Wednesday, August 18, 2010

Të huaj që shkruajnë ose flasin për personalitetet puro- shqiptare.(Pjesa e III)



Gane Todorovski: “Skënderbeu ishte djalë shqiptari”.


Tome Serafimovski: “Personaliteti i Skënderbeut paraqitet një hero i pakrahasueshëm autentik shqiptar”.







Nikolla Vuliq: “Deri në fund të shek. XIX, d.m.th., deri atëherë kur historianët serbë filluan të intere sohen për historinë shqiptare, nuk kishte asnjë dyshim të vogël për preardhjen shqiptare të Skënde rbeut”.


Anvar El Sadat: “Periudha e Mehmet Ali Pashës është më e ndritura në historinë e Egjiptit” dhe, “sikur paraardhësit e tij të vazhdonin me të njëjtin ritëm, Egjipti sot do të ishte diçka tjetër”.






Artur Vajgal, për gjarpërin e Olimpisë: “Një natë Filipi II u tmerrua kur e pa të shoqen-Olimpinë me një gjarpër në shtrat. “Dhe kjo-thotë Plutarhu-më tepër se çdo gjë tjetër i dha fund dashurisë së tij me Olimpinë”. Që atë ditë ai çdo natë përmes të një zbrasdësire të derës shikonte në dhomën e saj, a vallë e kishte gjarpërin në shtrat ose jo, duke e parafytyruar si dashnor të saj. Në të vërtetë, sipas Plutarhut, një herë ai e pa të shoqen duke u rrokur me gjarprin në mënyrë mjaft të dyshimtë dhe disa vjet më vonë, kur e humbi njërin sy në luftë, thuhej se i kishte ngjarë kjo fatkeqësi sepse kishte parë atë ç’ka deri atëherë nuk i lejohej asnjë njeriu të vdekshëm”.


Aurel Viktori.


Dietar i shek. IV: “Pirro epiroti është me preardhje prej Akilit, nga e ëma, dhe e Herakliut (djali i Zeusit), nga i ati”. Emri Pirro, ka të bëjë me fjalën shqipe i epërm, në kuptim, i sipërm, i lartë etj. Për të ekziston shënimi i Plutarkut se: “Pas fitores së bujshme që korri Pirroja kundër maqedonëve, epirotët e përshëndetën me mbiemrin “shqiponjë”. Ai u përgjegj: “Është merita juaj që unë jam shqiponjë, dhe si të mos jem kur ju me armët tuaja më keni ngritur lart me krahë të shpejta?”. Pra, këtu e ka gjenezën flamuri ynë kombëtar.


Bill Klintoni.


Ky personalitet i shquar, i cili në v.1999 urdhëroi aksionin ushtarak për largimin e forcave nga Kosova, pas mbarimit të luftës, në një rast, Gonxhe Bojaxhiut, i kishte thënë: “Nënë, ndjehem krenar dhe i çliruar në shpirt, që Zoti na ndihmoi dhe ta çova në vend amanetin! Tashmë populli yt në Kosovë është i lirë dhe po ndërton demokracinë”.


Bob Stewart. Kolonel, ish komandant i forcave britanike në kuadër të UNPROFOR-it në Bosnjë. Në një rast, ka thënë: “Adem Jashari, me strategjinë e tij, na ka bërë që të lëvizim nga vendi dhe të mbetemi me gojëhapur. Ai pati sukses që t’i fokusonte Tensioned që ekzistonin në Kosovë. Ky moment mua personalisht më ka shtyrë që të bëj presionin për t’u bërë diçka shpejt”. C. Gane, për Elena Gjikën: “Elena Gjika kishte pikëpamje liberale, e ndodhur nën ndikimin e ideve revolucionare të vitit 1848 në Francë, Itali, Rumani e në vende të tjera. Ndërhynte në debatet politike të salloneve, duke mbrojtur çështjen kombëtare dhe, jo rrallë herë e kishin këshilluar që të mos shprehte pikë pamjet e veta, këshillë të cilën nuk ka dashur ta respektoj. C. Gane përshkruan edhe vuajtjet nëpër të cilat ka kaluar


