Festa pagane e 14 shkurtit !

Dita e të dashuruarve, edhe pse ka emër e ngjyra kristiane, ajo është një festë më e vjetër, me prejardhje e me rrënjë pagane…

E vërteta rreth Ditës së Shën Valentinit.

Festa, Dita e Shën Valentinit –ka filluar të kremtohet në Romën e lashtë, në Perandorinë Romake… Në atë kohë nuk ishte festë kristiane, por kremtohej si një festë pagane…

Kremtohej si një festë pagane me 14-15 shkurt, me përkushtim, në përkujtim, me shumë nderim, ndaj hyjneshës Juno…

Juno ishte hyjneshë – mbretëreshë…Mbretëreshë hyjnore, mbretëreshë qiellore, ishte hyjneshë e mirësisë dhe kjo ditë quhej: ”Dita e pjellshmërisë”

Festa e Shën Valentinit?
Eh, ajo është një legjendë metropolitane që ka nisur të rrëfehet në fillim të viteve 1800 nga shkrimtarët evangjelistë të Anglisë së kohës së mbretëreshës Viktoria. Madje, Shën Valentini nuk është aspak shenjti i dashurisë; Shën Rafaeli është më shumë se ai, mbrojtësi i zemrave të dashuruara. Gjatë viteve, Shën Valentini është lidhur kaq shumë me idenë e dashurisë, në mënyrë krejt të gabuar, lajmëroi dje edhe Kisha Katolike në Britani, sipas BBC-së. Ndërkohë që Shën Rafaeli është shenjtori i takimeve të këndshme, flirteve dhe romancave. Megjithatë, festa që mban tashmë emrin e shenjtit të "gabuar", celebrohet si një festë dashurie në të gjithë botën. Në Evropë kjo festë ka mbërritur vetëm diku andej nga vitet '60 dhe çuditërisht në vitin 1969 Kisha e hoqi shenjtorin që përfaqëson festën nga kalendari zyrtar i emrave të shenjtëve. Nëse do të shikoni me kujdes, 14 shkurti është dita kur përkujtohen shenjtorët Ciril dhe Metodi, të cilët shkuan të përhapnin ungjillin në Rusi, në shekullin e nëntë.

Historia Para krijimit te festes se Shen Valentinit, madje para legjendave romake, dashuria ishte nje kult, i cili si i tille adhurohej. Ky ishte kulti i Aferdites, perendeshes se dashurise. Origjina e saj ishte nga Qipro, ndersa ne Greqi, vendi kryesor i kultit te saj, ishte Korinti, ku ajo nderohej si Aferdita Pandemos, mbrojtese e dashurise njerezore.

Konsiderohej si e tille, bije e Zeusit dhe Diones, megjithese me i perhapur ishte miti i krijimit te saj nga shkuma e valeve te detit dhe gjaku i Uranit. Sipas mitologjise, krijimi i perendive fillonte me bashkimin e Geas ose Tokes me Uranin, nga te cilet linden titanet, ciklopet, etj. Kronosi, njeri prej titaneve, e goditi te atin dhe i mori sundimin, ndersa nga gjaku i derdhur linden nimfat dhe nga shkuma e formuar ne det, doli Aferdita. Aferdita, nderohej ne lartesine e maleve dhe paraqitej duke mbajtur nje molle si simbol i pjellorise dhe i dashurise.

Ne lidhje me natyren, ajo ishte perendeshe e luleve, e kopshteve dhe e pranveres. Paraqitet e zbukuruar me lule, ne shoqerine e te dashurit te saj, Adonisit. Nje perkrahje te gjere, kishte miti i grindjes se saj me Heren dhe Athinane, se cila prej tyre ishte me e bukura. Si gjykates ato zgjodhen Paridin, i cili i dha mollen qe do te ishte tregues i ketij vleresimi, Aferdites dhe mori si shperblim Helenen.

Me kete ze fill edhe lufta e Trojes.

Në fakt Shën Valentini ka ekzistuar me të vërtetë, por ai nuk ka qenë ndonjëherë shenjti i dashurisë. Këtë tezë e mbështet shkrimtari Francesco Pacifico që ka shkruar "të parën histori të vërtetë" të Shen Valentinit, ku tregon se çdo gjë që ne dimë nuk është e vërtetë, përveç marketingut. Libri ka një ton sarkastik, por është krejtësisht i dokumentuar. "Në kohën e Valentinit, në shekullin e III-të, martesa konsiderohej si diçka jo shumë e mirë. Perandori Klaudi II nxori një dekret, që ndalonte të rinjtë të martoheshin: burrat e martuar ishin ushtarë shumë të këqinj". Pra, si mund të mendohet që pikërisht në këto viteve festohej dhe "shenjti i të dashuruarve", pyet veten Pacifico. "Duhet menduar se kristianët e kësaj kohe e konsideronin si një ide pagane, madje një obsesion pagan riprodhimin dhe krijimin e një familjeje", përfundon ai.
Historia dhe legjenda e Shën Valentinit, nëse flasim për festën, sigurisht që është e dobishme për shumë njerëz. Për shembull, nëse tregu i luleve vlen katër miliardë dollarë në vit, gjysmën e këtyre parave, ata që kanë dyqane lulesh i fitojnë vetëm brenda një dite: në 14 shkurt. Atë ditë një në katër burra blen një diamant apo një bizhuteri. Këtë gjë e kanë filluar si të thuash anglezët, por ata që e dekretuan ishin amerikanët e viteve 1800. Kjo festë mbërriti në Amerikë në vitet 1845 dhe nuk u quajt kurrë Shën Valentin, por thjesht Dita e Valentinit, dita e ndjenjave të mira dhe jo vetëm e dashurisë. Pati një sukses shumë të madh, gazetat e kësaj kohe flasin për "një epidemi" apo për një "mani kolektive". Fëmijët u dërgonin "Valentinë" mësueseve, revistat u shpjegonin lëneshave (beqaret në atë kohë nuk ekzistonin) si të gjenin burrë me anë të një kartoline, burrat u blenin grave të tyre çokollata, të gjithë të bindur se në një fare mënyre po festonin dhe kënaqnin Zotin.

Marketingu
Vendi i dytë në botë ku kjo festë pati shumë sukses ishte Japonia. Një farë Tachiro Morinaga, tregtare ushqimesh, futi për herë të parë në Japoni, në vitin 1914 karamelet, penicilinën, kafenë e çastit dhe festën e Shën Valentinit.
Ajo reklamoi çokollatat që duheshin blerë për këtë ditë, të gjitha gratë duhet të dhuronin një pako me çokollata, ato ende vazhdojnë të dhurojnë një pako të tillë edhe sot, qoftë të dashurit të tyre, qoftë kolegëve të punës në shenjë respekti. Si shpërblim, një muaj më vonë, në 14 mars meshkujt filluan t'u dhuronin të brendshme. Ndërsa, përsa u përket vendeve me shumicë myslimane, ato prej vitesh bëjnë fushata kundër Shën Valentinit. Si në Pakistan ashtu edhe në Malajzi, edhe vitin që shkoi pati përleshje në afërsi të dyqaneve të luleve, përleshje midis blerësve dhe fondamentalistëve myslimanë, ndërsa në Arabinë Saudite gratë në kërkim të zemrave të kuqe gjurmohen nga policia.

BalkanWeb

Festa e të dashuruarëve nëpër shekuj
Shën Valentini ka një të kaluar prej 2000 vjetësh që nëpër shekujsh është festuar në tradita të ndryshme. Një nga traditat e praktikuara shekuj më parë, ishte për të gjetur një të dashur në ditën e të dashuruarve, për çka organizoheshin shorte. Në atë periudhë, ishin njerëz të veçantë ata që merreshin me këtë llojë riti.

Ndërmjetësi merrej vesh me vajzën e cila duhet të shkruante emrin e personit që pëlqente në një copë letër dhe t'ja jepte ndërmjetësit që të merrte pjesë në short, dhe të fitonte njeriun e preferuar. Në shekullin e 16-të, pikërisht më 14 shkurt, si shenjë dashurie jepeshin dhurata të këtilla si; dorëza, çorape dhe shami. Në shekullin e 17-të, Puritenët amerikanë, që ishin një shoqëri e krishterë, me arsyetimin se është dita e të dashuruarve është një besim i kotë, u munduan ta ndalonin. Edhe këtë here dashuria triumfoi, dhe ata nuk ia dolën ta ndalojnë këtë festë. Dhuratat e asaj kohe ishin veshjet dhe një shishe verë. Ne atë periudhë, 14 Shkurti festohej në Francë, Itali, Gjermani etj.


Në një fshat të vogël të Francës, pleqtë e fshatit ndaheshin në dy grupe dhe shëtisnin shtëpi për shtëpi për të zgjedhur të rinjtë të cilët dilnin nëpër dritare dhe thonin emrat e njëri-tjetrit, e më pastaj vajza i dërgonte një veshje të re si shenjë ftese mashkullit për mbrëmjen e njohjes që organizohej në qendër të qytetit. Nëse ftesa i pranohej nga djali, si përgjigje vinte një shishe vere. Atë natë në mbremjen e Shën Valentinit, nëse vajza apo djali nuk e pelqenin njëri-tjetrin, po atë natë ndizej një zjarr i madh dhe digjeshin të gjitha veshjet që ishin dërguar për ftesë. Në vitin 1776 kjo tradite u ndalua.

Në shekullin e 18-të, shfaqen kartolinat e para për ditën e dashurisë. Ishte zakon që ato kartolina të punoheshin vet nga personi që do i dërgonte. Kartolinat zbukuroheshin me germa të florinjta dhe dantella. Në to shkruhej poezi dashurie, dhe më pastaj dërgoheshin. Ndërsa disa kartolina zbukuroheshin me zemra dhe brenda i futej qeskë parfumi. Këto kartolina sot ruhen si antikitete të vlefshme nëpër muze. Mbas vitit 1850 u shtypën kartolinat e para për ditën e shën Valentinin dhe u nxorën në treg për t'u shitur. Që prej asaj kohe, shën Valentini u përdor edhe për interese fitimi në biznes. Rinaturkeshi

Ndal Paditurisë