91.Libri është i mirë në rast se autori thotë vetëm atë që duhet dhe ashtu si duhet.
Aristoteli
92.Libri në përgjithësi është rrugë nga e keqja kah e mira, nga padrejtësia kah e drejta, nga pavërteta kah e vërteta, nga nata kah dita.
Hygo
93.Libri i mirë është pikërisht një lloj bisede me një të mençur. Lexuesi mëson nga ai shumë gjëra të dishme, aftësohet për të njohur realitetin dhe për të kuptuar jetën.
Tolstoi
94.Me libër bëhesh më i mirë.
Gonçarovi
95.Të mos kesh libra është shkalla më e lartë e mjerimit. Mos e sjell veten në këtë pozitë.
Raskini
96.Libri me porosi e shpëton njeriun nga padituria, kurse libri i bukur e shpëton njeriun nga vrazhdësia dhe banaliteti.
Çernishevski
97.Disa libra janë harruar pa e merituar këtë, asnjë libër nuk është mbajtur në mend pa meritë.
Audeni
98.Sa më tepër që njihemi me libra, aq më i vogël bëhet rrethi i njerëzve me të cilët dëshirojmë të rrimë.
Fojerbahu
99.I kam inat librat! Na mësojnë të flasim për gjërat që s'i kemi ditur.
Ruso
100.Në jetë pata vetëm një mik të vërtetë dhe të sinqertë: librin.
Volteri
101.Çdo gjë të mirë në jetë e mësova nga librat.
Gorki
102.Libri është më i vlefshëm se përmendorja e stolisur me piktura, reliev apo gravura, meqë ai ngre përmendore në zemrën e atij që e lexon.
Mbishkrim i lashtë egjiptian
103.Disa libra duhet të shijohen, disa të tjerë të gëlliten, kurse disa vetëm të përtypen dhe të treten.
Bekoni
104.Eshtë e pamundur të shkruash libër të mirë pa shkruar më parë ca më të dobët.
Shoi
105.Librat e mi janë ujë, librat e gjenive të mëdhenj janë verë. Të gjithë pinë ujë.
Tueni
106.Librat janë ushqim i djalërisë, zbavitje e pleqërisë, stoli e përparimit, mburojë dhe prehje në mundime, dritë në shtëpinë e errët, shokë ditën, natën, në ndjenja dhe në udhëtim.
Ciceroni
107.Dikur janë shkruar libra, ndërsa tani vetëm fragmente librash. Kur u hëngër buka, mbetën vetëm thërmitë.
Dosi
108.Më shumë dua librat se fronin mbretëror.
Shekspiri
109.Autori krijon librin, shoqëria e aksepton ose e refuzon atë. Krijuesi i librit është autori, krijuesi i fatit të tij është shoqëria.
Hygo
110.Librat e mirë janë si ato vasha bujare dhe të zgjuara, të cilat s'ia dhurojnë zemrën secilit.
Fojerbahu.
111.Libri është gjë e madhe nëse njeriu di ta shfrytëzojë.
Bloku
112.Nuk ka libër që është aq i keq sa të mos na hynte sadopak në punë.
Pliniu i Ri
113.Nëse një libër vlen të lexohet, atëher vlen edhe të blihet Raskini
114.Librat janë pasuri e grumbulluar e botës, trashëgimi dinjitoze e brezave dhe e popujve.
Toro
115.Nuk ka libra të moralshëm dhe të pamoralshëm. Librat janë shkruar mirë ose të shkruar keq. Kjo është e tëra.
Vilde
116.Muzika është e vetmja gjuhë universale.
Rogjersi
117.Muzika është art i zemrës dhe, si e tillë, ajo i drejtohet direkt zemrës.
Hegeli
118.Muzikën e konsideroj rrënjë të të gjitha arteve.
Klajsti
119.Gjithmonë e kam ndjekur muzikën dhe nuk e kuptoj sesi dikush mund të mirret për njeri të arsimuar po qe se nuk e njeh muzikën.
Markezi
120.Në natyrë nuk mund të hasim asgjë më të bukur dhe më të përkryer se muzika. Ajo futet thellë në zemrën e njeriut.
Kogoji
121.Muzika çdoherë ka qenë ushqim i dashurisë, kurse dashuria ushqim për muzikën.
Moxarti
122.Muzika është gjuhë botërore që s'duhet përkthyer.
Auerbahu
123.Atje ku ndërprehet biseda, atje fillon muzika.
Hofinan
124.Mos u bëj poet nëse s'mund të vdesësh për secilin varg, për secilën fjalë.
A.Shkreli
125.Poetët fillojnë të jetojnë vetëm atëhere kur vdesin.
Petrarka
126.Më mirë është poet pa publik, sesa publik pa poet.
Zilahi
127.Poeti nuk mund t'u sjellë porosi të tjerëve, në qoftë se nuk është vetë më tepër njeri se ata.
Karlajli
128.Poetët janë shqisat, kurse filozofët intelekti i gjinisë njerëzore.
Viko
129.Njeriu bëhet poet atëhere, kur është në gjendje ta thotë atë që do dhe që duhet ta thotë.
Stendali
130.Poezia është gjuha amnore e racës njerëzore.
Helderi
131.Të merresh me poezi është punë e kotë, po qe se si poet i shmangesh punës.
Pushkini
132.Poezia ka më tepër karakter rinor, kurse filozofia pleqëror.
Shopenhaueri
133.Shpirti i një populli pasqyrohet në poezinë e tij më mirë se në çdo formë tjetër të artit.
Boske
134.Shkenca është forcë.
Bekoni
135.Çdo përparim i madh në shkencë rrjedh nga imagjinata e re, e guximshme.
Deveji
136.Jeta i cakton qëllimet shkencës, kurse shkenca ndriçon rrugët e jetës.
Mihalovski
137.Shkenca ka për detyrë t'i sigurojë njeriut sundimin mbi natyrën.
Bekoni
138.Shkenca nuk ka dimensione morale, ajo është si thika: nëse i pret kirurgut dhe vrasësit, atëhere secili prej tyre do ta përdorë në mënyrën e vet.
Brauni
139.Detyrë morale e shkrimtarit nuk është që të flasë siç i pëlqen dikujt, por siç është e vërteta.
Qosja
140.Sa më të mirë që të jenë shkrimtarët aq më pak flasin për veprat e tyre.
Hemingfuei
141.Shkrimtari ka vetëm një mësues: lexuesit.
Gogoli
142.Shkrimtari nuk shkruan më tepër se ç'flet goja e njeriut.
Bokaçio
143.Shkrimtarët më të mëdhenj shfaqen pikërisht në kohën e krizave më të ashpra shoqërore.
Lunaçarski
144.Shkrimtarët e mëdhenj vdesin dy herë: një herë si njerëz e së dyti si shkrimtarë të mëdhenj.
Valeti
145.Në qoftë se lexuesi nuk e njeh shkrimtarin, fajtor për të është shkrimtari, e jo lexuesi.
Ilfi
146.Çdo qyqarësi, çdo turpërim për shkrimtarin është mëkat. Guximi i tij qëndron në shprehjen. Edhe po qe se për të do të bartë përgjegjësi, ai patjetër duhet të flasë.
Kaneti
147.Shkrimtarët farkëtohen në padrejtësi, njëlloj siç farkëtohet një shpatë.
Heminguei
148.Shkrimtari duhet të ketë më pak perspektivë precize dhe të caktuar sesa politikani, ai duhet të jetë më pak "sektar".
Gramsh
149.Para se të mësoni të shkruani, mësoni të mendoni.
Boalo
150.Shkrimtari i talentuar mund të shkruajë atë që mendon e të mos e fyejë shtetin.
Borhesi
151.Shkrimtari patjetër duhet të evitojë gazetarinë për shkak të punës krijuese dhe jetësore.
Heminguei
152.Nëse përpiqet, shkrimtari mund të edukojë shumë lexues.
Heminguei
153.Vepra, e jo fjalë.
Latine
154.Secilën vepër tënde kryeje si të ishte fjala për veprën e fundit jetësore.
Marko
155.Veprat njerëzore i vlerësojmë sipas asaj se sa na ofrojnë kënaqësi, apo sa na shkaktojnë dhembje.
Fransi
156.Si do të njohësh vetveten? Duke e shikuar asesi, por duke vepruar. Orvatu të kryesh detyrën, obligimin tënd, dhe menjëherë do të shohësh sa vlen.
Gëte
157.Që të kryejmë vepra të mëdha duhet të jetojmë si të mos vdisnim kurrë.
Vavennafgu
158.Besimi dëshmohet me vepër e jo me fjalë.
Dekarti
159.Shpirti i njeriut ka net të gjata që t'i rrënojë veprat e ditës.
Verneri
160.Njeriu fotografon vetveten me veprat e veta.
Shileri
161.Shumica e përpiluesve të vargjeve dhe aforizmave u ngjajnë njerëzve që hanë qershi: njëherë i zgjedhin më të mirat, kurse në fund i hanë të gjitha.
Shamfori
162.Aforizmi i vërtetë është gjithësia në një pikë ujë.
Keseli
163.Grumbullimi i anekdotave dhe maksimave për një njeri me famë është pasuria më e madhe, nëse ato të parat di t'i fusë në bisedë në vend të duhur dhe nëse të dytat i kujtohen në momentin e duhur.
Gëte
164.Aforizmi shkëlqen dhe shquhet me shkurtësi.
Irzkikovski
165.Aforizëm është mendimi i koncentruar. Në botën e mendimeve është si poezia në letërsi.
Vidmari
166.Aforizmi nuk duhet të jetë i vërtetë, por duhet t'i japë krahë të vërtetës.
Kmusi
167.Fjala e ëmbël thërret miq, ajo zbut, pajton armiq.
Shqife
168.Telegrami është i vetmi rast ku numërohen fjalët në vend të veprave.
Likoku
169.Po ta lejoni cilindo njeri të flasë së tepërmi, edhe ai do të fitonte besimtarë.
Stivensoni
170.Nuk ka gjë më të vështirë në botë se mjeshtëria e fjalëve.
Gorki
171.Kur njeriu flet shumë, thotë edhe diç që nuk është dashur ta thoshte.
Konjuçi
172.Ata që dinë të flasin, flasin shkurt.
Dostojevski
173.Sikur të bliheshin fjalët, më pak do të flitnin.
Tomaseo
174.Sado i mençur të jetë njeriu kur flet shumë, në fund, nuk e ie pa e thënë ndonjë marri.
Dyma
175.Ka njerëz që flasin, flasin e flasin, derisa arrijnë më në fund edhe të thonë diç.
Gitri
176.Pusho së foluri mu atëherë kur sheh se ke filluar të nxehesh vetë, ose ai me të cilin bisedon. Fjala e pathënë është flori.
Tolstoi
177.Fjala e thënë në kohën e duhur është mollë në gotën e argjendtë.
Solomoni
178.Vlerëso fjalët! Çdonjera prej tyre mund të bëhet e fundit për ty.
Leci
179.Më mirë është t'u besojmë syve tanë, se fjalëve të huaja.
Tajmuri
180.Kush flet shumë, ose di shumë, ose gënjen shumë.
Heltaji
Monday, May 31, 2010
Thënie Filozofike për Artin... (Pjesa e I-rë)
Tolstoi
2.Kemi artin për të mos vdekur nga e vërteta.
Niçe
3.Arti është mënyra e njohjes së artistit me njerëzit.
Çemisbevski
4.Njeriu i përcjell njeriut mendimet me fjalë, kurs me art njerëzit u tregojnë njeri-tjetrit përjetimet e veta.
Plehanovi
5.Arti është krijuar që të përjetohet e jo të kuptohet. Andaj, çdo herë artet, kur dëshirojnë të jenë të kuptueshëm, çdoherë thonë budallallëqe.
Drajzeri
6.Në art, para së gjithash, duhet ta shikosh dhe ta lcup-tosh të bukurën.
Stanisllavski
7.Arti nuk mësohet, se në art nuk ka mësues.
Tarkovski
8.Arti i bukur ështe art i gjeniut. Gjenialiteti është talent që i jep artit rregulia.
Kant
9.Kryeveprat shkruhen duke mohuar gëzimet e jetes dhe veten.
Mani
10.Ka shumë raste kur krijimtaria artistike është mësuesja e vërtetë e popujve.
Hegeli
11.Të flasësh dhe të shkruash të vërtetën ështe arti më i rëndë nga të gjitha artet.
Gorki
12.Arti ka për detyrë të njohë e të shpjegoje jetën.
Mani
13.Artin duhet dashur në vete, e kurrsesi vetem në art.
Stanisllavski
14.Artisti i vërtetë duhet të jetë i lidhur ngushtësisht me natyrën, me jetën, sidomos me popullin.
Shumani
15.Artisti së pari lind veten e pastaj të pranishmit.
Olivie
16.Artisti i madh është gjithmonë një i plagosur i madh.
Valesi
17.Fantazia e artistit është realitet më i bukur se realiteti i rëndomtë.
Ashi
18.Kur artisti zbulon realitetin e ri ai s'e bën këtë për vete, ai e ben ketë për të tjerët, për të gjithë ata që duan të dine në çfarë bote jetojnë, nga vijnë dhe ku shkojnë. Ai prodhon për bashkësinë.
Fisheri
19.Të shpjere dritë në thellësinë e zemrës së njeriut, ja detyra e artistit.
Shumani
20.Artisti duhet të jetë i vetmuar dhe i zgjuar të vësh-trojë atë që sheh, duhet të flasë me vete duke zgjedhur më të mirën.
Da Vinçi
21.Budallai i veshur mirë ndrit, por vetëm pa e hapur gojen.
Indiane
22.Njeriu më budalla, megjithatë, është më i mençur e me tërheqës se majmuni më i mençur.
Pisarevi
23.Më mirë e njeh budallai shtëpinë e vet, se i mençuri shtëpinë e huaj.
Spanjolle
24.Kush nuk e vlerëson veten nuk është i lumtur, e kush e vlerëson është budalla.
Mopasani
25.Në qoftë se çon nëntë budallenj për të belerë diçka, ti je i dhjeti.
Tuholski
26.Njeriu i mençur i mëson dhjetë gjëra dhe beson njërën; budallai mëson një gjë dhe beson se di dhjetë.
Novalisi
27.Te puthësh në errësirë, të flesh në diell,të hash në qetësi,ja tri budallallëqe.
Ojeti
28.Kush nuk do gruan, verën dhe poezinë mbetet tërë jetën budalla.
Luteri
29.Budallai është budalla, kur dëshiron të bëhet më i mençur.
Hiçkoku
30.Gazetaria eshtë profesion tepër interesant, por duhet të braktiset me kohë.
Çerçili
31.Gazetari është i vetmi shkrimtar, i cili kur merr lapsin nuk shpreson pavdekshmërinë.
Ojeti
32.Gazetaria është krijimtari në duar të shpejta.
Arnoldi
33.Gazetari i dobët nuk është filozof.
Tuholski
34.Publiku i keq dëshiron gazeta të këqija.
Ibseni
35.Lexuesit hyjnë në gazeta si në banjo të nxehta.
Makluani
36.As teologët që predikojnë në kishë, as oratorët në parlament, as profesorët në shkollë nuk kanë aq ndikim sa ka shtypi.
Vyn Tuholski
37.Nuk kam asgjë për doganë, përveç gjenialitetit.
Uajldi
38.Të gjithë të mëdhenjtë janë modestë.
Lessingu
39.Njerëzit gjeni i kanë biografitë më të shkurtëra. Familjet e tyre nuk mund të thonë asgjë për ta.
Tuvimi
40.Gjeni është ai që zgjidh probleme, të cilat nuk kemi ditur se ekzistojnë.
Grasi
41.Posa dyshoj në gjenialitetin tim bëj ndonjë marrëzi, të cilën bota e quan gjenialitet.
Dali
42.Talenti punon e gjeniu krijon.
Shumani
43.Kryelartësia e të vegjëlve shprehet në të folurit e pareshtur për vetveten, kurse madhështia e të mëdhenjve në faktin se ata kurrë nuk flasin për vete.
Volteri
44.Mundet miu edhe të jetë gjeni, por po të jetë në kurthë, mbaroi puna e tij.
Kërlezha
45.Gjeniu i ngjan çdokujt, e atij askush.
Balzaku
46.Kokat më të fuqishme të botës shpesh janë ato nga të cilat bota e zëshme dëgjon më së paku.
Uordsvorti
47.Më mirë të kesh një historian se dhjetë gjeneralë. Me gjeneralët mund të mos humbasësh luftën, por me historianë i fiton të gjitha betejat.
Kallamata
48.Çka do të shkruajë historia? Historia, zotëri, do të gënjejë si zakonisht.
Shoi
49.Historia e botës është vetëm biografia e njerëzve të mëdhenj.
Raseli
50.Historia e një morri dhe historia e Aleksandrit të Madh mund të jenë njësoj interesante për literaturë.
Floberi
51.Talenti i historianëve ka të bëjë me atë që të krijojnë një tërësi të vërtetë nga dromcat pjesërisht të vërteta.
Renani
52.Historinë mund ta krijojë çdokush, por ta shkruajë vetëm njeriu i madh.
Uajldi
53.Kritiku duhet të thotë vetëm të vërtetën. Mirëpo, më parë, këtë të vërtetë duhet ta njohë mirë.
Renardi
54.Ku e heton se kritika nuk shkruan budallallëqe për ty, mos shkruaj më. Do të thotë, ke filluar të biesh dhe të përsëritesh, e kjo është fillimi i mbarimit.
Ibseni
55.Ne jemi të gatshëm të bëjmë vetëkritikë, por me kusht që askush të pajtohet me ne lidhur me këtë.
Ebner-Eshenbahu
56.Letërsia është republikë ku çdokush do që të jetë mbret.
Kestneri
57.Letërsia nuk e ka pasuruar botën vetëm duke i dhënë libra, por duke zhvilluar një tip të ri të njeriut-shkrim-tarin.
Borhesi
58.Frymëzimin nuk e kemi çdoherë para duarve. Pse të shkruajmë pra edhe kur nuk e kemi fare.
Gribojedovi
59.Tregomëni trimin, unë do ta shkruaj tragjedinë.
O'Henri
60.Punoni, kryeni, publikoni.
Faradeji
61.Drama jeton vetëm në skenë. Pa skenë ajo është si shpirti pa trup.
Gogoli
62.Ka nja njëzet a tridhjetë kryevepra letrare, të cilat njeriu s'duhet të vdesë para se t'i këndojë.
Noli
63.Leximi e ushqen mendjen.
Seneka
64.Njeriu s'bëhet i mirë dhe i mësuar nëse lexon shumën, por nëse lexon shumë e shpesh gjera të mira.
Lorka
65.Leximi për mendjen është si gjimnastika për trupin.
Stali
66.Lexoni! Mos lejoni që t'u kalojë as një ditë e jetës suaj pa lexuar, të paktën një faqe nga libri i ri.
Paustovski
67.I kam frikën njeriut që ka lexuar një libër.
Latine
68.Si s'lexojnë libra, njerëzit s'mendojnë.
Didro
69.Ai që mban shënime gjatë leximit, ka lexuar dy herë.
Latine
70.Mos fol për atë që ke lexuar, por për atë që ke kuptuar.
Azerbejxhane
71.Të lexosh e te mos kuptosh, kjo është si të shkosh në gjueti e të mos gjuash asgjë.
Goldoni
72.Libri që nuk meriton të lexohet dy herë, nuk vlen të lexohet as edhe një herë.
Bushi
73.Unë jam pjesë e çdo gjëje që kam ndeshur në jetë, së këndejmi jam edhe pjesë e asaj që kam lexuar.
Tenisoni
74.Leximi i librave të mirë është një lloj bisedimi me njerëzit më të mirë të kohërave të kalura (autorëve të librave), një lloj bisedimi me ç'rast na komunikojnë mendimet e tyre më të mira.
Dekarti
75.Të lexojmë, të ecim një hap me njerëzimin, me mendjet e tij më të ndritura, ku hyjnë edhe shkrimtarët më të mirë, me përparimtarë, të kaluar e bashkëkohës.
Elyari
76.Ndonjëherë lexuesit ndahen nga librat tërësisht të transformuar.
Hygo
77.Njerëzit e rëndomtë dinë pak se sa kohë dhe ç'përpjekje i duhen njeriut për të mësuar leximin. Kam tetëdhjetë vjet që lexoj dhe ende nuk e mësova.
Gëte
78.Kur lexoj librin interesant mund të harroj çdo gjë rreth e rrotull dhe të zhytem në lumturi.
Momsoni
79.Zbavitja më e bukur për njerinë është leximi, shoku më i mirë libri.
S.Fmshëri
80.Libri është mikeshë e zemrës.
Lavica
81.Shpesh mund të konstatosh se libri është shok më i mirë se njeriu.
Setembrini
82.Libri është pykë që duhet të thyejë akullin e detit në ne.
Kafka
83.Ka libra prej të cilave mësojmë gjithçka, por në fund nuk kuptojmë asgjë.
Gëte
84.Mjaft vlerë ka ari, por vlera e librit ia kalon arit.
Kineze
85.Asnjëherë nuk e ve emrin tim në librat që blej, para se t'i lexoj ato, sepse vetëm atëhere mund të them se janë të miat.
Dosi
86.Sikur të botoheshin vetëm librat e dobishëm, të tillë do të kishte së paku njëqind herë më pak.
Volteri
87.Çdo libër ka fatin e vet.
Latine
88.Librat janë si miqtë: duhet të jenë të mirë, por pak.
Strindbergu
89.Dhoma pa libra është e ngjashme me trupin pa shpirt.
Ciceroni
90.Botën e zbulova përmes librave.
Sartri
2.Kemi artin për të mos vdekur nga e vërteta.
Niçe
3.Arti është mënyra e njohjes së artistit me njerëzit.
Çemisbevski
4.Njeriu i përcjell njeriut mendimet me fjalë, kurs me art njerëzit u tregojnë njeri-tjetrit përjetimet e veta.
Plehanovi
5.Arti është krijuar që të përjetohet e jo të kuptohet. Andaj, çdo herë artet, kur dëshirojnë të jenë të kuptueshëm, çdoherë thonë budallallëqe.
Drajzeri
6.Në art, para së gjithash, duhet ta shikosh dhe ta lcup-tosh të bukurën.
Stanisllavski
7.Arti nuk mësohet, se në art nuk ka mësues.
Tarkovski
8.Arti i bukur ështe art i gjeniut. Gjenialiteti është talent që i jep artit rregulia.
Kant
9.Kryeveprat shkruhen duke mohuar gëzimet e jetes dhe veten.
Mani
10.Ka shumë raste kur krijimtaria artistike është mësuesja e vërtetë e popujve.
Hegeli
11.Të flasësh dhe të shkruash të vërtetën ështe arti më i rëndë nga të gjitha artet.
Gorki
12.Arti ka për detyrë të njohë e të shpjegoje jetën.
Mani
13.Artin duhet dashur në vete, e kurrsesi vetem në art.
Stanisllavski
14.Artisti i vërtetë duhet të jetë i lidhur ngushtësisht me natyrën, me jetën, sidomos me popullin.
Shumani
15.Artisti së pari lind veten e pastaj të pranishmit.
Olivie
16.Artisti i madh është gjithmonë një i plagosur i madh.
Valesi
17.Fantazia e artistit është realitet më i bukur se realiteti i rëndomtë.
Ashi
18.Kur artisti zbulon realitetin e ri ai s'e bën këtë për vete, ai e ben ketë për të tjerët, për të gjithë ata që duan të dine në çfarë bote jetojnë, nga vijnë dhe ku shkojnë. Ai prodhon për bashkësinë.
Fisheri
19.Të shpjere dritë në thellësinë e zemrës së njeriut, ja detyra e artistit.
Shumani
20.Artisti duhet të jetë i vetmuar dhe i zgjuar të vësh-trojë atë që sheh, duhet të flasë me vete duke zgjedhur më të mirën.
Da Vinçi
21.Budallai i veshur mirë ndrit, por vetëm pa e hapur gojen.
Indiane
22.Njeriu më budalla, megjithatë, është më i mençur e me tërheqës se majmuni më i mençur.
Pisarevi
23.Më mirë e njeh budallai shtëpinë e vet, se i mençuri shtëpinë e huaj.
Spanjolle
24.Kush nuk e vlerëson veten nuk është i lumtur, e kush e vlerëson është budalla.
Mopasani
25.Në qoftë se çon nëntë budallenj për të belerë diçka, ti je i dhjeti.
Tuholski
26.Njeriu i mençur i mëson dhjetë gjëra dhe beson njërën; budallai mëson një gjë dhe beson se di dhjetë.
Novalisi
27.Te puthësh në errësirë, të flesh në diell,të hash në qetësi,ja tri budallallëqe.
Ojeti
28.Kush nuk do gruan, verën dhe poezinë mbetet tërë jetën budalla.
Luteri
29.Budallai është budalla, kur dëshiron të bëhet më i mençur.
Hiçkoku
30.Gazetaria eshtë profesion tepër interesant, por duhet të braktiset me kohë.
Çerçili
31.Gazetari është i vetmi shkrimtar, i cili kur merr lapsin nuk shpreson pavdekshmërinë.
Ojeti
32.Gazetaria është krijimtari në duar të shpejta.
Arnoldi
33.Gazetari i dobët nuk është filozof.
Tuholski
34.Publiku i keq dëshiron gazeta të këqija.
Ibseni
35.Lexuesit hyjnë në gazeta si në banjo të nxehta.
Makluani
36.As teologët që predikojnë në kishë, as oratorët në parlament, as profesorët në shkollë nuk kanë aq ndikim sa ka shtypi.
Vyn Tuholski
37.Nuk kam asgjë për doganë, përveç gjenialitetit.
Uajldi
38.Të gjithë të mëdhenjtë janë modestë.
Lessingu
39.Njerëzit gjeni i kanë biografitë më të shkurtëra. Familjet e tyre nuk mund të thonë asgjë për ta.
Tuvimi
40.Gjeni është ai që zgjidh probleme, të cilat nuk kemi ditur se ekzistojnë.
Grasi
41.Posa dyshoj në gjenialitetin tim bëj ndonjë marrëzi, të cilën bota e quan gjenialitet.
Dali
42.Talenti punon e gjeniu krijon.
Shumani
43.Kryelartësia e të vegjëlve shprehet në të folurit e pareshtur për vetveten, kurse madhështia e të mëdhenjve në faktin se ata kurrë nuk flasin për vete.
Volteri
44.Mundet miu edhe të jetë gjeni, por po të jetë në kurthë, mbaroi puna e tij.
Kërlezha
45.Gjeniu i ngjan çdokujt, e atij askush.
Balzaku
46.Kokat më të fuqishme të botës shpesh janë ato nga të cilat bota e zëshme dëgjon më së paku.
Uordsvorti
47.Më mirë të kesh një historian se dhjetë gjeneralë. Me gjeneralët mund të mos humbasësh luftën, por me historianë i fiton të gjitha betejat.
Kallamata
48.Çka do të shkruajë historia? Historia, zotëri, do të gënjejë si zakonisht.
Shoi
49.Historia e botës është vetëm biografia e njerëzve të mëdhenj.
Raseli
50.Historia e një morri dhe historia e Aleksandrit të Madh mund të jenë njësoj interesante për literaturë.
Floberi
51.Talenti i historianëve ka të bëjë me atë që të krijojnë një tërësi të vërtetë nga dromcat pjesërisht të vërteta.
Renani
52.Historinë mund ta krijojë çdokush, por ta shkruajë vetëm njeriu i madh.
Uajldi
53.Kritiku duhet të thotë vetëm të vërtetën. Mirëpo, më parë, këtë të vërtetë duhet ta njohë mirë.
Renardi
54.Ku e heton se kritika nuk shkruan budallallëqe për ty, mos shkruaj më. Do të thotë, ke filluar të biesh dhe të përsëritesh, e kjo është fillimi i mbarimit.
Ibseni
55.Ne jemi të gatshëm të bëjmë vetëkritikë, por me kusht që askush të pajtohet me ne lidhur me këtë.
Ebner-Eshenbahu
56.Letërsia është republikë ku çdokush do që të jetë mbret.
Kestneri
57.Letërsia nuk e ka pasuruar botën vetëm duke i dhënë libra, por duke zhvilluar një tip të ri të njeriut-shkrim-tarin.
Borhesi
58.Frymëzimin nuk e kemi çdoherë para duarve. Pse të shkruajmë pra edhe kur nuk e kemi fare.
Gribojedovi
59.Tregomëni trimin, unë do ta shkruaj tragjedinë.
O'Henri
60.Punoni, kryeni, publikoni.
Faradeji
61.Drama jeton vetëm në skenë. Pa skenë ajo është si shpirti pa trup.
Gogoli
62.Ka nja njëzet a tridhjetë kryevepra letrare, të cilat njeriu s'duhet të vdesë para se t'i këndojë.
Noli
63.Leximi e ushqen mendjen.
Seneka
64.Njeriu s'bëhet i mirë dhe i mësuar nëse lexon shumën, por nëse lexon shumë e shpesh gjera të mira.
Lorka
65.Leximi për mendjen është si gjimnastika për trupin.
Stali
66.Lexoni! Mos lejoni që t'u kalojë as një ditë e jetës suaj pa lexuar, të paktën një faqe nga libri i ri.
Paustovski
67.I kam frikën njeriut që ka lexuar një libër.
Latine
68.Si s'lexojnë libra, njerëzit s'mendojnë.
Didro
69.Ai që mban shënime gjatë leximit, ka lexuar dy herë.
Latine
70.Mos fol për atë që ke lexuar, por për atë që ke kuptuar.
Azerbejxhane
71.Të lexosh e te mos kuptosh, kjo është si të shkosh në gjueti e të mos gjuash asgjë.
Goldoni
72.Libri që nuk meriton të lexohet dy herë, nuk vlen të lexohet as edhe një herë.
Bushi
73.Unë jam pjesë e çdo gjëje që kam ndeshur në jetë, së këndejmi jam edhe pjesë e asaj që kam lexuar.
Tenisoni
74.Leximi i librave të mirë është një lloj bisedimi me njerëzit më të mirë të kohërave të kalura (autorëve të librave), një lloj bisedimi me ç'rast na komunikojnë mendimet e tyre më të mira.
Dekarti
75.Të lexojmë, të ecim një hap me njerëzimin, me mendjet e tij më të ndritura, ku hyjnë edhe shkrimtarët më të mirë, me përparimtarë, të kaluar e bashkëkohës.
Elyari
76.Ndonjëherë lexuesit ndahen nga librat tërësisht të transformuar.
Hygo
77.Njerëzit e rëndomtë dinë pak se sa kohë dhe ç'përpjekje i duhen njeriut për të mësuar leximin. Kam tetëdhjetë vjet që lexoj dhe ende nuk e mësova.
Gëte
78.Kur lexoj librin interesant mund të harroj çdo gjë rreth e rrotull dhe të zhytem në lumturi.
Momsoni
79.Zbavitja më e bukur për njerinë është leximi, shoku më i mirë libri.
S.Fmshëri
80.Libri është mikeshë e zemrës.
Lavica
81.Shpesh mund të konstatosh se libri është shok më i mirë se njeriu.
Setembrini
82.Libri është pykë që duhet të thyejë akullin e detit në ne.
Kafka
83.Ka libra prej të cilave mësojmë gjithçka, por në fund nuk kuptojmë asgjë.
Gëte
84.Mjaft vlerë ka ari, por vlera e librit ia kalon arit.
Kineze
85.Asnjëherë nuk e ve emrin tim në librat që blej, para se t'i lexoj ato, sepse vetëm atëhere mund të them se janë të miat.