Elena Gjika: “Një ditë ajo u thirr në prefekturë. Aty, ministri i policisë, edhe ai princ, e pret me respekt të thellë, si midis njerëzve të së njejtës shkallë sociale dhe aristokrate. Pas një qortimi të shkurtër, mondan e plot mirësjellje, zotëria e tij e luti që të ketë mirësinë të hyjë në dhomën aty pranë. Madje e çon vetë deri te praku i portës, të cilën e mbyll pasi ajo futet mbrenda. Princesha Masalski gjendet papritur në një dhomë të vogël, të pa mobiluar dhe të errët, në cepin e së cilës ishte vetëm një kanape. Qëndroi një moment në këmbë afër derës, duke pyetur veten se çfar duhet të bënte. Duke pritur atë që duhet të ndodhte, ajo shkon të ulet në kanape. Por, kur arrin në mes të dhomës, ndjen se toka i hapet nën këmbë dhe po fundosej në një boshllëk. Ishte hapur parketi dhe princesha kishte shkarë poshtë, duke u varur nëpër ca dërrasa, me pjesën e sipërme të trupit në dhomën e sipërme dhe me pjesën e poshtme në dhomën nën të. Pastaj, papritmas ndjen se dikush i ngre fustanin dhe përkëdhel... Kamzhiku rus i administratës cariste, rrahje! Dhjetë, pesëmbëdhjetë, njëzet goditje mbi lëkurën e saj të bardhë prej aristokrateje…”. Autori i lartpërmendur, më pas vazhdon: “Ministri i policisë hap derën, e fton në dhomën ngjiutr, duke e lutur që të mos zemërohej me çka kishte ndodhur. Oh! Gjithçka ndodhi pa dëshirën e tij, për shkak të një urdhëri nga lart. Duke u përulur me respekt, i puth dorën dhe e përcjell përsëri deri tek porta e daljes: Por, “Ju lutem”-i thotë ai në momentin e ndarjes “politika nuk duhet t’ju interesojë”. Pas kësaj ngjarjeje, Elena Gjika e kupton se nuk mund të mbijetojë në Oborrin Carist dhe të largohet përfundimisht nga Rusia me familjen që kishte nga kjo martesë. Ajo nuk kërkoi divorc, duke mbetur Kolcov-Masalski, por iu imponua botës kulturore jo me emrin princor, por me emrin letrar Dora D’Istria, emër me të cilin u bë e famshme.


Charlote A. Graham, për vdekjen e faik Konicës:“Z. Konica kërkoi që t’i telefonoj Dr. Robert Oden, mjekut dhe mikut të tij të madh. Mjeku arriti shumë shpejt. Faik Bej Konica, u përmend përsëri diku nga ora nëntë e pesëdhjetë. Më kërkoi dhe foli pak. Humbi në kllapi dhe hera e fundit kur u përmend ishte më vonë. Kishte nevojë për një gotë ujë, por iu të presë. Ai sikur u pajtua dhe e këtheu kokën. Kjo ishte njëherazi edhe hera e fundit që bisedova me z. Konica. Rreth orës 11:45, Faik Beu akoma merrte frymë dhe, dukej në rregul”. Më vonë, gjendja e Faik Konicës u keqësua tepër. Mikesha e lartpërmendur e këtij patrioti shqiptar, kujtohet: “Sytë i kishte të hapur, të shtrënguar dhe nuk lëviznin. i telefonova Dr. Odenit, i cili më këshilloi të provoj ta lëviz dorën e tij. Bëra ashtu siç më këshilloi mjeku dhe i raportova se nuk ka ndonjë ndryshim dhe se duart i ka të ftohura. Mjeku tha se se do të vinte shpejt. Nuk vonoi shumë dhe arriti. Nuk pati nevojë për ta ekzaminuar gjatë dhe, më tha se Faik Beu, miku i tij dhe i imi kishte vdekur në të gdhirë në gjumë”.


Dervish Pasha, për Abdyl Frashërin: “Abdyl Frashëri, përveç në Toskëri, është i lidhur edhe në Krujë me shehun e bektashinjëve, Baba Hysenë, i cili nxit popullsinë që të bëjë trazira dhe kryengritje kundër pushteti osman. Prandaj, sipas Dervish Pashës duhej menjëherë të internohet Abdyli, Baba Hyseni si dhe Esat Pasha nga Tetova. Në një raport tjetër, i njëjti zyrtar turk tregon se si Abdyl Frashëri gjindej i burgosur në Kalanë e Prizrenit dhe se duhej të refuzohet kërkesa e bashkëshortes së tij për lirimin e të shoqit, sepse ai vazhdimisht ka kërkuar dhe ka luftuar për autonominë e Shqipërisë, si fillim dhe më vonë pavarësinë e plotë të saj. Nga burgu, Abdyli mund të dalë, sipas Dervish Pashës, vetëm nëse pendohet, por me kusht që pastaj të internohet me gjithë familje në shkretëtirat e Anadollit, me qëllim që të izolohet nga populli i vet dhe këmba e tij kurrë mos shkelë në Rumeli”.


E. Spanser: “Skënderbeu është një nga njerëzit më të mëdhenjë në botë”.


Edvin Jasques: “Teuta vrau një nga ambasadorët e Romës, jo për shkak të ndalimit të piraterisë ilire por për shkak se ambasadori në fjalë kishte folur pa respekt ndaj saj”.


Egil Arvik, sekretar i Komitetit Nobëll për Paqë, për Gonxhe Bojaxhiun: “Ajo na ka dëshmuar se çka do të thotë altruizmi, dashuria për të varfër, vepra më e lartë dhe më bujare njerzore, dashuria që spret asgjë, që beson çdo gjë”. Fisheri për Ahmet Zogun: “Shpallja e mbretërisë ishte një veprim i zgjuar, pasi kjo formë regjimi i përshtatej regjimeve mbretërore që e rrethonin Shqipërinë dhe në ndërkohë, ishte forma më e mirë për të mbajtur Shqipërinë të Bashkuar”.


Geralldina për Ahmet Zogun: “Mbreti Zog im shoq i dashur, qe një personalitet shumë i dalluar. Ai lidhi një grup fisesh të ndara, në një mbretëri të bashkuar, në një shtet të vetëm. Ai më tepër se kushdo tjetër, krijoi Shqipërinë moderne dhe i dha asaj Kodin Civil, më të përparuar të Evropës Lindore. Ai pajisi vendin e tij me shkolla dhe spitale. I mungonte vëtm koha ta kishte shpënë shumë përpara vendin dhe popullin e tij e ta bënte të lumtur. Këtë kohë, një diktator fashist dhe lufta botërore ia rrëmbyen nga duart. Në muajt e parë të 1961-shit, në një cast mbeti vendosi të shkojë në Paris, për t’u takuar me presidentin De Gaulle dhe me disa miq të tij të vjetër. Ky udhëtim i bëri keq dhe u sëmurë kaq shumë sa që e çova në spital, ku edhe vdiq”.


Indira Gandi: “Para Nënës Tereze, ne të gjithë e ndjejmë veten të vegjël, turpërohemi para vetvetes…”.


Ismail Habib, për Riza Tefikun e Dibrës: “Shumë merita letrare, mjekësore, filozofike, kulturore, poetike, folklorike, politike, diplomatike, psikosociale, historike, botë kupti more, elo kuente…etj. Gjithë këto cilësi, të ishte e mundur të përziheshin në një kazan, do të dilte vetëm një aliazh: poezia lirike popullore e nivelit të lartë e Riza Tefikut”.


J. Falmajer: “Skënderbeu është një nga kryeluftëtarët më të mbarë, më fatbardhë dhe më të mëdhenj të botës”. Ky, hedh poshtë tezën e Nikolas Georgios Nikokles, se shqiptarët kanë origjinë nga Kaukazi.


John Sannes (Kryetar i Komisionit, i cili i dha shpërblimin Nobël për Paqë Nënë Terezës, në Osllo të Norvegjisë, më 10.12.1979): “Nënë Tereza, dhe motrat e saj janë: jetë në varfëri të plotë, punë tejet e vështirë ditenatë, një jetë kushtuar Zotit dhe njeriut që vuan”.


Jozep Roth për Ahmet Zogun: “Ahmet Zogu është më i ri se presidentët e republikave evropiane, sapo i ka kaluar të tridhjetat, megjithatë, ka një të kaluar të rrëmbyer e më të pasur se qindra evropianë të moshës së tij. Është një burrë i gjatë, imponues dhe bjond… Është pasardhës i një gjinie fisnikësh shqiptarë, sundues qysh në shekullin e shtatëmbëdhjetë dhe ndoshta më pare… ky burrë shteti i ri, që deri më tani nënshtroi tre kryengritje, i veshur me një uniformë gjenerali të prerë mirë, me një shpërblim të madh, në një rezistencë aristokratike për nivelin shqiptar, për ne (gjermanët-R.N) nivel i mesëm, i rrethuar nga garda e tij”. Në fund, reportazhin e mbyll me këto fjalë se Ahmet Zogut nuk i zemërohen për vrasjet që ia varin në qafë, po për shumat që ai mer. Por, nëse nuk i merrte ai, kështu do t’i merrnin të tjerët, që i meritojnë akoma më pak: kasta e lartë, e vogël por e dhjamosur e shushunjave, nëpunësit turq, ndërmjetësuesit korrupt të korru psioneve. Ahmet Zogu mund të jetë nesër president, pasnesër mund të jetë një hiç dhe po qe se nuk do të qeverisë ai, në vendin e tij ulet dikush tjetër, që shumë pak dallon prej tij”.


