"Kur erdhën për mua, s'kish mbetur më askush të më mbronte"

Shumë shqiptarë të mirë sot heshtin.

Heshtin, sepse janë neveritur nga politika e këtyre 20 viteve. Heshtin edhe sepse mendojnë që mos i hapin vetes telashe, që të mos prishin atë pak terezi që kanë krijuar. Heshtin edhe pse ndoshta nuk janë fare votues, ndaj thonë "unë nuk kam votuar, ç'më duhet kjo puna e votës...".


Të heshtim apo të mos heshtim?
Përgjigjen e shkëlqyer kësaj pyetjeje që i mundon shumë jo vetëm shqiptarët e ka dhënë në mënyrë të përsosur Nobelisti i famshëm Çifut, Elie Wiesel, në Romanin e tij të famshëm "Nata". Zoti e bekoftë!

"Në Gjermani ata erdhën fillimisht për komunistët dhe unë nuk fola. Nuk fola, sepse unë vetë nuk isha komunist. Atëherë ata erdhën për çifutët e unë përsëri nuk fola. Nuk fola, sepse unë vetë nuk isha çifut.

Më vonë, ata erdhën për sindikalistët dhe unë përsëri nuk fola. Nuk fola, sepse unë vetë nuk isha sindikalist.

Pastaj, ata erdhën për katolikët dhe unë përsëri nuk u ndjeva. Unë nuk fola, sepse unë vetë isha protestant...

Më në fund ata erdhën për mua dhe atëherë nuk kishte mbetur askush të fliste...", thotë Prifti Martin Niemoller, duke folur për diktaturën naziste në Gjermani.


A nuk ndodhi kështu edhe me diktaturën komuniste në Shqipëri... Unë nuk fola.

Ti nuk fole. Ai nuk foli. Ne nuk folëm. Ju nuk folët.... Ata nuk folën! E filloi me bashkëpunëtorët e fashizmit ne nuk folëm. Ne heshtëm, sepse ne nuk ishim bashkëpunëtorë të fashizmit!
Ata erdhën për bashkëpunëtorët e anglo-amerikanëve dhe ne përsëri heshtëm.

Heshtëm, sepse vetë nuk ishim bashkëpunëtoret e anglo-amerikanëve! Më vonë ata erdhën për agjentët e jugosllavëve, ruseve, kinezëve, të dreqit e të birit... Ne nuk folëm, sepse vetë nuk ishim agjentë të tyre!

Atëherë ata erdhën për pirftërinjtë, hoxhallarët, dervishët, popetë... Ne e qepem, bile edhe u bashkuam me ta, duke ngritur zërin e dorën edhe kundër Zotit! Më në fund ata erdhën për gjeneralët e luftës, për ministrat deri edhe për kryeministrin... Ne nuk folëm. Nuk folëm, sepse vete nuk ishim as gjeneralë, as ministra, as kryeministër.
Kujdes sot!


Alban, student Nju Jork, G. Shekulli

Sot opozita kalon në masa ekstreme, bllokon në orën 17:00 të gjitha rrugët e vendit

Rama, thirrje qytetarëve: Të gjithë në shesh sot për ti dhënë fund kësaj qeverie.

Kur greva e urisë ka hyrë në ditën e 14 opozita ka vendosur të përshkallëzojë protestën e saj. Pas protestave një orëshe në qytetet kryesore të vendi duke bllokuar akset kryesore të qarkullimit mësohet nga drejtuesit e opozitës se sot do të jetë protesta më e madhe.

Në orën 5 opozita ka organizuar gjithë mbështetësit e saj që të dalin në rrugët kryesore për të bllokuar të gjithë rrugët e vendit.

Ndërsa kryesocialisti, Edi Rama gjatë protestës së djeshme të opozitës përsëriti deklaratën se opozita nuk do të ndalet së protestuari nën dritaren e kryeministrit, si edhe në gjithë Shqipërinë. Më tej kreu i PS, i ka dhënë një përgjigje edhe deklaratës së kryeministrit Berisha për protestën e opozitës. Ai theksoi se askujt nuk duhet t’i shkojë në mendje se opozitarët do të lodhen dhe do të dorëzohen, përkundrazi ata do e vazhdojnë deri në fund betejën e tyre. “Flet Berisha për grevën e urisë dhe thotë se do të respektojë të drejtën tonë për të protestuar. Për këtë nuk e pyet kush zotërinë tënde. Protestën do e bëjmë pa u ndaluar në dritaret e zyrës tënde derisa të fitojmë të drejtën elementare të transparencës. Kjo është e drejta që duhet të respektojë Berisha. Është koha të hapim një rrugë të re, të bëjmë transparencë që rruga e re të hapet, që të gjithë bashkë të kuptojmë se kështu nuk vazhdohet më, dhe se për të vazhduar kemi nevojë për rregulla të reja, t’i nënshtrohemi kushtetutës dhe ligjeve. Kemi nevojë që ligjet t’i kthejmë nga letra që i tregojmë Evropës për sa progres kemi bërë me reformat për detyrim nga i pari tek i fundit. Jemi të vendosur për të çuar përpara këtë betejë. Askush të mos i shkojë në mendje se mund të lodhemi, dorëzohemi. Jemi këtu në betejë, nuk duam pushtetin në tavolinë,por duam që në tavolinë të bëhet transparenca që kurrë më pushteti të mos burojë nga fuqia e vetvetes që të mos lejë popullin të mos zgjedhë, por populli të zgjedh më fuqinë e votës së tij që do e qeverisë. Jemi të vetëdijshëm se nëse çlirohet vota, çlirohen të drejtat, mundësitë dhe energjitë e gjithsecilit”, u shpreh Rama.




Apeli ndaj policisë
Kryetari i PS, në fjalimin e tij në protestën e opozitës, i ka bërë një apel policisë së shtetit që të mos ngrejë dorë ndaj deputetëve dhe mbështetësve të opozitës. Duke iu referuar përplasjeve të dy ditëve më parë në qytetin e Korçës, Rama ka paralajmëruar drejtuesit e policisë se pushtete të tilla që vijnë duke grabitur votën nuk e kanë jetën e gjatë. “Të gjithë, pa përjashtim të gjithë ata që sot marrin rrogën e shtetit për t’i shërbyer qytetarëve duke garantuar ligjin, duhet ta fusin mirë në mendje se historia e ka treguar se pushtete të tilla janë pushtete që bien shumë më shpejtë”, ka deklaruar Rama. Kreu opozitar, ka hedhur kritika të ashpra ndaj ministrit të Brendshëm, Lulzim Basha për këtë reagim të dhunshëm të forcave të rendit. “Kemi parë disa komunikata për të bërë presion mbi protestuesit e opozitës. Turp. Ky është një pushtet në kërkim, ka grabitur votat për të vazhduar të grabisë Shqipërinë. Po rrënon ekonominë drejt një pike ku ekonomia mund të rrënojë sërish Shqipërinë”, vijoi ai. Lideri i opozitës ka akuzuar qeverinë edhe për afera korruptive, të cilat sipas tij janë konkretizuar me shitjen e hotel “Dajtit” tek Banka e Shqipërisë. “Ky është një pushtet në kërkim, që po rrënon ekonominë. Sot e morëm vesh të gjithë që për të hedhur ca para në arkën e shtetit, qeveria shet hotel “Dajtin” tek BSH. Ose BSH i bleu qeverisë hotelin”, ka nënvizuar Rama.

Mirënjohje për grevistët
Rama ftoi të gjithë shqiptarët t’i bashkohen protestës së sotme në mbështetje të grevistëve që janë ngujuar prej 2 javësh në çadrat e ngritura në bulevard. “Turp për ata që kanë guxuar dhe guxojnë të hedhin fjalë mbi këta njerëz që dëshmojnë se në Shqipëri është e mundur një betejë për liri, për liri pa të cilat qeveria në këtë vend do të mbetet një sundim për ta mbajtur popullin të gjunjëzuar me bukën e qeverisë”, u shpreh Rama ndërsa theksoi se ka ardhur koha për të hapur rrugë të reja për Shqipërinë. Ai theksoi se opozita ndodhet në protesë dhe grevë urie që Shqipëria e kohës së re të jetë Shqipëri që punon, dhe jo një Shqipëri ku qeveria i mban me bukë shërbëtorët e vet.