Dosi
86.Sikur të botoheshin vetëm librat e dobishëm, të tillë do të kishte së paku njëqind herë më pak.
Volteri
87.Çdo libër ka fatin e vet.
Latine
88.Librat janë si miqtë: duhet të jenë të mirë, por pak.
Strindbergu
89.Dhoma pa libra është e ngjashme me trupin pa shpirt.
Ciceroni
90.Botën e zbulova përmes librave.
Sartri
EULEX lejon zgjedhjet serbe në veri
Në një shkresë të brendshme u kërkohet që të mos ndërhyjnë.
Misioni i Bashkimit Europian në Kosovë (EULEX) do të “mbyllë njërin sy” të dielën në Mitrovicën e Veriut dhe dy komunat e tjera të Zubin Potokut dhe Leposaviçit dhe nuk do të ndalojë mbajtjen e zgjedhjeve lokale për llogari të Serbisë.
Kështu mësohet nga një shkresë e krerëve të EULEX të shpërndara në zyrat e saj në veri. Pjesa veriore e Kosovës, për çështjen e rendit publik dhe gjyqësorin nuk administrohet nga institucionet e Republikës së Kosovës, por nga misioni i BE-së. Përmes një njoftimi të brendshëm të EULEX-it, të cilin ka arritur ta sigurojë “Radio Dukagjini”, ky mision ka këshilluar pjesëtarët e vet që të dielën, më 30 maj, t’i shmangen Mitrovicës. Zëdhënësja e Misionit të BE-së, Karin Limdal, nuk e ka konfirmuar një gjë të tillë, me arsyetimin se nuk mund të komentohen çështjet e brendshme, por ajo ka thënë se “nuk parashikohen probleme gjatë fundjavës në Mitrovicë”. Një e diel me plot ngjarje në Mitrovicë. Zgjedhjet serbe, protesta e Veteranëve të Luftës bashkë me Vetëvendosjen, si dhe ndeshja e fundit e Superligës ndërmjet Trepçës dhe Besës, ku përcaktohet titulli i kampionit. Nisur nga të gjitha këto zhvillime, përmes një letre të brendshme këshilluese, Misioni i BE-së ka sugjeruar pjesëtarët e këtij misioni që t’i shmangen Mitrovicës.
“Në bazë të të gjitha këtyre informatave, të gjithë pjesëtarët e Misionit të EULEX-it këshillohen që t’i shmangen Mitrovicës, të dielën më 30 maj, dhe të gjitha vizitat në zonat me siguri të mesme në veri duhet të jenë strikte, dhe duhet të kryhen vetëm në raste të veçanta”, thuhet mes të tjerash në letrën këshilluese të EULEX-it. Karin Limdal, zëdhënëse e këtij misioni nuk e ka konfirmuar lëshimin e një letre të tillë, duke arsyetuar se nuk mund të komentohen çështjet e brendshme. Ajo i ka thënë Radio Dukagjinit se “nuk parashihen probleme gjatë fundjavës në Mitrovicë”. “Normalisht unë nuk mund të komentoj çështje të brendshme të sigurisë apo edhe paralajmërimet, por në përgjithësi mund të them se pjesëtarët e misionit të EULEX-it për zhvillime që kanë të bëjnë me çështje të sigurisë gjithnjë janë të njoftuar, gjithsesi do duhet të jemi të njoftuar derisa pjesëtarë të EULEX-it operojnë në territorin e Kosovës. Misioni ynë nuk parasheh probleme të mundshme gjatë fundjavës në qytetin e Mitrovicës”, ka thënë Limdal. Në letrën që ka arritur ta sigurojë “Radio Dukagjini” thuhet po ashtu se “Rojat e urës” janë të njoftuara me të gjitha zhvillimet që do të ndodhin të dielën në qytetin e Mitrovicës.
Tadiç
Presidenti i Serbisë, Boris Tadiç, ka deklaruar se askush nuk ka të drejtë që qytetarëve të Serbisë t’u ndalojë hyrjen në Kosovë, pavarësisht profesionit me të cilin merren. Ai këtë vlerësim të tij e dha në një konferencë me gazetarë lidhur me ndalesën e EULEX-it për ndalimin e vizitave të paparalajmëruara të politikanëve serbë në Kosovë, duke shtuar se autoritetet e Beogradit do të bisedojnë për këtë çështje me misionin e EULEX-it dhe organizatat e tjera ndërkombëtare në Kosovë. EULEX-i ka publikuar vendimin që të mos lejojnë hyrje të paparalajmëruara të politikanëve serbë në Kosovë, duke përfshirë edhe veriun e vendit, kur serbët janë shumicë. “Serbia është ballafaquar me sfida reale në Kosovë e Metohi, por ne do të vazhdojmë luftën tonë me të gjitha mjetet legale në institucionet ndërkombëtare dhe nuk do të heqim dorë për asnjë çmim”, tha Tadiç.
Ditëve të fundit i vetmi politikan serb që ka kërkuar leje nga organet e Kosovës ka qenë pikërisht kryebashkiaku i Beogradit, i cili është anëtar i partisë së Tadiçit, kështu që duket sikur këto komente të Tadiçit janë marketing politik.
G. Shqip
Misioni i Bashkimit Europian në Kosovë (EULEX) do të “mbyllë njërin sy” të dielën në Mitrovicën e Veriut dhe dy komunat e tjera të Zubin Potokut dhe Leposaviçit dhe nuk do të ndalojë mbajtjen e zgjedhjeve lokale për llogari të Serbisë.
Kështu mësohet nga një shkresë e krerëve të EULEX të shpërndara në zyrat e saj në veri. Pjesa veriore e Kosovës, për çështjen e rendit publik dhe gjyqësorin nuk administrohet nga institucionet e Republikës së Kosovës, por nga misioni i BE-së. Përmes një njoftimi të brendshëm të EULEX-it, të cilin ka arritur ta sigurojë “Radio Dukagjini”, ky mision ka këshilluar pjesëtarët e vet që të dielën, më 30 maj, t’i shmangen Mitrovicës. Zëdhënësja e Misionit të BE-së, Karin Limdal, nuk e ka konfirmuar një gjë të tillë, me arsyetimin se nuk mund të komentohen çështjet e brendshme, por ajo ka thënë se “nuk parashikohen probleme gjatë fundjavës në Mitrovicë”. Një e diel me plot ngjarje në Mitrovicë. Zgjedhjet serbe, protesta e Veteranëve të Luftës bashkë me Vetëvendosjen, si dhe ndeshja e fundit e Superligës ndërmjet Trepçës dhe Besës, ku përcaktohet titulli i kampionit. Nisur nga të gjitha këto zhvillime, përmes një letre të brendshme këshilluese, Misioni i BE-së ka sugjeruar pjesëtarët e këtij misioni që t’i shmangen Mitrovicës.
“Në bazë të të gjitha këtyre informatave, të gjithë pjesëtarët e Misionit të EULEX-it këshillohen që t’i shmangen Mitrovicës, të dielën më 30 maj, dhe të gjitha vizitat në zonat me siguri të mesme në veri duhet të jenë strikte, dhe duhet të kryhen vetëm në raste të veçanta”, thuhet mes të tjerash në letrën këshilluese të EULEX-it. Karin Limdal, zëdhënëse e këtij misioni nuk e ka konfirmuar lëshimin e një letre të tillë, duke arsyetuar se nuk mund të komentohen çështjet e brendshme. Ajo i ka thënë Radio Dukagjinit se “nuk parashihen probleme gjatë fundjavës në Mitrovicë”. “Normalisht unë nuk mund të komentoj çështje të brendshme të sigurisë apo edhe paralajmërimet, por në përgjithësi mund të them se pjesëtarët e misionit të EULEX-it për zhvillime që kanë të bëjnë me çështje të sigurisë gjithnjë janë të njoftuar, gjithsesi do duhet të jemi të njoftuar derisa pjesëtarë të EULEX-it operojnë në territorin e Kosovës. Misioni ynë nuk parasheh probleme të mundshme gjatë fundjavës në qytetin e Mitrovicës”, ka thënë Limdal. Në letrën që ka arritur ta sigurojë “Radio Dukagjini” thuhet po ashtu se “Rojat e urës” janë të njoftuara me të gjitha zhvillimet që do të ndodhin të dielën në qytetin e Mitrovicës.
Tadiç
Presidenti i Serbisë, Boris Tadiç, ka deklaruar se askush nuk ka të drejtë që qytetarëve të Serbisë t’u ndalojë hyrjen në Kosovë, pavarësisht profesionit me të cilin merren. Ai këtë vlerësim të tij e dha në një konferencë me gazetarë lidhur me ndalesën e EULEX-it për ndalimin e vizitave të paparalajmëruara të politikanëve serbë në Kosovë, duke shtuar se autoritetet e Beogradit do të bisedojnë për këtë çështje me misionin e EULEX-it dhe organizatat e tjera ndërkombëtare në Kosovë. EULEX-i ka publikuar vendimin që të mos lejojnë hyrje të paparalajmëruara të politikanëve serbë në Kosovë, duke përfshirë edhe veriun e vendit, kur serbët janë shumicë. “Serbia është ballafaquar me sfida reale në Kosovë e Metohi, por ne do të vazhdojmë luftën tonë me të gjitha mjetet legale në institucionet ndërkombëtare dhe nuk do të heqim dorë për asnjë çmim”, tha Tadiç.
Ditëve të fundit i vetmi politikan serb që ka kërkuar leje nga organet e Kosovës ka qenë pikërisht kryebashkiaku i Beogradit, i cili është anëtar i partisë së Tadiçit, kështu që duket sikur këto komente të Tadiçit janë marketing politik.
G. Shqip
Përse sulmohet ambasadori Jonh L. Withers II?
Së pari gjej rastin të përshëndes honorable Withers, që për herë të parë mbas rreth 20 vjetësh të rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike të Shqipërisë me SHBA-në, bën realitet dëshirën dhe thirrjet e shumë intelektualëve shqiptarë brenda dhe jashtë atdheut drejtuar diplomatëve dhe administratës amerikane, që shqiptarëve, si populli më proamerikan i botës, u duhet thënë e vërteta në sy.
Që Amerika është engjëlli mbrojtës i kombit tonë mbi tokë, këtë nuk besoj se ka shqiptar që e vë në dyshim, por për një shtet të konsoliduar e serioz siç është shteti amerikan nuk mund të mos ekzistojë që përfaqësuesit diplomatikë apo shtetërorë të mos përçojnë politikën amerikane në mënyrë të saktë, të qartë dhe të plotë në misionet e tyre të përhershme apo të përkohshme.
Të aludosh, e jo më të thuash se ambasadori amerikan bën politikë personale, është më shumë se marrëzi, pasi politika e jashtme amerikane është aq mirë e studiuar, sa ka ndryshime fare të vogla nga njëra administratë te tjetra.
Mjafton të kujtojmë nismën e administratës së Presidentit Bush për ta anëtarësuar Shqipërinë në NATO dhe konkretizimin e kësaj nisme nga administrata e Presidentit Obama apo vazhdimin e politikave të administratës së Presidentit Klinton nga Presidenti Bush për sa i përket çështjes sonë kombëtare, Kosovës.
Me këtë dua të them se klasa politike shqiptare, qeveria e Shqipërisë, gjithë opinionbërësit e paguar e gjysmë të lirë, në vend që të marrin seriozisht sugjerimet dhe kritikat e miqve amerikanë dhe të gjejnë mënyrat më efikase për të reaguar e ndryshuar gjërat, po mbajnë qëndrime që na dërgojnë, me siguri, atje ku jemi nisur 20 vjet më parë.
Të ngrihen komisione hetimore për çdo gjë. Komisione verifikimi të pasurisë apo diçka e tillë, jo për ambasadorin amerikan, por edhe për një amerikan të thjeshtë, nuk janë gjëra të çuditshme, por vërtet qesharake kur çdo qytetar amerikan, para çdo 15 prilli, të çdo viti, është i detyruar të shkojë e të rakordojë taksat.
Çfarë e ka penguar dhe i pengon qeveritë shqiptare për 20 vjet që të ndërtojnë sistemin e taksave të mbështetur mbi numrin social apo të pasurisë, quaje si të duash, siç e ka Perëndimi, përveç dëshirës për të mbajtur policinë politike e kësi komisionesh fantazma, ku në krye të tij emëruan dhe e lanë për 12 vjet gjykatësen që kishte dhënë vendimin e varjes në vitin 1988 të poetit Havzi Nela, pasi Fehmi Avdiu nuk ka qenë vetëm.
Si mund të konceptohet e pranohet nga amerikanët që gjykatësin kushtetues ta zgjedhë celula e partisë e mbledhur në bodrum, mbas mesnate, kur në anën tjetër, politika shqiptare përbetohet për përmbushjen e detyrimeve për të ngritur një sistem gjyqësor të pavarur?!
Në anën tjetër, mund ta them me bindje të plotë, se sa më shumë e sa më hapur, t’u flasë shqiptarëve ambasadori amerikan, aq më shumë lartësohet figura e tij dhe e Amerikës në sytë e zemrat e shqiptarëve.
Ajet Delaj, G. Shqip
Që Amerika është engjëlli mbrojtës i kombit tonë mbi tokë, këtë nuk besoj se ka shqiptar që e vë në dyshim, por për një shtet të konsoliduar e serioz siç është shteti amerikan nuk mund të mos ekzistojë që përfaqësuesit diplomatikë apo shtetërorë të mos përçojnë politikën amerikane në mënyrë të saktë, të qartë dhe të plotë në misionet e tyre të përhershme apo të përkohshme.
Të aludosh, e jo më të thuash se ambasadori amerikan bën politikë personale, është më shumë se marrëzi, pasi politika e jashtme amerikane është aq mirë e studiuar, sa ka ndryshime fare të vogla nga njëra administratë te tjetra.
Mjafton të kujtojmë nismën e administratës së Presidentit Bush për ta anëtarësuar Shqipërinë në NATO dhe konkretizimin e kësaj nisme nga administrata e Presidentit Obama apo vazhdimin e politikave të administratës së Presidentit Klinton nga Presidenti Bush për sa i përket çështjes sonë kombëtare, Kosovës.
Me këtë dua të them se klasa politike shqiptare, qeveria e Shqipërisë, gjithë opinionbërësit e paguar e gjysmë të lirë, në vend që të marrin seriozisht sugjerimet dhe kritikat e miqve amerikanë dhe të gjejnë mënyrat më efikase për të reaguar e ndryshuar gjërat, po mbajnë qëndrime që na dërgojnë, me siguri, atje ku jemi nisur 20 vjet më parë.
Të ngrihen komisione hetimore për çdo gjë. Komisione verifikimi të pasurisë apo diçka e tillë, jo për ambasadorin amerikan, por edhe për një amerikan të thjeshtë, nuk janë gjëra të çuditshme, por vërtet qesharake kur çdo qytetar amerikan, para çdo 15 prilli, të çdo viti, është i detyruar të shkojë e të rakordojë taksat.
Çfarë e ka penguar dhe i pengon qeveritë shqiptare për 20 vjet që të ndërtojnë sistemin e taksave të mbështetur mbi numrin social apo të pasurisë, quaje si të duash, siç e ka Perëndimi, përveç dëshirës për të mbajtur policinë politike e kësi komisionesh fantazma, ku në krye të tij emëruan dhe e lanë për 12 vjet gjykatësen që kishte dhënë vendimin e varjes në vitin 1988 të poetit Havzi Nela, pasi Fehmi Avdiu nuk ka qenë vetëm.
Si mund të konceptohet e pranohet nga amerikanët që gjykatësin kushtetues ta zgjedhë celula e partisë e mbledhur në bodrum, mbas mesnate, kur në anën tjetër, politika shqiptare përbetohet për përmbushjen e detyrimeve për të ngritur një sistem gjyqësor të pavarur?!