Karl Treimer: “Skënderbeu është një hero kombëtar, në të vërtetë ndërko mbëtar, është një mbrojtës i suksesëshëm i Evropës... kombi shqiptar është stërnipi ilirian. Ky intelekt e ky shpirt janë trashëguar prej ilirëve të moçëm, që e kanë mbajtur dhe e kanë shpëtuar jo vetëm Perandorinë Romake, por edhe atë Osmane, madje shqiptarët edhe në parahistori ishin kulmi i kulturës evropiane”. L. Untermejer. Kritik i shquar amerikan: “Zërin e Aleksandër Moisiut njeriu e ka gjithnjë në vesh. I butë dhe përkëdhelës. Moisiu, ky belkantist i teatrit, diti t’ia sjellë këtë zë skenës gjermane” etj.


Lucari. Kronist i dalluar nga Raguza, në vitin 1605 ka shkruar: Vendlindja e Kastriotëve, është Hasi i Prizrenit”.


M. Guin: “Ali Pashë Tepelena, shpesh herë bëhej dhelpër e gjithmonë mbetej luan”.


M. Sabu: “Fama e Mehmet Ali Pashë Kavallës pushtoi botën, ndërsa dera e mbretërve të Egjiptit mbeti nga gjaku i tij gjer tek i fundit prej mbretërve të Egjiptit, Farukut”.
Marçin Bjelsi: “Skënderbeu, princ shqiptar i Maqedonisë”. Margaret Macmillan: “Esat Pashë Toptani, që nuk njihte asnjë gjuhë të Evropës, a njihte vlerën të të gjitha monedhave evropiane”, duke aluduar në gjysëm milon franga ari që duhej t’i merrte nga knjazi Nikolla i Malit të Zi, për dorëzimin e Shkodrës shtetit në fjalë”.


Marksi.
“Egjipti nën udhëheqjen e Mehmet Aliut ishte vendi më i gjallë në tërë Perandorinë osmane”.


Mehmeti II. Me rastin e vdekjes së Skenderbeut, ka thënë: “Një luan të këtillë nuk do të lindë dheu kurrë” dhe se “Tani Evropa dhe Azia janë të miat. Mjerë krishtenimi, se i humbi shpata dhe mburoja”.
Millan Shuflaj: “Skënderbeu ishte gjenerali më i madh në botë”.


Millovan Gjillas, për vrasjen e Isa Boletinit: “Isa Boletini ishte vrarë. Por kishte luftuar trimërisht, bile për një kohë të gjatë pavarësisht se kishte mbetur i vetëm në rrugë të madhe. Ashtu i plagosur ishte ngritur në gjunjë dhe sado që nuk kishte fuqi për ta mbajtur pushkën qëllonte me revole që të paktën të vriste ndonjërin prej armiqve para se të jepte shpirt. Babai im ishte turur me vrap drejt tij dhe shqiptari i pamposhtur e kishte kaluar revolen në dorë të majtë, por nuk kishte pasur kohë të hapte zjarr. Një ushtar e kishte vënë në shenjë dhe Isa kishte rënë përdhe. Babai ishte afruar me vrap dhe Isa e kishte shikuar me sytë e tij të mëdhenj e të përgjakur, kishte thënë diçka në gjuhën e tij amtare dhe në atë çast kishte dhënë shpirt. Babai e kishte marrë mauzerin e tij të gjatë me dorezë të stolisur argjendi dhe e kishte ruajtur si kujtimin më të shtrenjtë. Për çudi edhe ne fëmijëve na vinte keq dhe ndjenim hidhërim dhe kishim mbajtur zi për Isa Boletinin. Edhe babait i vinte keq, megjithëse ai ishte krenar që ishte vrarë prej grupit të tij. Ky ishte një pikëllim i veçantë, ishte më tepër një admirim për një hero sypatrembur të Shqipërisë, që kishte luftuar deri në fund në një fushë të zhveshur në mes të rrugës së madhe, pa iu lutur kurrkujt dhe pa falur kurrkend, ashtu drejt në këmbë i pa mbrojtur...”.


Nathaly Cleyer për Ali Pashë Tepelenën:< “Mendohet të ketë qenë bektashi, me prejardhje nga Sheik Mimi (Shehmimi) i Krujës dhe të ketë qenë njëkohësisht përgjegjës për përhapjen e Urdhërit Bektashi të dervishëve ndër shqiptarët… Ali Pashë Tepelena, ka qenë tolerant ndaj të krishterëve”, gjë që ishte karakte ristike për bektashinjtë, dhe se ka ngritur ose ndihmuar mjaft objekte bektashiane. Thuhet gjithashtu, ai ka mbajtur kapelë bektashiane, kurse mbi pllakën e varrit të tij, ka patur një tyxh bektashian.



Nexhip P. Alpan: Për Sami Frashërin ka shkruar: “Në jetën e tij 54 vjeçare, ka hartuar e botuar 54 vepra letrare, gjuhësore, kulturore turqisht, nja dhjetë, të tjera shqip. Sami Frashëri në botën shqiptare njihet edhe për alfabetin e gjuhës shqipe (1879) Gramatika e gjuhës shqipe (1886), Shqipëria ç’ka qenë ç’është dhe ç’do të bëhet? (1899)… etj. Samiu në letërsinë moderne turke është i pari që botoi turqisht romanin “Dashuria e Telatit me Fitneten”, Stamboll 1873. Mund të thuhet se teknologjia ka filluar me Sami Frashërin. Fjalorin turqisht-turqisht është i pari që guxoi ta botojë me titullin turqisht “Kamus-u Turki”: (Fjalori turqisht, fjalori i turqishtes) se Pallati Osman nuk lejonte të thuhej “turk” e “turqi”. Sami Frashëri u bënte të ditur turqve se, fjala “osman-otoman-osmanlli” nuk përfshin as gjuhën, as kulturën turke dhe as Turqinë vetë… “Osmanli” është titull i një dinastie familjare perandorake…” shkruante Sami Frashëri. Prandaj, deri më 1902 as një letrar, linguist, shkrimtar turko-osman nuk shkruante dhe botonte dot për shembull “shteti turk, atdheu turk, gjuha turke, letërsia turke… Sami Frashëri është i pari që turkun e shpëtoi nga përbuzja shekullore dhe atij i dha nderin, virtytin e madh që e meritonte… Sami Frashëri njihet si babai i teknologjisë moderne dhe jeton në shpirtin e turqve intelektualë…”.



Pali II,për Gonxhe Bojaxhiun: “Nuk ka asnjë dyshim se Lumturura e sotme ka qenë një nga misionaret më të mëdha të shekullit XX. Me anë të kësaj gruaje të thjeshtë, që vjen nga një prej zonave më të varfëra të Evropës, Zoti na ka treguar një rrugë për të shfaqur idetë e tij në botë jo përmes predikimit, por me anë të gjesteve të përditshme të dashurisë kundrejt të varfërve. Misionare në një kuptim më universal të fjalës, atë të mirësisë pa kufi dhe pa përjashtime, pa preferenca përballë më të braktisurve...” .


Papa Pali VI: “Skënderbeu asht pinjolli famëmadh”.






Paolo Montegazza: “Elena Gjika është, ndoshta e vetmja femër që i ka gjykuar drejt motrat e saja... Ke përballë teje një zemër gruaje që ndjen të gjitha rrahjet e ndjenjave, ke përballë teje një mendimtare që analizon dhe gjykon me drejtësi”.






Papa Wojtyla: “Falë dashurisë së jashtëzakonshme ndaj kësaj shenjtëreshe të gjallë në mesin tonë, menjëherë mbas popullit tim polak, thellë në zemër e kam popullin shqiptar, që është një popull i madh, sepse nuk mund të jetë i vogël një komb që botës ia ka dhuruar shenjtëreshën e madhe-Nënë Tereza”.






R. A. Fontana, për vrasjen e Mulla Zekës: “Mulla Zeka, duke shkuar për në shtëpi, me dy shoqërues të vet, papritmas e takoi Zajm Efendiu, i cili qe i shoqëruar nga dy mylazim (toger). Aty ishin edhe tre të tjerë, të shtrirë në tokë. Zajmi shtiu disa herë në Mulla Zekën, e ky ra i vdekur për tokë. Dy shoqërues besnikë të Mulla Zekës shtënë me zjarrë, duke e plagosur Adem Zajmin në trup dhe njërin nga shoqëruesit e tij në këmbë. Njëri nga ata shtiu poshtë, kurse Zajmi dhe miqtë e tij ikën duke u strehuar në kullë të tij, brenda në qytet”.






Robert Austin: “Ideja e shqiptarëve të Amerikës që t’i ngrenë monument heroit të tyre kombëtar, është e shkëlqyer, sepse Skënderbeu është hero jo vetëm i shqiptarëve, por edhe i Ballkanit dhe Evropës, dhe se me qëndresën e tij ai ndikoi në mbarë histoinë botërore”. Përndryshe, Marin Barleti ka shkruar: “me praninë e Skënderbeut mund të ngjallen edhe të vdekurit”, kurse Frank Bardhi: “do të ishte më lehtë t’i shkëpute Herkulit nga duart topuzin se sa të fshije nga zemrat e vegjëlisë dashurinë për Skënderbeun”.






Roberto Moroko de la Roka, për zonjë Bllomshin. Ky publicist, në librin e vet, Kombësia dhe feja në Shqipëri, 1920-1944, Tiranë 1994, f.29, prezenton edhe këtë shënim interesant nga viti 1923. “Në mbrëmjen e vitit të ri pranë legatës amerikane ndodhi një fenomen i denjë për t’u shënuar. Gruaja e parë muslimane në Shqipëri u hodh në një dancë publike. Zonja Bllomshi, bashkëshortja e bukur e një deputeti, dhe motra e saj, kërcyen, pa perçe dhe me fustane të shkurtëra… me pasion dhe hov, edhe pas fillimit të vitit të ri. Shqiptarët e moshuar ishin të skandalizuar dhe dukeshin të plagosur përbrenda. Atyre u dukej s’e skishte më asgjë të shenjtë në tokë, dhe u ngjallte mornica parashikimi i një Shqipërie të ardhshme me vallzime dhe kapele, fudbol dhe poker…”.






Ronald Regan (ish president i SHBA-së): “S’është e mundëshme të jesh në praninë e një personaliteti, siç është Nënë Tereza, dhe të mos jesh optimist. E kemi dëgjuar dhe vështruar në heshtje, me vëmendje dhe dashuri, si heroinë të kohës sonë”.






Rose Wilder Lane: “Unë u futa në zyrën e Ahmet Beut e përgatitur të shkëmbej format e përpunuara të kortezisë së malit dhe të shoh Ahmetin. Asgjë më tepër. Zyra ishte e zhveshur. Nuk kishte mobilje të rënda, po kështu as qilima. Aty ishte një dysheme e ftohtë, muret bosh, një tavolinë druri e palyer dhe Ahmeti. Ai ishte i mprehtë, depërtues, energjik, kontrollonte mjaft mirë veten e tij dhe imponues. Kjo ishte përshtypja e parë. Përshtypja e dytë ishte se ai ishte burri i veshur më mirë, në një këndvështrim europian, që kisha parë ndonjëherë. Ishte veshur si ndonjë biznesmen i sukseshëm amerikan, i cili i jepte kartabianke një rrobaqepësi të mirë dhe nuk interesohej më për veshjen. Ai u ngrit dhe më tha: “tungjatjeta” dhe ndërsa tha këtë më pa mua ashtu si një shkencëtar shikon në gypin e mikroskopit. Pastaj më ofroi një karrike, u ul dhe shtoi: “A mund të jem në shërbimin tuaj zonjë?” U shokova aq shumë sa m’u errësua mendja. Pastaj i thashë se doja të vizitoja Matin dhe Mirditën. Ahmeti më ofroi një cigare dhe ma ndezi atë, ndërsa mendja ime u mobilizua mjaft pasi pashë se ai kërkonte kohë për të dhënë përgjigjen e tij. Sytë tanë u takuan kur e falënderova për cigaren dhe pashë se ai e kishte kuptuar që unë e dija pse ai ishte hezituar. Në ato çaste m’u duk vetja idiote dhe u përpoqa ta ndërroj temën e bisedimit. Por ai tha: “Tani Shqipëria po kalon një kohë të vështirë zonjë. Unë nuk mund t’u them juve nëse mund të shkoni në male apo jo. Nuk mund të diskutoj me ju sot për vështirësitë tona. Pas dhjetë ditësh ato do të mbyllen. Unë do t’u kërkoj të prisni dhjetë ditë, ndoshta më pak, sigurisht jo më shumë se dhjetë ditë. Pastaj, nëse ju do të vini të më takoni përsëri, atëherë do t’u tregoj gjithçka që dëshironi të dini. Nëse është e mundur që ju të shkoni në male, sigurisht do të shkoni si mike e qeverisë shqiptare”. Libri i saj për Shqipërinë, “The Peaks of Shala” (Majat e Shales), brenda pak kohëve u ribotua tri herë në Angli, Francë dhe Amerikë. Shtypi i kohës, ai amerikan dhe anglez e përcolli veprën me tituj si “Një shkrimtare amerikane thotë se mendja e shqiptarëve kur të zhvillohet do të bëjë çudira”, “Rose W, Lane i tregon botës fisnikërinë e shqiptarëve”, etj.