Ngjela: 14 Maji, dita kur do të shporrim tiranin me fitore
Kryetari i Partisë Ligj dhe Drejtësi Spartak Ngjela sërish ka përdorur një gjuhë tepër të ashpër në fjalimin e mbajtur gjatë protestës së djeshme të opozitës. Ai paralajmëroi se në protestën e sotme të opozitës, ku mbushen ekzaktësisht dy javë nga fillimi i grevës së urisë, se në protestën e madhe të 14 majit, do të rrëzojnë këtë qeveri. “Grevistët që shkuan në spital, janë të plagosurit tanë. 1 milionë njerëz e kanë të qartë se nuk mund të durojnë më një tiran që u ka dhunuar zgjedhjet dhe i ka varfëruar në ekstrem. Data 14 maj do jetë dita që do shporrim tiranin me fitore. Kjo është një betejë e cila në rast se nuk fitohet nga ne nuk ka më të ardhme për Shqipërinë dhe shqiptarët. Data 14 maj do të jetë shenja kryesore për t’i thënë të gjithëve se shqiptarët do hyjnë në Europë me dinjitet”, u shpreh Ngjela. Më tej, ai sqaroi se cilat janë edhe arsyet e vërteta të kësaj greve, duke pohuar se nuk po kërkohet as marrja e pushtetit dhe as pavarësia e Shqipërisë, se ne e kemi fituar atë, por po kërkohet liria e popullit shqiptar dhe dinjiteti i tij. Më tej, Ngjela ka shtuar se nëse kjo betejë nuk fitohet nga opozita, nuk ka më të ardhme për shqiptarët. “Të jemi dinjitozë përballë lirisë dhe nesër do t’i japim orët e fundit kryeministrit dhe kësaj qeverie. Do t’i hapë apo jo kutitë, kjo do varet nga forca jonë”, bëri me dije ndër të tjera Ngjela. Kreu i PLD, në fjalimin e tij pranë çadrave të grevës së urisë në bulevardin “Dëshmorët e Kombit” në Tiranë duke u bërë thirrje kompozitorëve të rinj shqiptarë të fillojnë kompozimin e këngës së re të lirisë të cilën Elsa Lila do ta këndojë në këtë shesh. Në protestën e djeshme deputeti i PS, Xhemal Qefalia i bëri thirrje policisë të mos i shërbejë pushtetit por t’i shërbejë shtetit dhe të mos i arrestojë padrejtësisht mbështetësit e opozitës. Protesta vijoi më tej me fjalime të grevistëve nga ambientet e çadrave, të cilët u shprehën të bindur për të rezistuar në shërbim të kauzës për transparencë. Deputeti grevist i Lushnjës, Fatos Tushe pasi ka falënderuar mbështetësit në bulevardin “Dëshmorët e Kombit” deklaroi se, ndodhen në grevën e urisë për të ardhmen e fëmijëve, për transparencën e votës së lirë. Ndërsa deputeti i Durrësit, Gazmir Bizhga u shpreh se, kjo është gërmadha e fundit e komunizmit që na ka mbetur në Shqipëri. “Dhe duhet shembur njëherë e më parë. Për dashurinë e atdheut, të fëmijëve tanë, të demokracisë duhet ta shembim këtë gërmadhë që ka zënë diellin. Do të qëndrojmë në grevë, deri në garantimin e transparencës, prandaj ftoj popullin që t’i mbështesë deri në orën 6”, u shpreh ai.

Dokle: Nuk tërhiqemi nga protestat dhe greva
Deputeti socialist, Namik Dokle nisi fjalimin e protestës së djeshme të opozitës, duke nënvizuar se opozita nuk tërhiqet deri në përmbushjen e plotë të kërkesave të saj. “I themi Berishës të mos e gënjejë mendja se do të tërhiqemi nga kjo luftë demokratike, nga kjo e drejtë e jona. Nuk tërhiqemi sepse kemi të drejtë, sepse beteja jonë është për të gjithë Shqipërinë. Nuk tërhiqemi, jemi të gjithë në radhë, deputetë, anëtarë të PS, simpatizantë e qytetarë të thjeshtë që kërkojnë ti bashkohen grevistëve tanë ”, u shpreh Dokle. Deputeti socialist nënvizoi se protestat do të vazhdojnë të jenë paqësore. “Ne nuk përdorim dhunë por kemi qëndresën, arma jonë e fuqishme është paqja, qetësia dhe rezistenca e shokëve dhe shoqeve tona”, theksoi ai.

Braçe: PS do i shkojë deri në fund kauzës së saj
Deputeti socialist, Erjon Braçe u shpreh se sot bëhen dy javë grevë urie nga faza e nisjes së protestave të reja për të kërkuar transparencën e zgjedhjeve. Në fjalën e tij gjatë protestës së djeshme ai ka shtuar se PS do t’i shkojë deri në fund kauzës së saj.Duke akuzuar kryeministrin se nuk do zgjidhjen e krizës, Brace deklaroi se vendi është i zhytur në korrupsion. “Sali Berisha nuk do zgjidhje, ja kanë ndaluar të gjejë zgjidhje. Fuqia e tij është korrupsioni, i cili nuk lejon zgjidhjen e krizës në vend. Janë abuzuesit e përditshëm me paratë tuaja. Janë klientët e partisë në pushtet që kanë fituar gjithçka”, tha Braçe. Në serinë e akuzave të tij, Brace theksoi se arka e shtetit është bosh dhe se po merren borxhe të reja për të rritur me 4 qindarka rrogat. “Saliu nuk bën punën e shtetit si kryeministër por zagarin e bllokut. Arka e shtetit është bosh. Qeveria po merr borxhe të reja për të shtuar rrogat dhe pensionet, vetëm me 4 qindarka”, tha deputeti Braçe.

Hysi: Jemi në këtë protestë për mirëqenie
Deputetja socialiste e qarkut të Tiranës, Vasilika Hysi në ditën e 13 të grevës së urisë dhe të protestës së opozitës, ka ftuar të gjithë qytetarët shqiptarë ta mposhtin frikën e pushtetit sipas saj dhe të dalin të gjithë në protestë më 14 Maj. Sipas saj, protesta bëhet për mirëqenie, për integrim dhe si mbështetje për grevistët. “Ky pushtet nuk e kupton se ne jemi në këtë protestë, për mirëqenie, për integrim për të mirën e gjithë shqiptarëve, prandaj në mbështetje të grevistëve të bashkohemi të gjithë për të treguar forcën e karakterit”, deklaroi Hysi.

Dule: Aksioni politik synon transparencën e plotë të votës
Ndërkaq kryetari i PBDNJ, Vangjel Dule iu kundërpërgjigj peticioneve të artistëve dhe intelektualëve të cilët kanë akuzuar opozitën për pengimin e rrugës europiane të vendit përmes grevës së urisë. “Na thonë se ne, kolegët tanë të nderuar që janë në grevën e urisë, na akuzojnë se mbyllim rrugën në integrimin drejt Europës. Ku ishin këta akademikë, krijues që nuk e ngritën zërin kur nuk na u dha e drejta për të lëvizur pa viza”, u shpreh Dule. Aleati i socialistëve nënvizoi arsyet e grevës së opozitës duke theksuar se aksioni politik nuk synon ndryshimin e rezultatit të zgjedhjeve por transparencën e plotë të votës së çdo shqiptari.


Gjinushi: Presidenti të mbrojë Kushtetutën
Ashtu sikurse nuk ka munguar pothuajse në asnjë protestë të opozitës, edhe ditën e djeshme kryetari i PSD, Skënder Gjinushi ka mbajtur fjalimin e tij të radhës. Ai gjatë fjalës së tij e vuri theksin tek protesta e sotme, duke thënë se, protesta është shtrirë në të gjithë Shqipërinë, dhe se e gjithë Shqipëria do jetë sot përballë kryeministrisë për të shpallur fitoren e kauzës opozitare. “Sot festojmë festën e fitores kundër Berishës. Është koha të kuptojë njëherë e mirë që s’mund të luajë më me durimin e tuja, duhet ta pranonte që në 2006 falimentin e tij”, u shpreh ai. Gjinushi ndër të tjera i bëri thirrje presidentit të mbrojë Kushtetutën e vendit.




Blerina Gjevori, G. Sot

Shqipëria, ndër 30 vendet me borxhe më të mëdha në botë

Shqipëria renditet e 30-ta në botë për borxhin më të madh publik në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto, sipas një raporti të fundit të CIA-s amerikane. Ky raport u referohet shifrave të vitit 2009, kur, sikurse është pranuar tashmë zyrtarisht, niveli i borxhit të përgjithshëm të shtetit shqiptar ndodhet në kuotën e 60 përqindëve.

