Friday, February 25, 2011

Hajde ta bëjmë Salep Sulltanin president!

Një parodi e dëmshme për Kosovën: pazari i Partisë Demokratike me postin e presidentit e fëlliq fund e krye njërin prej funksioneve më të rëndësishme të shtetit. Protagonist i kësaj loje të neveritshme, përveç Hashim Thaçit, është bërë edhe Behgjet Pacolli, i cili në Kosovë gëzon më pak mbështetje se Hosni Mubarak në Egjipt

  
Në poezinë “Kënga e Salep Sulltanit” Fan Noli e përshkruan me ironi pështjellimin politik në Shqipëri pas largimit të tij nga pushteti. Duke iu drejtuar miletit Noli tallet me Ahmet Zogun: Ç’është ky sheqer-kësmet? / Hallvaxhin’ e pamë mbret.
– Peshkopi shqiptar s’kishte ndonjë përvojë politike, madje nga shumë historianë qeverisja e tij e shkurtër në vitin 1924 shikohet si tepër problematike, por si Homme de lettres, si njeri i letrave, ai kishte shije të hollë për elegancën e shtetit, për funksionet e larta dhe dinjitetin e zyrtarëve. Noli s’dëshironte ta shihte politikanin shqiptar të ngjashëm me zyrtarët barkmëdhenj otomanë, të cilët pinë salep e limonadë, hanë hallvë dhe bakllava derisa kuvendojnë për çështje të rëndësishme të vendit. Noli ishte ëndërrimtar në politikë. Të tillët nuk kanë jetë të gjatë në këtë sferë, por pa ta s’bën!
Historia përsëritet për ata që s’i mësojnë leksionet e saj. Këto ditë jemi dëshmitarë të kësaj përsëritjeje në Kosovë, disa decenie pas poezisë së Nolit dhe rrafsh tri vite pas shpalljes së mëvetësisë. Krerë të Partisë Demokratike (PDK) janë shndërruar në tyxharë pazari, që shesin jo vetëm salep e hallvë, bajame e lajthi, por edhe poste të rëndësishme politike, siç është funksioni i presidentit të shtetit. Nën dritat e kamerave liderë të PDK-së vrapojnë natën (sidomos natën!) dhe ditën në takime, të cilat kryesisht zhvillohen në shtëpi private, restorante dhe qymeze, atje ku ngrihen kurthe dhe ndërtohen prapaskena. Një temë, një pyetje mbizotëron këto muhabete: kush do të bëhet president? Duke e futur në pazar kusuritjesh për koalicion këtë funksion PDK është bërë shkatërrimtare e institucionit të presidentit. Nëse ekziston një post që duhet të ruhet nga çdo stërpikje prej moçalit politik, atëherë ky është posti i presidentit. Megjithëse ndonjë hallvaxhiu politik s’i intereson fare Kushtetuta e Republikës së Kosovës, është me rëndësi që këtu të sjellim në vëmendje të publikut nenin 83, i cili thotë: “Presidenti është kreu i shtetit dhe përfaqëson unitetin e popullit të Republikës së Kosovës“. Udhëheqësit e PDK-së nëse mendojnë ndonjëherë përtej interesave personale e dinë se unitetin e popullit s’mund ta përfaqësojë Behgjet Pacolli, i cili në Kosovë gëzon më pak mbështetje se Hosni Mubaraku në Egjipt apo Ben Aliu në Tunizi. (Krahasimi i këtushëm i Pacollit ka të bëjë vetëm më përkrahjen nga shoqëria, jo me mënyrën se si kanë sunduar këta dy autokratë). Sikur të mos kishte mbështetjen e ndonjë shverceri politik kosovar në të ashtuquajturat zgjedhje parlamentare Pacolli dhe partia e tij ndoshta nuk do ta kishin kaluar as pragun zgjedhor.

Liri dhe tagji
Në një nen tjetër të Kushtetutës së Kosovës thuhet se kryetari i shtetit “garanton funksionimin kushtetues të institucioneve të përcaktuara me këtë Kushtetutë”. Pyetja që duhet t’ia shtrojnë vetes prijësit e PDK-së është se a mund ta bëjë këtë një biznesmen që me vite të tëra ka qenë nën hetime nga drejtësia në Zvicër dhe i ka shpëtuar procesit gjyqësor për shkak se drejtësia në Rusi ka refuzuar bashkëpunimin. Zakonisht thuhet se në politikë nuk ka moral. Duhet të ketë! Prandaj, liderët e PDK-së duhet të pyesin veten: a është moralisht e pranueshme që një tyxhar politik si Pacolli të bëhet Komandant Suprem i Forcave të Sigurisë së Kosovës (FSK)? Historia përsëritet për ata që s’i mësojnë leksionet e saj: Dihet se në mars të vitit 1998 Pacolli ka ardhur si korrier i Rusisë dhe i Serbisë në Prishtinë dhe është përpjekur të bind klasën politike të Kosovës të pranojë negociata me Slobodan Milosheviqin – pa ndërmjetësim ndërkombëtar, pa amerikanë dhe europianë perëndimorë! (Këtë e thonë edhe mediat me prestigjioze në Europë). Qëllimi i luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ka qenë ndërkombëtarizimi edhe më i madh i çështjes së Kosovës dhe sigurimi i mbështetjes perëndimore për idenë e çlirimit nga terrori serb. Tani komandant suprem i FSK-së, pra i trupës pasardhëse të UÇK-së ka gjasa të bëhet personi që para hiç më larg se 13 vitesh – me apo pa vetëdije, me qëllim apo nga naiviteti – erdhi të sabotojë luftën e UÇK-së dhe politikën shtetformuese të Ibrahim Rugovës. Janë disa hallvaxhinj në Partinë Demokratike që për këtë s’bëhen merak fare; ata para syve të popullit të Kosovës e kanë dëshmuar se nuk kanë luftuar për liri, por për tagji, s’kanë luftuar për çlirim, por për fitim. Mbetet të shihet nëse ndonjëri nga deputetët e PDK-së në Kuvendin e ri të Kosovës do të ketë guxim të votojë sipas ndërgjegjes dhe jo sipas direktivave partiake, të cilat kënaqin vetëm apetitet për pushtet të një tarafi.
Behgjet Pacolli s’e fsheh dot zemërimin irracional ndaj atyre që e kritikojnë dhe përherë arsyetohet se s’i paskësh bërë gjë të keqe askujt. Kjo retorikë vetëm shpalos mungesën e përvojës që ai ka në arenën politike. Shpesh ndërton konspiracione, duke akuzuar kritikët e tij se po i bashkërendojnë aktivitetet e tyre “me media beogradase”. Kjo është një metodë e ulët e fyerjes së kritikëve në mungesë të argumenteve bindëse. Pacolli nuk arrin të kuptojë se është ai vetë që e ka diskualifikuar veten për çdo post të rëndësishëm politik në Kosovë. I rrethuar shpesh me gazetarë të blerë, të cilët duke përtypur narezakë të importuar i thurin elozhe, pretendenti për president të Kosovës nuk ka arritur të kuptojë se faktet s’rrëzohen duke sharë lajmësit.

Shpalosja vullnetare
Disa prej këtyre fakteve po i përmendim këtu. Përveç Pacollit në vitet e fundit nuk ekziston ndonjë figurë nga jeta publike e Kosovës që ka dhënë intervista dhe deklarata aq problematike për mediat serbe. Dhe çdoherë kur këto muhabete të tij janë ribotuar në mediat e Kosovës Pacolli është munduar t’i demantojë. Të përmendim këtu intervistën për gazetën serbe “Nedeljni Telegraf”, botuar më 4 janar 2006. Aty Pacolli citohet të ketë thënë se “fati i rajonit është në duart e Beogradit”, se “Kosova s’mundet pa Serbinë” (“Kosovo ne može bez Srbije”), se “është koha që ai (presidenti Ibrahim Rugova, v.j.) të tërhiqet”, se përgjegjës për gjakderdhjen dhe luftërat në Ballkan është Richard Holbrooke. Menjëherë pas botimit Pacolli është ngutur t’i përgënjeshtrojë të gjitha këto, por vetëm në një gazetë të Prishtinës, jo në “Nedeljni Telegraf”. Si është e mundur që fund e krye gazetarët serbë ta citojnë keq personin, i cili i kishte pritur ata në Lugano të Zvicrës (gazetarët bile thonë se i kishte gostitur në shtëpi, ndërsa Pacolli thotë se është takuar me ta në një apartament të “hotelit tim në Lugano”)? Si është e mundshme që Pacolli t’i jap intervistë bash një gazete bulevardeske dhe senzacionaliste serbe si “Nedeljni Telegraf”? Madje intervista është ilustruar edhe me shumë fotografi nga jeta e bujshme e Pacollit, mes tyre edhe një fotografi me këtë legjendë: “Selim Broshai i Pacoli u prištinskom restoranu Dora, 1981”. Fjala është për Selim Broshën, një punëtor veteran i shërbimeve sekrete jugosllave dhe serbe dhe, thënë më së buti, mbikëqyrës i veprimtarive të emigracionit shqiptar në Europë. Selim Brosha është vrarë pas luftës së fundit. Vrasësi i vetëdeklaruar Nazim Bllaca lidhur me këtë rast ka thënë: “Sa i përket Selim Broshës, më kanë çuar mua ta shoh në (restorantin v.j.) ‘Dubrovnik’. E kam përcjellë, ka qenë një person i shëndoshë, shtatshkurtër dhe atë e kemi përcjellë deri në momentin, në ditën e ekzekutimit. Nuk kam marrë pjesë në ditën e ekzekutimit të tij, por kam marrë pjesë në parapërgatitjen e vrasjes së tij. Selim Brosha e ka pasur banesën prapa ‘Qafës’ dhe aty unë kam qëndruar një muaj duke shitur cigare pas orarit të punës kinse po shesim cigare, jemi tregtarë, ndërsa është përcjellë Selim Brosha, i cili në atë kohë ka pasur një Golf 2 të bardhë”.