Në anën tjetër, mund ta them me bindje të plotë, se sa më shumë e sa më hapur, t’u flasë shqiptarëve ambasadori amerikan, aq më shumë lartësohet figura e tij dhe e Amerikës në sytë e zemrat e shqiptarëve.
Ajet Delaj, G. Shqip
Gjermania fiton Festivalin Europian, Shqipëria renditet në vendin e 16
Lena Meyer-Landrut quhet fituesja e Eurovisionit 2010. Ajo eshte 19-vjeçarja nga Gjermania, qe beri per vete evropianët me këngën e saj "Satellite", e cila u vleresua me 246 pikë.
Eshtë hera e dytë në historinë e këtij festivali tradicional evropian, që Gjermania fiton vendin e parë.
Kënga "Satellite" ishte që përpara festivalit të Eurovision-it një hit në Gjermani. "Jam shumë e lumtur që arritëm vendin e parë", tha Lena pas shpalljes së votave."Ju falenderoj, kjo është absolutisht një mrekulli, nuk mund të jetë reale."
http://www.youtube.com/wat
Në fakt Lena duhet të përgatitej për provimet e maturës. Por ajo e shtyu përkohësisht mësimin, sepse donte të këndonte patjetër. Suksesi dëshmoi se 19-vjeçarja morri vendimin e duhur. Sidoqoftë tani, menjëherë pasi të kthehet në Gjermani, ajo do t'u rikthehet librave të shkollës.
125 milionë teleshikues nga mbarë Evropa
Kostume ekstravagante si edhe drita e efekte pafund e kthyen festivalin e Eurovizionit në Arenën Telenor pranë Oslos, në një spektakël të vërtetë. 25 vende nga Evropa morrën pjesë në të. Turqia morri vendin e dytë, e ndjekur nga Rumania. Në vendin e katërt u rradhit Danimarka, në të pestin Azerbajxhani.
Shqipëria në vendin e 16-të
Shqipëria morri pjesë me Juliana Pashën dhe këngën "It's all about you" (Nuk mundem pa ty). Megjithëse arriti të marrë vetëm vendin e 16-të, Pasha dëshmoi me zërin e saj kumbues dhe paraqitjen sovrane në skenë, se Shqipëria është ndërkohë një vend pjesëmarrës i denjë për spektakle të tilla si Eurovisioni.
Fill pas kualifikimit ne finale, kengetarja shqiptare Juliana Pasha deklaroi se ky ishte momenti më i bukur i jetës. "Ndjej se Europa u bë një familje sot në skenë", ky është komenti që këngëtarja shqiptare Juliana Pasha ka bërë për gazetarët në konferencën për shtyp të organizuar menjëherë pas përfundimit të natës së parë gjysmë finale të festivalit Europian. "
Shekulli
Eshtë hera e dytë në historinë e këtij festivali tradicional evropian, që Gjermania fiton vendin e parë.
Kënga "Satellite" ishte që përpara festivalit të Eurovision-it një hit në Gjermani. "Jam shumë e lumtur që arritëm vendin e parë", tha Lena pas shpalljes së votave."Ju falenderoj, kjo është absolutisht një mrekulli, nuk mund të jetë reale."
http://www.youtube.com/wat
Në fakt Lena duhet të përgatitej për provimet e maturës. Por ajo e shtyu përkohësisht mësimin, sepse donte të këndonte patjetër. Suksesi dëshmoi se 19-vjeçarja morri vendimin e duhur. Sidoqoftë tani, menjëherë pasi të kthehet në Gjermani, ajo do t'u rikthehet librave të shkollës.
125 milionë teleshikues nga mbarë Evropa
Kostume ekstravagante si edhe drita e efekte pafund e kthyen festivalin e Eurovizionit në Arenën Telenor pranë Oslos, në një spektakël të vërtetë. 25 vende nga Evropa morrën pjesë në të. Turqia morri vendin e dytë, e ndjekur nga Rumania. Në vendin e katërt u rradhit Danimarka, në të pestin Azerbajxhani.
Shqipëria në vendin e 16-të
Shqipëria morri pjesë me Juliana Pashën dhe këngën "It's all about you" (Nuk mundem pa ty). Megjithëse arriti të marrë vetëm vendin e 16-të, Pasha dëshmoi me zërin e saj kumbues dhe paraqitjen sovrane në skenë, se Shqipëria është ndërkohë një vend pjesëmarrës i denjë për spektakle të tilla si Eurovisioni.
Fill pas kualifikimit ne finale, kengetarja shqiptare Juliana Pasha deklaroi se ky ishte momenti më i bukur i jetës. "Ndjej se Europa u bë një familje sot në skenë", ky është komenti që këngëtarja shqiptare Juliana Pasha ka bërë për gazetarët në konferencën për shtyp të organizuar menjëherë pas përfundimit të natës së parë gjysmë finale të festivalit Europian. "
Shekulli
Saturday, May 29, 2010
Mblesëri? Po, të lutem!
Duket si dukuri e anatemuar dhe krejt primitive, por shihet si shpëtimtare nga shumë vajza të fshatrave, sidomos zonave të thella të izoluara që më së shumti, banohen nga të moshuar. Kur flitet për këtë dukuri, kemi parasysh shkesinë (mblesërinë) në dy anët e saj, shkesine zakonore dhe atë moderne. Shkesia zakonore përgjithësisht mund të haset fare rrallë, ndërsa ajo e kohës, po bëhet gjithnjë e më e kërkuar.
Shkesia zakonore
Shkesia ka qene e vetmja menyre lidhjesh martesore prej shekujsh ne zonat veriore te vendit. P.sh., ne Mirdite behej qe ne djep.
Djali dhe vajza nuk kishin rast te njiheshin vetem kur te bashkoheshin ne martese. Pergjithesisht, ne martesa, merreshin parasysh disa karakteristike: a eshte shtepi e ndershme dhe e forte dhe me emer, si i kishte prinderit dhe si eshte daja i vajzes. Kjo lidhej me faktin qe shtepia te forcohej ne poziten e saj, tamam sic ngjiste me familjet mbreterore.
Zakonisht, mosha e burrit, gjithnje ishte me e madhe se ajo e gruas. Nderkaq, nje grua e mbetur e ve, mund te merrte dhe nje djale me te ri se veten. Kjo ndodhte kur familja e djalit mund te mos kishte gra dhe i duhej nje femer me eksperience. Grate e veja cmoheshin me teper ndaj dhe pagesa e tyre ishte me e larte.
P.sh., per nje grua te ve mund te jepeshin deri 30 qese (50 napolona), kurse vajzat e kishin 10 -15 qese (20-30 napolona).
Per te mbyllur kontraten e marteses, i zoti i shtepise se dhendrrit, i jep te zotit te shtepise se nuses nje shami, treqind grosh, dhe nje *myhyr*. Keto quheshin *sheja* dhe te pranuarit e tyre ka nje vlere te madhe. Te kthyerit e tyre, ose moszbatimi i marreveshjes, eshte nje fyerje e madhe dhe shume here rezultonte me vrasje..
Nese vajza nuk do te martohej me kete burre, babai ia kthen *shejen* dhendrrit, mirepo vajza, gjersa ky te jete gjalle, nuk duhet te martohet me njeri tjeter. Kundervajtja konsiderohej si cnderim dhe ana e djalit mund ta laje kete cnderim duke vrare nje nga familje e nuses.
Pagesa e qeseve behej me keste dhe kusuri jepej ne kohen e dasmes. Mundej qe babai i nuses ti kerkonte krushkut te pare 100 grosh dhe nese nuk ia shpinte ate dite te caktuar, mundet qe ta gjobiste, duke i kerkuar shtojce denimi.
Mbleserite moderne
Ditet e fundit te mbleserise zakonore u perjetuan pas vitit 1967. Ka ndodhur ne nje fshat te Lezhes, kur nje vajze e ndermjetesuar me shkesi me nje familje nga nje rajon tjeter, vendos ti jape fund asaj, duke e shpallur publikisht prishjen e lidhjes me shkesi. Ishte thuajse e njejta skeme qe ishte perdorur me nismen e nxeneseve te nje gjimnazi te Durresit per ate qe ne ate kohe u quajt *zhdukje e zakoneve prapanike dhe fshirje nga faqja e dheut e kishave, xhamive dhe objekteve te tjera te kultit*.
Prishja e fejeses me shkesi e vajzes nga Lezha, beri qe, Enver Hoxha, te mbante nje fjalim te zjarrte, duke nxitur dhe prishjen e fejesave te tilla me shkesi si zakone prapanike. Me pas kjo vazhdoj ne plotraste te tjera, madje me disa raste kur nderhynin direkt organizatat e masave, kryesisht ajo e rinise.
Me pas fillon nje epoke tjeter per lidhjet martesore, dhe ato kryesisht beheshin me njohje ne mes te rinjve, qe realizoheshin me takime ne brigada, aksione.
Kemi ate qe nuk kishte ndodhur kurre me pare, fejesa edhe brenda fshatrave, kur ato ishin tabu.
Madje ne Mirditen e hershme te vetqeverisjes permes bajrakeve, nuk jepej e merrej. Kjo ngjiste me ato qe quheshin *bajrake vellazen*, sic ishin bajraku i Oroshit dhe Spacit.
Ka nje rrefim qe vjen ne formen e legjendes qe lidhet dhe me Lisat monumentale te Marpepajve ne Orosh te Mirdites. Ne nje kuvend ku ishin mbledh kreret e Spacit dhe te Oroshit per te vendosur qe te kryheshin lidhje edhe ne mes ketyre bajrakeve, kalon me nje barre dru ne shpine Mara e Pepajve, e cila ne ecje e siper u thote: a u lodhet vellazen?! Qe nga ai moment, burrat e kuvendit e vendosen, nuk do te kishte martesa ne mes ketyre bajraqeve, rit qe u shua me kalimin e viteve.
Martesa brenda fshatrave, edhe ne kohen e regjimit komunist, nuk para kishte, por pas vitit 1967, kemi lidhje edhe ne mes djemve dhe vajzave nga veriu, jugu apo pjese te tjera te vendit.
Pas viteve ˜90?
Pas viteve 90, kemi nje perzierje lidhjesh, kur harta e tyre zgjerohet dhe me tej, ne fillim djemte, por me pas dhe vajzat, preferojne te martohen dhe me te huaj. Madje vajza qe i kishin kaluar vitet, dhe si te thuash quheshin *te mbetura ne dere*, gjejne rast per tu martuar jashte vendit, kryesisht ne Maqedoni, Kosove, por dhe ne Greqi e Itali dhe me pak ne vendet e tjera perendimore. Lidhjet, sidomos te disa vajzave per shkak te kalimit te viteve, mbajne ne vetvete vuajtje dhe sakrifice nga seksi femer.Njera prej tyre, pohon se u martova, pasi nuk mund ti rrija me familjes ne dere, dhe kur shkova nbe Maqedoni, burri qe mora kishte gruan tjeter tek shtepia, dhe ajo jeton si grua e dyte e tij, thjesht duke bere punet e shtepise dhe shuarjen e epsheve te burrit ne darke.
Plot vajza te tjera, martohen me te moshuar, vetem te mos kene shtetesine shqiptare. Per te realizuar kete njihen dhe disa *shkese* femra interesante. Njera prej tyre ka krijuar lidhje te tera ne Itali per femra nga nje qytet i vogel i Veriut qe njiheshin per vitet e shumta qe kishin mbi shpine te pamartuara.
Vajza te pamartuara?
Jane te shumta ne keto zona. Sidomos ne fshatra, njihen me qindra. Per mungese kontakti e fati, dhe per faktin tjeter qe fshatrat jane braktisur, kryesisht nga djemte, qindra vajza kane mbetur neper shtepi, duke u kthyer ne sherbyes te prinderve te moshuar, thuajse ne virgjeresha.
*Kam deshire te martohem, dhe te kem familjen time, pasi vitet po me ikin, thote nje vajze 35-vjecare, por askush nuk me ka kerkuar, dhe duket se do te plakem pa e shijuar martesen dhe familjen*. Ajo shpjegon me tej, se do ti dukej e embel cdo lloj shkesie, edhe ajo zakonore, mjafton te martohej me dike. Por problemet po agravohen dhe neper qytete, duke u shnderruar ne nje fenomen social mjaft te koklavitur.
BISEDE ME NJE SHKES
Ne ditet e sotme, nga sondazhet e bera, askund nuk gjen mbleseri zakonore, deri dhe ne fshatin me te thelle te Mirdites. Por funksionon mbleseria e re, ose ndryshe e quajtur si mbleseria moderne. Ka nga ata lloj shkesish, qe jane profesioniste te vertete. Njeri prej tyre, ka realizuar 15 lidhje mes vajzave dhe djemve, dhe eshte tejet i kenaqur qe te tere i kane ecur mbare dhe tere te martuarit gezojne familje te shendetshme.
P.K, ne rrefimin e tij si *shkes i regjur* i koheve te sotme, rrefen:
Njiheni si shkes i suksesshem, sa mund te keni realizuar deri me tash?
Per 5 vite kam realizuar mbi 15 shkesi ne mes djemsh e vajzash.
Ne cilat rajone?
Ne zonat perreth, ne Lezhe, Kosove, a gjetke.
Pse ne Kosove, si e realizonit?
P.sh., kam lidhur nje vajze 42-vjecare nga nje fshat i ketushem per ne Kosove. Atij i kishte vdekur gruaja, ndaj e lidha, ai kishte 3 vajza e 2 djem jashte shtetit dhe kishte mbetur vetem. Ishte burre i mire, me gjendje te mire ekonomike, ndonese ne moshe 59-vjecare. Sot jane shume te kenaqur.
Perse e beni kete?
Nuk e di, me jepet, me duket si dhunti, me vijne natyrshem raste te shumta qe i degjoj si hall ne mes familjaresh. Me duket sikur jap nje ndihme ne zbutjen e ketij problemi kaq te madh social, sidomos neper fshatra. Ne kohen e sotme vajzat jane teresisht te izoluara dhe pothuajse vuajne nga trauma te forta. Kane ndodhur jo pak raste qe vajza te ndryshme dhe jane vetvrare per shkak te mungeses se fatit.
Kur martohen, ndryshojne?
Plotesisht, madje u ndryshon per mire dhe cehrja, pamja e tyre. Ato jane shume te rregullta ne familje, krijojne familje te qendrueshme.
Si e ben lidhjen?
Fillimisht, u them prinderve, se u paraqitet nje rast per femijen e tyre, ndaj me se pari u kerkoj qe te shihen e bisedojne vajza me djalin. Ua caktoj dhe vendin se ku, dhe pasi i leme te bisedojne dhe te njihen sadopak, merret pelqimi e tyre, nese e vendosin njohjen me tej, e vazhdojne deri sa realizohet lidhja.
Paguhesh per kete?
Ngjet qe me paguajne, por nuk e bej per kete, u lind vete ne shpirt.
Sa te paguajne?
Deri dyqind a treqind mije leke te vjetra
Te cfare moshe jane lidhjet?
Jane qe nga ato te rejat fare, qe sapo mbarojne gjimnazet, e deri mbi 40 vjec.
A ka patur ndarje ne mes ketyre lidhjeve?
Absolutisht asnje, dhe kalojne shume mire. Madje po ndahen me shume ato qe njihen vete.
SHKODRA
Anila Dushi
Lidhur me martesat me shkesi, ne Shkoder, pergjithesisht, ekziston mendimi se u ka ikur koha, dhe kjo, me se shumti ne qytet, ndersa ne fshat mbleseria vazhdon te jete e pranishme ne martesat e te rinjve. Pyetjes: Do te martoheshit me mbleseri, ne qofte se nuk do te kishit mundesi tjeter, 10 te rinj shkodrane i jane pergjigjur: 8 thone se duan te martohen me dashuri dhe 2 pranojne te martohen me shkesi.