Viti 2009 u mbyll me një nivel borxhi total publik prej 680 miliardë lekësh (rreth 60% e PBB-së), ndërkohë që edhe në 2010-n do të kemi sërish rritje, që Financat e parashikojnë në 744 miliardë lekë, ose 59.91 për qind në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto, në rast se ky PBB do të shënojë rritjen e planifikuar.
Shërbimet për borxhin kanë ardhur duke u rritur, sidomos në dy vitet e fundit, ku në 2009-n kemi paguar rreth 42 miliardë lekë për interesa dhe kredi.

Për borxhin e brendshëm, vitin e kaluar kemi paguar rreth 31.4 miliardë lekë, kurse për të huajin, afro 5 miliardë lekë.
Shërbimet e borxhit në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto kanë qenë mesatarisht 3.3 për qind, ndërsa në 2009-n pësuan rritje në 3.6 për qind. Borxhi i jashtëm në fund të vitit 2009 krahasuar me 2008-n, vlerësohet në rritje, nga 32 për qind në 39 për qind (37.5 për qind pa ndikimin e kursit të këmbimit) në raport ndaj totalit, duke qenë kështu në përputhje me parashikimet e strategjisë 2009-2011. Huamarrja e brendshme realizohet nëpërmjet emetimit të letrave me vlerë të qeverisë; bono thesari me maturim 3, 6 dhe 12-mujor, si dhe obligacione me maturim 2, 3, 5 dhe 7-vjeçar. Në fund të vitit 2009 ka rritje të portofolit të borxhit të brendshëm afatgjatë në përqindje ndaj totalit, nga 36.6 për qind për vitin 2008, në 37.4 për qind në vitin 2009.

Borxhi i brendshëm afatshkurtër (deri në bono 12-mujore) ka ardhur në vite duke u reduktuar, nga 273 miliardë lekë që ishte në vitin 2006, në 256 miliardë lekë, ndërsa afatgjati, nga 75 miliardë lekë në 2006, në 153 miliardë lekë në vitin 2009, duke ndryshuar raportin (78-22 në vitin 2006, 62-38 në vitin 2009).

Genc Kondi, G. Shqiptare

Ndryshon moratoriumi, qeveritarët kanë leje të përdorin skafet

Të gjithë pushtetarët shqiptarë me në krye Presidentin e Republikës, Topi, dhe kryeministrin Berisha do të përdorin skafe gjatë verës.

Ardhja e sezonit të pushimeve dhe shtimi i "presionit" që ushtrohet nga pushtetarët, kanë bërë që kryeministri të ndryshojë dje moratoriumin e skafeve. Ky ndryshim ligji bëhet në një kohë kur asnjë nga operatorët turistikë apo përdoruesit privatë nuk kanë mundësi që të lëvizin me mjete lundruese në brigjet shqiptare për qëllime turizmi. Që sot e tutje edhe skafet do të kenë "targa Z".

Ligji i propaganduar me aq forcë nga mazhoranca, tashmë ka një kategori jo të vogël që bën përjashtim. Sipas vendimit të Këshillit të Ministrave, përjashtim bëjnë:
Presidenti i Republikës;
Kryeministria;
Ministria e Mbrojtjes;
Ministria e Brendshme;
Ministria e Financave;
Ministritë e tjera dhe institucioneve në varësi të tyre.

Ndërkohë, në vendim i krijohen lehtësi të mëdha edhe mjeteve lundruese, të cilat janë në pronësi të shtetasve të huaj.
"Këshilli i Ministrave vendosi lejimin e mjeteve motorike lundruese me flamur të huaj dhe/ose në pronësi të personave a të subjekteve të huaja, si dhe të mjeteve motorike lundruese shqiptare, të përfshira në kategoritë e mëposhtme, të qarkullojnë në ujërat territoriale dhe të brendshme të Republikës së Shqipërisë", - thuhet në VKM-në e djeshme.


Ndërkohë, përjashtim nga moratoriumi i skafeve do të bëjnë edhe mjetet motorike lundruese të destinuara për peshkim, ku bëjnë pjesë mjetet motorike lundruese, të cilat kanë fituar klasin si mjete peshkimi, nëpërmjet Regjistrit Detar Shqiptar, dhe që janë të regjistruara si të tilla në regjistrin e mjeteve të peshkimit. Përjashtohen mjetet motorike lundruese që shërbejnë për transport mallrash, ku bëjnë pjesë mjetet që kanë fituar klasin për transport detar mallrash, nëpërmjet Regjistrit Detar Shqiptar, dhe që janë pajisur me leje nga Ministria e Punëve Publike dhe Transportit, si dhe mjetet motorike lundruese që shërbejnë për transport pasagjerësh, të klasifikuara nga Regjistri Detar Shqiptar për transport pasagjerësh dhe të licencuara për këtë veprimtari nga Ministria e Punëve Publike dhe Transportit.


Një tjetër lëshim është bërë edhe për motorët e ujit. Për të lejuar këtë kategori, qeveria, ka gjetur një interpretim tepër interesant, duke i ndryshuar edhe emrin ose qëllimin motorëve të ujit. "Motorët e ujit janë mjete rekreative (çlodhëse), të cilat vihen në lëvizje me anë të një motori turbo, i përshtatshëm për të lëvizur me shpejtësi të madhe", - thuhet në VKM.
Të gjithë personat që duan të përdorin motorë uji duhet të regjistrohen në Kapitanerinë e Porteve dhe në policinë lokale. Mbikëqyrja e tyre do të kryhet nga struktura e policisë në bashkëpunim me pushtetin vendor.

"Njësitë e qeverisjes vendore nxjerrin urdhëresa të posaçme për kriteret e përdorimit të motorëve të ujit, të cilat duhet të trajtojnë çështje specifike për këta motorë", - thuhet në VKM.

Shekulli

Sipas një ankete të kryer në faqen tonë, të cilën mund ta gjeni këtu: http://apps.facebook.com/opinionpolls/index.php?admin=1&pid=1264594790, 63% e votuesve janë kundra këtij moratoriumi dhe mendojnë se ai dëmton turizmin dhe diskriminon shqiptarët. (S.I)

Grekët do të provokojnë destabilizimin e Shqipërise më 16 Maj në Delvinë

“Çdo tubim që organizohet për Autonominë e Vorioepirit udhëhiqet nga priftërinj grekë të cilët mbajnë grada të lartë si Mitropolitë. Siç duket këta Mitropolit grek i kanë zgjidhur punët shpirtërore me Perëndinë dhe tashmë kërkojnë të nxisin luftëra midis popujve në Ballkan”.

Foto nga tubimi i mbajtur me 14 Maj 2006, Delvinë. Në kujtim të Protokollit të Korfuzit 17 Maj 1914.