Skandal pas skandali
Në fund të dhjetorit 2010 Pacolli i dha një intervistë skandaloze gazetës serbe “Politika”. Ende pa filluar negociatat, siç po thuhet, “teknike” ai paralajmëron kapitullimin preventiv të Kosovës, kur thotë: “Veriu (i Kosovës, v.j.) do të kishte autonomi ekonomike”. Nëse si palë negociatore Prishtina tregon që tani se me çka pajtohet, atëherë për palën tjetër hapet rruga të kërkojë diçka tjetër, për shembull autonomi politike. Këtu ekziston edhe një dallim me disa krerë të PDK-së, të cilët kanë premtuar se veriu s’do të jetë çështje e bisedimeve me Serbinë, kurse Pacolli mendon krejt diçka tjetër. Deklarata tjetër skandaloze e Pacollit ka të bëjë me premtimin se do t’i kthejë “të gjithë serbët e përndjekur në Kosovë”. Së pari: Nuk janë të gjithë të përndjekur, një pjesë e madhe e tyre janë vendosur në Serbi në mungesë të perspektivës ekonomike në Kosovë ose pasi i kanë humbur privilegjet e fituara nga politika e terrorit. Së dyti: Shifrat e serbëve të Kosovës janë manipuluar shpesh nga Beogradi, prandaj pa një regjistrim të popullsisë s’mund të flitet kuturu. Së treti: Një pjesë e madhe e serbëve të Kosovës tashmë i kanë shitur pronat e tyre. Si do t’i kthejë këta Pacolli? Edhe kjo intervistë për “Politikën” e Beogradit tregon se ai ose është naiv ose qëllimkeq në politikë. Ende pa u bërë president ai tashmë i jep autonomi ekonomike veriut. E kur të bëhet kryetar?
Në vazhdim një shembull tjetër: Pak para zgjedhjeve të vitit 2007 Pacolli i dha një intervistë “Zërit të Amerikës” ku akuzoi bashkësinë ndërkombëtare pse i kishte zhvilluar negociatat për Kosovën në “Vjenë e Londër”. Këto negociata, sipas tij, është dashur të zhvillohen “në Beograd, Kragujevc, në Prishtinë, Prizren”. Ai kishte kërkuar që bisedimet të bëhen pa përkthyes, sepse “secili prej nesh e njeh gjuhën, mentalitetin (serb, v.j.)”. I pari që hiçgjë s’merr vesh nga serbishtja është Hashim Thaçi. Dhe shumë të tjerë. Një propozim tjetër i Pacollit është po ashtu qesharak: Bisedimet me Serbinë, thoshte ai, duhet të zhvillohen “diku në mes, oficiale dhe jo oficiale”. Si të kuptohet kjo përveç se si apel bashkësisë ndërkombëtare: ne mund të merremi vesh vetë me serbët, sepse dimë serbisht dhe takohemi me ta diku tinëz. Me këtë ide Pacolli kishte ardhur edhe në vitin 1998 në Prishtinë, me mandat të Kremlinit. Në intervistën për “Zërin e Amerikës” Pacolli flet edhe për mundësinë që Kosova të shpallë “njëanshëm” pavarësinë. Ky është tamam vokabulari i diplomacisë serbe – “jednostrano proglašena nezavisnost Kosova”. E vërteta është se Kosova e ka shpallur pavarësinë në koordinim me shtetet më me ndikim në perëndim, jo njëanshëm. Sikur të ishte njëanshëm, atëherë as shtatë shtete s’do ta kishin pranuar Kosovën deri më tani.
“E kam parë Titon cullak”
Para disa muajsh Pacolli i dha intervistë revistës kroate “Globus”. Citohej të ketë thënë se dëshiron të jetë Tito i Kosovës. Sikur në rastin e “Nedeljni Telegrafit” edhe kësaj radhe ai u ngut ta demantojë këtë, por jo në “Globus”; e dërgoi një reagim te “Koha Ditore”; me gjasë nuk e kishte shkruar vetë. Sa i përket Titos deklaratat e Pacollit vërtet janë zbavitëse. Në një shkrim të botuar në nëntor 2007 në gazetën gjermane “Frankfurter Allgemeine Zeitung” Pacolli e kishte lënë gojëhapur gazetarin kur i kishte thënë se në vitet 70-të kishte punuar shumë afër Titos. Në pyetjen se a e kishte parë ndonjëherë personalisht liderin jugosllav, Pacolli ishte përgjigjur: “Po, madje edhe cullak”. Dhe vazhdon: “Unë kam qenë adjutant i tij. I kam ndihmuar në gardërobë dhe ia