera lidhur me natyrën e këtyre qelizave që kanë ende mjaft pyetje për t'u zgjidhur, nga shkencëtarët. Për shembull, grimcat kanë mbetur ende në gjendjen fillestare dhe nuk janë tretur, pas më shumë se katër vjetësh, edhe pse nuk janë në frigorifer. Duke pasur parasysh të gjitha këto kompleksitete, shkencëtarët thonë se ka ende shumë për të studiuar. Luis dhe Uikramasinge kanë planifikuar eksperimente për të testuar qelizat për izotopet e karbonit, për të parë nëse këto rezultate janë brenda normës tokësore. Kjo është nga të sfidat më të mëdha për shkencëtarët e kohëve tona, e sidomos për dy profesorët, të cilët po shpenzojnë mjaft kohë nga jeta e tyre dhe kanë si temë kryesore të punës së tyre këtë zbulim të proceseve të jetës në hapësirë. Në një konferencë shtypi në Kotajam, ata u shprehën mjaft të entuziazmuar nga ngjashmëria e grimcave të kuqe në qelizat.

Në faqen e tij në internet, Dr Godfrej Luis spekulon se "... qelizat mund të përfaqësojnë një formë alternative të jetës që vjen nga hapësira".

Mosmarrëveshjet në komunitetin shkencor

Kjo mundësi ishte, natyrisht, shumë e diskutueshme në komunitetin shkencor. Historia e kësaj polemike midis 2001 dhe 2006 është e mbushur me informacion. Ndërsa në fillim, shirat e kuq ishte menduar që të ketë qenë me ngjyrë nga pluhuri meteor, një studim i porositur nga qeveria e Indisë, konkretisht nga Departamenti i Shkencës dhe Teknologjisë arriti në përfundimet se shirat e kishin ngjyrën e tyre nga spore algash ajrore.

Dy Qendra për Studime në Shkencat e Tokës me shkencëtarë Dr. Sampath dhe Dr. Sasi Kumar pati në datat 26 dhe 29 shtator 2001 një vizitë në vendin e ngjarjes për mbledhjen e mostrave të ujit dhe të flasë me banorët e anketës. Në atë kohë, hipoteza paraprake ishte se shiu i kuq ishte shkaktuar nga pluhuri i shpërthimit të një meteori. Si përfundim sporet e algave ndoqën punën e tyre, dhe sipas një studimi të bërë nga shkencëtarët e të dy instituteve si Kopshti Botanik Tropikal dhe Instituti “Kërkime” (TBGRI), i cili u publikua në nëntor 2001, nxori se sporet ishin zhvilluar vetë në gjininë Trentepohlia. Sporet e këtij gjini janë të njohura që të mbijetojnë në kushte shumë të vështira. Në të njëjtin raport u zbulua se ky fenomen është i ngjashëm me atë që ndodh në shkretëtira, ku bien shira me ngjyrë për shkak të rërës e cila ngrihet sipër. Përfundimisht, puna nga Godfrey Louis dhe A. Santhosh Kumar shkaktoi interes të mëtejshëm. Në vitit 2003, në një letër të botuar për çështjet e natyrës, ata detajuan idetë e tyre rreth këtij fenomeni. Më në detaje, në këtë letër ata shkruanin se në procesin e shpërbërjes së një komete.

Në këtë letër të hollësishme ata flisnin për shpërbërjen e një kometë si "një koleksion i dendur i qelizave të kuqe" që mund të vendosen në sipërfaqen e Tokës për dy muaj, dhe se qelizat u dukën se ishin “spore pushuese të një mikroorganizmi të panjohur”

Njoftimet

Jo shumë pas këtij publikimi, forumi “Shkenca SciScoop” diskutoi tiparet e këtij njoftimi dhe u diskutua më gjerë. Një "barakn" (N. Baraku), në datën 3 maj 2004, vuri në dukje se një aspekt ishte mjaft i diskutueshëm - në atë që ai e tregonte si “disa qeliza të mëdha mund të jenë të përpunuara në qelizat më të vogla duke përdorur ngrohje të lartë dhe presion”, e cila në fakt nuk ishte domosdoshmërish një proces biologjik apo dëshmi e një metabolizmi në punë.

Në një tjetër publikim, Barak mori Louis për ta ngarkuar me detyrën për të shpjeguar më tej këtë metodë. Më vonë në vitin 2004, kishte disa komente interesante në forumin e “SciScoop” nga shkencëtari Sasi Kumar. Në artikullin e tij "vsasi" më 20 shtator 2004, ai shkruan për përvojën e tij si shkencëtari i parë që foli për shiu e kuq si dhe për gjetjen e mostrave nga ai. Ai kundërshtoi deklaratat e Barak sipas të cilave Louis duhet të kthehet në studimin e kristaleve, dhe u shpreh i pikëlluar që biologët nuk treguan ndonjë interes serioz në këtë studim. Ai vlerësoi suksesin e Godfrey Louis në rikthimin e vëmendjes në një fenomen ende jo të shpjeguar.

Forumi “SciScoop” nuk ishte forumi i vetëm që lëshoi polemika. Dr Louis dhe Santhosh Kumar kishin vënë re në vitin 2003 se një gazetë kishte shkruar se 85% shirave të kuq kishin rënë brenda dhjetë ditësh pas bumit zanor, dhe se këto grimca mund të kishin ardhur pas një shkëputje kometeje.

Një studiues i pavarur i quajtur Ian Uilliams Godard nuk pranon këtë realitet dhe i shkroi se faqes së internetit “Dosjet Pse”. Ai demonstron se procesi i shpërndarjes së sporeve mund të jetë kontraversale, siç ka qenë gjithnjë, por ekziston mundësia që jeta të ketë nisur pikërisht nga qeliza të ardhura në tokë nga hapësira. Vërtetime të qarta mbi këtë është e vështirë të ketë.

Standart

Raporti : Në Shqipëri 1 në 4 gra dhunohen.

Dhuna, prezente edhe ndaj fëmijëve

Raporti më i fundit për dhunën në familje, dhe kryesisht për dhunën ndaj grave, tregon qartazi se dhuna është prezente në forma nga më të ndryshmet në familjet shqiptare. Sipas këtij raporti, një në katër gra në Shqipëri dhunohen.

Ndal dhunës !

Kryetarja e shoqatës “Në dobi të gruas shqiptare”, Sevim Arbana, në një intervistë për “Gazeta Shqiptare” ka treguar histori rrëqethëse të vajzave dhe grave të cilat dhunohen dhe janë ende të detyruara të jetojnë me burrat e tyre për shkak të pamundësisë ekonomike, mungesës së një shtëpi apo pune. Por, ajo tregon se dhuna nuk është në nivelet e para 10 viteve, kjo pasi edhe shteti nuk është aq pasiv sa më parë. Por, pika ku ajo ngulmon më tepër është rritja e shërbimeve sociale që ofrohen falas për gratë e kësaj kategorie. “Duke iu referuar raporteve ndërkombëtare për vendin tonë, 1 në 4 gra në Shqipëri dhunohen, duke pasur parasysh raportin e 2005-2007. Por, dhuna nuk është në nivelet e para 10 viteve, pasi dhe shteti nuk është më aq pasiv. Sot janë bërë ligje dhe gratë kanë përkrahje prej tyre. Por, ajo që shteti duhet të bëjë, që ne i bëjmë akoma presion dhe nuk e ka bërë, është rritja e shërbimeve sociale ndaj grave, duhet të jetë më prezent në grupet që kanë nevojë”, - ka sqaruar Sevim Arbana. Shoqata “Në dobi të gruas shqiptare” prej gati tre viteve ka ndërmarrë një aksion për gratë e vrara, raste të cilat janë të shumta, midis tyre edhe rasti i Erieta Avdylit, Irena Selit dhe Fiqerete Qinami. Por, është shumë e rëndësishme të përfshihen dhe burrat për t’u emancipuar gratë.
Në këtë kontekst kemi fi lluar që herët të artikulojmë të drejtat e grave si të drejtat themelore, shkollimi, punësimi të cilët janë faktorët kryesor me të cilët ne punojmë. Projektet e zhvillimit janë ato me të cilat merremi më tepër. Grupi i grave është i fokusuar vetëm tek gratë, përditë telefonojnë gra të cilat kërkojnë punë, përmes agjencisë së punësimit. Ky është një program tjetër me të cilën ne ndihmojmë gratë e ardhura në zonat periferike të Tiranës dhe në zonat e varfra të Shqipërisë. Agjencia e punësimit i trajnon ato në komunikim dhe në anën profesionale për pastruese shtëpie, kujdestare për të moshuarit dhe për bebisiter. Ne i trajtojmë, i japim një diplomë e cila njihet nga shteti, sepse jemi të licencuar nga Ministria e Punës, më pas ne u gjejmë punë këtyre grave, ndërkohë që bëhet një kontratë mes punonjësit dhe punëmarrësit ku respektohen të... Trashëgimia e gabuar e nënave tona Opinion për këto tre raste ajo ka theksuar se do t’i çojnë dosjet në Strasburg, pasi Drejtësia shqiptare nuk po u jep përgjigje. Rastet e dhunës në vendin tonë janë të shumta, gjë që e dëshmon më së miri edhe numri i lartë i telefonatave që vijnë në ‘Telefonin Grua: 2247502’, pranë kësaj shoqate, ku çdo ditë telefonojnë më shumë se 5 apo 6 gra të dhunuara.

Ndal keqtrajtimit !

Zonja Arbana, mund të bëni një përshkrim të aktivitetit të shoqatës “Në dobi të gruas shqiptare” dhe nëse vihet re ndryshimi që ka ndodhur ndër vite?

Shoqata “Në dobi të gruas shqiptare” është një shoqatë e hershme. Që në vitin 1993 shtrihet në të gjithë Shqipërinë, kemi më shumë se 100 veta staf. Kryesisht jemi të fokusuar në të drejtat e grave të reja, dhe në këtë kontekst ngremë të gjitha aktivitetet tona. Aktivitetet janë qendra shërbimi, qendra multidisiplinare, kryesisht qendra komunitare që punojnë me fëmijët, gratë, por pa përjashtuar burrat. Duke qenë një lëvizje grash, është shumë e rëndësishme të përfshihen dhe burrat për t’u emancipuar gratë. Në këtë kontekst kemi fi lluar që herët të artikulojmë të drejtat e grave si të drejtat themelore, shkollimi, punësimi të cilët janë faktorët kryesor me të cilët ne punojmë. Projektet e zhvillimit janë ato me të cilat merremi më tepër. Grupi i grave është i fokusuar vetëm tek gratë, përditë telefonojnë gra të cilat kërkojnë punë, përmes agjencisë së punësimit. Ky është një program tjetër me të cilën ne ndihmojmë gratë e ardhura në zonat periferike të Tiranës dhe në zonat e varfra të Shqipërisë. Agjencia e punësimit i trajnon ato në komunikim dhe në anën profesionale për pastruese shtëpie, kujdestare për të moshuarit dhe për bebisiter. Ne i trajtojmë, i japim një diplomë e cila njihet nga shteti, sepse jemi të licencuar nga Ministria e Punës, më pas ne u gjejmë punë këtyre grave, ndërkohë që bëhet një kontratë mes punonjësit dhe punëmarrësit ku respektohen të drejtat e të dy palëve. Ky është një program që ka ecur shumë dhe tregu shqiptar ka nevojë për një program të tillë. Agjencia e punësimit është një trampolinë, se këto janë gra të dhunuara, gra me probleme të mëdha, këto hyjnë me pretekstin për të gjetur punë, por gjejnë edhe asistencë psikosociale nga psikologia e qendrës. Ne këtu kemi pasur raste të tmerrshme të dhunës në familje dhe të mentalitetit patriarkal, që fatkeqësish ende mbetet prezent. Dhuna nuk është në nivelet e para 10 viteve, pasi dhe shteti nuk është më aq pasiv. Sot janë bërë ligje dhe gratë kanë përkrahje prej tyre. Por, ajo që shteti duhet të bëjë, që ne i bëjmë akoma presion dhe nuk e ka bërë, është rritja e shërbimeve sociale ndaj grave, duhet të jetë më prezent në grupet që kanë nevojë. Ne po luftojmë që të ngremë ura bashkëpunimi me shtetin për grupet në nevojë. Në telefonatat që bëjnë gratë kanë pësuar dhunë të tmerrshme, disa kërkojnë të ikin nga shtëpia të shkojnë në strehëza, por të tilla në Tiranë nuk ka, ka një në Elbasan, ka një në Kuçovë.
Si filozofi shoqata është kundër strehëzave, sepse gratë e dhunuara i shtojnë vetes një problem shumë të madh duke ikur nga shtëpia; humbet shtëpinë, bashkëshorti fut një femër tjetër, mund dhe ta shes shtëpinë. Ne nuk jemi dakord që të shkojnë në strehëza, në ligj thuhet se dhunuesi duhet të largohet nga shtëpia, jo viktima. Kjo është e largët që të implementohet, por nga ana tjetër ende nuk ka strehëza. Ne kemi dhe një program për fëmijët dhe adoleshentët në vështirësi, program që e zhvillojmë prej 10 vjetësh, ne kemi diplomuar mbi 3500 të rinj në profesionin kuzhinier, hidraulik, rrobaqepës, elektricist, etj. Por, ajo që është dramatike është se kemi raste të shumta të dhunës ndaj fëmijëve dhe të rinjve. Kemi një vajzë tani që është larguar nga shtëpia, do ta çojmë në qendrën e Elbasanit. Ajo është vetëm 19 vjeç, ka një fëmijë dy vjeç, prindërit e kanë braktisur që foshnje, e ka rritur gjyshi me gjyshen, të cilët e kanë martuar që 12 vjeçe me një djalë që është jo vetëm handikap, por përdor drogë, nuk është i zoti, e dhunon, nuk i pranon fëmijën, etj dhe ne nuk jemi të zotët ta përkrahim për t’i ndryshuar jetën.

Përkrahja që jep policia, prokuroria, a ka ndryshuar nga disa vite me parë?

Ne e ndiejmë diferencën që kanë pësuar institucionet ndaj këtyre problemeve, sidomos policia, janë të gatshëm për të ndihmuar dhe është një bashkëpunim shumë i mirë. Por, për sa i përket hallkave të tjera, ne kemi 3 vjet që kemi filluar një nismë, një program i madh kundër dhunës në familje, që identifikohet me disa vajza të vrara, është Erieta Avdyli, e vrarë në 2000, Irena Seli, është Fiqeretja e Bërxullit që e vrau babai dhe u dënua vetëm me 7-8 muaj, është Stela e shumë e shumë të tjera, ku të gjitha kanë pësuar dhunë nga burri, nga i dashuri, babai etj. Ne kemi marrë 3 raste, Erieta Avdylin, Irena Seli dhe Fiqerete Qinami, kemi 3 vjet që përplasemi mes prokurorisë dhe policisë. Prokuroria nuk na ka sjellë asnjë përgjigje për Fiqereten dhe për Erietën, ku dosja e kësaj të fundit nuk është as e mbyllur dhe as e hapur. Për Irena Selin kemi marrë para dy ditësh një përgjigje nga prokuroria e Durrësit, që dosja ndryshon nga zhdukje personi në vrasje me dashje. Në këto raste nuk po gjendet kush është vrasësi, natyrisht që vrasësit janë burra, nuk po themi bashkëshortët, por janë burra. Drejtësia shqiptare duhet të gjejë vrasësin e vërtetë të këtyre viktimave. Ne do t'i nismi dosjet në Strasburg, se Drejtësia shqiptare nuk po na jep përgjigje. Kjo është nismë e madhe që ka të bënë me ndryshimin e mentalitetit. Kjo është shumë e rëndësishme, sepse mentaliteti ndryshon vetëm nëpërmjet ligjit dhe jo me llafet tona, me disa protesta në rrugë apo presionet që ne mund t'i bëjmë shtetit.

Duke u bazuar në rastet e denoncuar në shoqatën tuaj, ku mendoni se e ka zanafillën dhuna në familje?