Në prag të diskutimit në BE për heqjen e vizave për Shqipërinë në fillim të muajt qershorit grekët e Greqisë do të mbështesin fuqishëm minoritarët grek për të destabilizuar Shqipërinë në emër të Autonomisë së Vorioepirit. Këto protesta do të udhëhiqen nga Kisha greke me në krye Mitropolitin e Dropullit, Pogonisë dhe Konicës Andreas. Protestat do të organizohen me rastin e përkujtimit të nënshkrimit të Protokollit të Korfuzit të 17 Maj 1914. Ky protokoll erdhi si pasojë e shpalljes nga grekët e Athinës më 14 shkurt 1914 Autonomin e Vorioepirit. Qeveria autonome e vetëshpallur dhe e njohur vetëm nga Athina në atë vit udhëhiqej nga grekë të Greqisë dhe jo grek të cilët jetonin në Shqipërisë.
Sipas trashëgimtarëve të propagandës antishqiptare të udhëhequr për shumë vite nga i ndjeri Mitropolit Sebastianos, tubimi do të mbahet me fillim në Delvinë më 16 Maj 2010. Fjalimin qendrorë të kësaj proteste do ta mbajë Mitropoliti i Dropulli, Pogonisë dhe Konicës Andreas. Në këtë fjalë prifti i Republikës Greke i cili në mënyrë të dhunshme do të shkeli tokën e Republikës së Shqipërisë do të shfaqi trishtimin e tij nga politikanët grekë të cilët nuk po bëjnë asgjë për shpalljen e Autonomisë së Vorioepirit dhe frenimin e Shqipërisë për tu anëtarësuar në BE. Programi i cili është botuar në faqen e internetit të organizatës ekstremiste greke www.sfeva.gr dhe të faqes së rinisë ekstremiste Vorioepiriote www.neb.gr, të pranishmëve në tubim do ti bëhet thirrje organizatave ndërkombëtare që të ndalin propagandën për zgjidhjen e çështjes çame.
Mbajtja e këtij tubimi ka për qëllim edhe përkujtimin për të gjithë ushtarët grek të rënë në tokën shqiptare për ta çliruar dhe bashkuar me Greqinë pjesën e jugut të Shqipërisë që grekët e njohin si Vorioepir. Ky bashkim sipas organizatorëve është një borxh i madh që ua kanë grekët e sotëm të rënëve për realizimin e kësaj ëndrre.
Më tej aktiviteti do të vazhdojë me një lutje hyjnore në kishën e Delvinës ku Mitropoliti Andreas do të bëj mallkimet e radhës ndaj shqiptarëve dhe Shqipërisë dhe bekimin e grekëve dhe Greqisë. Pra, sipas programit të shpallur që para një muaj grekët dhe priftërinjtë e tyre ende vazhdojnë avazin e propagandës së luftës siç kanë bërë vite më parë prifti Kozmas, Mitropoliti Foti, i vrarë nga shqiptarët më 1906, Mitropoliti Sebastianos etj.

Foto nga tubimi i mbajtur me 14 Maj 2006, Delvinë. Në kujtim të Protokollit të Korfuzit 17 Maj 1914.


Në të vërtetë nuk është hera e parë që grekët e Athinës vijnë në Shqipërisë dhe përkujtojnë shpalljen e Autonomisë së Vorioepirit dhe nënshkrimin e Protokollit të Korfuzit. Ata për çdo vit shkelin tokën shqiptare duke provokuar dhe shkelur çdo ligj kombëtar dhe ndërkombëtar. Në maj të vitit 2006 u mbajt një tubim i ngjashëm që është paraparë të mbahet të dielën më 16 qershor të këtij viti. Këto tubime janë përkrahur fuqishëm nga organizata e rinisë Voriepiriote dhe nga disa politikanë të Greqisë dhe Shqipërisë me origjinë greke. Shteti grek edhe pse është nga prag të falimentimi ai financon dhe nxit organizata të ndryshme për destabilizimin e Shqipërisë në momente të caktuara kur Evropa jep nota pozitive për zhvillimet politike dhe ekonomike.
Më 24 shkurt të këtij viti në Athinë u mblodhën në qendër të kryeqytetit grekë dhe minoritar duke parakaluar me pankarta dhe flamuj të Autonomisë së Vorioepirit duke hedhur edhe parrulla antishqiptare. Ky parakalim u bë nxitës që vetëm disa ditë më pas më 25 mars 2010 në paradën qendrore shtetërore me rastin festimit të pavarësisë së Greqisë një tog ushtarake të këndojë këngë urrejtje kundër kombit shqiptar. Këto incidente zyrtare të Athinës nuk janë të rastësishme, ato burojnë nga brendia e shpirtit të urrejtjes kulturore greke kundër shqiptarëve dhe fqinjëve të tjerë. Ndjenjat e urrejtjes së grekëve janë probleme psikologjike të shoqërisë politike dhe fetare të tyre që drejtojnë këtë shtet, anëtarë i NATO-s dhe i BE-s. Ato vijnë në çaste të caktuara për të dalë në sipërfaqe dhe për të treguar fytyrën e vërtetë të fqinjit jugor me Shqipërisë.

Pankarta që lajmëron për tubimin që do të mbahet në Delvinë më 16 Maj 2010, në kujtim të Protokollit të Korfuzit.


Ngjarje e provokimit të radhës që pritet të ndodhi në Delvinë e Sarandë më 16 Maj 2010, paraqet provokimin më të drejtpërdrejt, nga ana e elementeve greke, të integritetit dhe sovranitetit territorial të Shqipërisë. Ku në të njëjtën kohë nga Tirana zyrtare dërgohen sinjale pozitive në Athinë si hapja e shkollës shtetërore në gjuhën greke në Himarë, lejimi i dy varrezave të ushtarëve grek të vrarë në luftën italo-greke 1940-1941, etj. (Varreza që në të ardhmen mund të përdoren si mjet për të kërkuar Autonominë e Vorioepirit sepse grekët thonë: “Atje ku është një varr grek ajo tok i përket Greqisë”).
Më 23 janar 2008 Mitropoliti Andreas i shkroi një letër Ministres së Jashtme së atëhershme të Greqisë znj.Dora Bakojanit ku i kërkonte që ti bënte presion Shqipërisë për pranimin e Autonomisë së Vorioeprit, pranimin e mbi 250 mijë minoritarëve grek që jetojnë në Shqipëri, mbylljen e çështjes çame, kërkesë SH.B.A, Britanisë dhe Rusisë për njohjen e Autonomisë së Vorioepirit. Ndër të tjera Mitropoliti Andreas i kërkon që të jetë më këmbëngulëse për kërkimin e tokave të Pirros dhe të mos mjaftohet vetëm me gurët e varrit që do vendosen. Zhvillimet që po ndodhin në Kosovë duhet të shfrytëzohen për në Vorioepir…Pra, shihet qartë se vizita e këtij njeriu nën petkat e Mitropolitit janë qëllimdashëse në dëm të Shqipërisë, por edhe në dëm të vetë politikave paqësore të Ballkanit.

Foto nga tubimi i mbajtur pak ditë më parë në Konicë për Autonominë e Vorioepirit.


Edhe pse për shumë vite politikanë përparimtar grek dhe shqiptar po punojnë për paqe dhe harmonin midis popujve në Ballkan ka njerëz të sëmurë të cilët punojnë për nxitjen e luftës midis Greqisë dhe Shqipërisë. Lejimi i mbajtjes së këtij tubimi në Delvinë dhe Sarandë nga ana e organeve shtetërore do të jetë një gabim dhe shkelje të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë.

Mitropoliti Andreas i Dropullit, Pogonit dhe Konicës cili do t; mbaj fjalimin qendrorë për Autonominë e Voriepirit më 16 maj në Delvinë.


Nga Arben LLALLA, shqipmedia.com

"Ne dimë ta zgjidhim edhe ndryshe"

Komentet e grevistëve.

LUAN RROSHI, ISH-ARSIMTAR-PEZË: "Ndërkombëtarët e kanë marrë lehtë këtë punë"

Luan, pse vendosët të futeshit në grevë?
Jam futur, sepse besoj që kjo nuk është vetëm çështje e elektoratit të PS-së. Jemi futur për transparencë të plotë të zgjedhjeve në Shqipëri. Po bëhen dy dekada, që nga '90-ta dhe deri në 2010, që ka vetëm vjedhje votash. Flas për transparencën e votave, ndërsa për drejtimin e qeverisë kjo mund të jetë një nga qeveritë më të këqija që ka njohur historia. As qeveritë e huaja nuk kanë bërë kaq dëme në Shqipëri.

Jashtë flitet që jeni detyruar...
Njerëz që nxjerrin këto fjalë, për mua, shqeto fare, nuk besoj që kanë në deje gjak shqiptari. Nuk kanë gjak njeriu, besoj...

Çfarë njerëzish keni lënë në shtëpi?
Kam lënë motrën dhe nënën dhe janë shumë të shqetësuara. Të shqetësuar janë edhe gjithë rrethi shoqëror. Kanë ardhur të na shikojnë duke na përshëndetur nga jashtë. Ju si gazetare e keni parë dhe vetë që mundësitë e takimit nuk i kemi. Kjo, për mendimin tim është një grevë super ekstreme. Ne duam që të jetë e tillë se e dimë si janë bërë grevat e dikurshme këtu. Vetëm me ujë dhe në fund as ujin nuk do ta pranojmë më. Është mendimi im dhe i gjithë shokëve të grupit tim që jemi nga qarku i Tiranës.