kam bartur valixhet”. Sipas “Frankfurter Allgemeine Zeitung” Pacolli nuk është orator i mirë, se për herë të parë në historinë e Kosovës e ka thyer një tabu, duke bërë aleancë me dinjitarë myslimanë. Kjo po shihet edhe tani, kur mashtrues me maskë të fesë islame dalin dhe thonë: “Është sevap të votosh për Pacollin dhe haram për Albin Kurtin”. Gazeta gjermane ka zbuluar po ashtu se shumë projekte me të cilat krenohet Pacolli nuk ekzistojnë fare, se në Zvicër firma e tij pothuaj nuk është e njohur, se informata se gjoja ka realizuar me sukses disa projekte për ndërtimin e ambasadave në Berlin është e rrejshme. Lidhur me misionin e tij si ndërmjetësues për interesa të Moskës dhe Beogradit në vitin 1998 Pacolli më vonë ishte arsyetuar se e kishte takuar Milosheviqin vetëm për t’ia blerë atij Kosovën për “dy miliardë dollarë”. Në mars të vitit 2006 në një intervistë me gazetën “Zëri” Pacolli kishte thënë se Rusia nuk do ta pengojë rrugën e Kosovës drejt pavarësisë. Realiteti rezultoi krejt ndryshe. Para të ashtuquajturave zgjedhje të 12 dhjetorit ish-valixhebartësi i Titos tha se Kosova në shtator të vitit të ardhshëm (2011) do të jetë pjesë e Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Dhe premtoi se do ta bashkojë Kosovën me Shqipërinë brenda “10-15 viteve”. Gjuha është prej tuli dhe shkon ngado. Thonë se në fushata elektorale bëhen premtime të mëdha. Por, edhe politikanët më të paskrupullt nuk do të duhej t’i lejonin vetes të plasonin të pavërteta kaq të mëdha.
Çfarë presidenti i duhet Kosovës? Si shtet Kosovës s’i ka mbetur të krahasohet me dikë tjetër përveç se me vende sikur Shqipëria. Por, sa i përket presidentëve madje edhe në Tiranë punët qëndrojnë më mirë. Tre presidentët e fundit – Rexhep Mejdani, Alfred Mojsiu dhe Bamir Topi – kanë përfaqësuar, përkundër disa të metave, unitetin e popullit. Edhe në vende me demokraci stabile si Gjermania përherë ekzistojnë përpjekje që në postin e presidentit të zgjidhen figura që qëndrojnë mbi përditshmërinë politike. Në vitin 2004 dhe 2009 kandidate e Partisë Socialdemokrate për postin e presidentes ka qenë Gesine Schwan, një profesoreshë e respektuar e shkencave politike. Kandidati fitues ishte Horst Köhler, një ekonomist i njohur dhe ish-drejtor i Fondit Monetar Ndërkombëtar. A nuk do ishte e udhës që në këtë situatë të rëndë politike Kosova të kishte një president nga bota akademike, universitare, një personalitet që ka qëndruar larg moçalit politik dhe që reflekton dinjitet mendor dhe moral? Jehona e zgjedhjes së Behgjet Pacollit në mediat ndërkombëtare do të jetë kjo: “Kuvendi i Kosovës zgjodhi president të vendit një biznesmen, i cili dyshohet të ketë korruptuar klanin e Jelcinit gjatë viteve 90-të”. Mandati i presidentit zgjat 5 vjet. Është një periudhë vendimtare për Kosovën. Gjatë këtyre viteve do të dihet a bëhet Kosova shtet funksional apo dovlet i dështuar. Kushtetuta e Kosovës parasheh shkarkimin e presidentit vetëm në rast se ai shkel rëndë Kushtetutën, nëse dënohet për krim të rëndë dhe nëse s’mund të ushtrojë funksionin për shkak të sëmundjes. Lehtë është të zgjidhet një kandidat i padenjë për këtë post, por vështirë të hiqet pastaj. Por, me këto çështje nuk merret gati askush në PDK, me rëndësi tani është që të ndahet kulaçi i pushtetit, të vazhdojë manipulimi i tenderëve dhe firmat e njëjta, të lidhura me ministra, të ndërtojnë objekte shtetërore, pastaj fitimi të ndahet përpjesëtimisht. Me këtë mendësi vazhdojmë të jetojmë si në vaktin e Salep Sulltanit.
robelli@bluewin.ch

Nga Enver Robelli, G. Tema

No comments: