Situata 1: Gjendja Energjitike… dhe vetvrasja e nje shteti modern.
Titulli i nje lajmi: “Gara mes ENEL dhe RWE per TEC-in”:
Plani i qeverise per fillimin e negociatave konkrete me njeren nga kompanite eshte per t’u mbyllur ne fillim te vitit. Mendohet qe ndertimi i termocentralit do te kerkoje kater vjet, me vlere investimi mbi 1 miliard euro. Sasia e energjise qe do te prodhohet konsiderohet teper e larte, pertej nevojave te vendit tone, per pasoje eshte menduar qe gjysma te mbetet ne Shqiperi dhe diferenca te eksportohet.
Dihet ka vite qe Shqiperia po vuan per infrastrukturen kryesore te nje shoqerie te civilizuar si Energjia Elektrike (shkurt dritat), uji, rruget etj.
20 vjet qe pas ekspozimit ndaj botes se qyteteruar pas izolimit komunist dhe pak eshte bere ne kete drejtim. Fajtor jane te gjithe politikanet per mungese vizioni, por dhe te gjithe intelektualet qe kishin nje te drejte fjale dhe nuk e thane dot. Megjithate po kthehem tek zhvillimet e fundit.
Kur degjova per projektet ne Vlore per ndertimin e TEC-eve u ndjeva mire ne fakt. Pavaresisht se kishte nje grup njerezish qe dilnin ne protesta dhe ne ditet me te cuditshme, thelle e ndjeja qe Shqiperise i duhet nje revolucion ekonomik. I duhet nje infrastrukture energjitike qe te mbeshteste ekonomine ne rritje apo te ndihmone ne investime ne zona strategjike sic ishte zona portuale e Vlores. Nje TEC atje do te thoshte “drite” per te gjithe zonen e Vlores, me shume pune per qytetaret e Vlores, per inxhinjeret qe po mbarojne shkolla ne Shqiperi dhe duan te jetojne vetem ne Tirane duke braktisur provincat shqiptare. Ai TEC do te thoshte levizje ne nje ekonomik te vdekur dhe te pashprese.
Por TEC-et kane dhe disa faktore negative ne vetvete. Nje nderto eshte ndotja qe krijohet ne ambientin perreth. Kjo ndotje eshte e kushtueshme drejtperdrejt ne natyre dhe ne para! Kostoja e pare ne natyre eshte deri diku e pashmangshme per nje shoqeri qe deshiron te jetoje prane kompjuterit, prane drites dhe faktore te tjere qe shprehin mireqenien ne kohet tona. Gjithmone per te balancuar koston natyrore jane krijuar parqe te gjelber dhe eshte e llogjikshme qe te tille te krijoheshin dhe ne Shqiperi.
Kostoja e dyte eshte e shprehur ne vlere monetare te drejtperdrejte!
“United Nations Framework Convention on Climate Change” eshte nje organizim qe merret drejtperdrejt me kontrollin e gazrave te emetuara nga cdo shtet ne bote. Qellimi i kesaj konvente eshte ulja e gazrave te emetuara ne hapesire duke aplikuar rregulla te ndryshem.
Bazuar mbi kete konvente, nje marreveshje e quajtur “The Kyoto Protocol” thekson qe:
Vendet e angazhuara nën Protokollit të Kiotos duhet të përmbushin objektivat e tyre për të kufizuar apo reduktuar emetimet e gazit kryesisht përmes masave kombëtare. Si një mjet shtesë të takimit të këtyre synimeve, Protokolli i Kiotos futi tre bazuar në mekanizmat e tregut, duke krijuar atë që njihet tani si treg “karbonit.”
Tregu i Karbonit funksionon ne kete menyre. Nje shtet me shume ndotje karboni eshte i detyruar te mos kaloje nje limit te caktuar. Nese ky shtet e ka te pashmangshme tejkalimin e emetimit te karbonit, atehere mund te tregetoje tepricen e tij me nje shtet i cili ka emeton me pak ndotje ne atmosfere.
Ne nje situate te tille, nje shtet X teper i industrializuar mund te kete interes qe t’i paguaje nje vendi pa industri si psh Shqiperia 10tra milion euro ne vit per te balancuar emetimet e tij te gazit. Vendi me pak i zhvilluar si psh Shqiperia do perfitonte nga nje situate e tille per te investuar keto para ne nje energji te paster!?!
A perfiton Shqiperia nga nje situate e tille? Pse duhet te krijojme nje TEC ne Porto Romano i cili gjeneron me shume energji sec kemi nevoje, per te cilin shqiptaret do te paguajne njesoj energjine (cmim kosto plus humbje te tjera si shtet). Pse duhet te ndertohet nje TEC qe do te shkaterroje ambientin perreth Porto Romanos, do ndikoje faunen ne ate zone dhe do te varferoje shtetin shqiptar vazhdimisht pasi dikush po perfiton me shume?
Situata 2: Varferimi i vendit tim … dhe pergjigja e nje përse-je
Ti besh dem disa brezave te tere me njerez duhet te jesh ose shume injorant, ose shume i korruptuar.
… Por, ndoshta më e zakonshme është se ne identifikojmë një vend që ka burime të lakmuara nga korporatat tona, si naftë, dhe pastaj sajojmë një hua të madhe në atë vend nga Banka Botërore (World Bank) ose ajo e një prej organizatave motra. Por në fakt paratë nuk shkojnë në vend, paraja shkon në korporatat tona të mëdha për të ndërtuar projektet e infrastrukturës në atë vend. Termocentralet, parqe industriale, porte … gjëra që përfitojnë disa njerëz të pasur në atë vend dhe korporatat tona. Keto investime nuk do të ndihmojmë në të vërtetë një shumicë të njerëzve në të atë vend. Megjithatë, te gjithe ata njerëz, i gjithë vendin është zhytur ne një borxh të madh.
Citimi me siper eshte shkeputur nga John Perkins, nje nga ata njerez qe negocionin keto marreveshje korruptive me pushtetaret e disa vendeve. Te njejtat marreveshje qe shkaterronin te ardhmen e nje populli dhe rrisnin pasurite e disa korporatave boterore. Ne historine e tij, John Perkins vazhdon duke dhene dhe disa shembuj real te 40-60 viteve me pare, por qe po perseriten dhe sot ne Shqiperi.
Shembujt e tij kane te bejne me menyren se si u ndikuan politikat e shtetit te Guatemales (1954), te Ekuadorit (1981), Panamase, Venezueles e shume shembuj te tjere.
Nje nderkompanite e permendura nga ai ne keto konfesione permendin dhe emrin e kompanise Bechtel ne trazirat ne Bolivi ne vitin 1999. Sic duhet Bechtel eshte nje nder kompanite me aktive ne investimet e medha te Shqiperise. Pikerisht ato investime qe jane nisur me borxhe te medha nga World Bank dhe pjese e disa skandaleve ne Shqiperi.
Megjithate nuk po perqendrohem tek Bechtel, por po kufizohem tek Borxhi i Jashtem i Shqiperise. Grafi me poshte tregon rritjen e ketij borxhi nga Qeveria Shqiptare nga viti 2000-2008.
Borxhi i Jashtem i Shqiperise: Burimi: Banka e Shqiperise
Titulli i nje lajmi: “Gara mes ENEL dhe RWE per TEC-in”:
Plani i qeverise per fillimin e negociatave konkrete me njeren nga kompanite eshte per t’u mbyllur ne fillim te vitit. Mendohet qe ndertimi i termocentralit do te kerkoje kater vjet, me vlere investimi mbi 1 miliard euro. Sasia e energjise qe do te prodhohet konsiderohet teper e larte, pertej nevojave te vendit tone, per pasoje eshte menduar qe gjysma te mbetet ne Shqiperi dhe diferenca te eksportohet.
Dihet ka vite qe Shqiperia po vuan per infrastrukturen kryesore te nje shoqerie te civilizuar si Energjia Elektrike (shkurt dritat), uji, rruget etj.
20 vjet qe pas ekspozimit ndaj botes se qyteteruar pas izolimit komunist dhe pak eshte bere ne kete drejtim. Fajtor jane te gjithe politikanet per mungese vizioni, por dhe te gjithe intelektualet qe kishin nje te drejte fjale dhe nuk e thane dot. Megjithate po kthehem tek zhvillimet e fundit.
Kur degjova per projektet ne Vlore per ndertimin e TEC-eve u ndjeva mire ne fakt. Pavaresisht se kishte nje grup njerezish qe dilnin ne protesta dhe ne ditet me te cuditshme, thelle e ndjeja qe Shqiperise i duhet nje revolucion ekonomik. I duhet nje infrastrukture energjitike qe te mbeshteste ekonomine ne rritje apo te ndihmone ne investime ne zona strategjike sic ishte zona portuale e Vlores. Nje TEC atje do te thoshte “drite” per te gjithe zonen e Vlores, me shume pune per qytetaret e Vlores, per inxhinjeret qe po mbarojne shkolla ne Shqiperi dhe duan te jetojne vetem ne Tirane duke braktisur provincat shqiptare. Ai TEC do te thoshte levizje ne nje ekonomik te vdekur dhe te pashprese.
Por TEC-et kane dhe disa faktore negative ne vetvete. Nje nderto eshte ndotja qe krijohet ne ambientin perreth. Kjo ndotje eshte e kushtueshme drejtperdrejt ne natyre dhe ne para! Kostoja e pare ne natyre eshte deri diku e pashmangshme per nje shoqeri qe deshiron te jetoje prane kompjuterit, prane drites dhe faktore te tjere qe shprehin mireqenien ne kohet tona. Gjithmone per te balancuar koston natyrore jane krijuar parqe te gjelber dhe eshte e llogjikshme qe te tille te krijoheshin dhe ne Shqiperi.
Kostoja e dyte eshte e shprehur ne vlere monetare te drejtperdrejte!
“United Nations Framework Convention on Climate Change” eshte nje organizim qe merret drejtperdrejt me kontrollin e gazrave te emetuara nga cdo shtet ne bote. Qellimi i kesaj konvente eshte ulja e gazrave te emetuara ne hapesire duke aplikuar rregulla te ndryshem.
Bazuar mbi kete konvente, nje marreveshje e quajtur “The Kyoto Protocol” thekson qe:
Vendet e angazhuara nën Protokollit të Kiotos duhet të përmbushin objektivat e tyre për të kufizuar apo reduktuar emetimet e gazit kryesisht përmes masave kombëtare. Si një mjet shtesë të takimit të këtyre synimeve, Protokolli i Kiotos futi tre bazuar në mekanizmat e tregut, duke krijuar atë që njihet tani si treg “karbonit.”
Tregu i Karbonit funksionon ne kete menyre. Nje shtet me shume ndotje karboni eshte i detyruar te mos kaloje nje limit te caktuar. Nese ky shtet e ka te pashmangshme tejkalimin e emetimit te karbonit, atehere mund te tregetoje tepricen e tij me nje shtet i cili ka emeton me pak ndotje ne atmosfere.
Ne nje situate te tille, nje shtet X teper i industrializuar mund te kete interes qe t’i paguaje nje vendi pa industri si psh Shqiperia 10tra milion euro ne vit per te balancuar emetimet e tij te gazit. Vendi me pak i zhvilluar si psh Shqiperia do perfitonte nga nje situate e tille per te investuar keto para ne nje energji te paster!?!
A perfiton Shqiperia nga nje situate e tille? Pse duhet te krijojme nje TEC ne Porto Romano i cili gjeneron me shume energji sec kemi nevoje, per te cilin shqiptaret do te paguajne njesoj energjine (cmim kosto plus humbje te tjera si shtet). Pse duhet te ndertohet nje TEC qe do te shkaterroje ambientin perreth Porto Romanos, do ndikoje faunen ne ate zone dhe do te varferoje shtetin shqiptar vazhdimisht pasi dikush po perfiton me shume?
Situata 2: Varferimi i vendit tim … dhe pergjigja e nje përse-je
Ti besh dem disa brezave te tere me njerez duhet te jesh ose shume injorant, ose shume i korruptuar.
… Por, ndoshta më e zakonshme është se ne identifikojmë një vend që ka burime të lakmuara nga korporatat tona, si naftë, dhe pastaj sajojmë një hua të madhe në atë vend nga Banka Botërore (World Bank) ose ajo e një prej organizatave motra. Por në fakt paratë nuk shkojnë në vend, paraja shkon në korporatat tona të mëdha për të ndërtuar projektet e infrastrukturës në atë vend. Termocentralet, parqe industriale, porte … gjëra që përfitojnë disa njerëz të pasur në atë vend dhe korporatat tona. Keto investime nuk do të ndihmojmë në të vërtetë një shumicë të njerëzve në të atë vend. Megjithatë, te gjithe ata njerëz, i gjithë vendin është zhytur ne një borxh të madh.
Citimi me siper eshte shkeputur nga John Perkins, nje nga ata njerez qe negocionin keto marreveshje korruptive me pushtetaret e disa vendeve. Te njejtat marreveshje qe shkaterronin te ardhmen e nje populli dhe rrisnin pasurite e disa korporatave boterore. Ne historine e tij, John Perkins vazhdon duke dhene dhe disa shembuj real te 40-60 viteve me pare, por qe po perseriten dhe sot ne Shqiperi.
Shembujt e tij kane te bejne me menyren se si u ndikuan politikat e shtetit te Guatemales (1954), te Ekuadorit (1981), Panamase, Venezueles e shume shembuj te tjere.
Nje nderkompanite e permendura nga ai ne keto konfesione permendin dhe emrin e kompanise Bechtel ne trazirat ne Bolivi ne vitin 1999. Sic duhet Bechtel eshte nje nder kompanite me aktive ne investimet e medha te Shqiperise. Pikerisht ato investime qe jane nisur me borxhe te medha nga World Bank dhe pjese e disa skandaleve ne Shqiperi.
Megjithate nuk po perqendrohem tek Bechtel, por po kufizohem tek Borxhi i Jashtem i Shqiperise. Grafi me poshte tregon rritjen e ketij borxhi nga Qeveria Shqiptare nga viti 2000-2008.
Borxhi i Jashtem i Shqiperise: Burimi: Banka e Shqiperise
Parashikimi?
Ne vitin 2007, Banka Boterore klasifikonte Islanden si vendin e 3te me te pasur ne bote per person. Sot Islanda eshte vendi i pare i zhvilluar qe falimenton, pikerisht per shkak te politikave ekonomike te ndermarra ne dem te tij, dhe te toleruara nga udheheqesit e saj.
Do doja qe te beheshim sa me te ndergjegjshem per rrezikun qe po i kanoset dhe vendit tone nen injorancen dhe lajmet idiote ne televizion. Shqetesimi kryesor i yni duhet te jete ekonomia, arsimi dhe perparimi i vendit, dhe jo shfaqjet politike.
Nese dikush deshiron te bashkepunoje ne nje projekt me te gjere nen kete vizion, eshte i mirepritur te kontaktoje.
Perse?
Po shkruaj sepse u lodha me indiferencen dhe injorancen e gjithckaje perreth. U lodha nga buzeqeshjet dhe turet mashtruese. U lodha dhe nga ulerimat barbare per hapjen e kutive. U lodha nga shkollat e rrenuara ne fshatrat e Shqiperise. Mbi te gjitha ndjehem i shkaterruar kur shoh qe po behet cmos qe e ardhmja e njerezve qe do jetojne ne Shqiperi do te jete e zeze.
Burimi: http://armandbrahaj.blog.a
No comments:
Post a Comment