Si mendon, pse ka kaq shumë njerëz në mitingjet e protestës?
Njerëzit kanë qenë aty se u kanë bërë presione, u heqin rrogën apo bukën e fëmijëve, duke i lënë në mëshirë të fatit. Kjo është ekstremitet. Berishën populli shqiptar e njeh fare mirë. Ai do përdori çfarëdo lloj mënyre, ne e kemi parë edhe në '97-ën që Shqipërisë i kishte rënë flaka, ndërsa ky vazhdonte të rizgjidhte veten president. E ka zakon që krihet kur vendi digjet. Tani merr gra dhe fëmijë shkollash i nxjerr nëpër antimitingje. Këtu jemi fashizëm. Sot është 9 maji, fitorja mbi fashizmin. Këta i gënjen mendja... Sado të vonojë, populli kurrë nuk mund ta durojë një zgjedhë, aq më pak një zgjedhë nga Berisha që është Nastradini më i madh i galaktikës.
Dalin dhe mësuesit me ta se ndryshe e pësojnë si unë, i heqin nga puna. Më është ofruar vendi i punës në këmbim të votës, po kurrë në botë nuk mund ta tradhtoj shpirtin tim, jo me një vend pune, por edhe me pasurinë e tërë botës. Që të imponosh tjetrin të tradhtojë shpirtin, kjo është kaluar fashizmit.

Po për qëndrimin e ndërkombëtarëve, çfarë mendoni?
Institucionet ndërkombëtare deri tani e kanë marrë këtë punë si diçka të lehtë. Apo mund ta paragjykojnë si një fushatë të një partie politike për të ardhur në pushtet. E kanë shumë gabim. Ne këtu jemi të vendosur t'i shkojmë kësaj çështje deri në fund.

****
RAKIP TOSKU - RROGOZHINË: "Kthim prapa nuk ka, i japim kurajë njëri-tjetrit"

Rakip, në ditën e 9-të të grevës, si ndiheni?
Kemi pas dhimbje koke, dhimbje trupi, dhimbje këmbësh. Por, morali është shumë i lartë. Ne jemi shumë të qartë, pa transparencën e votave, ne jemi të vendosur se gjërat do të shkojnë deri në vdekje. Kthim mbrapa nuk ka, edhe me shokët flasim, i japim kurajë njëri-tjetrit. Protestuesit nga jashtë na japin një forcë të madhe. Janë vjedhur votat. Boll më. Të ndahemi nga kjo gjë që ka mbajtur peng shqiptarët këtu e 20 vjet. Askush nuk duhet të guxojë të më prekë votën. Gjithsecili të ndihet i lirë për atë që dëshiron, për atë mendon, të ushqehet me djersën e vet.

Çfarë mesazhi ju jepni atyre njerëzve që do donin të protestonin si ju, por për shkak të rrethanave, nuk munden?
Unë iu jap një mesazh të fortë gjithë popullit opozitar: nga Saranda, Tropoja, Korça, Gjirokastra. I bëj thirrje popullit të Rrogozhinës, të protestojë me gjithë forcën e shpirtit. Të dalin që ta shporrim përfundimisht këtë lloj qeverisje që na përçau e na la pa punë, që na vjedh dhe tallet. Të ndahemi përfundimisht nga kjo maskaradë. Vajti 20 vjet kjo punë kështu, boll më!


KLODIANA SPAHIU: "Ata që firmosin peticione, të vijnë të na takojnë"


Klodi, ju keni hyrë këtu fillimisht si greviste, për shkak të gjendjes suaj shëndetësore të rënduar, ju desh të hiqnit dorë dhe tani jeni këtu si mjeke. Pak më parë njëri nga grevistët që unë intervistova tha se ne do heqim dhe ujin, pra nuk do konsumojmë më as ujë, si e mendoni këtë masë?
Kjo do të jetë katastrofë... Sepse e dimë që organizmi, të paktën në këto kushte të nxehta, në temperaturën e lartë do të reagonte shumë keq. Ne përpiqemi në çdo moment, u qëndrojmë pranë, duke i detyruar që të marrin atë sasi uji që është e domosdoshme dhe një sasi të vogël glukoze, e cila është e domosdoshme për të marrë kaloritë minimale. Por, unë si mjeke nuk do t'ia lejoja dhe nuk do t'ia rekomandoja kurrë për të bërë një gjë të tillë.., Të shpresojmë se do sensibilizohet tashmë një herë e mirë qeveria dhe ta kuptojnë që janë të vendosur të gjithë.

Ne ishim këtu 24 orë me ju dhe e pamë që është një grevë tejet e rreptë e megjithatë ka njerëz jashtë që nuk arrijnë ta besojnë që grevistët nuk fusin asgjë në gojë. Ju keni qenë që nga dita e parë këtu...
Këtu nuk konsumohet gjë. Edhe uji që u jepet grevistëve, u jepet me zor nga ne mjekët, stafi mjekësor. Jemi të detyruar që në çdo moment t'ia përsërisim se duhet ta marrin. Unë jam shumë e indinjuar kur lexoj në ato titrat që përdoret sallam, a përdoret ushqim. Është turp i madh i këtyre që i shkruajnë këto fjalë. Është cinizëm, është antinjerëzore, është një skandal. Do të mbeten gjithë jetën me damkë. Këtu janë qindra sy, janë qindra dëshmitarë. Unë jam shumë e indinjuar me këto, por ato janë pak dhe nuk kanë zemër. Shpresoj t'u rëndojnë gjithë jetën këto fjalë në shpirt. Do vijë një moment që do t'u përplasen në fytyrë këto lloj poshtërsish që janë duke bërë.

Sot në mëngjes një pjesë e madhe me mediave e kishin botuar një letër të firmosur nga disa artistë që i bënin thirrje kryetarit Rama të "linte" grevistët të iknin në shtëpi. Cili është reagimi juaj për këtë?
Nuk e di se si një artist mund të shkruajë, mund të jetë kundër një vullneti, një dëshire, një sakrifice që bëhet edhe për fëmijët e tyre, si për fëmijët tanë. Ai artist që firmos, duhet të vijë këtu, të na takojë dhe të na shohë dhe pastaj le të firmosë.


Ja rrugët e bllokuara sot nga përkrahësit e grevës opozitare

- Në Shkodër, në Krye Bushat në aksin rrugor Shkodër-Lezhë,

- Në Tiranë, në Rrugën e Elbasanit tek Ura e Farkës,

- Në Gjirokastër, në aksin rrugor Tepelenë-Gjirokastër,

- Në Durrës, në autostradën Durrës-Tiranë, në Shkozet,

- Në Vlorë, në hyrje të qytetit të Vlorës,

- Në Fier, në rrethrrotullimin e Kolonjës, në autostradën Fier-Lushnjë,

- Në Lezhë, tek kryqëzimi i Patokut, në aksin rrugor Lezhë-Laç,

Në Berat, tek kthesa e Poshnjës, në aksin rrugor Berat-Lushnjë.
Shekulli

Maqedoni, përleshje me armë në kufi me Kosovën, 4 të vrarë

SHKUP-Policia e Maqedonisë bëri të ditur se katër vetë janë vrarë nga shkëmbim zjarri ndërmjet policisë dhe një grupi të armatosur në afërsi të kufirit me Kosovën. Ministria e Brendshme ka bërë të ditur se janë vrarë katër persona, që dyshohet se jane pjestarë të një grupi trafikantesh te armeve, të cilët nuk i janë përgjigjur urdhërit për ndalim të policisë. Ngjarja nodhi rreth ores 2:00 pas masnate në fshatin Sllivare e Epërme në rajonin e Radushës.

Zëdhënësi i policisë, Ivo Kotevski, tha se katër personat janë vrarë në rrethinën e fshatit Radushë, kur policia i pengoi gjatë përpjekjes për të trafikuar armë përtej kufirit me Kosovën. Kotevski tha se katër personat e armatosur ishin duke udhëtuar me një furgon, në të cilin është gjetur sasi e madhe armatimi dhe eksplozivi.
“Ne u zumë pusinë, njerëzit brenda makinës hapën zjarr dhe policia u përgjigj me zjarr, duke vrarë katër prej tyre”, tha Kotevski.

Pak ore pas njoftimit per ngjarjen, Ministria e Brendshme ka bërë të ditur gjtihashtu se ka identifikuar personat e vrarë në pritën e organizuar në afërsi të fshatit Radushë. Siç bëhet e ditur nga zëdhënësi i MPB-së, bëhet fjalë për dy shtetas të Maqedonisë, njëri nga fshati Gërçec dhe tjetëri nga fshati Merovë, një shtetas të Kosovës nga Prishtina. Identiteti i personit të katër ende nuk është vërtetuar, por jozyrtarisht bëhet fjalë serisht për një shtetas kosovar.

Në Prishtinë, zëdhënësi i Policisë së Kosovës Baki Kelani, njofton se nuk kanë asnjë informacion se mund të ketë pasur incidente në pjesën kosovare të kufirit me Maqedoninë.

Ndërkohë Ministria e Brendshme e Maqedonisë bëri të ditur se në radhët e saj nuk ka të vdekur dhe të plagosur. Në fshatin Radushë deri për rreth nje orë sot paradite të gjitha rrugët e fshatit kanë qenë të bllokuara nga policia, ndërsa më pas ato janë zhbllokuar.

Në zonën ku ka ndodhur përleshja janë përqëndruar sot forca të mëdha policore të shoqëruara me helikopterë. Ky incident pasoi pas atij para dy javëve në rajonin e Studenës, tre kilometra në afërsi të fshatit kufitar Bllacë, ku u gjetën katër bunkerë me armë, ndërsa pati edhe të plagosur nga ana e grupit të armatosur.

Rajoni ku ka ndodhur incidenti i mbrëmshëm është një prej zonave malorë në veri të Shkupit e populluar kryesisht me shqiptarë. Kjo zonë më shumë se njëherë është kthyer vend përplasjesh, kujtojmë konfliktet e armatosura mes forcave maqedonase dhe shqiptarëve në vitin 2001, por kjo e mbrëmshja shënon incidentin më të rëndë qe pas ketij konflikti.

Maqedonia numron si etni shqiptare, rreth 2 milionë banorë.

(d.b/BalkanWeb)

Rama: Nëse vazhdon shurdhëria, pas 14 majit përshkallëzojmë qëndrimin

“Kjo qeveri, mishërim i një të keqeje që ne do ta përballim duke rezistuar”

Heshtja e qeverisë ndaj grevës së urisë së organizuar nga opozita me në krye Partinë Socialiste, ka shërbyer si katalizator drejt përshkallëzimit të situatës politike.

Të paktën po t’i referohemi fjalës së djeshme para protestuesve të kryetarit të selisë rozë, Edi Rama, bëhet e qartë se 14 maji i protestës së madhe është përvijuar si një kufi që çon drejt një faze të re të Mosbindjes Civile.

Me një gjuhë të ashpër dhe të rënduar në akuza ndaj qeverisë dhe një numri intelektualësh që kanë firmosur një letër kundër grevës së urisë, Rama nuk ka munguar që të shpalosë publikisht paralajmërimin e degradimit të krizës. “Kush kujton se mund të na trembë dhe zmbrapsë është vetëm një i trembur që është ajo që i mbetet çdo të tremburi kur i shterojnë argumentet. Çdo ditë këtu dhe më shumë se asnjëherë më 14 maj, dy javë nga greva e urisë.

Nëse do të jenë dy javë shurdhëri, atëherë do të jetë dita e një përshkallëzimi të ri.
Të premten do t’u kujtojmë se vetëm mbi trupat tanë mund të kalojnë nëse nuk do të marrin parasysh kërkesat...”, është shprehur Edi Rama. Zbërthimi praktik i këtij paralajmërimi cilësisht të ri është ende herët për t’u bërë, edhe pse parimisht gjuha e fortë e kreut socialist priret t’i përmbahet gandizmit pacifist të shpallur që në krye të herës. Thënë ndryshe është e paqartë se cilat janë ato veprime të mëtejshme të opozitës që do të justifikonin këtë betim solemn dhe publik të drejtuesit të protestës. Këmbëngulja dhe qëndresa është një armë, e cila po shpaloset përditë në atë që mund të konsiderohet si lëvizja vendimtare e Partisë Socialiste. “Kjo qeveri është mishërim i një të keqeje që ne do ta përballim duke rezistuar, rezistuar, rezistuar”, ka shtuar Edi Rama në ditën e 11-të të grevës së urisë.

Rezistencë, e cila përmes fjalës së fortë po e zgjeron shumë përfytyrimin e këtij akti që në kontekstin e situatës po komplikohet në interpretimin korrekt. Të sintonizuar me këto deklarime verbale, kanë qenë edhe oratorët e tjerë të protestës, të cilët po i përcjellin opinionit dështimin e negociatave informale të ndërtuar mbi komunikimin politik mediatik dhe jashtëmediatik. Ka spikatur në akuzat e forta që vijnë shumë afër kërcënimit, Spartak Ngjela, i cili në përputhje me profilin e ndërtuar në këtë protestë ka vijuar të nyjëtojë si element të krizës vetëm një person, Kryeministrin Sali Berisha. “Le të qeshë edhe ca ky, se do ta shikojë sesi do përfundojë”, është shprehur ndër të tjera ai. Por protesta e rrugës ka sjellë një përgjigje edhe për ata që po vetëpërcaktohen si kornizë e politikës.

Kështu interes publik përbën sidomos replika e Edi Ramës ndaj 126 intelektualëve dhe artistëve, firmëtarë të letrës antigrevë, adresuar në media edhe në formën e një “kordoni sanitar” ndaj lëvizjeve të fundit të opozitës. “Unë sfidoj çdonjërin nga ata që sfidojnë kurajën intelektuale të kësaj greve. Të më thonë se kush i shërben sot Shqipërisë, kjo grevë me kërkesat e saj apo ata që i kundërvihen asaj në emër të një pale... Nuk do të lejojmë që këtu të vijë tirania e shoqatave që mbledhin firma, e firmave që kthehen në dëshmi të rreme”, ka deklaruar Rama.
Në terma më të përgjithshëm, reagimet e fundit që kanë përfshirë edhe emra jashtë politikës aktive janë shenjë e një polarizimi të shtrirë tashmë përtej politikës.

Interpretimi i fakteve të fundit, parë sipas optikës së opozitës, ofrojnë një tablo të çarjes që të paktën sipas asaj që thuhet, është e madhe dhe që duket se fjalën e ka çuar tej normave demokratike.


G. Shqip

Veshja shqiptarçe, një traditë në zhdukje

"Jemi në një kohë kur kostumet origjinale është e pamundur të realizohen. Për këtë arsye kemi kërkuar që të pasurojmë fondin për t'i ruajtur këto kostume, por kemi hasur vështirësi ligjore për formën e veprimit mbi këto blerje", rrëfen drejtori i Muzeut Etnografik.

ELBASAN - Disa familje me emër të besimit mysliman në qytetin e Elbasanit vazhdojnë të ruajnë me fanatizëm veshjen popullore qytetare, e cila dhe e transmetuar brez pas brezi në shumë prej tyre i ka kaluar të 100 vjetët. Ndër këto familje renditen pasardhësit e Sul Domit, familja Hasekiu, Bumçi, Miraku, Mullajonuzi, Dakli, Stringa, Xhepa, Luniku, Sejdini, Misiri, Gjevori, Selita, Haxhihyseni, Baholli etj që vazhdojnë të kenë të paktën një kostum të ruajtur me kujdes nga vjehrrat, nënat, nuset e bijat e tyre.

Por ndëkohë, drejtori i muzeut etnografik bën thirrje se tashmë po zhduken veshjet shqiptarçe (siç cilësohet veshja popullore qytetare e Elbasanit), si dhe personat që i punojnë ato. Në muzeun etnografik ndodhet një veshje shqiptarçe, por me vështirësi ekspozimi.

Edhe pse ishte menduar blerja e disa kostumeve të traditës së krahinës, mungesa e një procedure të thjeshtë blerjeje e ka bërë të vështirë realizimin e këtij projekti. Kreshnik Belegu thotë se prej vitesh nuk ka pasur mundësi të realizojë projektin për të pasuruar muzeun me kostume popullore.

"Jemi në një kohë kur kostumet origjinale është e pamundur të realizohen. Për këtë arsye kemi kërkuar që të pasurojmë fondin për t'i ruajtur këto kostume, por kemi hasur vështirësi ligjore për formën e veprimit mbi këto blerje. Kostumet janë në krahina dhe i kanë individë që nuk është se do të aplikojnë me oferta apo të bëhet tender mbi blerjen e tyre.

Berjen e fundit që kemi bërë, ka qenë aty nga vitet '80 dhe është edhe fondi aktual i muzeut. Për mbledhjen e këtyre kostumeve që janë drejt zhdukjes, duhet një projekt i përbashkët për grumbullimin e atyre më tipikeve dhe më të ruajturave".

I pyetur Belegu thotë se një kostum i Elbasanit në atë kohë ka kushtuar 25 000 - 42 000 lekë të vjetra. Zonat që kanë kostume me vlera janë Godoleshi që ka një kostum me rreth 27 pjesë, Shpati, Kërraba etj.

Sot një kostum qytetar i Elbasanit, sipas Belegut, kushton 1-2 milion lekë, ndërsa kostumi i krahinave kushton 500 000 - 1 000 000 lekë. Në muzeun etnografik vazhdon të mbetet një stendë bosh që pret ekspozimin e kostumeve popullore.


Drejtori i Trashëgimisë thotë se është shumë e rëndësishme që të gjendet një mundësi për blerjen e kostumeve pasi ato janë në zhdukje dhe nuk do të jetë e largët dita kur ato do të zhduken. Këto kostume nuk mund të prodhohen më, pasi nuk ekziston lënda e parë dhe nuk ka më gra që i punojnë ato.

"Sot ka shumë që thonë se prodhojnë kostume popullore, por ato janë vetëm imitime pasi kostumet popullore, sidomos ai i Elbasanit, që të realizohen duhet një kthim në kohë dhe një trashëgimtar i teknikës së realizimit të tyre që sot thuajse nuk ka më.

Në dyqane sot shihen shumë imitime, të cilat kushtojnë deri në 50 mijë lekë, por janë shumë larg origjinalit që mbetet pasuri e pak familjeve në sepetet e vjetra të dyerve të mëdha",- vijon Belegu.

Në një nga familjet e Elbasanit, një prej këtyre kostumeve vazhdon të mirëmbahet në sepet (arkë) me kujdesin dhe nikoqirllëkun që vazhdon nga vjehrra tek nusja e më tej. Kryefamiljari F.K. (nuk dëshiron të prononcohet me emër) thotë se janë joshur disa herë për ta shitur kostumin që përfshin të gjitha pjesët prej mëndafshi të qëndisura me ar, por kanë vendosur ta trashëgojnë si një pasuri jo thjesht monetare, por edhe shpirtërore.


Me prejardhje nga një ndër një familjet më të pasura të qytetit, vajza e ka trashëguar dhe kështu do të vazhdohet me këtë vepër të dorës së femrës elbasanase.
Sapo fillonte rritja e vajzës, tradicionalisht fillonte edhe paja e saj ndër të cilat një rëndësi të madhe kishte veshja shqiptarçe.


Për ato vajza që vinin nga familje të pasura kostumi porositej, ndërsa të tjerat mbylleshin dhe për vite me radhë punonin veshjen shqiptarçe, siç quhej edhe kostumi popullor qytetar, që do të shërbente edhe si veshje për martesën.


Një prej trashëgimtarëve që zotëron veshjen më të shtrenjtë qytetare të Elbasanit tregon se kostumi ruhet në arkën e vjetër duke i ndarë pjesët me napa dhe letra. Ky kostum është veshur shumë pak herë. Ai është i qëndisur me ar, ka pjesët e këmbëve të gjata, që për shumë familje ka kuptimin e shtresës sociale të asaj kohe. Madje në këtë familje ku ruhet ky kostum i rrallë i qëndisur me shumë ar, fatin për ta veshur e ka pasur nusja e shtëpisë.


"Nëna ime e ka trashëguar veshjen shqiptarçe qysh nga viti 1938 e deri sot. Ka disa familje të tjera që ruajnë kostume popullore qytetare të Elbasanit. Këto veshje ndaheshin në tre kategori: Seten nape që realizohej dhe vishej nga të gjitha shtresat, seten Shkodre ku lulet e arit realizoheshin me ngjyra dhe seten ari ku mbizotëron ari dhe zotëroheshin kryesisht nga familjet aristokrate dhe të pasura.


Një tjetër element që tregonte kategorinë janë këmbët. Sa më të gjata të ishin ato, aq më e pasur ishte familja". Ai tregon se ia kanë kërkuar për ta blerë kostumin popullor, por ai nuk e ka shitur.

Disa vite më parë një i huaj i ofroi 2800 euro, por ai e konsideron pasuri të madhe jo vetëm materiale, por edhe me rëndësi për familjen e tij duke mos e shitur. Nga tregimet e familjes, fesi (kapelja e mbushur me ar) është sekuestruar ndër pasuritë për shkak të vlerës së madhe. E vetmja gjë që i ka mbetur kësaj familje nga koha e artë e bollëkut dhe pasurisë është ky kostum i vjetër por me një vlerë të pamatë.

Veshja shqiptarçe dhe martesa

Kostumi kishte çerven, çitjanet, linja, jeleku, fesi me napolonat e floririt, kamet. Veshja shqiptarçe ishte traditë vetëm tek familjet myslimane të Kalasë. Kjo veshje shoqërohej edhe nga aksesorë të tjerë si sepeti ku mbahej, mbulesa e karrikes etj. Njëkohësisht në pajën e nuses do të bënte pjesë xhybja që mund të ishte ngjyrë vishnje ose blu, takmet e pajës, guvertja dhe boçja prej ari.

Veshja shqiptarçe vishej vetëm në ceremonitë më të rëndësishme dhe sidomos nga nuset. Kështu, pa mbaruar kostumi, vajza elbasanase nuk mund të martohej. Vajzat nga familjet e pasura e porosisnin, ndërsa ato që s'ishin në gjendje të mirë ekonomike e punonin vetë. Një punë e tillë kërkonte dy vjet kohë pa ndërprerje.

Nusja e re vishte kostumin popullor qytetar dhe po kështu në ceremonitë e tjera të dasmave apo ceremoni të rëndësishme një nuse e re vishte këtë kostum dhe kuptohej që ajo sapo ishte martuar. Ndërsa vajzat e reja nuk mund të vishnin veshjen shqiptarçe.

Ndryshe nga familjet myslimane, ato ortodokse nuk kishin një kostum tradicional të caktuar. Ato zakonisht vishnin një fustan të gjatë me bisht bezhë ose veshje evropiane.


Zbulohet kostumi origjinal popullor qytetar i Elbasanit
Si i ruajnë me fanatizëm familjet elbasanase veshjet që nuk përsëriten më
Vështirësitë për blerjen e kostumeve, një traditë që po shkon drejt zhdukjes.

Bardha Nergjoni, G. Shekulli

SHKOLLA E PARË ISHTE NË SHKODËR

Përveç shkrimit e leximit aty mësohej gramatika shqipe dhe përdoreshin librat e Bardhit, Budit e Bogdanit”. Historiani E. Zhak shton se edhe të tjera shkolla u hapën “në Pllanë, një fshat afër lumit Mat, më 1638, në Troshan, më 1639, dhe në vetë qytetin e Shkodrës më 1698”.

Shkollat e para shqipe janë hapur në Shkodër e rrethinë rreth 400 vjet më parë dhe shkolla e lartë të paktën 134 vjet më parë.
Shkodra ka pasur observatorin e parë astronomik në Ballkan. Gjatë qindvjeçarëve Shkodra ka qenë një metropol i qytetërimit shqiptar e madje ballkanik. Për disa dhjetëvjeçarë shteti komunist e pati zyrtarizuar një tezë të çuditshme, sipas së cilës e para shkollë shqipe në trojet shqiptare është hapur vetëm në vitin 1887 në Korçë. Në kujtim të kësaj ngjarjeje 7 marsi qe shpallur si dita kombëtare e mësuesit. Shkolla e Korçës bashkë me poezinë e Naim Frashërit që i thotë “ta paçim për jetë hua” ka atë rëndësi që ka, por të dhënat historike janë të tjera, krejt të tjera.
Shkollat shqipe në viset veriore të Atdheut kanë gjalluar të paktën qysh prej katërqind vjetësh.
At Donat Kurti në një studim të botuar te Hylli i Dritës më 1935 flet për të parën shkollë shqipe në vitin 1638. Si të parat shkolla “për sa dijm na” ai përmend “tri: shkolla e Pdhanës (lexo: Pllanës), e Blinishtit e e Shkodrës”. Për të parën thotë se është hapur më 1638. Ndërsa studiuesi amerikan Edvin Zhak (Edwin Jacques) në librin e tij të njohur “Historia e popullit shqiptar nga lashtësia deri në ditët e sotme” (The Albanians: An Ethnic History from PreHistoric Times to the Present) i çon shkollat e para shqipe pak më përpara në kohë, në vitin 1632.
“Shkolla e parë, e dokumentuar, në gjuhën shqipe u hap në Velë të Mirditës më 1632”, shkruan ai. Por kjo nuk ishte e vetmja. Sipas tij “Një tjetër shkollë mjaft e hershme ishte hapur në Kurbin më 1632. Autori përmend disa prej mësuesve që shërbyen në këto shkolla. Tërheqin vemendjen mbiemrat e tyre: Shqiptari (Gjon), Shkodrani (Filip), dhe një i tretë Dhërmiu (Dhimitër), që me sa duket është prej një krahine jugore të vendit, prej Dhërmiut. Më pas u çelën shumë shkolla të tjera. Derisa më 1878, pra një dhjetëvjeçar para “shkollës së parë shqipe”(!) të propagandës së diktaturës, në qytetet veriore shqiptare e deri në Durrës, siç nënvizon studiuesi amerikan, “kishte 21 shkolla të tjera fillore shqipe, që zhvillonin veprimtarinë e tyre”. Ai sqaron se secila prej këtyre shkollave kishte rreth tridhjetë nxënës, përveç asaj të Prizrenit, e cila kishte tetëdhjetë”.
Për arsye të njohura historike këto shkolla fillimisht u hapën në rrethinë: në Shkodër dhe në përgjithësi në qytete pushtuesi kishte kontroll të fortë, të përqëndruar, dhe kjo e vështirësonte deri në pamundësi hapjen e një shkolle shqipe. Shkollat ishin fetare, katolike. Kjo përmasë ishte e kuptueshme për kohën, nuk mund të ishte ndryshe. Katolicizmi përfaqësonte fenë e parë të shqiptarëve.
Në ato kushte sidomos, kur nëpërmjet trysnive me e ndërrue fenë pushtuesi synonte deri asimilimin, mund të thuhet se katolicizmi ishte pjesë qenësore e identitetit shqiptar.

Katolicizmi përfaqësonte kulturën dhe qytetërimin perëndimor. E. Zhak citon një klerik françeskan shqiptar të quajtur Leonardo, i cili, lidhur me thelbin e këtyre shkollave, pohon: “Ne jemi më shumë misionarë të qytetërimit se sa të fesë”.

Në këtë hulli është edhe Kuvendi i Arbërit, i mbajtur më 14-15 janar 1703, të dielën e dytë të Epifanisë, në Kishën e Shën Kollit në Mërkinjë të Lezhës. Siç dihet ai u organizua me nismën e nën kujdesin e drejtpërdrejtë të një pape të madh, Klementi XI, Albani. Studiuesit kanë vënë në dukje se nën veshjen fetare të këtij kuvendi të organizuar prej një pape me gjak shqiptar fshihej edhe synimi i madh me e mbajtë gjallë shqiptarizmën, në kushtet e pushtimit osman. Edhe fakti që dokumentet e këtij Kuvendi historik u botuan njëherësh në latinisht edhe në shqip, treqind vjet më parë, dëshmon qartësisht këtë synim, ashtu siç dëshmon se njerëzit që shkruanin shqip nuk ishin të pakët, pra as shkollat ku ata kishin mësuar e mësonin shqip.
Si vjet ishte treqindvjetori i Kuvendit të Arbërit dhe shteti në Tiranë bëri gjumin e madh, bashkë me institucionet e veta akademike, përfshi më të rëndësishmin institucion shkencor të vendit, Akademinë e Shkencave të Republikës së Shqipërisë.
Vijimësi e të njëjtit qëndrim shpërfillës që u mbajt edhe për Nënën Terezë, në vitin e Lumnimit të saj.

Po të mos kish bërë zhurmë shtypi, edhe aq sa u bë me këtë rast për Shenjëtoren e madhe, e që ishte shumë shumë pak, edhe aq nuk do të ishte bërë. Por le të kthehemi prapë te shkollat. Asnjë botim zyrtar nuk i përmend ato. Tekstet mësimore në shumë vështrime vazhdojnë me tezat e vjetra. Ndodh për mungesë përgjegjësie të institucioneve shtetërore, për padije, për ateizëm, apo sepse janë gjurmët e frymës kundërkombëtare të diktaturës, e cila e vinte “inernacionalizmin” e ideologjinë mbi interesat kombëtare? A të gjitha këto kanë gisht së bashku në këtë mbasdore? Përhapësimi i një mashtrimi të tillë historik e ligësisht të shëmtuar për qytetërimin e vendit tënd, duke e çuar hapjen e të parës shkollë shqipe gati treqind vjet më vonë se sa është e vërteta e dokumentuar prej studiuesve.

Shkolla e parë ishte në Shkodër Europe ku lulëzojnë universitete mijëvjeçare, është me të vërtetë diçka përbindshore. Eshtë një ndër shërbimet më të këqia që i bëhet lenies (kombit) shqiptare dhe padyshim një investim për llogari të qarqeve parake etnonacionaliste ballkanike. Të gjithë diktatorët e rroposin popullin e vet, por jo edhe qytetërimin e trashëguar, kulturën e gjuhën e tij. Ajo që ka ndodhur e pjesërisht po ndodh edhe sot Shqipëri, është e pakundshoqe në llojin e vet. Me sa duket ishte quajtur politikisht më e dobishme që, për inat të Shkodrës e të Veriut kundërkomunist, për urrejtje ndaj katolicizmit e qytetërimin perëndimor, le të fundohej edhe trashëgimia kulturore e qytetërimi europian i kombit. Me fjalë të tjera, jo nusja që kruhej me mullixhinë, por plaka shtrigë klithi: për inat të sime ré tim bir e shtifsha në dhé!
Historiani amerikan Edvin Zhak në veprën e naltpërmendur shton se më 1877 në qytetin e Shkodrës kishte edhe një “qendër me ndikim për arsimin e lartë, Kolegja e Shën Françesk Savierit, që pajiste me arsim teknik e tregtar rreth 400 studentë”. Dokumentohet kjo datë, por nuk dihet: mund të ketë qenë hapur edhe më parë. Në studimin që e përmenda më lart At Donat Kurti jep edhe një të dhënë të mrekullueshme për marrëdhëniet e vendit tonë me atë revolucion teknologjik që e tronditi botën kulturore me fuqinë e jashtëzakonshme shtytëse që u dha botimeve dhe kulturës në tërësi: për lidhjet me shtypshkronjën. Ai thekson se shtypshkronja kishte hyrë në Obot “fill mbas të gjetunit”, domethënë fill pas shpikjes së saj nga Gutenbergu. Shtypshkronja e Obotit, shkruan At Kurti, njihet më 1493. Kjo do të thotë se ajo ishte futur në Shqipëri vetëm 38 vjet pasi Gutenbergu i dha vendit të vet dhe botës prodhimin më të famshëm të krijesës së tij: Biblën e shtypur në shtypshkronjën e vet.

Shkolla e parë ishte në Shkodër

Tridhjetë e tetë vjet për atë kohë janë si tridhjetë e tetë ditë sot, ndoshta më pak. Ai përmend edhe shtypshkronjën tjetër të Shkodrës, që njihet më 1563, por nuk përjashtohet që edhe kjo të jetë më e hershme. Shtypshkronja, siç dihet, vlerësohet si një prej shpikjeve më të mëdha të gjithë kohëve. Studiues të ndryshëm e vendosin Gutenbergun, autorin e kësaj shpikjeje, ndër njëqind njerëzit më me ndikim në historinë e njerëzimit. Madje amerikani Majkëll Hart (Michael H. Hart), e rendit të tetin sipas këtij kriteri. Futja kaq e vrullshme, e menjëhershme, e kësaj teknologjie dëshmon se në Shkodër e rrethina lidhjet me Perëndimin ishin të drejtpërdrejta; dëshmon se aty kishte një jetë intelektuale të dendur, plot energji, aty shkruhej, krijohej, botohej, përhapej kulturë.

Cilët libra janë botuar në ato vite të mugëta?
Mjerisht gjatë zhvillimeve të mëvonshme dramatike në trojet shqiptare ato janë zhdukur. Por gjithësesi mund të shpresohet se diçka do të ketë mbetur e herëdokur do të zbulohet. Arkivat e Vatikanit e ato të Stambollit kanë ende shumë galeri të paprekura prej nesh.

Mehmet Elezi. 2003