Duke qenë pjesëtar i një brezi, i cili në rininë e tij të pasurit e një pale pantallonash xhins apo kadife e kishte luks ta madh, ndjej kënaqësi kur shikoj se si gjimnazistët dhe studentët e sotëm kanë të gjitha mundësinë dhe hapësirën për ta shijuar ndryshe këtë fazë të jetës.
Por pikërisht, mënyra e të shijuarit të jetës nga rinia sot, ka ngrënë shumë herë diskutim. Është kjo një mënyrë moderne, pra normale për kohën që jetojmë, është shumë ekstravagante (jo në kuptimin e shfaqjeve të huaja të periudhës së para viteve ‘90), është e tepruar, apo edhe më keq, e degjeneruar dhe e degraduar?
Për pasojë mund edhe të pyesim nëse brezi i sotëm është një rini normale, është mjaftueshëm i shkolluar e i edukuar për të qenë i gatshëm të marrë në dorëzim Shqipërinë e së nesërmes dhe i aftë për ta dërguar më përpara e për ta bërë më të begatë se etërit e tyre vendin e tyre?
Këto pyetje hanë shumë diskutime dhe shumëkush mund të ndajë opinione të ndryshme e kontradiktore. Personalisht do t‘i bashkohesha grupit të njerëzve që ndjehen të shqetësuar për brezin e ri, për cilësinë e shkollimit, për nivelin kulturor, për nivelin e edukatës dhe mirësjelljes dhe për pasojë edhe për të ardhmen e tij.
Ndërsa ecnim një ditë trotuarit të bulevardit të kryeqytetit, tri vajza, në moshë të gjimnazit, bisedonin shpenguar me zë të lartë. Njërës i ra telefoni dhe u përgjigj: "Hë me kurve, ku je? Nga mutin ku ke humbur një javë?". Pasi mbylli bisedën, shoqja e pyeti se kush ishte. "Ajo shoqja ime e Qemalit (mesa duket e shkollës së mesme "Qemal Stafa"), Lola". "Kush me? - ndërhyri tjetra - ajo shurra që pallohet me atë mallistin, që ndau atë shoqen time nga dashnori?".
Biseda mes tyre vazhdoi në të njëjtën temë, kur një djalë i ra borisë së makinës. "Ata robt ku t‘i kesh shkërdhatë" - ia priti e treta, me sa fuqi që kishte. Shumë njerëz kthyen kokën të nxitur nga kjo shprehje, por kjo nuk ndikoi fare që vajzat të ndryshonin temën e bisedës.
I kërkojmë një mijë herë ndjesë lexuesit për përdorimin e shprehjeve të mësipërme. Por e riprodhuam dialogun me korrektesë për të qenë më realë në ngritjen e një problemi vërtet serioz dhe shqetësues si dhe për të ndarë me ju një brengë që të mbetet pas, kur shikon tri vajza të bukura e të veshura hijshëm, të flisnin mes turmës së njerëzve me një gjuhë tejet ordinere. Në fakt, fillimisht rrezen e shqetësimit e pata shumë të ngushtë, kur mendova se çfarë përgjigje do të merrja, sikur njëra prej tyre të ishte nesër nusja e tim biri (i cili për fat është ende herët për kësi punës) dhe unë t‘i kërkoja, ta zëmë, të më bënte një kafe? Këtë episod e bëmë objekt diskutimi mes një grupi kolegësh, duke shprehur shqetësimin për degradimin e fjalorit në radhët e rinisë. "Je shumë i vonuar - më thanë. Vajzat kanë kohë që ua kanë marrë frenat djemve. Janë ato tashmë që përdorin si të zakonshme shprehje nga më ordineret, që të shajnë mbarë praptë, siç e themi ne meshkujt, me libër shtëpie. Në rrugë, në shkollë, në kafene, e madje edhe në familje, fjalori i tyre është një degjenerim total".
Konstatimi i vonuar na u kujtua sërish këto ditë kur Elsa Ballauri, ngrinte në një artikull një shqetësim vërtet serioz: fatin e rinisë "bllokiste". Asaj rinie që braktis shkollën dhe dergjet tërë ditën kafeneve, rinisë që diskuton për çdo gjë, veç për një libër, për një film apo një teatër jo. Të asaj rinie, ku individi që lexon është një humbameno, ai që shkon rregullisht në shkollë është një debil, ai që krahas shkollës bën edhe një punë është fakir. Duhet të jemi seriozisht të shqetësuar për fatin e individëve që do të përbëjnë shoqërinë produktive të së nesërmes, të cilët nuk dinë ku bien dyert e bibliotekave, por dinë adresat e të gjitha pabeve, klubeve të natës dhe moteleve. Koha është duke prodhuar vërtet një kategori të rinjsh shumë të aftë, që po formohen bindshëm edhe në universitete të famshëm në botë. Por ata janë fare pak të për ndikuar në përqindjen e lartë të injorancës që do të mbushë shoqërinë e së nesërmes, pa llogaritur që një përqindje e konsiderueshme e tyre nuk kthehen më në Shqipëri.
Produkte të një shoqërie ku edukimi ishte çështje e partisë dhe ku mirësjellja dhe të nxënit imponoheshin, prindërit e rinisë së sotme mjaftohen me shpenzimet për të mos u munguar gjë fëmijëve të tyre dhe përgjithësisht nuk kanë në axhendë edukimin e tyre. Shumë syresh që kanë mundur të krijojnë komoditete financiare mjaftohen të paguajnë shtrenjtë në shkollat private dhe nuk e dinë se sa efektivisht notat e tyre janë ekuivalente me njohuritë. Shumë syresh mjaftohen me regjistrimin në universitete private dhe presin fundin e katër viteve për të marrë diplomën e blerë me para. Shumë syresh krenohen që u bëjnë surpriza me BMË ditën e lindjes së fëmijëve të tyre gjimnazistë, të cilët megjithatë nuk kanë një libër në shtëpi. Rinia e sotme nuk ka simbole, nuk ka idhuj për të ndjekur dhe është e prirur të rrëshqasë lehtësisht drejt degjenerimit. Për më shumë se një muaj, idhulli i rinisë dhe adoleshentëve të Tiranës ishte videoja e një artisteje që ishte filmuar nudo ndërsa merrte drogë, të cilën të rinjtë e qarkullonin në telefonat e tyre celularë.
Por pikërisht, mënyra e të shijuarit të jetës nga rinia sot, ka ngrënë shumë herë diskutim. Është kjo një mënyrë moderne, pra normale për kohën që jetojmë, është shumë ekstravagante (jo në kuptimin e shfaqjeve të huaja të periudhës së para viteve ‘90), është e tepruar, apo edhe më keq, e degjeneruar dhe e degraduar?
Për pasojë mund edhe të pyesim nëse brezi i sotëm është një rini normale, është mjaftueshëm i shkolluar e i edukuar për të qenë i gatshëm të marrë në dorëzim Shqipërinë e së nesërmes dhe i aftë për ta dërguar më përpara e për ta bërë më të begatë se etërit e tyre vendin e tyre?
Këto pyetje hanë shumë diskutime dhe shumëkush mund të ndajë opinione të ndryshme e kontradiktore. Personalisht do t‘i bashkohesha grupit të njerëzve që ndjehen të shqetësuar për brezin e ri, për cilësinë e shkollimit, për nivelin kulturor, për nivelin e edukatës dhe mirësjelljes dhe për pasojë edhe për të ardhmen e tij.
Ndërsa ecnim një ditë trotuarit të bulevardit të kryeqytetit, tri vajza, në moshë të gjimnazit, bisedonin shpenguar me zë të lartë. Njërës i ra telefoni dhe u përgjigj: "Hë me kurve, ku je? Nga mutin ku ke humbur një javë?". Pasi mbylli bisedën, shoqja e pyeti se kush ishte. "Ajo shoqja ime e Qemalit (mesa duket e shkollës së mesme "Qemal Stafa"), Lola". "Kush me? - ndërhyri tjetra - ajo shurra që pallohet me atë mallistin, që ndau atë shoqen time nga dashnori?".
Biseda mes tyre vazhdoi në të njëjtën temë, kur një djalë i ra borisë së makinës. "Ata robt ku t‘i kesh shkërdhatë" - ia priti e treta, me sa fuqi që kishte. Shumë njerëz kthyen kokën të nxitur nga kjo shprehje, por kjo nuk ndikoi fare që vajzat të ndryshonin temën e bisedës.
I kërkojmë një mijë herë ndjesë lexuesit për përdorimin e shprehjeve të mësipërme. Por e riprodhuam dialogun me korrektesë për të qenë më realë në ngritjen e një problemi vërtet serioz dhe shqetësues si dhe për të ndarë me ju një brengë që të mbetet pas, kur shikon tri vajza të bukura e të veshura hijshëm, të flisnin mes turmës së njerëzve me një gjuhë tejet ordinere. Në fakt, fillimisht rrezen e shqetësimit e pata shumë të ngushtë, kur mendova se çfarë përgjigje do të merrja, sikur njëra prej tyre të ishte nesër nusja e tim biri (i cili për fat është ende herët për kësi punës) dhe unë t‘i kërkoja, ta zëmë, të më bënte një kafe? Këtë episod e bëmë objekt diskutimi mes një grupi kolegësh, duke shprehur shqetësimin për degradimin e fjalorit në radhët e rinisë. "Je shumë i vonuar - më thanë. Vajzat kanë kohë që ua kanë marrë frenat djemve. Janë ato tashmë që përdorin si të zakonshme shprehje nga më ordineret, që të shajnë mbarë praptë, siç e themi ne meshkujt, me libër shtëpie. Në rrugë, në shkollë, në kafene, e madje edhe në familje, fjalori i tyre është një degjenerim total".
Konstatimi i vonuar na u kujtua sërish këto ditë kur Elsa Ballauri, ngrinte në një artikull një shqetësim vërtet serioz: fatin e rinisë "bllokiste". Asaj rinie që braktis shkollën dhe dergjet tërë ditën kafeneve, rinisë që diskuton për çdo gjë, veç për një libër, për një film apo një teatër jo. Të asaj rinie, ku individi që lexon është një humbameno, ai që shkon rregullisht në shkollë është një debil, ai që krahas shkollës bën edhe një punë është fakir. Duhet të jemi seriozisht të shqetësuar për fatin e individëve që do të përbëjnë shoqërinë produktive të së nesërmes, të cilët nuk dinë ku bien dyert e bibliotekave, por dinë adresat e të gjitha pabeve, klubeve të natës dhe moteleve. Koha është duke prodhuar vërtet një kategori të rinjsh shumë të aftë, që po formohen bindshëm edhe në universitete të famshëm në botë. Por ata janë fare pak të për ndikuar në përqindjen e lartë të injorancës që do të mbushë shoqërinë e së nesërmes, pa llogaritur që një përqindje e konsiderueshme e tyre nuk kthehen më në Shqipëri.
Produkte të një shoqërie ku edukimi ishte çështje e partisë dhe ku mirësjellja dhe të nxënit imponoheshin, prindërit e rinisë së sotme mjaftohen me shpenzimet për të mos u munguar gjë fëmijëve të tyre dhe përgjithësisht nuk kanë në axhendë edukimin e tyre. Shumë syresh që kanë mundur të krijojnë komoditete financiare mjaftohen të paguajnë shtrenjtë në shkollat private dhe nuk e dinë se sa efektivisht notat e tyre janë ekuivalente me njohuritë. Shumë syresh mjaftohen me regjistrimin në universitete private dhe presin fundin e katër viteve për të marrë diplomën e blerë me para. Shumë syresh krenohen që u bëjnë surpriza me BMË ditën e lindjes së fëmijëve të tyre gjimnazistë, të cilët megjithatë nuk kanë një libër në shtëpi. Rinia e sotme nuk ka simbole, nuk ka idhuj për të ndjekur dhe është e prirur të rrëshqasë lehtësisht drejt degjenerimit. Për më shumë se një muaj, idhulli i rinisë dhe adoleshentëve të Tiranës ishte videoja e një artisteje që ishte filmuar nudo ndërsa merrte drogë, të cilën të rinjtë e qarkullonin në telefonat e tyre celularë.
Ish Blloku, Aurel Duka
Me këtë brez nuk bëhet fjalë të flasësh për parime, si p.sh., vullnetarizmi, pasi ata po edukohen me frymën e trotuareve. Media nga ana e saj nuk ofron asgjë edukative. Ekranet televizive kanë në qendër edicionet e lajmeve dhe debatin politik, ndërsa pjesa tjetër e kohës mbushet me telenovela, të cilat kanë të gjitha të njëjtën fabul: një mjedis ku gëlon thashethemi, intriga dhe tradhtia seksuale, ku nëna ngatërrohet me djalin, vajza me babanë e ku si nëna, ashtu edhe vajza, kanë të njëjtin të dashur. Përtej fatalitetit me të cilët po ngrejmë këtë shqetësim, realiteti duhet të na bëjë të mendojmë seriozisht për ta ndryshuar atë. Dhe në radhë të parë sytë duhet t‘i drejtojmë nga shkolla.
Gjithkush që ka pasur përvojën e pjesëmarrjes apo të asistimit në një institucion arsimor në vendet e qytetëruara, ka parë që të paktën në orën e mësimit nxënësit, studentët dhe mësuesit e kanë të ndaluar rreptësisht të përdorin telefonin celular e aq më shumë të ndezin cigaren. Gjithkush që ka pasur këtë përvojë ka parë që askund nuk ka vajza në shkollë me mini e mikrofunde si në shkollat tona. Shkolla duhet të rrisë shkallën e disiplinimit dhe shkallën e bashkëpunimit me prindërit. Ajo nuk është një institucion argëtimi, ku vajzat shkojnë për të zënë të dashur e djemtë të dashura, por një vatër të nxënit dhe detyrimisht edhe edukimit. Duhet të ndjejmë frikë seriozisht për të ardhmen e shoqërisë sonë.
Mentor Kikia
No comments:
Post a Comment