Gjuha shqipe, një gjuhë e vdekur, por edhe një sfidë për shtetin shqiptar.
Kryeministri Sali Berisha jo pak herë ka marrë angazhimin në hapjen e shkollave shqipe në Greqi, por deri më sot angazhimi mbetet vetëm një premtim, por me gjithë kërkesat e njëpasnjëshme të komunitetit shqiptar drejtuar edhe ministrit të Arsimit dhe ministrit të Jashtëm nuk ka asnjë përgjigje konkrete.
Qeveria Berisha duhet ta kuptojë se, humbja e gjuhës shqipe tek fëmijët e emigrantëve është një përgjegjësi kombëtare.
Është detyrë e shtetit shqiptar dhe jo një dhuratë politike për zgjidhjen e problemit të mësimit të gjuhës shqipe të fëmijëve në emigracion.
Hapja e shkollave apo të kurseve në gjuhën shqipe në rrugë shtetërore sjell padyshim edhe hapjen e shkollave të tjera kudo, pasi shqiptarët tashmë kanë vite që po emigrojnë në Greqi, Itali, Angli apo Amerikë, por fatkeqësisht gjuhës shqipe i është lënë spontanitetit dhe kontributit individual vullnetar, rutinës dhe premtimeve. Fjalëve të shumta nga ana e politikës shqiptare, si dhe të disa kurseve dhe asgjë më shumë.
Në gjithë diasporën emigrantët të vetëm e të përbuzur me mundësitë që u jepet, bëjnë të pamundurën për mësimin e gjuhës shqipe. Kjo në mënyrë vullnetare nuk do të ishte një zgjidhje e plotë pa kontributin e shtetit shqiptar, që vazhdon akoma të ëndërrojë se kjo zgjidhje mund të bëhet nga dikush tjetër. Mendimi i gabuar se shteti e mbaron detyrimin e tij kundrejt dhënies falas të 300 abetareve për komunitetin shqiptar në Greqi, tregon qartë indiferentizmin në këtë drejtim.
Po kush mund ta zgjidhë më mirë këtë problem se sa vetë shteti? Cila është kostoja e politikës shqiptare që ngurron për të firmosur marrëveshjen me Greqinë ? Gjithsesi, është e pajustifikueshme vonesa e tejzgjatur e ministrive tona të Arsimit e të Jashtme, për të kërkuar nga qeveritë e vendeve ku kemi një numër masiv emigrantësh shqiptarë.
Greqia, si çdo vend tjetër i BE-së, e ka për detyrë të krijojë kushtet për të mundësuar mësimin e gjuhës shqipe për fëmijët e emigrantëve shqiptarë. Nga ana tjetër “Qeveria Berisha" s’ka bërë asgjë, ndërsa mburret se po i fryn financat nga viti në vit, megjithëse ka premtuar se do të realizojë hapjen e shkollave shqipe jashtë vendit tonë.
Synimi është që shteti dhe shoqëria të shqetësohen dhe të bashkohen sot, për ta ngadalësuar e kufizuar sa më shumë që të jetë e mundur këtë hemorragji kombëtare, sepse nesër do të jetë shumë vonë. Për këtë shqetësim shteti duhet te ndërgjegjësohet për interes të kombit.
Edhe pse mungon dëshira dhe mbështetja zyrtare e qeveritare nga të dy anët e kufirit, edhe pse idetë dhe nismat për këtë qëllim keqinterpretohen e sulmohen, nga lart e nga poshtë, me paragjykime dhe veprime paralizuese dhe ndëshkuese, përsëri nuk kanë munguar lëvizjet sfiduese. Janë emigrantët që marrin vetë iniciativa dhe vënë përpara shtetin që të bëjë detyrën që i takon. Kështu me punë vullnetare është bërë e mundur që sistemi i shkollave plotësuese në gjuhën shqipe pati shtrirje më të gjerë në disa qytete të mëdha në Gjermani, Zvicër, Belgjikë, Austri, Suedi, Finlandë, Francë, SHBA, Australi etj.
Problemi i mësimit të gjuhës shqipe për fëmijët e emigranteve është prekur jo pak herë, kjo më shumë bën fjalë për shtetin fqinjë helenë. Ky vend nga ana e tij e ka zgjidhur këtë problem këtu e 30 vite më parë, duke filluar nga Evropa, Afrika, Azia e deri në Alaskë. Asnjëherë nuk e pa mësimin e gjuhës greke në diasporë si një zgjidhje të “kontributit vullnetar” apo si një biznes, siç pretendon një pjesë e politikës shqiptare. Në Greqi funksionojnë shkolla të ciklit të ulët dhe të mesëm nga vendet e Polonisë, Bullgarisë, nga vendet aziatike dhe ato afrikane, arabe, etj. Këto shkolla nuk janë ngritur me kontribut vullnetar, por janë hapur me rrugë ligjore nga vetë shtetet e tyre përkatëse. Ambasada shqiptare 3-4 vitet e fundit është mjaftuar vetëm me shpërndarjen e 300 abetareve të dhëna nga MASH, si dhe nga z. Fatmir Toçi. Por a mjafton kjo?