Dhuna është një trashëgimi në mentalitetin shqiptar, duke qenë shoqëri patriarkale që dalëngadalë u zhvillua. Në kohën e diktaturës u ndryshuar me forcë mentaliteti, bëri disa ligje që e propagandoi gruan shumë të barabartë, ndërkohë që nuk ishte fare e barabartë, por dhuna deri diku u zhduk se ishte një sistem diktatorial. Por, në vitin 1990 me lirinë e mendimit, me lirinë e veprimit, me anarshinë e çdo gjëje që shoqëroi zhvillimin shqiptar, duke pasur një të kaluar shumë primitive dhe patriarkale, u duk haptazi që dhuna ishte prezente në shoqërinë shqiptare. Dhuna ndodh në ato familje ku gratë kanë minuse në edukim, kanë minuse në avantazhet e tjerë, si të dalin nga shtëpia. Një grua që është e punësuar, ka një ekonomi të sajën, është shumë më pak e mundshme ta dhunosh. Nuk themi që është e pamundur, se ka dhe raste të tilla, por përqindja është shumë e pakët. Nëse ne do të arsimojmë gratë, do t'i nxjerrim nga dyert e shtëpive që të punojnë, atëherë ato kanë shumë më pak mundësi të jenë të dhunuara. Por, dhe të jetuarit në familje shumë të mëdha, ikja e burrave në emigracion, kthimi i tyre 1 herë në vit, xhelozitë i shtojnë rastet e dhunës. Ka raste dhune ndaj grave që janë për t'u bërë filma. Një histori e tillë është rasti i gruas në një fshat të Elbasanit, që e vret bashkëshorti. Pasi ai ishte kthyer për Vitin e Ri, e shoqja kishte parë filma porno dhe bën seks në një formë tjetër, ai i thotë ku i ke mësuar këto dhe e vret. Megjithatë, duke e krahasuar me fillimet e shoqatës tonë, ne na u deshën 10 vjet të bënin gratë që të mos heshtnin kur dhunoheshin, dhe ato filluan të flasin. Denoncimi i dhunës është një akt pozitiv.

Sa raste ka përditë që femrat denoncojë dhunën që ushtrohet ndaj tyre?

Në telefonin tonë ka përditë 5-6 raste, denoncojnë dhunën dhe kanë probleme të ndryshme. Çdo ditë psikologia jonë asiston psikologjikisht dy gra. Duke iu referuar raporteve ndërkombëtare për vendin tonë, 1 në 4 gra në Shqipëri dhunohen, raporti i 2005-2007. Dhuna ekziston, është shumë e egër, ka të bëjë me mentalitetin, por fakti që janë bërë ligje kjo është pozitive. E rëndësishme tani është që këto ligje të zbatohen dhe të mos mbesin vetëm në letër. Siç thashë në rastin e strehëzave më sipër, përse asnjë dhunues nuk kapet dhe të largohet nga shtëpia? Duhet të punojnë të gjitha institucionet, shoqata ime është një levë e parëndësishme, ndërkohë që levat e tjera nuk punojnë.

Po probleme të tilla, që gruaja ka denoncuar dhunën dhe e ka kërcënuar i shoqi?
Po, ka plot raste të tilla, vijnë, ndjekim seancat dhe tërhiqen, pasi kanë disa rrethana që dhe ato tremben dhe nuk kanë faj, se bashkëshorti i kërcënon se do t'u marrë fëmijën, apo kërcënime për pjesëtarët e tjerë të familjes së saj. Por, një problem tjetër është se nëse vjen një grua që kërkon asistencë juridike, kërkon të divorcohet, ne japim vetëm asistencë psikologjike dhe sociale dhe i dërgojmë në një shoqatë tjetër, "Qendra avokatore e grave" për të marrë asistencën juridike. Ajo shoqatë i bën falas të gjitha, këtë e bëjmë në Tiranë, por në zonat e tjera nuk kemi mundësi, prandaj institucionet duhet të kenë shërbime falas për këto target-grupe, sepse nuk kanë mundësi të paguajnë. Një divorc shkon deri në 500 mijë lekë të vjetra, ku do t'i gjejë kjo grua këto para?

Gratë që dhunohen divorcohen në shumicën e rasteve?

Jo, në përgjithësi jo, rikthehen prapë tek burrat. Por, ka dhe raste që divorcohen. Që ato të divorcohen duhet të kenë përkrahje të familjes, të ambientit ku jetojnë, të kenë një ekonomi. Çështja ekonomike është dhe kryesorja, se nuk e mbështet ekonomikisht as familja e saj. Shteti duhet të jetë më prezent për të drejtën e grave në pronë, në shëndetin e saj, duhet nisur që në bankat e shkollës, ku të mësohet se femrat dhe meshkujt janë të barabartë dhe kanë të njëjtat të drejta. Pjesa më e madhe e shoqërisë shqiptare jeton në fshat, rreth 60 për qind është shoqëri fshatare. Edhe pse ato kanë lëvizur në qytete, komportohen me mentalitet rural, mentalitet i cili mund të ndryshojë me ligje, me edukim dhe punësim.


A ka raste që vijnë dhe burra sepse keqtrajtohen nga bashkëshortet?

Jo. Shumë raste të rralla mund të jenë, për të mos thënë që vetëm një burrë ka ardhur.

Ermelinda Hoxhaj, G. Shqiptare