Sotiriu, për vrasjen e Hasan Prishtinës. Në literaturën historike, thuhet: “Hasan Prishtina, i mposhtur nga plagët, u dërguar ndërkohë në Spitalin Popullor, ku trupit të tij iu bë autopsia. Në orën 2:50 min. pasdite oficeri Sotiriu nisi hetimet me përkthyes, pyeti vrasësin (Ibrahim Çelo-R.N.) nëse e njeh gjuhën greke, ai u përgjigj se i njeh gjuhën shqipe, frënge dhe gjuhën turke. Vrasësi nënvizoi se akti i tij u dedikohet motiveve politike. Ndërkaq pretendoi se ish-kryeministri i atdheut të tij ishte komit dhe bashkëpunonte me komitetin bullgaromaqedonas me qëllim që të vrisnin mbretin e Shqipërisë Ahmet Zogun. Planet, thotë atentatori, m’i tregoi Hasan Prishtina përpara 15 ditëve, kur po vinim prej Vjene dhe më bënte presion që të bëhesha unë kryetar i bandës komite dhe të shkoja në Tiranë ku të vrisja mbretin Ahmet Zogun. Prishtina, vijon vrasësi, më premtoi shpërblim mujor dhe një shpërblim dhurate mbas aktit të vrasjes, por unë kundërshtova këto propozime të tij, sepse jam pro regjimit të mbretit Ahmet Zogu dhe nuk dëshiroja të bëhesha vegël e Hasan Prishtinës, të cilin në Shqipëri e quajnë tradhëtar...”.






Suetoni. Historian romak i shekullit I-II: “Lufta ilire e udhëhqur nga Batoja kundër Romakëve në vitet 6-9 ka qënë më e tmerrshme se lufta e Kartagjinës”. Tatiana. Vajzë e Tolstoit: “Ta shikosh Aleksandër Moisiun është gjëja më e madhe që taetri mund të të ofrojë një gjë të tillë”.






Vançe Stojçev: “Më 15 maj, 1922, ishte nënshkruar protokol për bashkëounim midis VMRO-së dhe Komitetit shqiptar, përmes të cilit, Maqedonia Perëndimore ishte shpallur për territor shqiptar dhe se kjo shihet nga letra e Todor Aleksandrovit, dërguar Komitetit Qëndror të VMRO-së me të cilën kërkohej nga çetat e Regionit Revolucionar të Manastirit që t’i përmbahen vendimit të lartpërmendur, përndryshe pason dënimi me vdekje” - shkruan historiani i lartpërmendur dhe shton se protokolin në fjalë e kishin nënshkruar profesori shqiptar Bedri Pejani, në emër të Komitetit të Kosovës dhe gjeneral Aleksandër Protogerov, në emër të VMRO-së”.






Viktor Hugo: “Nëse ka një kolos që mund të krahasohet me Bonapartin ku njeri gjenial është Mehmet Ali Pasha, ai qendron krah tij ashtu siç rri tigri përballë luanit, si skifteri përballë shqiponjës...”. Përndryshe, Mehmet Ali Pasha, shqiptar nga Kavalla, është themelues i Egjiptit të Ri, modern.






Volteri: “Sikur Skënderbeu ta mbronte Stambollin, turqit kurrë nuk do mundnin të hynin në të”.






Xhenaro Françones: “Mbreti shqiptar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, duke qenë një mbrojtës i famshëm dhe i përkushtuar i Evropës, ka të drejtën morale të quhet edhe një nga pionerët e hershëm të saj”.






Xhulian Emeri (Julian Ameru). Agjent britanik, pranë Shtabit të Abaz Kupit. Në një rast ka thënë ose ka shkruar se Abaz Kupi, kryetar i zogistëve “përdorte gjermanët për të shkatëruar komunistët”.






A. Vasilev. Bizantolog i shquar: “Justinijani I ka patur origjinë shqiptare”.






Adolf Thiers. President francez: “Napoleon Bonaparta ka qenë me origjinë arbëreshe”.






Aleksandër Donski. Lekën e Madh dhe Samoilin, mbretin e parë të Maqedonisë sllave, i nxjerr të një gjaku me Justinijanin. Dhe, meqënëse ky i fundit ka origjinë ilire, autori në fjalë, pa dashur pranon origjinën ilire të dy të tjerëve. Ai, sa për kuriozitet, nga origjina e Samoilit i nxjerr edhe mjaft kryetarë të Amerikës, duke filluar nga Vashingtoni e deri te Xhorxh Bushi.Nëse, eventualisht teza e tij vërtetohet, atëherë del se kryetarët e lartpërmendur i takojnë gjakut tonë! Kjo nuk duhet të na habitë, dhe, ndoshta nuk është gjë e rastit që Villsoni shpëtoi Shqipërinë, Klintoni Kosovën, kurse Bushi u prit në mënyrë madhështore në Shqipëri dhe populli shqiptar konsiderohet si një ndër më pro-amerikanët në botë.






Aristokseni: “Pitagora i shek. VI, para Krishtit, ishte djalë i një etrusku (toske – ilir-R.N.). Të njëjtën e vërteton edhe shkencëtari Teopompu, në një shkrim të vet.






Edit Durham: “Leka i Madh, pa dyshim ishte shqiptar....”. Finleu: “Leka i Madh ka folur në një dialekt të vjetër shqiptar “.