Ne 8 rastet kur shprehen se duan te martohen me dashuri, 4 prej tyre shprehen se do te pranonin mbleserine, ne rast se ato nuk arrijne te gjejne vete njeriun e zemres, por me kusht qe me pare te ulen e te bisedojne disa here me partnerin e ardhshem dhe ne rast se binden se perputhen ne mendime, te fejohen .
Po kesaj pyetjeje, 6 te rinj qe jetojne ne fshat dhe jane nxenes ne shkollen te mesme, shprehen se deshirojne te martohen me dashuri, por ne rast se kete nuk e gjejne, pranojne dhe shkesine, por duke e njohur me pare partnerin .
Pyetjes se prinderve: Do ti martonit femijet me mbelseri ne rast se ato (femijet) do te ishin dakord, 10 prinder nga Shkodra, (6 jetojne ne qytet dhe 4 ne fshat) pergjigjen :
4 nga prinderit qytetare shprehen se do donin qe femijet e tyre ta zgjidhnin vete shokun apo shoqen e jetes, por ne rast se ato pranojne te martohen me mbleseri, patjeter qe duhet te njihen me pare. Ndersa, ne dy raste, prinderit shprehen se nuk do te donin qe femijet e tyre te martoheshin me dashuri, por me mbleseri, por gjithmone duke u takuar me pare me partnerin qe u afrohet. Ndersa, nga 4 prinderit qe jetojne ne fshat, pohohet se do te donin ti martonin femijet me mbleseri .
Me se shumti, mes te rinjve shkodrane, ekziston mendimi se, martesa me dashuri, eshte me e mira, por dhe ne rastet e mbleserive, ato kerkojne ta njohin me pare partnerin dhe te takohen disa here me te perpara, dhe pse pohohet se ne fshat, kjo nuk eshte dhe aq e pranueshme, pasi familjet e vajzave, dhe pse ne dijeni te kerkeses per fejese, mendojne se vajzes u perhapen fjale ne rast se shihet duke pire kafe me djalin e propozuar. Ne mjaft prej ketyre rasteve propozohet qe me dy te rinjte qe takohen te jete dhe shkesi ose ndonje person i aferm i vajzes apo dhe djalit .
Prej rreth 5 vitesh, ne qytetin e Shkodres jane te perhapur martesat me mbleseri mes vajzave shkodrane, kryesisht te vendosura ne qytet pas viteve ˜90 , me meshkuj jashte vendit, nga trevat shqiptare ne Mal te Zi, Kosove e Maqedoni.
Behet fjale per vajza qe jane mes banoreve te rinj te qytetit, te ardhur nga zonat malore dhe qe akoma nuk jane te martuara. Sipas banoreve te ketyre zonave, kur vajza i kalon 25 vitet, ajo mund te kondiserohet si e *mbetur brenda*, qe nenkupton se, nuk ka mundesi martese, ose ato jane shume te vogla.
Ardhja ne qytet dhe veshtiresite, me te cilat keta banore ndeshen, ka bere qe numri i vajzave nga ky komunitet qe kalojne moshen 25 vjet, te rritet. Ne keto kushte, ne skene kane dale mbleset, qe realizojne martesat jashte kufijve.
Gjon DedeGjeka, banor ne lagjen *Mark Lula*, ne qytetin e Shkodres, nje lagje kjo e krijuar me te ardhur nga zonat malore pas 1990-es, rrefen per *Shekulli*-n se jane se paku 7 raste ne kete lagje, qe ai i njeh dhe i permend me emra, te cilet jane martuar me mbleseri ne Maqedoni, ne dy vitet e fundit. Madje, dhe te aferm te tij, jane martuar me kete menyre.
Gjeka rrefen se gjithcka ka nisur nga domosdoshmeria per te martuar vajzat dhe mbleset jane shqiptare te Maqedonise qe kane njohje me persona ne Shqiperi. Jane keta te fundit qe mund te thuhet se kane ngritur nje rrjet te tille mbleserie ne largesi, kur ne bashkepunim me mbleset ne Maqedoni realizojne martesa. Rasti me i fundit, rrefen Gjeka, eshte para kater muajve. Nje e aferme e tij eshte martuar ne kete menyre ne Bitola ne Maqedoni. Nje prej shkeseve shqiptare kishte njohje me familjen e saj, me origjine nga Shllaku. Bisedoi me babane e vajzes per mundesine e fejeses se saj ne Maqedoni. Vajza, D. L., ishte 27 vjec dhe e pamartuar. Pas dy javesh erdhi shkesi nga Maqedonia qe bashke me shqiptarin qe kishte bere filimisht biseden, i treguan fotografine e djalit qe kishin gjetur.
Pervec fotografise dhe adreses, ato i kane dhane dhe te dhena te tjera. Me pas ato moren dhe nje fotografi te vajzes ne grup, bashke me persona te tjere, per tia treguar djalit. Babai i vajzes, me ane te vajzes se nje kusheririt te tij te martuar dy vjet me pare ne Bitola, u interesua per djalin.
Me pas kerkoi qe ai te vinte ne Shqiperi. Djali, i cili jetonte ne fshat, erdhi bashke me dy shkesit dhe u priten ne shtepine e vajzes. Aty ato pane njeri-tjetrin, biseduan, pasi, dhe djali qe ishte 43 vjec, dinte shqip se u perkiste shqiptareve te Maqedonise, por gjithcka ne prani te te afermve te vajzes dhe dy shkesve. Po keshtu ndodhi dhe dy here te tjera kur djali e vajza qendruan ne nje dhome dhe biseduan, por ne prani te tjereve. Pas kesaj u shpall fejesa dhe me pas martesa. Ka raste kur dhendrri nuk vjen fare, por gjithcka behet permes fotografive dhe garanci jane njohjet e perbashketa.
Kjo ndodh vecanerisht kur shkes eshte nje e aferme e vajzes qe eshte martuar ne ate familje dhe hyn per te bere shkuesi, nje kusherire te saj per kunatin, apo kusheririn e bashkeshortit. Nisur nga besueshmeria e shkesit, cifti njihet vetem permes fotove dhe mund te komunikojne dhe ne telefon. Nje rast i tille ishte ne dhjetor 2007, kur E. D.,28 vjece, u martua me nje burre nga fshatrat e Struges, dhe kur shkuese ishte vajza e tezes se saj, e martuar tre vjet me pare po ne ate familje, e cila e lidhi kusheriren me kunatin e saj, vellane e burrit, tregon Gjeka.
Raste te ngjashme ka dhe ne martesat me shqiptare te Malit te Zi, apo dhe ne Kosove, por kryesisht ne zonen e Shkodres, martesat ndodhin ne Mal te Zi dhe ne Maqedoni. Ne te gjithe keto raste, shkeset paguhen nga te dy palet, pasi kane dhe shpenzime dhe u duhet te udhetojne. Lidhur me pagesen e shkeseve, eshte veshtire te dihet, pasi nga marrja e parave per nje sherbim te tille, ato ruhen dhe gjithcka behet ne biseda te ngushta.
Historikisht, mblesi apo shkesi, ne bashkimin e dy personave, gjithmone eshte *paguar* ne nje fare menyre. Ka qene djali ai qe ne Shkoder i bente dhurate te kushtueshme shkesit (deri para vitit 1990, kepucet kane qene dhurata me e perhapur per shkesit), ndersa vajza i dergonte peshqesh ne fejese dhe martese, sipas zakonit, se bashku me dhuratat e te afermve te dhendrrit.
Dhe pergjigja ishte: *I have never seen my husband*
Elona Demollari
Mendimi se metropoli shqiptar, Tirana, eshte i imunizuar nga dukuri si mbleseria, eshte i nxituar. Edhe ne Tirane, sidomos ne familjet e periferive gjen raste me shumice.
Nje meseuese e nje qender private te gjuheve te huaja ne kryeqytet, ku shkuam kete jave per sondazhin tone, na tregon habine ne lidhje me dy vajza, nxenese te saj.
Vajzat ishin kunata me njera tjetren (nuse vellai) dhe per shkak se burrat e tyre jetonin ne Angli u duhej me patjeter te kishin nje certificate mbrojtje gjuhe per te bere bashkim familjar. Ishin te moshes 23 dhe 24, njera ishte me origjine nga veriu dhe tjetra nga nje fshat i Tiranes.
Nje gje qe mesuesja nuk e harron kurre eshte ajo cka ka ndodhur ne nje ore mesimi. *Me duhet te pyesja rreth nje teme qe kishim ate dite ne mesim. Kur kam degjuar pergjigjen, jam shtangur. Pyetja ne librin qe perdorim si metode ishte: *Kur e keni pare per here te fundit burrin tuaj*? Dhe pergjigja ishte: *I have never seen my husband*. (nuk e kam pare kurre burrin tim…*).
Prej kesaj pergjigje u hap nje bisede ne klase, dhe vajza 23 vjecare qe kishte shkruar ate pergjigje, u tha bashke-nxenesve se kishte 7 vjet e fejuar ne Angli, por burrin e saj nuk e kishte takuar ende. I vetmi mjet qe i bente te afert me njeri tjetrin ishte telefoni.
Burrin ia kishte *rregulluar* nusja e vellait, e cila jetonte ne Angli. Vajza pohonte qe e donte burrin e saj, kishte rene ne dashuri dhe pse pa e pare asnjehere, pervec disa fotografive.
Ajo jetonte tek shtepia e saj, por shpesh shkonte dhe tek vjehrra.
Kunata tjeter, 24 vjecarja duhet ta konsideronte veten me me fat, ajo kishte 5 vjet e fejuar dhe e kishte takuar 3 here burrin dhe pse jetonte ne Angli dhe ai.
Per tu kujdesur per te dyja kunatat, ishte djali tjeter i shtepise, vellai i vogel i cili duhet te rrinte ne shtepi per tu kujdesur per te dyja nuset e vellezerve qe ishin ne emigrim.
SONDAZHI
49 VAJZA TE PYETURA :
Do te martoheshit me mbleseri ne qofte se nuk do te kishit mundesi tjeter?
39 - Jo
10 - po
Katër pergjigje nga vajzat qe thane se do te pranonin:
1. Ne fund te fundit si kane ardhur kohet sot, eshte e vetmja menyre e sigurt qe ke per martesen
2. Nese do te ishte ai qe kam enderruar gjithnje, cte keqe ka te martohem keshtu?
3. Edhe prinderit e mi jane martuar ne ate menyre dhe kane 20 vjet te lumtura martese.
4. Nuk eshte ndonje hata e madhe, ne fund te fundit, edhe njohjet e tjera nga zeroja fillojne.
Katër pergjigje nga vajzat qe thane se nuk do te pranonin.
1. Nuk e mendoj fare te martohem e jo me te martohem ne kete menyre
2. Nuk mund ta le veten ne doren e te tjereve
3. Pse akoma ne kohen e qepes jemi ne???
4. Nuk mendoj se mund te martohem me nje njeri qe nuk e dua
51 PRINDER TE PYETUR :
Do ti martonit femijet me mbleseri nese ata do te ishin dakord me kete menyre?
40 - Po
11 - Jo
G. Shekulli
Shkesia zakonore
Shkesia ka qene e vetmja menyre lidhjesh martesore prej shekujsh ne zonat veriore te vendit. P.sh., ne Mirdite behej qe ne djep.
Djali dhe vajza nuk kishin rast te njiheshin vetem kur te bashkoheshin ne martese. Pergjithesisht, ne martesa, merreshin parasysh disa karakteristike: a eshte shtepi e ndershme dhe e forte dhe me emer, si i kishte prinderit dhe si eshte daja i vajzes. Kjo lidhej me faktin qe shtepia te forcohej ne poziten e saj, tamam sic ngjiste me familjet mbreterore.
Zakonisht, mosha e burrit, gjithnje ishte me e madhe se ajo e gruas. Nderkaq, nje grua e mbetur e ve, mund te merrte dhe nje djale me te ri se veten. Kjo ndodhte kur familja e djalit mund te mos kishte gra dhe i duhej nje femer me eksperience. Grate e veja cmoheshin me teper ndaj dhe pagesa e tyre ishte me e larte.
P.sh., per nje grua te ve mund te jepeshin deri 30 qese (50 napolona), kurse vajzat e kishin 10 -15 qese (20-30 napolona).
Per te mbyllur kontraten e marteses, i zoti i shtepise se dhendrrit, i jep te zotit te shtepise se nuses nje shami, treqind grosh, dhe nje *myhyr*. Keto quheshin *sheja* dhe te pranuarit e tyre ka nje vlere te madhe. Te kthyerit e tyre, ose moszbatimi i marreveshjes, eshte nje fyerje e madhe dhe shume here rezultonte me vrasje..
Nese vajza nuk do te martohej me kete burre, babai ia kthen *shejen* dhendrrit, mirepo vajza, gjersa ky te jete gjalle, nuk duhet te martohet me njeri tjeter. Kundervajtja konsiderohej si cnderim dhe ana e djalit mund ta laje kete cnderim duke vrare nje nga familje e nuses.
Pagesa e qeseve behej me keste dhe kusuri jepej ne kohen e dasmes. Mundej qe babai i nuses ti kerkonte krushkut te pare 100 grosh dhe nese nuk ia shpinte ate dite te caktuar, mundet qe ta gjobiste, duke i kerkuar shtojce denimi.
Mbleserite moderne
Ditet e fundit te mbleserise zakonore u perjetuan pas vitit 1967. Ka ndodhur ne nje fshat te Lezhes, kur nje vajze e ndermjetesuar me shkesi me nje familje nga nje rajon tjeter, vendos ti jape fund asaj, duke e shpallur publikisht prishjen e lidhjes me shkesi. Ishte thuajse e njejta skeme qe ishte perdorur me nismen e nxeneseve te nje gjimnazi te Durresit per ate qe ne ate kohe u quajt *zhdukje e zakoneve prapanike dhe fshirje nga faqja e dheut e kishave, xhamive dhe objekteve te tjera te kultit*.
Prishja e fejeses me shkesi e vajzes nga Lezha, beri qe, Enver Hoxha, te mbante nje fjalim te zjarrte, duke nxitur dhe prishjen e fejesave te tilla me shkesi si zakone prapanike. Me pas kjo vazhdoj ne plotraste te tjera, madje me disa raste kur nderhynin direkt organizatat e masave, kryesisht ajo e rinise.
Me pas fillon nje epoke tjeter per lidhjet martesore, dhe ato kryesisht beheshin me njohje ne mes te rinjve, qe realizoheshin me takime ne brigada, aksione.
Kemi ate qe nuk kishte ndodhur kurre me pare, fejesa edhe brenda fshatrave, kur ato ishin tabu.
Madje ne Mirditen e hershme te vetqeverisjes permes bajrakeve, nuk jepej e merrej. Kjo ngjiste me ato qe quheshin *bajrake vellazen*, sic ishin bajraku i Oroshit dhe Spacit.
Ka nje rrefim qe vjen ne formen e legjendes qe lidhet dhe me Lisat monumentale te Marpepajve ne Orosh te Mirdites. Ne nje kuvend ku ishin mbledh kreret e Spacit dhe te Oroshit per te vendosur qe te kryheshin lidhje edhe ne mes ketyre bajrakeve, kalon me nje barre dru ne shpine Mara e Pepajve, e cila ne ecje e siper u thote: a u lodhet vellazen?! Qe nga ai moment, burrat e kuvendit e vendosen, nuk do te kishte martesa ne mes ketyre bajraqeve, rit qe u shua me kalimin e viteve.
Martesa brenda fshatrave, edhe ne kohen e regjimit komunist, nuk para kishte, por pas vitit 1967, kemi lidhje edhe ne mes djemve dhe vajzave nga veriu, jugu apo pjese te tjera te vendit.
Pas viteve ˜90?
Pas viteve 90, kemi nje perzierje lidhjesh, kur harta e tyre zgjerohet dhe me tej, ne fillim djemte, por me pas dhe vajzat, preferojne te martohen dhe me te huaj. Madje vajza qe i kishin kaluar vitet, dhe si te thuash quheshin *te mbetura ne dere*, gjejne rast per tu martuar jashte vendit, kryesisht ne Maqedoni, Kosove, por dhe ne Greqi e Itali dhe me pak ne vendet e tjera perendimore. Lidhjet, sidomos te disa vajzave per shkak te kalimit te viteve, mbajne ne vetvete vuajtje dhe sakrifice nga seksi femer.Njera prej tyre, pohon se u martova, pasi nuk mund ti rrija me familjes ne dere, dhe kur shkova nbe Maqedoni, burri qe mora kishte gruan tjeter tek shtepia, dhe ajo jeton si grua e dyte e tij, thjesht duke bere punet e shtepise dhe shuarjen e epsheve te burrit ne darke.
Plot vajza te tjera, martohen me te moshuar, vetem te mos kene shtetesine shqiptare. Per te realizuar kete njihen dhe disa *shkese* femra interesante. Njera prej tyre ka krijuar lidhje te tera ne Itali per femra nga nje qytet i vogel i Veriut qe njiheshin per vitet e shumta qe kishin mbi shpine te pamartuara.
Vajza te pamartuara?
Jane te shumta ne keto zona. Sidomos ne fshatra, njihen me qindra. Per mungese kontakti e fati, dhe per faktin tjeter qe fshatrat jane braktisur, kryesisht nga djemte, qindra vajza kane mbetur neper shtepi, duke u kthyer ne sherbyes te prinderve te moshuar, thuajse ne virgjeresha.
*Kam deshire te martohem, dhe te kem familjen time, pasi vitet po me ikin, thote nje vajze 35-vjecare, por askush nuk me ka kerkuar, dhe duket se do te plakem pa e shijuar martesen dhe familjen*. Ajo shpjegon me tej, se do ti dukej e embel cdo lloj shkesie, edhe ajo zakonore, mjafton te martohej me dike. Por problemet po agravohen dhe neper qytete, duke u shnderruar ne nje fenomen social mjaft te koklavitur.
BISEDE ME NJE SHKES
Ne ditet e sotme, nga sondazhet e bera, askund nuk gjen mbleseri zakonore, deri dhe ne fshatin me te thelle te Mirdites. Por funksionon mbleseria e re, ose ndryshe e quajtur si mbleseria moderne. Ka nga ata lloj shkesish, qe jane profesioniste te vertete. Njeri prej tyre, ka realizuar 15 lidhje mes vajzave dhe djemve, dhe eshte tejet i kenaqur qe te tere i kane ecur mbare dhe tere te martuarit gezojne familje te shendetshme.
P.K, ne rrefimin e tij si *shkes i regjur* i koheve te sotme, rrefen:
Njiheni si shkes i suksesshem, sa mund te keni realizuar deri me tash?
Per 5 vite kam realizuar mbi 15 shkesi ne mes djemsh e vajzash.
Ne cilat rajone?
Ne zonat perreth, ne Lezhe, Kosove, a gjetke.
Pse ne Kosove, si e realizonit?
P.sh., kam lidhur nje vajze 42-vjecare nga nje fshat i ketushem per ne Kosove. Atij i kishte vdekur gruaja, ndaj e lidha, ai kishte 3 vajza e 2 djem jashte shtetit dhe kishte mbetur vetem. Ishte burre i mire, me gjendje te mire ekonomike, ndonese ne moshe 59-vjecare. Sot jane shume te kenaqur.
Perse e beni kete?
Nuk e di, me jepet, me duket si dhunti, me vijne natyrshem raste te shumta qe i degjoj si hall ne mes familjaresh. Me duket sikur jap nje ndihme ne zbutjen e ketij problemi kaq te madh social, sidomos neper fshatra. Ne kohen e sotme vajzat jane teresisht te izoluara dhe pothuajse vuajne nga trauma te forta. Kane ndodhur jo pak raste qe vajza te ndryshme dhe jane vetvrare per shkak te mungeses se fatit.
Kur martohen, ndryshojne?
Plotesisht, madje u ndryshon per mire dhe cehrja, pamja e tyre. Ato jane shume te rregullta ne familje, krijojne familje te qendrueshme.
Si e ben lidhjen?
Fillimisht, u them prinderve, se u paraqitet nje rast per femijen e tyre, ndaj me se pari u kerkoj qe te shihen e bisedojne vajza me djalin. Ua caktoj dhe vendin se ku, dhe pasi i leme te bisedojne dhe te njihen sadopak, merret pelqimi e tyre, nese e vendosin njohjen me tej, e vazhdojne deri sa realizohet lidhja.
Paguhesh per kete?
Ngjet qe me paguajne, por nuk e bej per kete, u lind vete ne shpirt.
Sa te paguajne?
Deri dyqind a treqind mije leke te vjetra
Te cfare moshe jane lidhjet?
Jane qe nga ato te rejat fare, qe sapo mbarojne gjimnazet, e deri mbi 40 vjec.
A ka patur ndarje ne mes ketyre lidhjeve?
Absolutisht asnje, dhe kalojne shume mire. Madje po ndahen me shume ato qe njihen vete.
SHKODRA
Anila Dushi
Lidhur me martesat me shkesi, ne Shkoder, pergjithesisht, ekziston mendimi se u ka ikur koha, dhe kjo, me se shumti ne qytet, ndersa ne fshat mbleseria vazhdon te jete e pranishme ne martesat e te rinjve. Pyetjes: Do te martoheshit me mbleseri, ne qofte se nuk do te kishit mundesi tjeter, 10 te rinj shkodrane i jane pergjigjur: 8 thone se duan te martohen me dashuri dhe 2 pranojne te martohen me shkesi.
Ne 8 rastet kur shprehen se duan te martohen me dashuri, 4 prej tyre shprehen se do te pranonin mbleserine, ne rast se ato nuk arrijne te gjejne vete njeriun e zemres, por me kusht qe me pare te ulen e te bisedojne disa here me partnerin e ardhshem dhe ne rast se binden se perputhen ne mendime, te fejohen .
Po kesaj pyetjeje, 6 te rinj qe jetojne ne fshat dhe jane nxenes ne shkollen te mesme, shprehen se deshirojne te martohen me dashuri, por ne rast se kete nuk e gjejne, pranojne dhe shkesine, por duke e njohur me pare partnerin .
Pyetjes se prinderve: Do ti martonit femijet me mbelseri ne rast se ato (femijet) do te ishin dakord, 10 prinder nga Shkodra, (6 jetojne ne qytet dhe 4 ne fshat) pergjigjen :
4 nga prinderit qytetare shprehen se do donin qe femijet e tyre ta zgjidhnin vete shokun apo shoqen e jetes, por ne rast se ato pranojne te martohen me mbleseri, patjeter qe duhet te njihen me pare. Ndersa, ne dy raste, prinderit shprehen se nuk do te donin qe femijet e tyre te martoheshin me dashuri, por me mbleseri, por gjithmone duke u takuar me pare me partnerin qe u afrohet. Ndersa, nga 4 prinderit qe jetojne ne fshat, pohohet se do te donin ti martonin femijet me mbleseri .
Me se shumti, mes te rinjve shkodrane, ekziston mendimi se, martesa me dashuri, eshte me e mira, por dhe ne rastet e mbleserive, ato kerkojne ta njohin me pare partnerin dhe te takohen disa here me te perpara, dhe pse pohohet se ne fshat, kjo nuk eshte dhe aq e pranueshme, pasi familjet e vajzave, dhe pse ne dijeni te kerkeses per fejese, mendojne se vajzes u perhapen fjale ne rast se shihet duke pire kafe me djalin e propozuar. Ne mjaft prej ketyre rasteve propozohet qe me dy te rinjte qe takohen te jete dhe shkesi ose ndonje person i aferm i vajzes apo dhe djalit .
Prej rreth 5 vitesh, ne qytetin e Shkodres jane te perhapur martesat me mbleseri mes vajzave shkodrane, kryesisht te vendosura ne qytet pas viteve ˜90 , me meshkuj jashte vendit, nga trevat shqiptare ne Mal te Zi, Kosove e Maqedoni.
Behet fjale per vajza qe jane mes banoreve te rinj te qytetit, te ardhur nga zonat malore dhe qe akoma nuk jane te martuara. Sipas banoreve te ketyre zonave, kur vajza i kalon 25 vitet, ajo mund te kondiserohet si e *mbetur brenda*, qe nenkupton se, nuk ka mundesi martese, ose ato jane shume te vogla.
Ardhja ne qytet dhe veshtiresite, me te cilat keta banore ndeshen, ka bere qe numri i vajzave nga ky komunitet qe kalojne moshen 25 vjet, te rritet. Ne keto kushte, ne skene kane dale mbleset, qe realizojne martesat jashte kufijve.
Gjon DedeGjeka, banor ne lagjen *Mark Lula*, ne qytetin e Shkodres, nje lagje kjo e krijuar me te ardhur nga zonat malore pas 1990-es, rrefen per *Shekulli*-n se jane se paku 7 raste ne kete lagje, qe ai i njeh dhe i permend me emra, te cilet jane martuar me mbleseri ne Maqedoni, ne dy vitet e fundit. Madje, dhe te aferm te tij, jane martuar me kete menyre.
Gjeka rrefen se gjithcka ka nisur nga domosdoshmeria per te martuar vajzat dhe mbleset jane shqiptare te Maqedonise qe kane njohje me persona ne Shqiperi. Jane keta te fundit qe mund te thuhet se kane ngritur nje rrjet te tille mbleserie ne largesi, kur ne bashkepunim me mbleset ne Maqedoni realizojne martesa. Rasti me i fundit, rrefen Gjeka, eshte para kater muajve. Nje e aferme e tij eshte martuar ne kete menyre ne Bitola ne Maqedoni. Nje prej shkeseve shqiptare kishte njohje me familjen e saj, me origjine nga Shllaku. Bisedoi me babane e vajzes per mundesine e fejeses se saj ne Maqedoni. Vajza, D. L., ishte 27 vjec dhe e pamartuar. Pas dy javesh erdhi shkesi nga Maqedonia qe bashke me shqiptarin qe kishte bere filimisht biseden, i treguan fotografine e djalit qe kishin gjetur.
Pervec fotografise dhe adreses, ato i kane dhane dhe te dhena te tjera. Me pas ato moren dhe nje fotografi te vajzes ne grup, bashke me persona te tjere, per tia treguar djalit. Babai i vajzes, me ane te vajzes se nje kusheririt te tij te martuar dy vjet me pare ne Bitola, u interesua per djalin.
Me pas kerkoi qe ai te vinte ne Shqiperi. Djali, i cili jetonte ne fshat, erdhi bashke me dy shkesit dhe u priten ne shtepine e vajzes. Aty ato pane njeri-tjetrin, biseduan, pasi, dhe djali qe ishte 43 vjec, dinte shqip se u perkiste shqiptareve te Maqedonise, por gjithcka ne prani te te afermve te vajzes dhe dy shkesve. Po keshtu ndodhi dhe dy here te tjera kur djali e vajza qendruan ne nje dhome dhe biseduan, por ne prani te tjereve. Pas kesaj u shpall fejesa dhe me pas martesa. Ka raste kur dhendrri nuk vjen fare, por gjithcka behet permes fotografive dhe garanci jane njohjet e perbashketa.
Kjo ndodh vecanerisht kur shkes eshte nje e aferme e vajzes qe eshte martuar ne ate familje dhe hyn per te bere shkuesi, nje kusherire te saj per kunatin, apo kusheririn e bashkeshortit. Nisur nga besueshmeria e shkesit, cifti njihet vetem permes fotove dhe mund te komunikojne dhe ne telefon. Nje rast i tille ishte ne dhjetor 2007, kur E. D.,28 vjece, u martua me nje burre nga fshatrat e Struges, dhe kur shkuese ishte vajza e tezes se saj, e martuar tre vjet me pare po ne ate familje, e cila e lidhi kusheriren me kunatin e saj, vellane e burrit, tregon Gjeka.
Raste te ngjashme ka dhe ne martesat me shqiptare te Malit te Zi, apo dhe ne Kosove, por kryesisht ne zonen e Shkodres, martesat ndodhin ne Mal te Zi dhe ne Maqedoni. Ne te gjithe keto raste, shkeset paguhen nga te dy palet, pasi kane dhe shpenzime dhe u duhet te udhetojne. Lidhur me pagesen e shkeseve, eshte veshtire te dihet, pasi nga marrja e parave per nje sherbim te tille, ato ruhen dhe gjithcka behet ne biseda te ngushta.
Historikisht, mblesi apo shkesi, ne bashkimin e dy personave, gjithmone eshte *paguar* ne nje fare menyre. Ka qene djali ai qe ne Shkoder i bente dhurate te kushtueshme shkesit (deri para vitit 1990, kepucet kane qene dhurata me e perhapur per shkesit), ndersa vajza i dergonte peshqesh ne fejese dhe martese, sipas zakonit, se bashku me dhuratat e te afermve te dhendrrit.
Dhe pergjigja ishte: *I have never seen my husband*
Elona Demollari
Mendimi se metropoli shqiptar, Tirana, eshte i imunizuar nga dukuri si mbleseria, eshte i nxituar. Edhe ne Tirane, sidomos ne familjet e periferive gjen raste me shumice.
Nje meseuese e nje qender private te gjuheve te huaja ne kryeqytet, ku shkuam kete jave per sondazhin tone, na tregon habine ne lidhje me dy vajza, nxenese te saj.
Vajzat ishin kunata me njera tjetren (nuse vellai) dhe per shkak se burrat e tyre jetonin ne Angli u duhej me patjeter te kishin nje certificate mbrojtje gjuhe per te bere bashkim familjar. Ishin te moshes 23 dhe 24, njera ishte me origjine nga veriu dhe tjetra nga nje fshat i Tiranes.
Nje gje qe mesuesja nuk e harron kurre eshte ajo cka ka ndodhur ne nje ore mesimi. *Me duhet te pyesja rreth nje teme qe kishim ate dite ne mesim. Kur kam degjuar pergjigjen, jam shtangur. Pyetja ne librin qe perdorim si metode ishte: *Kur e keni pare per here te fundit burrin tuaj*? Dhe pergjigja ishte: *I have never seen my husband*. (nuk e kam pare kurre burrin tim…*).
Prej kesaj pergjigje u hap nje bisede ne klase, dhe vajza 23 vjecare qe kishte shkruar ate pergjigje, u tha bashke-nxenesve se kishte 7 vjet e fejuar ne Angli, por burrin e saj nuk e kishte takuar ende. I vetmi mjet qe i bente te afert me njeri tjetrin ishte telefoni.
Burrin ia kishte *rregulluar* nusja e vellait, e cila jetonte ne Angli. Vajza pohonte qe e donte burrin e saj, kishte rene ne dashuri dhe pse pa e pare asnjehere, pervec disa fotografive.
Ajo jetonte tek shtepia e saj, por shpesh shkonte dhe tek vjehrra.
Kunata tjeter, 24 vjecarja duhet ta konsideronte veten me me fat, ajo kishte 5 vjet e fejuar dhe e kishte takuar 3 here burrin dhe pse jetonte ne Angli dhe ai.
Per tu kujdesur per te dyja kunatat, ishte djali tjeter i shtepise, vellai i vogel i cili duhet te rrinte ne shtepi per tu kujdesur per te dyja nuset e vellezerve qe ishin ne emigrim.
SONDAZHI
49 VAJZA TE PYETURA :
Do te martoheshit me mbleseri ne qofte se nuk do te kishit mundesi tjeter?
39 - Jo
10 - po
Katër pergjigje nga vajzat qe thane se do te pranonin:
1. Ne fund te fundit si kane ardhur kohet sot, eshte e vetmja menyre e sigurt qe ke per martesen
2. Nese do te ishte ai qe kam enderruar gjithnje, cte keqe ka te martohem keshtu?
3. Edhe prinderit e mi jane martuar ne ate menyre dhe kane 20 vjet te lumtura martese.
4. Nuk eshte ndonje hata e madhe, ne fund te fundit, edhe njohjet e tjera nga zeroja fillojne.
Katër pergjigje nga vajzat qe thane se nuk do te pranonin.