Ndiqet penalisht sepse përkrahu gjuhën shqipe.
Një fjalë e urtë na mëson se: “Çelësi i burgut i popujve të robëruar është gjuha”, si dhe “Çdo gjuhë është një dritare për ta parë dhe njohur më mirë jetën”. Por? Ish drejtoresha e shkollës fillore nr. 132 në Athinë znj.Stela Protonotariu ndiqet penalisht sepse përkrahu mësimin e gjuhës shqipe, ku në këtë shkollë fëmijët e huaj përbënin 75 për qind të numrit të përgjithshëm. Një veprim racist që pa dyshim diskriminon edhe fëmijët shqiptar në mësimin e gjuhës amtare. Jepet një dënim para syve të fëmijëve të dëshpëruar dhe të indinjuar. Një realitet që indinjon çdo njeri të epokës së sotme, përball një sistemit mesjetar. Një realitet që ndodh në vendin fqinjë, në djepin ku lindi demokracia, arti dhe kultura. Një realitet që tregon shumë e që lë për të dëshiruar, kur mëson se një drejtoreshë shkolle ndiqet penalisht në një vend të BE, pasi krimi që kishte bërë ishte se pas mësimit u kishte dhënë klasa fëmijëve të emigrantëve shqiptarë të mësonin gjuhën e tyre. Veprimi i saj human dhe njerëzor u ndesh përball sistemit të sotëm të shtetit grek, që e pushon nga puna dhe e penalizon para organit të drejtësisë. Sot kjo mësuese apo nënë, paguan ndershmërinë dhe dinjitetin e saj përball shovinizmit. Ishte një krim që duhej dënuar, apo një vlerësim që duhej dhënë nga qeveria greke. Ky fenomen tregon qartë se Greqia nuk është e gatshme për një shkollë shumëkulturshe, por është e gatshme vetëm për një shkollë nacionale, për një shoqëri të ndarë në shtresa. Penalizimi i drejtoreshës tregon edhe një herë se në politikën vendase sundon nacionalizmi dhe shovinizmi i tepruar grek. Tregoi se mësimi shumë kulturor mund të mësohet dhe mbetet vetëm në letër vetëm me anën e ligjit nr. 2413 të 1996, ku bën fjalë për dhënie ambientesh dhe mikpritjen e mësimit të gjuhës. Gjithashtu parashikimet e ligjit për mësimin e gjuhës amtare për fëmijët e emigrantëve mbeten vetëm teori dhe premtime, kur asnjëherë nuk u zbatuan. Nga ana tjetër, Greqia, ashtu si çdo vend tjetër i Bashkimit Evropian, e ka për detyrë të krijojë kushtet për të mundësuar mësimin e gjuhës shqipe për fëmijët e qytetarëve shqiptarë. Shteti shqiptar sot më shumë se kurrë, duhet te ndërgjegjësohet për interes të kombit. Kërkesat për mësimin e gjuhës shqipe janë edhe për fëmijët që jetojnë në Itali dhe Angli.
Emigrantët, në përgjithësi, gjetën në këtë vend një popull me një arsimim më të ulët se vetë ata, si dhe një vend tepër fanatik të besimit fetar, ku një grek i vërtetë është vetëm ai i fesë së besimit ortodoks dhe askush tjetër. Ky nivel i ulët arsimor luajti një rol të rëndësishëm në mbarë politikën greke. Izolimi nga mësimi i gjuhës shqipe bën një gabim taktik e politik të rëndë, që në thelb dëmton fëmijët e një kombi të huaj që të integrohen normalisht në jetën shoqërore të vendit pritës.
