Kur Vaso Pasha do të shkruante në fund të ‘800 se “feja e shqiptarit është shqyptaria’’ besoj do të kishte parasysh më shumë se një thirrje kombëtare për shpëtimin e kombit, faktin se bashkëkombësit e tij nuk ishin edhe aq fetarë sa ky element të përbënte një çelës propagande apo thirrjeje për zgjim kombëtar por ishte e kundërta, pra fakti që nuk ishin fetarë aspak.
Në ditët e sotme ndajmë të gjithë të njëjtin mendim se tek shqiptarët edhe pse të ndarë në disa fe ekziston tradita e mirë e tolerancës fetaredhe e një harmonie bashkëjetese midis feve të ndryshme, gjë që na bën të krenohemi dhe ta trumbetojmë si një vlerë të madhe të shoqërisë sonë. Dhe padyshim që është e tillë.Ne shqiptaret pavaresisht se te “ndare” ne dy fe e kater komunitete fetare, jane të shkëputur nga feja, që nuk ka rëndësi të madhe në jetën tonë të përditshme e deri diku edhe në sensin e të thënit si të ‘pa fe’, jo në kuptimin negativ të fjalës.
Shqiptarët kanë qenë dhe janë tolerantë është se atyre nuk u bëhet shumë vonë për fenë, nuk e kanë atë si tregues të identitetit të tyre dhe as pjesë përbërëse e jetës së tyre të përditshme. E kam fjalën në përgjithësi duke mos marrë parasysh grupe të caktuara religjozësh apo besimtarësh që janë një pakicë shume e vogël, sidomos ne Shqiperine londineze.
Gjithashtu, janë të shumtë ata që mendojnë se shqiptarët janë popull pagan dhe kjo shihet në shumë artikuj dhe forume ku njerëzit shprehen për këtë temë. Termi ‘paganizëm’ haset shpesh, ai perdoret masivisht, por shpesh here ne menyre te gabuar. Paganizmi nuk eshte prapambetje një nga format më të vjetra të besimit në botë, praktikuar pothuaj në të gjitha kulturat e hershme. Fakti qe Shqiptaret jane kaq pagane sot, eshte nje tjeter deshmi si shume te tjera,per vjetersine e ketij populli e lidhjen e forte qe ka ky i fundit me te kaluaren e tij.
E faktin me kokeforte per paganizmin nder shqiptare e per cka thame me siper, mund ta vereje dje vecanerisht ne Tirane e Elbasan, ne Diten e Veres. Nje festim masiv, me i madhi qe prej kohes kur kjo date u shpall si Feste Kombetare, ashtu sic i kishte hije te ishte, nje feste etnike, e lashte, pan-shqiptare, nje feste e races sone, sic do te shprehej Konica i madh. Dita e Verës është dita ne te cilën stërgjyshërit tanë, -shprehej Konica -kur s’kish lindur ende Krishterimi, kremtonin per perëndite e luleve, te shelgjeve. Kur shkrin dimri, kur qaset vera e buzëqeshur, e holle dhe e gjate si ne pikture te Boticelit. Zemra e njeriut shkarkohet nga një barre, shijon një qetësi, një lumturi te ëmbël. Në këtë gëzim stërgjyshërit tanë ndjenin një detyre, tu faleshin perëndive qe sillnin këto miresi. Dhe ashtu lindi festa hiroshe qe e quajnë Dita e Verës.
Rrugët e sheshet kryesore u tejmbushën nga të gjithë shqiptarët pa dallim moshe, besimi fetar dhe krahinor, tw bashkuar si një trung i vetëm duke treguar se janë një komb i vetëm dhe që kanë vetëm një identitet, atë shqiptar, i cili rrjedh nga qytetërimi antik Ilir, ndër më të vjetërit në Evropë. Dita e Verës e vërteton këtë lidhje, sepse vetë " Dita e Verës" është shumë e lashtë për nga koha e kremtimit dhe mënyra. Është festë pagane që rrjedh nga lashtësia dhë që është ruajtur me shumë fanatizëm deri në ditët tona, kryesisht ne VALM (Elbasan) i cili eshte kryeqyteti I kesaj feste me embelsiren tradicionale, ballokumen, shume te kerkuar tanime ne cdo treve shqiptare.
Dita e verës, pavarësisht se e festuar kryesisht ne Elbasan, ajo eshte feste mbare shqiptare, ku cdo krahine e feston me menyren e vet. Ne veri ajo festohet me ndezjen e zjarreve purifikuese dhe kercimin rreth tyre, nje rit teresisht pagan dhe si gatim tradicional eshte dupa me kembe te thata dhie. Ne jug ajo festohet edhe me veze te lyera me shume ngjyra. Ne Tirane e Durres, ajo festohej ne menyre te ngjashme. Ne mengjes here tai qw zgjohej i pari duhet te kepuste nje dege me lule kumbulle e nje dege ulliri ose caraci e ta vite ate ne hyrje te shtepise. Ai qe e bente kete, do ti shkonte viti i mbare. Femijet shkonin dere me dere, e duke bere si zogj lajmeronin ardhjen e veres. Nuk duhet harruar edhe verorja aksesori i kesaj fete, ku diku behej me ngjyre te bardhe e te kuqe e diku me shume ngjyra.
Shoqeria shqiptare është më tepër pagane sesa e kundërta. Po të shohim kalendarin e festave e veçanërisht se çfarë ndodhgjatë tyre vëmë re se shqiptarët festojnë të gjitha ditët fetare sipas mënyrës së tyre. Kështu ndodh kur është Bajrami. E bëjnë në mënyrë pagane pa qenë nevoja të shkojnë në xhami. Kur janë krishtlindjet edhe
pse jemi një shoqëri me shumicë myslimane përsëri gjithë vendi zien nga atmosfera e festës. Dhe mesazhe urimi u dërgojmë të gjithë të dashurve, duke harruar se çfarë besimi u përkasin.
Gjatë komunizmit ne ishim i vetmi vend ateist në botë. Edhe Bashkimi Sovjetik e vendet e tjera të diktaturave komuniste pavarësisht se denigruan fenë dhe propogandonin kundër saj, nuk arritën kurrë ta ndalonin atë, të mbyllnin vendet e kultit e të shpallnin të jashtëligjshme praktimin e riteve te saj. Dhe jo çuditërisht shumica e popullsisë shqiptare gjatë asaj periudhe e mbështeste këtë duke bërë që dhe sot numri i atyre që konsiderohen ateistë të jetë jo pak i ndjeshëm.
Po ashtu festojmë edhe Vitin e Ri që është festë me origjine pagane bazuar në kalendarin Gregorian si dhe ditën e verës apo ndonjë festë tjetër që nuk ka lidhje më fenë. Shqiptari mjaftohet te shkoje ne nje vend te mire, po se janë xhami, teqe bektashinjsh, kisha ortodokse apo katolike nuk bëjnë dallim. Pelegrinazhet thaujse epike, ne Kishen e Shen Ndout ne Lac, ne malin e Tomorrit etj. e deshmojne kokefortesisht kete. Vitin e kaluar keto dy destinacione shpirterore te shqiptareve arriten te benin bashke, afro nje milion Shqiptare nga te gjitha trevat shqiptare, per nje kohe record prej vetem dy-tre ditesh.
Ja pra që ne shqiptarët më shumë se monoteistë, pavarësisht fesë që i përkasim veprojmë si pagane. Per ne feja ka fare pak rendesi. Shqiptari nuk bën diferencim rëndësi ka që beson.Nje arsye me shume edhe per te treguar se regjistrimi mbi baza fetare, eshte kaq i pa vlere ne keto kushte.
Në ditët e sotme ndajmë të gjithë të njëjtin mendim se tek shqiptarët edhe pse të ndarë në disa fe ekziston tradita e mirë e tolerancës fetaredhe e një harmonie bashkëjetese midis feve të ndryshme, gjë që na bën të krenohemi dhe ta trumbetojmë si një vlerë të madhe të shoqërisë sonë. Dhe padyshim që është e tillë.Ne shqiptaret pavaresisht se te “ndare” ne dy fe e kater komunitete fetare, jane të shkëputur nga feja, që nuk ka rëndësi të madhe në jetën tonë të përditshme e deri diku edhe në sensin e të thënit si të ‘pa fe’, jo në kuptimin negativ të fjalës.
Shqiptarët kanë qenë dhe janë tolerantë është se atyre nuk u bëhet shumë vonë për fenë, nuk e kanë atë si tregues të identitetit të tyre dhe as pjesë përbërëse e jetës së tyre të përditshme. E kam fjalën në përgjithësi duke mos marrë parasysh grupe të caktuara religjozësh apo besimtarësh që janë një pakicë shume e vogël, sidomos ne Shqiperine londineze.
Gjithashtu, janë të shumtë ata që mendojnë se shqiptarët janë popull pagan dhe kjo shihet në shumë artikuj dhe forume ku njerëzit shprehen për këtë temë. Termi ‘paganizëm’ haset shpesh, ai perdoret masivisht, por shpesh here ne menyre te gabuar. Paganizmi nuk eshte prapambetje një nga format më të vjetra të besimit në botë, praktikuar pothuaj në të gjitha kulturat e hershme. Fakti qe Shqiptaret jane kaq pagane sot, eshte nje tjeter deshmi si shume te tjera,per vjetersine e ketij populli e lidhjen e forte qe ka ky i fundit me te kaluaren e tij.
Festimet ne Tirane
Rrugët e sheshet kryesore u tejmbushën nga të gjithë shqiptarët pa dallim moshe, besimi fetar dhe krahinor, tw bashkuar si një trung i vetëm duke treguar se janë një komb i vetëm dhe që kanë vetëm një identitet, atë shqiptar, i cili rrjedh nga qytetërimi antik Ilir, ndër më të vjetërit në Evropë. Dita e Verës e vërteton këtë lidhje, sepse vetë " Dita e Verës" është shumë e lashtë për nga koha e kremtimit dhe mënyra. Është festë pagane që rrjedh nga lashtësia dhë që është ruajtur me shumë fanatizëm deri në ditët tona, kryesisht ne VALM (Elbasan) i cili eshte kryeqyteti I kesaj feste me embelsiren tradicionale, ballokumen, shume te kerkuar tanime ne cdo treve shqiptare.
Festimet ne Tirane
Shoqeria shqiptare është më tepër pagane sesa e kundërta. Po të shohim kalendarin e festave e veçanërisht se çfarë ndodhgjatë tyre vëmë re se shqiptarët festojnë të gjitha ditët fetare sipas mënyrës së tyre. Kështu ndodh kur është Bajrami. E bëjnë në mënyrë pagane pa qenë nevoja të shkojnë në xhami. Kur janë krishtlindjet edhe
pse jemi një shoqëri me shumicë myslimane përsëri gjithë vendi zien nga atmosfera e festës. Dhe mesazhe urimi u dërgojmë të gjithë të dashurve, duke harruar se çfarë besimi u përkasin.
Gjatë komunizmit ne ishim i vetmi vend ateist në botë. Edhe Bashkimi Sovjetik e vendet e tjera të diktaturave komuniste pavarësisht se denigruan fenë dhe propogandonin kundër saj, nuk arritën kurrë ta ndalonin atë, të mbyllnin vendet e kultit e të shpallnin të jashtëligjshme praktimin e riteve te saj. Dhe jo çuditërisht shumica e popullsisë shqiptare gjatë asaj periudhe e mbështeste këtë duke bërë që dhe sot numri i atyre që konsiderohen ateistë të jetë jo pak i ndjeshëm.
Pelegrinazh ne Kishen e Lacit
Ja pra që ne shqiptarët më shumë se monoteistë, pavarësisht fesë që i përkasim veprojmë si pagane. Per ne feja ka fare pak rendesi. Shqiptari nuk bën diferencim rëndësi ka që beson.Nje arsye me shume edhe per te treguar se regjistrimi mbi baza fetare, eshte kaq i pa vlere ne keto kushte.
Shqiponja e shenjte dhe Zeusi
No comments:
Post a Comment