1. Nuk e mendoj fare te martohem e jo me te martohem ne kete menyre
2. Nuk mund ta le veten ne doren e te tjereve
3. Pse akoma ne kohen e qepes jemi ne???
4. Nuk mendoj se mund te martohem me nje njeri qe nuk e dua
51 PRINDER TE PYETUR :
Do ti martonit femijet me mbleseri nese ata do te ishin dakord me kete menyre?
40 - Po
11 - Jo
G. Shekulli
Friday, May 28, 2010
Merr fund “përralla” për trafik organesh
Mbyllet pa rezultat hetimi në lidhje me “Shtëpinë e Verdhë” në Mat.
Për vite të tëra kanë qarkulluar histori lidhur me serbë të rrëmbyer dhe të vrarë për organet e tyre në muajt që pasuan luftën në Kosovë. Sipas disa burimeve (pranë secilit nga investigimet), tre hetime paralele të kryera nga hetuesit nga Serbia, Bashkimi Europian dhe Këshilli i Europës, nuk arritën të gjenin prova që Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) kishte trafikuar organet e personave të ndaluar.
Siç pretendohet, dhjetëra serbë të marrë robër ishin çuar në një shtëpi në qytetin e Shqipërisë së mesme, Burrel, mes qershorit 1999 dhe majit 2000, ku në mënyrë sistematike u ishin marrë organet, të cilat ishin shitur. Këto pretendime janë të prezantuara në autobiografinë e ish-kryeprokurores së Gjykatës së Hagës, Carla del Ponte, e botuar në 2008-n. Por pamundësia për të gjetur burimet origjinale dhe ndonjë provë të re që prej vitit 2004, mund të thonë se kjo histori nuk ishte e mbështetur në fakte. Raporti i Këshillit të Europës, që pritet të botohet muajin e ardhshëm nga hetuesi Dick Marty, pritet të përqendrohet në kërkesat politike për qeveritë e përfshira, sesa në zbulimin e fakteve të reja.
Pengesat
"Është fakt që nuk ka asnjë provë për këtë çështje", thotë Matti Raatikainen, kreu i Zyrës për Krime Lufte të Misionit Europian në Kosovë për Sundim të Ligjit (Eulex). "Asnjë trup, asnjë dëshmitar. Të gjitha njoftimet dhe vëmendja e medias për këtë çështje nuk na kanë ndihmuar. Në fakt ato nuk i kanë ndihmuar askujt". Problemi kryesor, tha ai, ishte që skandali i krijuar nga pretendimet kishte larguar vëmendjen nga puna që po bëhej për të gjetur eshtrat e 1861 personave që ende konsiderohen si të zhdukur nga lufta dhe ndëshkimi i vrasësve të tyre në Serbi, Kosovë dhe Shqipëri. Në vitin 2009, një hetim special i BBC-së gjeti prova në qytetin verior të Shqipërisë, Kukës, për ekzistencën e kampeve të UÇK-së ku mbaheshin të burgosur. Në fillim të majit, EULEX bëri edhe arrestimin e parë në lidhje me këtë çështje. Hollësi kanë dalë gjithashtu edhe se shqiptarë të dyshuar nuk kanë qenë besnikë ndaj UÇK-së, janë marrë në pyetje në një hotel në Durrës dhe më pas janë transferuar në Kukës. Zbulimet konstante në shtypin serb, se fakte të reja apo dëshmitarë të rinj kanë dalë lidhur me çështjen e pretenduar për trafikim organesh, kanë rezultuar false, ose kanë qenë të pabaza. Pas luftës në Kosovë, gazetari amerikan, Michael Montgomery, kishte hasur ushtarë të UÇK-së që kishin transportuar të burgosur serbë dhe shqiptarë, të vdekur dhe të gjallë, përtej kufirit nga Kosova për në Shqipëri. Tre nga shtatë burimet e tij u referoheshin mundësisë për trafikim organesh dhe kanë identifikuar "Shtëpinë e Verdhë" pranë Burrelit. Por gazetari Montgomery nuk ka qenë i sigurt dhe e ka dorëzuar një përmbledhje të hulumtimit të tij te Zyra e Personave të Zhdukur dhe Provave Mjekoligjore në Misionin e OKB-së në Kosovë.
Varret masive
Duke marrë parasysh mungesën e fakteve, ekspertët sugjerojnë se Shqipëria do të kishte ndihmuar për ta hedhur poshtë këtë histori të dëmshme, sikur të kishte qenë më e hapur. Raportuesi special i OKB-së, Philip Alston, tha në shkurt se "përpjekjet për të hetuar nuk kishin gjetur bashkëpunimin e duhur nga ana e qeverisë shqiptare". Ai i bëri thirrje Shqipërisë "që të prezantonte një propozim për hetim të pavarur dhe të bashkëpunonte me të vërtetë". Fundi i "përrallës" për trafikim organesh, siç e quan një hetues i EULEX-it, do t'i lërë prokurorët për krime lufte me shumë punë nëpër duar. Në maj u zbulua një varrezë masive në jug të Serbisë, në qytetin Rashkë, ku u gjetën trupat e rreth 250 personave që besohet se janë të shqiptarëve të vrarë nga trupat serbe në Kosovë dhe që janë varrosur përsëri në fillim të qershorit 1999.
Dheu i kuq që ishte ngjitur me eshtrat, sipas disa dëshmitarëve okularë, sugjeronte se trupat ishin varrosur fillimisht në Drenicë në Kosovë dhe më pas ishin zhvendosur në Serbi për të zhdukur provat. Prokurorët besojnë se ushtria serbe ishte përgjegjëse.
Marrë me shkurtime nga BBC
Titujt janë të redaksisë G. Shqip
Për vite të tëra kanë qarkulluar histori lidhur me serbë të rrëmbyer dhe të vrarë për organet e tyre në muajt që pasuan luftën në Kosovë. Sipas disa burimeve (pranë secilit nga investigimet), tre hetime paralele të kryera nga hetuesit nga Serbia, Bashkimi Europian dhe Këshilli i Europës, nuk arritën të gjenin prova që Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) kishte trafikuar organet e personave të ndaluar.
Siç pretendohet, dhjetëra serbë të marrë robër ishin çuar në një shtëpi në qytetin e Shqipërisë së mesme, Burrel, mes qershorit 1999 dhe majit 2000, ku në mënyrë sistematike u ishin marrë organet, të cilat ishin shitur. Këto pretendime janë të prezantuara në autobiografinë e ish-kryeprokurores së Gjykatës së Hagës, Carla del Ponte, e botuar në 2008-n. Por pamundësia për të gjetur burimet origjinale dhe ndonjë provë të re që prej vitit 2004, mund të thonë se kjo histori nuk ishte e mbështetur në fakte. Raporti i Këshillit të Europës, që pritet të botohet muajin e ardhshëm nga hetuesi Dick Marty, pritet të përqendrohet në kërkesat politike për qeveritë e përfshira, sesa në zbulimin e fakteve të reja.
Pengesat
"Është fakt që nuk ka asnjë provë për këtë çështje", thotë Matti Raatikainen, kreu i Zyrës për Krime Lufte të Misionit Europian në Kosovë për Sundim të Ligjit (Eulex). "Asnjë trup, asnjë dëshmitar. Të gjitha njoftimet dhe vëmendja e medias për këtë çështje nuk na kanë ndihmuar. Në fakt ato nuk i kanë ndihmuar askujt". Problemi kryesor, tha ai, ishte që skandali i krijuar nga pretendimet kishte larguar vëmendjen nga puna që po bëhej për të gjetur eshtrat e 1861 personave që ende konsiderohen si të zhdukur nga lufta dhe ndëshkimi i vrasësve të tyre në Serbi, Kosovë dhe Shqipëri. Në vitin 2009, një hetim special i BBC-së gjeti prova në qytetin verior të Shqipërisë, Kukës, për ekzistencën e kampeve të UÇK-së ku mbaheshin të burgosur. Në fillim të majit, EULEX bëri edhe arrestimin e parë në lidhje me këtë çështje. Hollësi kanë dalë gjithashtu edhe se shqiptarë të dyshuar nuk kanë qenë besnikë ndaj UÇK-së, janë marrë në pyetje në një hotel në Durrës dhe më pas janë transferuar në Kukës. Zbulimet konstante në shtypin serb, se fakte të reja apo dëshmitarë të rinj kanë dalë lidhur me çështjen e pretenduar për trafikim organesh, kanë rezultuar false, ose kanë qenë të pabaza. Pas luftës në Kosovë, gazetari amerikan, Michael Montgomery, kishte hasur ushtarë të UÇK-së që kishin transportuar të burgosur serbë dhe shqiptarë, të vdekur dhe të gjallë, përtej kufirit nga Kosova për në Shqipëri. Tre nga shtatë burimet e tij u referoheshin mundësisë për trafikim organesh dhe kanë identifikuar "Shtëpinë e Verdhë" pranë Burrelit. Por gazetari Montgomery nuk ka qenë i sigurt dhe e ka dorëzuar një përmbledhje të hulumtimit të tij te Zyra e Personave të Zhdukur dhe Provave Mjekoligjore në Misionin e OKB-së në Kosovë.
Varret masive
Duke marrë parasysh mungesën e fakteve, ekspertët sugjerojnë se Shqipëria do të kishte ndihmuar për ta hedhur poshtë këtë histori të dëmshme, sikur të kishte qenë më e hapur. Raportuesi special i OKB-së, Philip Alston, tha në shkurt se "përpjekjet për të hetuar nuk kishin gjetur bashkëpunimin e duhur nga ana e qeverisë shqiptare". Ai i bëri thirrje Shqipërisë "që të prezantonte një propozim për hetim të pavarur dhe të bashkëpunonte me të vërtetë". Fundi i "përrallës" për trafikim organesh, siç e quan një hetues i EULEX-it, do t'i lërë prokurorët për krime lufte me shumë punë nëpër duar. Në maj u zbulua një varrezë masive në jug të Serbisë, në qytetin Rashkë, ku u gjetën trupat e rreth 250 personave që besohet se janë të shqiptarëve të vrarë nga trupat serbe në Kosovë dhe që janë varrosur përsëri në fillim të qershorit 1999.
Dheu i kuq që ishte ngjitur me eshtrat, sipas disa dëshmitarëve okularë, sugjeronte se trupat ishin varrosur fillimisht në Drenicë në Kosovë dhe më pas ishin zhvendosur në Serbi për të zhdukur provat. Prokurorët besojnë se ushtria serbe ishte përgjegjëse.
Marrë me shkurtime nga BBC
Titujt janë të redaksisë G. Shqip
Eshtë...
Eshtë kaq e turpshme, dikujt,
t'ia shprehësh që e dëshiron,
është kaq e poshtër, dikujt që e do,
ti thuash, "S'më bëhet vonë".
Eshtë kaq krenari ...kthetrat,
muskujt, dhëmbët të tregosh,
është po kaq e lodhshme
respekt të kultivosh.
Eshtë kaq për të qeshur
kur dikujt pantallonat i shqyhen,
është kaq e dhimbshme
xhepat bosh të gërryesh.
Eshtë kaq e trishtë
kur humbet një garë,
Eshtë kaq absurde
të dhurosh për të marrë
Eshtë kaq naive
të besosh çfarë dëgjon
është kaq djallëzore
të dyshosh gjithçka, gjithmonë.
Eshtë kaq arrogante
të dobtin të shkelmosh
është kaq hipokrite
arrogantin ta respektosh.
Eshtë kaq qesharake
të qeshësh pas krahësh
është kaq absurde
pas tjetrit të mbahesh.
Eshtë e dhimbshme,
e trishtë, absurde të mos tentosh,
TE JESH ... E TE JETOSH !
Shkroi: Stop Injorancës http://www.facebook.com/NdalPaditurise2
t'ia shprehësh që e dëshiron,
është kaq e poshtër, dikujt që e do,
ti thuash, "S'më bëhet vonë".
Eshtë kaq krenari ...kthetrat,
muskujt, dhëmbët të tregosh,
është po kaq e lodhshme
respekt të kultivosh.
Eshtë kaq për të qeshur
kur dikujt pantallonat i shqyhen,
është kaq e dhimbshme
xhepat bosh të gërryesh.
Eshtë kaq e trishtë
kur humbet një garë,
Eshtë kaq absurde
të dhurosh për të marrë
Eshtë kaq naive
të besosh çfarë dëgjon
është kaq djallëzore
të dyshosh gjithçka, gjithmonë.
Eshtë kaq arrogante
të dobtin të shkelmosh
është kaq hipokrite
arrogantin ta respektosh.
Eshtë kaq qesharake
të qeshësh pas krahësh
është kaq absurde
pas tjetrit të mbahesh.
Eshtë e dhimbshme,
e trishtë, absurde të mos tentosh,
TE JESH ... E TE JETOSH !
Shkroi: Stop Injorancës http://www.facebook.com/NdalPaditurise2
Dhuna ndaj Velos, akt brutal, duhet ndëshkuar!
TIRANE- Komiteti Shqiptar i Helsinkit reagon ndaj dhunës së ushtruar nga një biznesmen ndërtimi mbi inxhinierin arkitekt dhe publicistin Maks Velo, pas një shkrimi që ky i fundit botoi pak ditë më parë. KSH e cilëson "një akt brutal që duhet ndëshkuar"
Ngjarja e rëndë, sipas vetë Velos lidhet me një shkrim në formë komenti të kryer prej vetë atij në një të përditshme, ku përcaktonte 9 objekte që sipas tij, kishin arkitekturën më të shëmtuar në Tiranë. Personi i shoqëruar, biznesmeni Shpëtim Dama është bashkëpronar në ndërtimin e një objekti që ndodhet përballë hyrjes së stadiumit kombëtar 'Qemal Stafa' në Tiranë.
Veprimet e mësipërme përbëjnë një sjellje të kundraligjshme, së pari, sepse cenojnë integritetin fizik të një shtetasi dhe së dyti, janë një tentativë për të ndalur ushtrimin e të drejtës së lirisë së shprehjes.”- thuhet në një komunikatë për shtyp të shpërndarë sot nga KSHH. Mësohet se përfaqësues të kësaj organizate janë takuar vetë me zotin Velo dhe i kanë sugjeruar ndjekjen e çështjes në rrugë ligjore, duke i ofruar dhe asistencën e tyre, por “ai hezitoi per shkak të mosbesimit të tij ndaj organeve të drejtësisë.
“Me keqardhje konstatojmë se raste të tilla ngurimi nga shtetasit, kohët e fundit, nuk janë të pakta. KShH i bën thirrje gjithë opinionit shoqëror për t’u bashkuar me reagimet e shumta ndaj një sjellje të tillë, e cila nuk i shkon për shtat synimeve tona, mbarë kombëtare, për një shoqëri demokratike e me të drejta njerëzore. Heshtja është me pasoja për të gjithë, për sot dhe për të ardhmen tonë.”- mbyllet deklarata e KSHH.
(s.g/Balkanweb)
Ky është artikulli, për të cilin një biznesmen ka dhunuar fizikisht Maks Velon :http://www.shekulli.com.al
STOP INJORANCES
Ngjarja e rëndë, sipas vetë Velos lidhet me një shkrim në formë komenti të kryer prej vetë atij në një të përditshme, ku përcaktonte 9 objekte që sipas tij, kishin arkitekturën më të shëmtuar në Tiranë. Personi i shoqëruar, biznesmeni Shpëtim Dama është bashkëpronar në ndërtimin e një objekti që ndodhet përballë hyrjes së stadiumit kombëtar 'Qemal Stafa' në Tiranë.
Veprimet e mësipërme përbëjnë një sjellje të kundraligjshme, së pari, sepse cenojnë integritetin fizik të një shtetasi dhe së dyti, janë një tentativë për të ndalur ushtrimin e të drejtës së lirisë së shprehjes.”- thuhet në një komunikatë për shtyp të shpërndarë sot nga KSHH. Mësohet se përfaqësues të kësaj organizate janë takuar vetë me zotin Velo dhe i kanë sugjeruar ndjekjen e çështjes në rrugë ligjore, duke i ofruar dhe asistencën e tyre, por “ai hezitoi per shkak të mosbesimit të tij ndaj organeve të drejtësisë.
“Me keqardhje konstatojmë se raste të tilla ngurimi nga shtetasit, kohët e fundit, nuk janë të pakta. KShH i bën thirrje gjithë opinionit shoqëror për t’u bashkuar me reagimet e shumta ndaj një sjellje të tillë, e cila nuk i shkon për shtat synimeve tona, mbarë kombëtare, për një shoqëri demokratike e me të drejta njerëzore. Heshtja është me pasoja për të gjithë, për sot dhe për të ardhmen tonë.”- mbyllet deklarata e KSHH.
(s.g/Balkanweb)
Ky është artikulli, për të cilin një biznesmen ka dhunuar fizikisht Maks Velon :http://www.shekulli.com.al
STOP INJORANCES
Rrahja e grave
Raporti i "Amnesty International", shpreh se 1 në 3 gra në Shqipëri rrihen.
Se rrihen gratë shqiptare nga shqiptarët dihet, por nuk mund të mendohej se çdo e treta femër merr një trajtim të tillë barbar.
Ne kemi katedra të sociologjisë e të psikologjisë dhe në vend se të informohemi nga brenda për perversionet tona, na informojnë nga jashtë. Si duket katedrat tona kanë punë me teorinë dhe nuk janë në shërbim të shoqërisë, por të vetvetes. Ata lexojnë anketa të huaja, thua se nuk kanë shoqëri të veten!
Çdo e treta grua rrihet!
Kjo domethënë se një e treta e familjeve shqiptare jetojnë në dëshpërim dhe në keqtrajtim permanent. Në një gjendje të jashtëzakonshme! Një e treta e familjeve shqiptare gjendet në një përleshje qytetare brenda mureve. Kjo ndikon keq edhe në edukatën e fëmijëve dhe nga kjo gjendje ata mësojnë se rrahja dhe nënshtrimi zgjidh problemet! Kështu mendonte edhe diktatura!
Për sociologët dhe psikologët ka shumë punë. Ata mund të bëjnë anketa dhe të dalin me një numër gjithëpërfshirës duke zbardhur edhe karakteristikat tjera, që janë të rëndësishme, në mënyrë që shteti të nisë parandalimin dhe motivimin e grave për denoncimin e talebanëve shtëpiak.
Do të ishte me rëndësi të shihej niveli arsimor i rrahësve, profesioni i tyre, gjendja ekonomike dhe niveli arsimor i grave të rrahura. Me rëndësi është edhe të merret vesh çka deklarojnë gratë te mjeku: se janë rrëzuar shkalleve, se i kanë rënë derës me kokë, me faqe apo me ballë.
Nëse vërtet rrihet një e treta e popullsisë, atëherë gjendja është alarmante dhe shteti duhet të investojë në ndërtimin e shtëpive të grave. Me këtë numër të madh, nëse nuk reagon shteti, atëherë nuk kemi shtet, por një qeveri e administratë, që përpiqet të shtiret si shtet.
Në një anketë eventuale duhet gjithashtu pyetur edhe për gjësendet që përdorë rrahësi. Me çka shkakton ai dhimbje, me çka shkakton shenja trupore dhe si arrin te dominimi i synuar: sa për qind qëllohen me shkopinj dhe sa herë u shkaktojnë dhembje gjatë një seance nënshtrimi.
-Sa nëna dhe motra shqiptare goditen nga shqiptarët me pëllëmbë dhe sa herë u shkaktojnë dhembje gjatë një sesioni përbuzjeje?
-Sa për qind të nënave dhe vashave shqiptare goditen me grusht dhe ku goditen prej shqiptarëve: në hundë, në bark apo në nofulla. Sa dhëmbë thyhen, sa gjak derdhet dhe kush e fshinë gjakun, kush i mbledh dhëmbët?
-Sa për qind rrihen me thupër, sa herë u bien dhe mesatarisht sa shenja i kanë nënat dhe vajzat shqiptare nga shqiptarët dhe sa zgjatë kjo seancë traumatizuese?
-Sa për qind rrihen me rrip dhe sa herë fshikullohen mesatarisht gjatë një trajtimi?
-Sa për qind të nënave dhe bijave shqiptare goditen me shqelma, pse goditen dhe sa herë?
-Sa për qind të nënave rrihen me pëllëmbë dhe sa herë u shkaktojnë dhembje?
-A u lejohet edhe shprehja e mllefit, ofshamës apo i rrahin duke u bërtitur: "Mos të dëgjohet zëri, se ta këpusë kokën si të pulës."?
-Sa për qind rrihen shumë. Sa për qind rrihen tepër. Sa për qind rrihen rëndë. Sa për qind rrihen për vdekje?
Kur t´i kemi këto detaje, atëherë mund t´i tregojmë vendit se sa njerëz mizogjin (urrejtës të grave) ka kombi jonë krenar!
Sa kriminel gjenden në shtëpi, e jo në burg!
Është me rëndësi të kuptohet edhe gjendja shpirtërore e rrahësit:
shtypja e gjakut, pulsi dhe t´i analizohet gjaku dhe vërehet se cilat hormone ndikojnë në sjelljen e tij instiktive, si në kohën kur në një degë luhatej majmuni, e në tjetrën njeriu! Duhet të kuptohet edhe kjo: a tregon shenja kënaqësie gjatë rrahjes dhe si sillet pas shkatërrimit të dinjitetit të njeriut.
Kur të kihen krejt këto të dhëna mund të dilet para nxënësve dhe t´u mësohen atyre të drejtat e fëmijës dhe të drejtat e gruas. Nëse veprohet kështu, parandalohet dhuna qysh në shkollë dhe brenda njëzet viteve kemi një gjeneratë të edukuar dhe të ekuilibruar.
Nuk është e preferueshme t´i veshim rrobat e para 100 viteve, as nuk është e parapëlqyeshme në kohë e revolucionit digjital e shkencor të jetohet me mendësinë e kohë së para qindra viteve. Nuk është e mirë dhe humane të ndahet kombi në rrahës dhe të rrahur.
Ata që nuk ndryshojnë, do të kenë probleme, sepse sot jetojnë me idetë djeshme, të skaduara!
Jeton i lumtur ai që jeton me kohën, jo kundër kohës!
Me celular në xhep, të sillemi si kur tërhiqnim apo ngarkonim gomarin, është vërtetë interesante, tepër interesante për sociologjinë dhe patologjinë!
Me kompjuter në shtëpi, të sillemi si në kohën kur rrinim rreth oxhakut me një llambë gazi, është vërtetë interesante për sociologjinë, psikologjinë dhe për patologjinë.
Kush rreh?
Ai që trishtohet nga liria dhe barazia e gruas. Ai që ka komplekse. Ai që si fëmijë ka parë rrahje në shtëpi.
Ai që është shumë pak burrë. Rrahja dhe nënshtrimi i shërben si erzac për ta plotësuar boshësinë e vet mashkullore. Ai ka frikë ta demonstrojë trimërinë e guximin jashtë, prandaj e praktikon atë në shtëpi.
Meshkuj që rrahin duhen dërguar te psikologu dhe të tregojnë pse trishtohen nga barazia e njeriut me njeriun.
Nëse nuk u ndihmon ai, atëherë mund të ndihmojë psikiatri. Me rendësi të shërohen! Pse psikologu e psikiatri? Sepse gruaja shqiptare nuk është e përdalë, por e përdalë është fantazia dhe imagjinata e disa shqiptarëve mizogin.
Për t´i kuptuar motivet e barbarizmit, anketa duhet bërë njëkohësisht në Tiranë, Prishtinë dhe Tetovë.
Të shihet sa ka ndikuar në shpirtin e shqiptarit hard-diktatura në Shqipëri. Si ka ndikuar pushtimi në psikikën e shqiptarit jashtë kufirit dhe pse disa shqiptarë kanë një mosbesim dhe urrejtje patologjike ndaj grave.
Kjo duhet të zbardhet nga katedrat tona, sepse e një e treta e grave, nënave dhe motrave tona rrihen! Sepse popujt që keqtrajtojnë dhe dominojnë të dobëtin, nuk mund të quhen as trima, as krenarë e as qytetarë të ndërgjegjshëm e as qytetar të civilizuar!
Naser Aliu
Se rrihen gratë shqiptare nga shqiptarët dihet, por nuk mund të mendohej se çdo e treta femër merr një trajtim të tillë barbar.
Ne kemi katedra të sociologjisë e të psikologjisë dhe në vend se të informohemi nga brenda për perversionet tona, na informojnë nga jashtë. Si duket katedrat tona kanë punë me teorinë dhe nuk janë në shërbim të shoqërisë, por të vetvetes. Ata lexojnë anketa të huaja, thua se nuk kanë shoqëri të veten!
Çdo e treta grua rrihet!
Kjo domethënë se një e treta e familjeve shqiptare jetojnë në dëshpërim dhe në keqtrajtim permanent. Në një gjendje të jashtëzakonshme! Një e treta e familjeve shqiptare gjendet në një përleshje qytetare brenda mureve. Kjo ndikon keq edhe në edukatën e fëmijëve dhe nga kjo gjendje ata mësojnë se rrahja dhe nënshtrimi zgjidh problemet! Kështu mendonte edhe diktatura!
Për sociologët dhe psikologët ka shumë punë. Ata mund të bëjnë anketa dhe të dalin me një numër gjithëpërfshirës duke zbardhur edhe karakteristikat tjera, që janë të rëndësishme, në mënyrë që shteti të nisë parandalimin dhe motivimin e grave për denoncimin e talebanëve shtëpiak.
Do të ishte me rëndësi të shihej niveli arsimor i rrahësve, profesioni i tyre, gjendja ekonomike dhe niveli arsimor i grave të rrahura. Me rëndësi është edhe të merret vesh çka deklarojnë gratë te mjeku: se janë rrëzuar shkalleve, se i kanë rënë derës me kokë, me faqe apo me ballë.
Nëse vërtet rrihet një e treta e popullsisë, atëherë gjendja është alarmante dhe shteti duhet të investojë në ndërtimin e shtëpive të grave. Me këtë numër të madh, nëse nuk reagon shteti, atëherë nuk kemi shtet, por një qeveri e administratë, që përpiqet të shtiret si shtet.
Në një anketë eventuale duhet gjithashtu pyetur edhe për gjësendet që përdorë rrahësi. Me çka shkakton ai dhimbje, me çka shkakton shenja trupore dhe si arrin te dominimi i synuar: sa për qind qëllohen me shkopinj dhe sa herë u shkaktojnë dhembje gjatë një seance nënshtrimi.
-Sa nëna dhe motra shqiptare goditen nga shqiptarët me pëllëmbë dhe sa herë u shkaktojnë dhembje gjatë një sesioni përbuzjeje?
-Sa për qind të nënave dhe vashave shqiptare goditen me grusht dhe ku goditen prej shqiptarëve: në hundë, në bark apo në nofulla. Sa dhëmbë thyhen, sa gjak derdhet dhe kush e fshinë gjakun, kush i mbledh dhëmbët?
-Sa për qind rrihen me thupër, sa herë u bien dhe mesatarisht sa shenja i kanë nënat dhe vajzat shqiptare nga shqiptarët dhe sa zgjatë kjo seancë traumatizuese?
-Sa për qind rrihen me rrip dhe sa herë fshikullohen mesatarisht gjatë një trajtimi?
-Sa për qind të nënave dhe bijave shqiptare goditen me shqelma, pse goditen dhe sa herë?
-Sa për qind të nënave rrihen me pëllëmbë dhe sa herë u shkaktojnë dhembje?
-A u lejohet edhe shprehja e mllefit, ofshamës apo i rrahin duke u bërtitur: "Mos të dëgjohet zëri, se ta këpusë kokën si të pulës."?
-Sa për qind rrihen shumë. Sa për qind rrihen tepër. Sa për qind rrihen rëndë. Sa për qind rrihen për vdekje?
Kur t´i kemi këto detaje, atëherë mund t´i tregojmë vendit se sa njerëz mizogjin (urrejtës të grave) ka kombi jonë krenar!
Sa kriminel gjenden në shtëpi, e jo në burg!
Është me rëndësi të kuptohet edhe gjendja shpirtërore e rrahësit:
shtypja e gjakut, pulsi dhe t´i analizohet gjaku dhe vërehet se cilat hormone ndikojnë në sjelljen e tij instiktive, si në kohën kur në një degë luhatej majmuni, e në tjetrën njeriu! Duhet të kuptohet edhe kjo: a tregon shenja kënaqësie gjatë rrahjes dhe si sillet pas shkatërrimit të dinjitetit të njeriut.
Kur të kihen krejt këto të dhëna mund të dilet para nxënësve dhe t´u mësohen atyre të drejtat e fëmijës dhe të drejtat e gruas. Nëse veprohet kështu, parandalohet dhuna qysh në shkollë dhe brenda njëzet viteve kemi një gjeneratë të edukuar dhe të ekuilibruar.
Nuk është e preferueshme t´i veshim rrobat e para 100 viteve, as nuk është e parapëlqyeshme në kohë e revolucionit digjital e shkencor të jetohet me mendësinë e kohë së para qindra viteve. Nuk është e mirë dhe humane të ndahet kombi në rrahës dhe të rrahur.
Ata që nuk ndryshojnë, do të kenë probleme, sepse sot jetojnë me idetë djeshme, të skaduara!
Jeton i lumtur ai që jeton me kohën, jo kundër kohës!
Me celular në xhep, të sillemi si kur tërhiqnim apo ngarkonim gomarin, është vërtetë interesante, tepër interesante për sociologjinë dhe patologjinë!
Me kompjuter në shtëpi, të sillemi si në kohën kur rrinim rreth oxhakut me një llambë gazi, është vërtetë interesante për sociologjinë, psikologjinë dhe për patologjinë.
Kush rreh?
Ai që trishtohet nga liria dhe barazia e gruas. Ai që ka komplekse. Ai që si fëmijë ka parë rrahje në shtëpi.
Ai që është shumë pak burrë. Rrahja dhe nënshtrimi i shërben si erzac për ta plotësuar boshësinë e vet mashkullore. Ai ka frikë ta demonstrojë trimërinë e guximin jashtë, prandaj e praktikon atë në shtëpi.
Meshkuj që rrahin duhen dërguar te psikologu dhe të tregojnë pse trishtohen nga barazia e njeriut me njeriun.
Nëse nuk u ndihmon ai, atëherë mund të ndihmojë psikiatri. Me rendësi të shërohen! Pse psikologu e psikiatri? Sepse gruaja shqiptare nuk është e përdalë, por e përdalë është fantazia dhe imagjinata e disa shqiptarëve mizogin.
Për t´i kuptuar motivet e barbarizmit, anketa duhet bërë njëkohësisht në Tiranë, Prishtinë dhe Tetovë.
Të shihet sa ka ndikuar në shpirtin e shqiptarit hard-diktatura në Shqipëri. Si ka ndikuar pushtimi në psikikën e shqiptarit jashtë kufirit dhe pse disa shqiptarë kanë një mosbesim dhe urrejtje patologjike ndaj grave.
Kjo duhet të zbardhet nga katedrat tona, sepse e një e treta e grave, nënave dhe motrave tona rrihen! Sepse popujt që keqtrajtojnë dhe dominojnë të dobëtin, nuk mund të quhen as trima, as krenarë e as qytetarë të ndërgjegjshëm e as qytetar të civilizuar!
Naser Aliu
Subscribe to:
Posts (Atom)