Rilindësit e sotëm në emigracion
Komuniteti shqiptar në Greqi prej shumë vitesh nga politika shqiptare shkolla dëgjon dhe shkolla nuk po shikon. Por, atë qe nuk bën shteti e bëjnë rilindësit e rinj në emigracion. Janë disa shoqata që prej vitesh bëjnë të pamundurën në të mundur, pasi gjatë këtyre viteve shteti shqiptar ka qenë prezencë vetëm në premtime boshe. Mungesa e tij në këtë drejtim ka dhënë shembullin më të keq në krahasim me komunitetet e tjera, edhe pse komuniteti shqiptar përbën 65.4% të gjithë emigracionit në Greqi, ai mbetet bishti i emigracionit në këtë vend. Për nëntë vjet radhazi Shoqata “Iliria” në Volos ka hapur falas kurse për mësimin e gjuhës shqipe, ndërsa në Athinë për mësimin plotësues të gjuhës shqipe kanë filluar në 7 mars të 1998 nga z. Jovan Mëhilli. Në këtë kohë rreth 2 mijë fëmijë shqiptarë nuk shkonin në shkolla. Këmbëngulja e këtij rilindësi bëri që gjerat të marrin rrugën e duhur për momentit. Pati reagime nga komuniteti shqiptar, ku më pas shteti ynë detyrohet të nënshkruajë një marrëveshje nga ish ministri Et’hem Ruka, ku Ministria e arsimit të Greqisë do të bënte përpjekje dhe të krijonte mundësi fëmijëve tanë që mbas mësimit në shkollat greke, të mësoni gjuhën shqipe. Por kjo marrëveshje mbeti e tillë vetëm në dosjet e ministrive përkatëse, pasi më pas asgjë nuk u bë. Dihet që Greqia me anën e dikasterit përkatës ka bërë të mundur hapjen e një numri të madh të shkollave greke, ndërsa për mësimin e gjuhës shqipe sipas marrëveshjes duket qartë se nuk ka më asnjë angazhim. Por, atje ku ka jetë ka dhe shpresa, por ka edhe. Përfaqësia e shtetit ka qëndruar më pas nga iniciativat e emigrantëve, pasi edhe diplomati kulturor (si ndonjë militant partie apo biznesmen) nuk kishte ndonjë kulturë të veçantë në këtë drejtim, përball punës së dobishme vullnetare të 136 mësuesve dhe 68 mijë nxënësve shqiptarë, që “shkolla dëgjojnë dhe shkolla nuk shikojnë”. E drejta e fëmijëve të emigrantëve shqiptarë për të mësuar gjuhën amtare, ndikon tek disa politikanë greke dhe shqiptarë që të reagojnë në mënyra të papëlqyera. Deri më sot askush nuk përgjigjet haptazi. Përse fëmijët tanë nuk kanë të drejtë të mësojnë gjuhën e vendit të tyre? Shteti grek ende nuk premton për ngritjen e shkollave shqiptare pasi këtë e sheh si një të pamundur nga ana politike, pasi kjo ka një lidhje të pamohueshme me të kaluarën. Historia e këtij vendi ka në rrënjët e saj edhe kontributin e arvanitasve. Dihet që, kurrë një popull nuk mbijeton në rast se humbet gjuhën e tij, por kjo mund të ndodh në Greqi në një kohë që vazhdojmë ta lëmë në harresë këtë problem aq delikat për Kombin tone. Nëse shqiptarët shkollohen në gjuhën e tyre patjetër do ndikojnë dhe në rritjen e nivelit shoqëror, ku do ta mbështesin më mirë shtetin grek, sepse interesat shtetërore do të jenë edhe interesat e tyre, sepse siguria dhe ardhmëria e një shteti bazohet në mbështetjen dashamirëse të qytetarëve të vetë dhe jo në bindjen e verbër të tyre dhe në nënshtrimin e tyre ndaj shtetit. Ky i fundit kur funksionon në mënyrë të drejtë për të gjithë qytetarët e vet, nuk duhet të ketë frikë ndërmjet grekëve dhe shqiptarëve, por, nëse nuk ka barazi, atëherë mund të ndodhin më të këqijat, ku këto duhet t’i parandalojnë drejtuesit politikë, duke u kujdesur që shteti të funksionojë në rregull pa dallim feje dhe kombësie. Grekërit janë shumë patriotë dhe fanatikë të mëdhenj ndaj gjuhës së tyre, por janë edhe shumë konservatorë në futjen e fjalëve të huaja. Organizimi i kurseve për mësimin e gjuhës shqipe, kërkon mbi të gjitha mirëkuptimin e gjithsecilit prind, familje, individ etj. Një mirëkuptim që kërkohet gjithandej. Problemi nuk është vetëm shoqëror, por është mbarë kombëtar.
Marrëveshjet dhe premtimet
Në 2007, Presidenti Topi kërkoi nga parlamentarët grekë që shteti helen të lehtësojë procedurat për emigrantët shqiptarë me hapjen e shkollave shqipe për fëmijët shqiptarë.
Nëntor 1998, nënshkruhet një akt-marrëveshje ndërmjet dy ministrive përkatëse të Greqisë dhe Shqipërisë, ku përfshin mësimin e gjuhës shqipe.
Janar 2001, ish-kryeministri Ilir Meta u premton emigrantëve 300 abetare dhe asgjë më shumë.
Më 2004, ish-ministri Luan Memushi justifikohet se për shkollat shqipe në diasporë shteti ynë nuk ka fuqi financiare për të investuar njëlloj si vendet e tjera.
Më 2005, ish-ministri i Arsimit Genc Pollo pat theksuar se:“Fëmijët e emigrantëve shqiptarë në Greqi do të kenë mundësi të mësojnë në gjuhën shqipe. Jemi në tratativa për të krijuar mundësinë e hapjes së shkollave shqipe aty ku përqendrimi i shqiptarëve është më i madh, si Athina, Selaniku, Volo Patra etj. Synimi është që shkollat që çelen në vitin 2006. Kjo pagesë duhet bërë nga buxheti i vendit ku derdhin taksat emigrantët. Ne synojmë që këto shkolla të jenë publike, pra të paguhen nga buxheti ku derdhin taksa edhe emigrantët. Ne kemi mundësi që të ofrojmë tekste. Ne librat e arsimit të detyrueshëm në Shqipëri i japim falas. Edhe komunitetet e emigrantëve, ku në disa vende janë të mirorganizuar, mund të kontribuojnë, por ndonjëherë kanë nevojë për koordinim, kërkojnë ndihmën e shtetit”.
Opozita mundohet të bëjë opozitë në kurriz të këtij problemi, duke harruar se edhe kjo pat qenë në qeverisje para 5 vjetësh.
Më 2006, ish-kryebashkiak i Athinës Dora Bakojanis në një takim me përfaqësues emigrantësh pat deklaruar se :
"Askush nuk ju ndalon të hapni shkolla shqiptare në Greqi. Duhet që vetë shteti juaj të ketë një interes në këtë drejtim. Ne ju ndihmojmë me ambientet (shkolla), ndërsa ju duhet të siguroni librat dhe mësuesit".
Maj 2008, ish-ministri i Jashtëm Lulëzim Basha u ka premtuar më 7 maj se, emigrantëve shqiptarë në Greqi se do të kenë mbështetje nga qeveria. Duke takuar përfaqësues të tyre në Tiranë, Basha theksoi se qeveria pret që të arrijë së shpejti një marrëveshje me autoritetet e Athinës lidhur me sigurimin shoqëror dhe pensionet për emigrantët shqiptarë në Greqi. Përparësi të tjera janë mësimi i gjuhës shqipe në shkollat anembanë Greqisë dhe liberalizimi i vizave.
Shtator të 2008, ambasadori Vili Minarolli gjatë një interviste pat theksuar ka deklaruar se: Nga kjo eksperiencë trevjeçare dhe duke jetuar çdo çast me dëshirën për ta futur problemin në rrugën e zgjidhjes, mund të them që në radhën e faktorëve që e kanë penguar vënien në rrugën e zgjidhjes të këtij problemi, faktori politik duhej të zinte vendin e fundit. MASH-i duhet të ndihmojë me librat e shkollës dhe me bazë materiale të domosdoshme për mësimdhënien, mundësisht falas, të ndërtojë programe të integruara për këto kurse.
Dade: Berisha të kërkojë hapjen e shkollave shqipe në Greqi
Ish-ministrja e Jashtme në qeverisjen socialiste, Arta Dade, nëpërmjet gazetës “Shqip” i ka kërkuar kryeministrit Berisha hapjen e shkollave shqipe në Greqi, duke zbuluar se në qeveri ka mbërritur një letër nga një grup arsimtarësh shqiptarë, emigrantë që informojnë për gjendjen aktuale dhe kërkojnë nga autoritetet shqiptarë që të ndërhyjnë. Të mbështesë hapjen e shkollave dhe kurseve të gjuhës shqipe, duke inkurajuar këta mësues që edhe vullnetarisht kanë qenë gati t‘u mësojnë fëmijëve gjuhën shqipe. Është për të ardhur keq që fëmijët e emigrantëve e kanë vështirë të flasin gjuhën shqipe. Nuk është faji i fëmijëve, por i shtetit shqiptar që në Greqi nuk krijon dhe zbaton qofshin edhe marrëveshje që kemi pasur me palën greke. I takon shtetit shqiptar që të krijojë kushtet që fëmijët atje të mësojnë gjuhën
Kryeministri Sali Berisha jo pak herë ka marrë angazhimin në hapjen e shkollave shqipe në Greqi, por deri më sot angazhimi mbetet vetëm një premtim, por me gjithë kërkesat e njëpasnjëshme të komunitetit shqiptar drejtuar edhe ministrit të Arsimit dhe ministrit të Jashtëm nuk ka asnjë përgjigje konkrete.
Qeveria Berisha duhet ta kuptojë se, humbja e gjuhës shqipe tek fëmijët e emigrantëve është një përgjegjësi kombëtare.
Është detyrë e shtetit shqiptar dhe jo një dhuratë politike për zgjidhjen e problemit të mësimit të gjuhës shqipe të fëmijëve në emigracion.
Hapja e shkollave apo të kurseve në gjuhën shqipe në rrugë shtetërore sjell padyshim edhe hapjen e shkollave të tjera kudo, pasi shqiptarët tashmë kanë vite që po emigrojnë në Greqi, Itali, Angli apo Amerikë, por fatkeqësisht gjuhës shqipe i është lënë spontanitetit dhe kontributit individual vullnetar, rutinës dhe premtimeve. Fjalëve të shumta nga ana e politikës shqiptare, si dhe të disa kurseve dhe asgjë më shumë.
Në gjithë diasporën emigrantët të vetëm e të përbuzur me mundësitë që u jepet, bëjnë të pamundurën për mësimin e gjuhës shqipe. Kjo në mënyrë vullnetare nuk do të ishte një zgjidhje e plotë pa kontributin e shtetit shqiptar, që vazhdon akoma të ëndërrojë se kjo zgjidhje mund të bëhet nga dikush tjetër. Mendimi i gabuar se shteti e mbaron detyrimin e tij kundrejt dhënies falas të 300 abetareve për komunitetin shqiptar në Greqi, tregon qartë indiferentizmin në këtë drejtim.
Po kush mund ta zgjidhë më mirë këtë problem se sa vetë shteti? Cila është kostoja e politikës shqiptare që ngurron për të firmosur marrëveshjen me Greqinë ? Gjithsesi, është e pajustifikueshme vonesa e tejzgjatur e ministrive tona të Arsimit e të Jashtme, për të kërkuar nga qeveritë e vendeve ku kemi një numër masiv emigrantësh shqiptarë.
Greqia, si çdo vend tjetër i BE-së, e ka për detyrë të krijojë kushtet për të mundësuar mësimin e gjuhës shqipe për fëmijët e emigrantëve shqiptarë. Nga ana tjetër “Qeveria Berisha" s’ka bërë asgjë, ndërsa mburret se po i fryn financat nga viti në vit, megjithëse ka premtuar se do të realizojë hapjen e shkollave shqipe jashtë vendit tonë.
Synimi është që shteti dhe shoqëria të shqetësohen dhe të bashkohen sot, për ta ngadalësuar e kufizuar sa më shumë që të jetë e mundur këtë hemorragji kombëtare, sepse nesër do të jetë shumë vonë. Për këtë shqetësim shteti duhet te ndërgjegjësohet për interes të kombit.
Edhe pse mungon dëshira dhe mbështetja zyrtare e qeveritare nga të dy anët e kufirit, edhe pse idetë dhe nismat për këtë qëllim keqinterpretohen e sulmohen, nga lart e nga poshtë, me paragjykime dhe veprime paralizuese dhe ndëshkuese, përsëri nuk kanë munguar lëvizjet sfiduese. Janë emigrantët që marrin vetë iniciativa dhe vënë përpara shtetin që të bëjë detyrën që i takon. Kështu me punë vullnetare është bërë e mundur që sistemi i shkollave plotësuese në gjuhën shqipe pati shtrirje më të gjerë në disa qytete të mëdha në Gjermani, Zvicër, Belgjikë, Austri, Suedi, Finlandë, Francë, SHBA, Australi etj.
Problemi i mësimit të gjuhës shqipe për fëmijët e emigranteve është prekur jo pak herë, kjo më shumë bën fjalë për shtetin fqinjë helenë. Ky vend nga ana e tij e ka zgjidhur këtë problem këtu e 30 vite më parë, duke filluar nga Evropa, Afrika, Azia e deri në Alaskë. Asnjëherë nuk e pa mësimin e gjuhës greke në diasporë si një zgjidhje të “kontributit vullnetar” apo si një biznes, siç pretendon një pjesë e politikës shqiptare. Në Greqi funksionojnë shkolla të ciklit të ulët dhe të mesëm nga vendet e Polonisë, Bullgarisë, nga vendet aziatike dhe ato afrikane, arabe, etj. Këto shkolla nuk janë ngritur me kontribut vullnetar, por janë hapur me rrugë ligjore nga vetë shtetet e tyre përkatëse. Ambasada shqiptare 3-4 vitet e fundit është mjaftuar vetëm me shpërndarjen e 300 abetareve të dhëna nga MASH, si dhe nga z. Fatmir Toçi. Por a mjafton kjo?
Ndiqet penalisht sepse përkrahu gjuhën shqipe.
Një fjalë e urtë na mëson se: “Çelësi i burgut i popujve të robëruar është gjuha”, si dhe “Çdo gjuhë është një dritare për ta parë dhe njohur më mirë jetën”. Por? Ish drejtoresha e shkollës fillore nr. 132 në Athinë znj.Stela Protonotariu ndiqet penalisht sepse përkrahu mësimin e gjuhës shqipe, ku në këtë shkollë fëmijët e huaj përbënin 75 për qind të numrit të përgjithshëm. Një veprim racist që pa dyshim diskriminon edhe fëmijët shqiptar në mësimin e gjuhës amtare. Jepet një dënim para syve të fëmijëve të dëshpëruar dhe të indinjuar. Një realitet që indinjon çdo njeri të epokës së sotme, përball një sistemit mesjetar. Një realitet që ndodh në vendin fqinjë, në djepin ku lindi demokracia, arti dhe kultura. Një realitet që tregon shumë e që lë për të dëshiruar, kur mëson se një drejtoreshë shkolle ndiqet penalisht në një vend të BE, pasi krimi që kishte bërë ishte se pas mësimit u kishte dhënë klasa fëmijëve të emigrantëve shqiptarë të mësonin gjuhën e tyre. Veprimi i saj human dhe njerëzor u ndesh përball sistemit të sotëm të shtetit grek, që e pushon nga puna dhe e penalizon para organit të drejtësisë. Sot kjo mësuese apo nënë, paguan ndershmërinë dhe dinjitetin e saj përball shovinizmit. Ishte një krim që duhej dënuar, apo një vlerësim që duhej dhënë nga qeveria greke. Ky fenomen tregon qartë se Greqia nuk është e gatshme për një shkollë shumëkulturshe, por është e gatshme vetëm për një shkollë nacionale, për një shoqëri të ndarë në shtresa. Penalizimi i drejtoreshës tregon edhe një herë se në politikën vendase sundon nacionalizmi dhe shovinizmi i tepruar grek. Tregoi se mësimi shumë kulturor mund të mësohet dhe mbetet vetëm në letër vetëm me anën e ligjit nr. 2413 të 1996, ku bën fjalë për dhënie ambientesh dhe mikpritjen e mësimit të gjuhës. Gjithashtu parashikimet e ligjit për mësimin e gjuhës amtare për fëmijët e emigrantëve mbeten vetëm teori dhe premtime, kur asnjëherë nuk u zbatuan. Nga ana tjetër, Greqia, ashtu si çdo vend tjetër i Bashkimit Evropian, e ka për detyrë të krijojë kushtet për të mundësuar mësimin e gjuhës shqipe për fëmijët e qytetarëve shqiptarë. Shteti shqiptar sot më shumë se kurrë, duhet te ndërgjegjësohet për interes të kombit. Kërkesat për mësimin e gjuhës shqipe janë edhe për fëmijët që jetojnë në Itali dhe Angli.
Emigrantët, në përgjithësi, gjetën në këtë vend një popull me një arsimim më të ulët se vetë ata, si dhe një vend tepër fanatik të besimit fetar, ku një grek i vërtetë është vetëm ai i fesë së besimit ortodoks dhe askush tjetër. Ky nivel i ulët arsimor luajti një rol të rëndësishëm në mbarë politikën greke. Izolimi nga mësimi i gjuhës shqipe bën një gabim taktik e politik të rëndë, që në thelb dëmton fëmijët e një kombi të huaj që të integrohen normalisht në jetën shoqërore të vendit pritës.
Rilindësit e sotëm në emigracion
Komuniteti shqiptar në Greqi prej shumë vitesh nga politika shqiptare shkolla dëgjon dhe shkolla nuk po shikon. Por, atë qe nuk bën shteti e bëjnë rilindësit e rinj në emigracion. Janë disa shoqata që prej vitesh bëjnë të pamundurën në të mundur, pasi gjatë këtyre viteve shteti shqiptar ka qenë prezencë vetëm në premtime boshe. Mungesa e tij në këtë drejtim ka dhënë shembullin më të keq në krahasim me komunitetet e tjera, edhe pse komuniteti shqiptar përbën 65.4% të gjithë emigracionit në Greqi, ai mbetet bishti i emigracionit në këtë vend. Për nëntë vjet radhazi Shoqata “Iliria” në Volos ka hapur falas kurse për mësimin e gjuhës shqipe, ndërsa në Athinë për mësimin plotësues të gjuhës shqipe kanë filluar në 7 mars të 1998 nga z. Jovan Mëhilli. Në këtë kohë rreth 2 mijë fëmijë shqiptarë nuk shkonin në shkolla. Këmbëngulja e këtij rilindësi bëri që gjerat të marrin rrugën e duhur për momentit. Pati reagime nga komuniteti shqiptar, ku më pas shteti ynë detyrohet të nënshkruajë një marrëveshje nga ish ministri Et’hem Ruka, ku Ministria e arsimit të Greqisë do të bënte përpjekje dhe të krijonte mundësi fëmijëve tanë që mbas mësimit në shkollat greke, të mësoni gjuhën shqipe. Por kjo marrëveshje mbeti e tillë vetëm në dosjet e ministrive përkatëse, pasi më pas asgjë nuk u bë. Dihet që Greqia me anën e dikasterit përkatës ka bërë të mundur hapjen e një numri të madh të shkollave greke, ndërsa për mësimin e gjuhës shqipe sipas marrëveshjes duket qartë se nuk ka më asnjë angazhim. Por, atje ku ka jetë ka dhe shpresa, por ka edhe. Përfaqësia e shtetit ka qëndruar më pas nga iniciativat e emigrantëve, pasi edhe diplomati kulturor (si ndonjë militant partie apo biznesmen) nuk kishte ndonjë kulturë të veçantë në këtë drejtim, përball punës së dobishme vullnetare të 136 mësuesve dhe 68 mijë nxënësve shqiptarë, që “shkolla dëgjojnë dhe shkolla nuk shikojnë”. E drejta e fëmijëve të emigrantëve shqiptarë për të mësuar gjuhën amtare, ndikon tek disa politikanë greke dhe shqiptarë që të reagojnë në mënyra të papëlqyera. Deri më sot askush nuk përgjigjet haptazi. Përse fëmijët tanë nuk kanë të drejtë të mësojnë gjuhën e vendit të tyre? Shteti grek ende nuk premton për ngritjen e shkollave shqiptare pasi këtë e sheh si një të pamundur nga ana politike, pasi kjo ka një lidhje të pamohueshme me të kaluarën. Historia e këtij vendi ka në rrënjët e saj edhe kontributin e arvanitasve. Dihet që, kurrë një popull nuk mbijeton në rast se humbet gjuhën e tij, por kjo mund të ndodh në Greqi në një kohë që vazhdojmë ta lëmë në harresë këtë problem aq delikat për Kombin tone. Nëse shqiptarët shkollohen në gjuhën e tyre patjetër do ndikojnë dhe në rritjen e nivelit shoqëror, ku do ta mbështesin më mirë shtetin grek, sepse interesat shtetërore do të jenë edhe interesat e tyre, sepse siguria dhe ardhmëria e një shteti bazohet në mbështetjen dashamirëse të qytetarëve të vetë dhe jo në bindjen e verbër të tyre dhe në nënshtrimin e tyre ndaj shtetit. Ky i fundit kur funksionon në mënyrë të drejtë për të gjithë qytetarët e vet, nuk duhet të ketë frikë ndërmjet grekëve dhe shqiptarëve, por, nëse nuk ka barazi, atëherë mund të ndodhin më të këqijat, ku këto duhet t’i parandalojnë drejtuesit politikë, duke u kujdesur që shteti të funksionojë në rregull pa dallim feje dhe kombësie. Grekërit janë shumë patriotë dhe fanatikë të mëdhenj ndaj gjuhës së tyre, por janë edhe shumë konservatorë në futjen e fjalëve të huaja. Organizimi i kurseve për mësimin e gjuhës shqipe, kërkon mbi të gjitha mirëkuptimin e gjithsecilit prind, familje, individ etj. Një mirëkuptim që kërkohet gjithandej. Problemi nuk është vetëm shoqëror, por është mbarë kombëtar.
Marrëveshjet dhe premtimet
Në 2007, Presidenti Topi kërkoi nga parlamentarët grekë që shteti helen të lehtësojë procedurat për emigrantët shqiptarë me hapjen e shkollave shqipe për fëmijët shqiptarë.
Nëntor 1998, nënshkruhet një akt-marrëveshje ndërmjet dy ministrive përkatëse të Greqisë dhe Shqipërisë, ku përfshin mësimin e gjuhës shqipe.
Janar 2001, ish-kryeministri Ilir Meta u premton emigrantëve 300 abetare dhe asgjë më shumë.
Më 2004, ish-ministri Luan Memushi justifikohet se për shkollat shqipe në diasporë shteti ynë nuk ka fuqi financiare për të investuar njëlloj si vendet e tjera.
Më 2005, ish-ministri i Arsimit Genc Pollo pat theksuar se:“Fëmijët e emigrantëve shqiptarë në Greqi do të kenë mundësi të mësojnë në gjuhën shqipe. Jemi në tratativa për të krijuar mundësinë e hapjes së shkollave shqipe aty ku përqendrimi i shqiptarëve është më i madh, si Athina, Selaniku, Volo Patra etj. Synimi është që shkollat që çelen në vitin 2006. Kjo pagesë duhet bërë nga buxheti i vendit ku derdhin taksat emigrantët. Ne synojmë që këto shkolla të jenë publike, pra të paguhen nga buxheti ku derdhin taksa edhe emigrantët. Ne kemi mundësi që të ofrojmë tekste. Ne librat e arsimit të detyrueshëm në Shqipëri i japim falas. Edhe komunitetet e emigrantëve, ku në disa vende janë të mirorganizuar, mund të kontribuojnë, por ndonjëherë kanë nevojë për koordinim, kërkojnë ndihmën e shtetit”.
Opozita mundohet të bëjë opozitë në kurriz të këtij problemi, duke harruar se edhe kjo pat qenë në qeverisje para 5 vjetësh.
Më 2006, ish-kryebashkiak i Athinës Dora Bakojanis në një takim me përfaqësues emigrantësh pat deklaruar se :
"Askush nuk ju ndalon të hapni shkolla shqiptare në Greqi. Duhet që vetë shteti juaj të ketë një interes në këtë drejtim. Ne ju ndihmojmë me ambientet (shkolla), ndërsa ju duhet të siguroni librat dhe mësuesit".
Maj 2008, ish-ministri i Jashtëm Lulëzim Basha u ka premtuar më 7 maj se, emigrantëve shqiptarë në Greqi se do të kenë mbështetje nga qeveria. Duke takuar përfaqësues të tyre në Tiranë, Basha theksoi se qeveria pret që të arrijë së shpejti një marrëveshje me autoritetet e Athinës lidhur me sigurimin shoqëror dhe pensionet për emigrantët shqiptarë në Greqi. Përparësi të tjera janë mësimi i gjuhës shqipe në shkollat anembanë Greqisë dhe liberalizimi i vizave.
Shtator të 2008, ambasadori Vili Minarolli gjatë një interviste pat theksuar ka deklaruar se: Nga kjo eksperiencë trevjeçare dhe duke jetuar çdo çast me dëshirën për ta futur problemin në rrugën e zgjidhjes, mund të them që në radhën e faktorëve që e kanë penguar vënien në rrugën e zgjidhjes të këtij problemi, faktori politik duhej të zinte vendin e fundit. MASH-i duhet të ndihmojë me librat e shkollës dhe me bazë materiale të domosdoshme për mësimdhënien, mundësisht falas, të ndërtojë programe të integruara për këto kurse.
Dade: Berisha të kërkojë hapjen e shkollave shqipe në Greqi
Ish-ministrja e Jashtme në qeverisjen socialiste, Arta Dade, nëpërmjet gazetës “Shqip” i ka kërkuar kryeministrit Berisha hapjen e shkollave shqipe në Greqi, duke zbuluar se në qeveri ka mbërritur një letër nga një grup arsimtarësh shqiptarë, emigrantë që informojnë për gjendjen aktuale dhe kërkojnë nga autoritetet shqiptarë që të ndërhyjnë. Të mbështesë hapjen e shkollave dhe kurseve të gjuhës shqipe, duke inkurajuar këta mësues që edhe vullnetarisht kanë qenë gati t‘u mësojnë fëmijëve gjuhën shqipe. Është për të ardhur keq që fëmijët e emigrantëve e kanë vështirë të flasin gjuhën shqipe. Nuk është faji i fëmijëve, por i shtetit shqiptar që në Greqi nuk krijon dhe zbaton qofshin edhe marrëveshje që kemi pasur me palën greke. I takon shtetit shqiptar që të krijojë kushtet që fëmijët atje të mësojnë gjuhën
Shkollat dhe kurset e mësimit në gjuhës shqipe
Athinë, Shkolla Shqiptare e Athinës, Rruga Feron nr.15, kati 3. Tel. 2105203179 – Cel. 693 7187695.
E-mail: info@bestxpert.com dhe shkolla.shqiptare@gamil.co
Selanik, Shoqata Shqiptarët e Selanikut
Dashmir Zace, në internet: shoq_nene_tereza@yahoo.com
Nea Redhesto të bashkisë së Thermit, në Selanik
Korinth, Marinela Duri + 3027480523 në internet: mduri@atenet.gr – Korinth - +3027480523
Volos, shoqata Iliria, Esmeralda Kasaj – 6944102400 dhe 6945823586; Zëri i emigrantit në Radio me valë 1431 AM, emision në gjuhën shqipe, çdo të Μartë ora 19:00, në internet: www.1431am.org
Në Kretë, Shoqata Shqiptare me z. Astrit Jolla ka bërë të mundur që të hapë katër kurse.
Tirana Observer
No comments:
Post a Comment