Ndërsa, Robert D’Angely, thekson: “Generalëve të vet, Leka, iu drejtua në gjuhën amtare, pellazge ose shqipe”. Ekspertët e CIA-s kanë konstatuar se Leka i Madh dhe Maqedonënt e Vjetër ishin ilirë.






Jovan Pavllovski: “Naumi dhe Klementi erdhën në tokat ilire dhe lihnide”. Për Lihnidën thuhet se ka të bëjë me fjalën shqipe ndrit, aludim ndaj shkronjave të sjella nga Kadmi ilir. Disa autorë maqedonas Qirilin dhe Metodiun, Klementin dhe Naumin i quajnë Maqedonë të Vjetër, ndërsa disa autorë shqiptarë i konsiderojnë për iliro-shqiptarë.






Laonik Halkokondili: “Car Dushani, Knez Llazari dhe i biri ishin triballë – shqiptarë, skizmatikë”. Lamartini. Tre shqiptarët e Revolucionit grek të vitit 1821, Marko Boçarin, Odhiseun dhe Konstadin Konarin e konsideron për gjysmë perëndi. Ljubomir Domazetoviq: “Odiseu ishte ilir… Në luftën e Trojës luftonin fiset ilire midis tyre”.










Mathieu Aref. Studiues egjiptian: “Qemal Ataturku dhe Habib Burgiba, nënat i kanë patur shqiptare”. Ndërsa, për Pikason, shkruan se: “Ka të ngjarë... që stërgjyshët e tij të kenë qenë shqiptarë me zanafile nga Azia e Vogël Perëndimore”.






Mihail Kovaçev. Prezenton legendën sipas të cilës Samoili ka preardhje nga dinastia e Justinijanit I (pra ilir-R.N.). Në favor të kësaj teze shkon edhe shënimi se Ermenët kanë preardhje nga Leka i Madh, e Samoilli, siç dihet ishte Ermen.






Paskal Kintz. President i Shoqatës Ndërkombëtare të Toksikologëve të Mjeksisë: “Napoleoon Bonaparta është helmuar me arsenik”.






Robert D’Angely. Ku studiues francez, përveç Homerin dhe Lekën e Madh, edhe Garibaldin dhe Napoleonin, i paraqet si iliro-shqiptarë.






Sime Pandovski: “Filipi II, baba i Lekës së Madh, ka lindur në Krujë”. Prof. Dr. Tashko Bellçev. Për ta paraqitur Jezu Krishtin si stërgjysh të maqedonëve të sotëm, shkruan se ai ka origjinën e venetëve, të cilët i nxjerr si stërgjysh të sllavëve, duke mos editur se venetët janë ilirë, gjë që, pa dashur, edhe ai e vërteton kur thotë se nga venetët kanë dalë dardanët, e këta, siç dihet, janë ilirë, gjë që poashtu edhe vet ai vërteton, kur thekson se Dardani ishte djali i Zeusit, e ky, siç dihet ishte perëndi ilire. (Historia e popullit shqiptar, I, Prishtinë, 1969, f.102) Autori në fjalë, gjithashtu, Lekën e Madh dhe Bardhylin i nxjerr nga dinastia e Maqedonëve të Vjetër – temenidët, me çka, pa dashur Lekën e Madh e nxjerr ilir, sepse Bardhyli ishte i tillë.






Tome Sazdov: “Gjorgji Pulevski deklaronte se është nga Shqipëria”. Në një shkrim të “Flakës”, 6 nëndor, 2002, thuhet se Gjorgji Pulevski ishte shqiptar, kurse në “Faktin” e 4 korrikut, 2006: “Shqiptar i sllavizuar”.






T Tuberoni, humanist nga Raguza (Dubrovniku): “Nënshtetasit e Knez Llazarit që humbi jetën në betejën e posapërmendur, ishin dardanë, kurse Llazari mbret të tyre. Xhorxh Frend Uiliams, funkcioner i lartë amerikan: “Gjuha shqipe është gjuha amtare e Lekës së Madh... Pellazgët kanë jetuar para Homerit. Emri Homer ka të bëjë me fjalën shqipe i mjerë, Athina me e thënë, Zeus me Zot, Odise me udhëton, Akil me qiell... Nuk ka popull më shpirtmirë e më gjentil në Evropë se shqiptarët”.






Z. J. Tomiq: “Fisi shqiptar Kelmendi ka dhënë disa njerëz shumë të njohur në kryengritjen serbe të vitit 1804. Sipas “Rilindjes” të 2.2.1990, edhe udhëheqësi i asaj kryengritjeje-Karagjorgje Petroviqi është me origjinë shqiptare”.

No comments: