Kush është Homeri?
Duke rilexuar këto ditë disa pasazhe të Eloge de la Folie të Erazmit të Roterdamit besojmë se kemi rënë në gjurmët e identitetit të vërtetë të Homerit. Ne mendojmë se autori që fshihet pas emrit të Homerit është Erazmi, dhe kjo për disa arsye.
Homeri
Erazmi është autori i Testamentit të Ri në latinisht dhe në greqisht. Testamenti greqisht për herë të pare u shkrua nga Erazmi i Roterdamit dhe u be pjese e Biblës Poliglote më 1514, por botimi u vonua deri më 1520-en. Më vete Testamenti greqisht u botua në Bazel më 1516 duke qenë kështu Bibla e pare e shkruar ndonjëherë në gjuhën greke në Evropë., në fillim me titullin Novum Instrumentum omne, diligenter ab Erasmo Rot. Recognitum et Emendatum, dhe vetëm në botimin e dytë më 1519 ky tekst merr emrin Testament. Ky është një fakt shumë i rëndësishëm, që neve nuk duhet të na shpëtojë. Pra Termi testament për Biblën e Re del për herë të parë më 1519 dhe për Biblën e vjetër, apo Testamenti i vjetër edhe më vonë. Botimi i tretë i 1522 u bë baza nga ku lindën biblat e tjera. Botimi 3-te i Testamentit të ri u përdor nga Tindal për të shkruar Testamentin e tij në anglisht më 1526 dhe 1550. Erazmi shkroi më 1527 një Testament të Ri "definitive" (pra deri më 1527 emri Bibles dhe botimet e saj në latinisht dhe greqisht lidhen vetëm me emrin e Erazmit të Roterdamit). Versionet e mëvonshme të Testamentit në greqisht të Erazmit u njohën nga ana e Vatikanit si textus receptus, pra, teksti i pranuar i Bibles..
Erazmi, lavdia e Gjermanisë, Dielli i eruditëve evropiane të shekullit të 16-te, thotë në faqen e dytë të veprës së tij "Lëvdimi i Marrëzisë" (fr. Eloge de la Folie), të shkruar më 1509 për një jave kur Erazmi po qëndronte për vizite në Angli te miku i tij Tomas Mor, e që u botua më 1511, se
...Il y a des siècles que Homère c'est amusé au Combat de rats et des grenouilles, pra, kanë kaluar shekuj që kur Homeri (lexo Erazmi) argëtohej me Luftën e Minjve dhe Bretkocave.
Dhe në fakt, Batrachomyomachia, Lufta e Minjve dhe Bretkocave (Homeri Ilias. Ulyssea, batrachomyomachia, hymni XXXII, Venice), u botua nga Aldo Manuzio më 1504. Për herë të parë më Homeri përmendet më 1488. Flitet për Homerin e një farë Alopo, për te cilin s'gjejmë kurrkund ndonjë të dhënë të qartë. Më 1488 Erazmi është 22 vjeç dhe më 1504-en 40 vjeç. Ai është autori i bibles në latinisht dhe greqisht.
Në shënimet e tij profesori frëng Maurice Rat mbi "Eloge de la folie", thotë se :
Le Combat des Rats et des Grenouilles apo Batracomyomachie nuk është një vepër e Homerit, siç besonte Erazmi, por një parodi e Iliadës, në formën e një poeme burleske në 294 strofa, që me sa duket nuk është më e vjetër se shekulli i IV para Jezu Krishtit. (?!)
Ky profesor frëng, një nga penat më në zë e më autoritare të letërsisë antike në Francë, që ka përkthyer, redaktuar, recenzuar dhe ka lënë shënime në veprat e autorëve kryesorë të antikitet të përkthyera në frëngjisht, shpreson të na mashtrojë dhe ne ashtu siç ka bërë me lexuesin e tij francez, kur thotë se Erazmi nuk ishte në dijeni të Iliadës origjinale. Në dijeni të kujt të ishte Erazmi, kur deri më 1509-en kur ai shkroi Lëvdimin e Marrëzise nuk kemi asnjë botim "serioz" të Iliadës së Homerit?
Në qofte se për botimin e 1488 ne s'kemi asnjë të dhënë për përmbajtjen e këtij libri, se çfarë thoshte "Homeri" aty, në botimin e vitit 1504 ne kemi të bëjmë akoma me Batrachomyomachia, pra, me atë që quhet parodia e Iliadës. Në këtë kohë Odisea akoma s'ka dalë në dritë.
Botimi i pare i Iliadës së Homerit, pra, Homeri që ne njohim sot, daton më 1526 dhe është botuar në Venecia nga mjeshtri Stefano da Sabio. Pra, një dekade e gjysëm më vonë se botimi i Lëvdimit të marrëzisë të Erazmit. Te Lëvdimi i Marrëzisë, Erazmi flet për Luftën e Minjve dhe Bretkocave, por Maurice Rat, ky Rat (fr. mi) i vogël, por i zoti, ka evidentuar 25 citime të Iliadës dhe të Odisesë, kur Iliada tashme njihet publikisht si Batrachomachia, ndërsa Odisenë akoma s'e ka pare njeri me sy, e jo më ta kishte lexuar.
VEPRA LEVDIMI I MARREZISE është një vepër monumentale e Erazmit të Roterdamit, pasi aty ne do të zbulojmë pak e nga pak se çfarë njihte Erazmi deri më 1509, çfarë autorësh kishte lexuar ai, se kur janë botuar ata për herë të parë, dhe do të kuptojmë se shumë nga këta autore të panjohur në Evrope deri më 1509 qarkullonin të pabotuara si tekste ndër eruditë, ato duhet të kenë qenë në gjuhën e tyre origjinale, pra në gjuhën shqipe.
Prej këtyre teksteve shqipe kanë lindur botimet në gjuhët e tjera apo janë shkruar libra të tjera të frymëzuara prej tyre. Studime shumë më të thelluara se këto vëzhgime të mia të shpejta do të na mësojnë të vërtetën mbi Antikitetin dhe Mashtrimin që selia e Vatikanit ka bërë në kurriz të Historisë dhe Kulturës shqiptare.
Pra,
1. Erazmi i Roterdamit, që pranohet botërisht se është babai i Testamentit të Ri, autori i Biblës në latinisht dhe në greqisht, një personalitet, me autoritet dhe famë të barabartë, mos më të lartë se vetë kreu i Vatikanit në atë periudhë, pra, papa Adrianin, nuk mund të guxonte të parodizonte me Homerin në kulmin e kohës se Inkuzicionit dhe Çensurës më të egër që njeh Koha, po qe se ai nuk do të kishte qenë vete Homeri.
Në gjuhët evropiane Homeri do ta shohë dritën e botimit shumë më vonë. Kështu në gjuhën angleze kemi përkthimin e pare nga George Chapman (1559–1634) dhe Thomas Hobbes (1588–1679). Në gjuhën frënge botohen për herë të pare më 1545 vetëm dhjetë këngët e para të Iliadës dhe në gjermanisht përkthyesi i pare është Johann Heinrich Voß, i cili ka lindur më 1751 dhe ka vdekur më 1826.
Pra, deri në kohën e Lëvdimit të Marrëzisë nuk kemi asnjë botim të vërtetë të Iliadës, në asnjë gjuhë evropiane, dhe "pretendimi" i Maurice Rat, që Erazmi s'e njihte Homerin na duket sa neve sa qesharak, po aq dhe djallëzor!
Tashme ne duhet të shohim, të lexojmë dhe të analizojmë me sy kritik gjithçka që kanë thënë dhe vazhdojnë të thonë studjuesit e huaj, pasi mendimi i tyre i shprehur në shtyp, libra e TV është një mendim i çensuruar, që përpiqet të mbulojë fallsifikimet historike dhe kulturore, që Vatikani dhe Aristokracia kanë bërë për më se 500 vjet për të krijuar, siç kemi thënë dhe herë tjetër, një identitet të ri për vetveten në kurriz të historisë dhe kulturës të popullit shqiptar.
2. Erazmi është treguar aq finok sa që ka lënë gjurmë të qartë në një vepër të tillë, në një kryevepër të kohës së Iluminizmit, që do të luante më pas një rol të madh në historinë e letërsisë evropiane duke qenë model për shumë autorë të tjerë të mëvonshëm, sa të krijojë emrin e Homerit duke u mbështetur në emrin e tij. Shikoni se sa e thjeshtë do të na duket kjo gjë nga ky krahasim i dy emrave këtu më poshtë.
Pra, kemi emrat
ER_AS_MUS HOM_ER_OS
Të dy emrat përbëhen nga tre rrënjë: Er (Ar), as = os (është) dhe togfjalëshat e barabartë hom = mus (q'jam). Për barazimin "hom" me "mus" në fjalë dhe emra të tjerë të përveçëm ne mund të sjellim qindra shembuj.
Pra duke i parë gjërat me sy kritik ne do të arrijmë të rivlerësojme gjithçka që është shkruar deri më sot duke vënë në vend të vërtetën, të drejtën historike, do të kuptojmë më mire thëniet e autorëve të dëgjuar si D'Angely, i cili thotë se kur Chateaubrian kaloi nga Athina në shekullin e 19-të, ai e quajti këtë vend "një fshat të fëlliqur shqiptar".
Kuptohet se Chateaubrian, ky personalitet frëng nuk e ka ditur që mbiemri "i fëlliqur", në shqip është marrë si fjalë model për të krijuar kalkun felix, felicis, pra i lumtur, në gjuhët latine ashtu dhe për fjalën i fëlliqur në frëngjisht:
Pak etimologji. Felix lat. = felice it. = fëlliqur shqip. Në rrënjë të fjalës felix, felicis lat. Kemi rrënjën shqip yll dhe vij, pra vij si yll, prandaj jam dhe i lumtur, i lumtun (= them (se) yll jam).
…
Tahrif, apo fallsifikimi i historisë, kulturës dhe i gjuhës.
Disa muaj më parë, në një nga fjalimet e tij më antisemitike Ahmadinexhad (në kete emër kemi shpalljen dy here të të njëjtës ide: ahm ad "jam at", exh ad "është at"), presidenti aktual i Iranit deklaroi botërisht se çifutët janë një produkt i gjermanëve dhe se Izraeli një ditë do të zhduket.
Ahmadinexhad, ky burrë namuzli, ka pjesërisht të drejte, sepse ashtu siç u hodh ideja në shekujt 9-16 për identete popujsh të rinj si greket dhe çifutët, po ashtu u krijuan dhe termat për ë emërtuar kombe të tjerë evropiane, arabe, të Lindjes se largme e më gjërë.
Pra, ashtu siç çifutët qenë një sajesë e iluministëve, sajesë qenë dhe shumë kombe të tjerë duke filluar nga ai i gjermanëve, francezëve dhe italianëve, e kështu me rradhe.
Para shekullit të nëntë në Evrope njihesh vetëm një popull i ndritur dhe një gjuhe, populli ynë, gjuha jonë. Po se si jemi quajtur ne, si është quajtur gjuha e jonë, tashme është e vështirë të deklarosh gjëra me siguri, e tërë historia është e fallsifikuar, "iluministët" e Vatikanit kanë vënë dore mbi gjithçka që u trashëgua nga periudha pagane. Historia dhe kultura janë të ndotura nga mendja dhe duart e tyre.
Pra, në kete periudhe nuk kemi vetëm lindjen e një identiteti të ri, ate çifut, por kemi lindjen e identiteve të reja latine, greke, latine dhe italiane, teutonë dhe gjermane, gale dhe franceze, sllave dhe ruse, budiste dhe kineze e kështu me rradhe.
Kete proces kreativ na e shpjegon termi arab "tahrif", që don te thotë fallsifikim. Ja se ç'thuhet te Wikipedia për kete fjale te http://en.wikipedia.org/wi
Tahrif (Arabic: تحريف "corruption, forgery"; the stem-II verbal noun of the consonantal root ḥ rf, "to make oblique") is an Arabic term used by Muslims with regard to words, and more specifically with regard to what Islamic tradition supposes Jews and Christians to have done to their respective Scriptures. Most Muslims believe that Jews and Christians have deliberately changed the text of the Jewish Torah and the Christian Bible, through altering words from their proper meaning, changing words in form, or substituting words or letters for others. This is considered by Islam to be a deliberate change which distorted the word of God, and which thus necessitated the giving of the Quran to Mohammed, to correct this perceived distortion.
Pra, shumë muslimanë (namuslinj, këtu kemi barazimin na_mus_li dhe mus_lim_an, a ju kujtohet Er_as_mus? Është e njëjta fjale, kemi veç ndërrimin Yll me Ar. Nga namusli = q' jam yll" ka dale arabishtja namus dhe greqishtja nomos "rregull" si dhe anglishtja name "emër", që në fillim ka patur ate kuptim që ka dhe turqishtja, nam, pra famë. Që këtej ka ardhur dhe fjala onoma e greqishtes. O + noma = namus + li, paçka se njëra sot na tregon emrin dhe tjetra nderin. Po famë nga vjen? Nga fa=ay + me =jam. Krahaso faber me arbër. Një Faberge në Rusi me origjine franceze ka qenë argjendari më i famshëm i carit në shekullin e nëntëmbëdhjetë) …..
Pra, dhe njëherë, se na u ndërpre mendimi, teksti thotë:
Shumë myslimanë besojnë se Çifutët dhe të Krishterët kanë ndryshuar me qëllim tekstin e Toras çifute dhe të Bibles së krishterë, duke
1. ndryshuar fjalët në formë
2. duke zëvendësuar fjalët
3. duke u ndryshuar fjalëve kuptimin e tyre të vërtetë ose
4. duke zëvendësuar fjalët apo shkronjat me të tjera
Sipas Islamit ky konsiderohet si ndryshim me qëllim, që shtrembëroi fjalën e zotit, dhe prandaj zoti ia dha Kuranin Muhamedit, për të ndrequr gabimin e bërë.
Ky tekst na tregon shumë, na mëson shumë. Dhe më kryesorja, kjo gjë thuhet me gojën e tyre, të joshqiptarëve.
Por kete proçkë, pra këto takrife, apo fallsifikime, s'i kanë bërë vetëm "iluministët" evropiane = priftërinjtë e Vatikanit, por edhe xhaxhallarët e Turqisë.
Siç do të mësojmë më vonë arabishtja dhe çifutja kanë lindur nga turqishtja, dhe jo e kundërta. Pra sa më pranë shqiptarëve, aq më të afërta janë gjuhët e tjera me shqipen. Sa më të largëta vendet, aq më të largëta dhe gjuhët nga shqipja. Pra, procesi i lindjes së gjuhëve ka një përhapje valore, në hapësire dhe në kohë! Qendra gjuhësore dhe kulturore e njerëzimit janë trojet shqiptare, qendra e dijes Apollonia.
Kështu që deklarata e Ahmedinexhad është tendecioze, sepse ne nuk mund të themi që të poshtër ishin vetëm "iluministët" evropiane. Po aq të poshtër për ne shqiptaret janë dhe hoxhallarët e lindjes, të cilët kanë bërë të njëjtën gjë si dhe iluministët e perëndimit, kanë përvetësuar dijen e popullit tone dhe tani na e shesin jo vetëm neve, por ia shesin dhe njeri - tjetrit si të tyren.
A e dini si funksionon ky rreng mes Lindjes dhe Perëndimit, përse i bëjnë dhe përse i tolerojnë këto sulme njeri - tjetrit ?
Për t'ua shpjeguar kete do t'ju jap një shembull nga koha e Enver Hoxhës. Në një mbledhje të Ministrisë së Tregtisë së Jashtme, ministri kishte mbledhur aparatin e ministrisë dhe po u kërkonte llogari vartësve që nuk mësonin gjuhën e huaj dhe po i kërcënonte me largim nga puna. Në një çast ai iu drejtua një punonjësi dhe i tha: "edhe ti, po s'e mësove një gjuhë të huaj do të largoj nga puna, ç’më duhesh këtu pa gjuhe?" Por të gjithë u habiten kur punonjësi guxoi t'i drejtohet ministrit të nxehur me këto fjale: Shoku minister, përse thoni që unë nuk di gjuhe të huaj? Më pyesni në cilëndo gjuhe që të doni, e do të shikoni po s'ju përgjigja!
E tërë salla nisi të qeshte me të madhe dhe serioziteti i mbledhjes u prish. Kjo, sepse të gjithë e dinin që vete ministri nuk dinte asnjë fjale në gjuhë të huaj.
Morali i kësaj që sapo ju thashë kuptohet. Por loja e klerit të Lindjes dhe të Perëndimit është shumë më e hollë. Që të dyja palët e dine mire se ç'ka ndodhur, e kanë bërë vete kete histori, dhe vazhdojnë ta luajnë e do ta luajnë kete rreng në kurriz të popujve të tyre përsa kohe që popujt e ndryshëm, përfshirë dhe ai shqiptar, nuk do të zgjohen.
"In the land of the blind, the one-eyed man is king." Në një vend ku njerëzit janë qorra, mbreti është njeriu me një sy", thotë Erazmi. Njerëzit me dy sy, kuptohet, në atë kohë ishin vetëm klerikët.
Puna jonë synon që të gjithë njerëzit të bëhen me dy sy.
Një hipotezë
Cila do të jetë tablloja historike që pritet të na dalë para syve të mendjes pasi ne të kemi të gjitha provat e mjaftueshme gjuhësore, që do të kenë bindur dhe mosbesuesit më të paepur, mbi primatin shqiptar në krijimin e historisë së njerëzimit dhe të gjuhës në veçanti?
Për ta përfytyruar sadopak këtë perspektivë do të marrim në shqyrtim të shpejtë vetëm dy rrënjë të shqipes: "ar" dhe "bër(ë), pra, ar_bër. Arbër është e njëjtë me baro (i lirë), bari, epir, ipir, iper (nga ku ka dalë Shq_i_per_ia), pari etj.
Për çudi, emri arbër është parapëlqyer të formojë dhe emrin e figurës më të shenjtë të krishtërimit, pra, të Krishtit, Christofer, Christofor, pra "q'ar ishte bërë".
Edhe koha e krijimit të emrit të Krishtit, pra shekulli i 15-të, koincidon me kohën e vdekjes së Al Iskanderit (Gjergj Kastrioti Skënderbeut), ashtu si dhe rënia e Babilonisë (Ay Ilion), përputhet me kohën e rënies së mbretërisë Arbërit.
Le të përqëndrohemi te toponomi ynë Epir. Nga Epir kanë dal fjalët lat. Im_per_i_um, it. Im_per_o, fr. Em_pir_e, em_per_eur, angl. Em_pir_e dhe em_per_or, shqipja per_andor_i.
Pra, duhet të kuptojmë se deri në shekullin e 9-të të erës tonë s'kemi patur në Evropë asnjë perandori tjetër përveç perandorisë epirote, me emrin e të cilës mburren Skënderbeu dhe Frang Bardhi.
Demokracitë greke dhe perandoritë romake janë një fiction i mbretërive, që u shfaqën në shekujt 8 dhe 9-të, të cilat për të mbijetuar (po të përdorim shprehjen e Carlo Magno) duhet të krijonin një identitet të ri. Dhe këtij qëllimi i shërbeu Koncili i vitit 833, i cili vuri detyrën e krijimit të gjuhëve të reja, të cilat u bënë baza e identiteteve të reja në Evropë.
Për të realizuar rënien e mbretërisë shqiptare, vendi ynë u la i vetëm përballë fuqisë më të egër të kohës, asaj të turqve. Që projekti i mbretërive evropiane të funksiononte, shqiptarët duhet të pushtoheshin nga turqit, dhe të asimiloheshin.
Meqë ky projekt, megjithë pushtimin 500 vjeçar, nuk u realizua, atëhere Evropa vuri në punë makinat shoviniste greke dhe serbe, për të copëtuar edhe më trojet shqiptare dhe për ta rralluar edhe më popullsinë shqiptare, në mos për ta shuar këtë komb.
Ky projekt qëndron dhe në themel të masakrave të kryera nga Evropa dhe me porosi të Evropës, ndaj shqiptarëve deri në fund të shekullit të XX. Kjo është dhe arsyeja përse dhe tani Mbretëritë Evropiane po bëjnë çmos, po luajnë të gjitha gurët e diplomacisë për ta paraqitur çështjen e Kosovës para shqiptarëve dhe para gjithë botës si një çështje të koklavitur, si një çështje të pazgjidhshme.
Pjesë e këtij projekti antishqiptar ka qenë dhe mbetet dhe armiqësia ndaj gjuhës shqipe, i vetmi mjet që na ka mbetur ne sot për të hedhur dritë mbi historinë tonë.
Këtu e ka burimin dhe persekutimi i egër, që i bëhet çdo shqiptari që guxon të përzihet në këtë çështje përvëluese për Monarkitë Evropiane dhe Vatikanin.
Ja pse ndriçimi i shqipes do të sjellë vetvetiu humbjen e legjimitetit të Familjeve Mbretërore dhe të Vatikanit, dy armiqve më të mëdhenj të racës shqiptare.
Por ndriçimi i shqipes do të hedhë në kosh të historisë dhe tërë klasën politike shqiptare, atë të së shkuarës, dhe atë të së sotmes, që gjatë gjithë shekullit të njëzetë ka qenë shërbëtorja më e bindur e Aristokracisë dhe Klerikëve, dhe armikja më e madhe e popullit të vet.
Etimologjia – apo paturpësia shkencore e grekërve dhe evropianëve
Siç kemi thënë dhe më parë etimologjia, pra studimi i historisë së lindjes së fjalëve dhe kuptimeve që ato kanë marrë gjatë kohrave është një thesar i madh studimi në ndihmë të shqiptarëve, që ata të kuptojnë në fillim se çfarë ka ndodhur me gjuhët evropiane (e më gjërë), e më pas, mbi bazën e një analize të thjeshtë, të kuptojnë se çfarë ka ndodhur me shqiptarët, me historinë e tyre, kush janë ata, dhe pse evropianët, amerikanët dhe të tjerë i urrejnë aq shumë, dhe se çdo gjë që ata bëjnë për shqiptarët udhëhiqet nga kjo urrejtje sa e vjetër po aq dhe patologjike.
Kështu, ne do të kuptojmë se çdo lutje e papëve dhe klerikëve është një mallkim 500 vjeçar, që rëndon ende mbi kryet tona. Ja pse mua më tingëllojnë sarkastike fjalët e Ratzinger, drejtuar dje kosovarëve se "Unë jam shpirtërisht me Ju".
Studimi i etimologjisë është një disiplinë shkencore e vështirë, por jo dhe aq. Për më të rezervuarit, më mosbesuesit, ata që u qëndrojnë si shkëmb tezave helene dhe romake, sot do t'u japim historikun e dy fjalëve të tjera "greke", për të cilat leksikografi i dëgjuar francez Bailley, autori që i dha një shtytje të madhe studimeve të mija në fushë të etimologjisë, pretendon se i ka gjetur në tekste të vjetra greke.
Dhe konkretisht:
Në fjalorin e Bailley, botimi vitit 1901 gjejmë fjalët
Semantikos adv. d'une maniere significative, në mënyrë sinjifikative, domethënëse
dhe simeiosis designation, indication, pra, tregim me fjalë, shenjë a diçka tjetër i një sendi a fenomeni
Për këto dy fjalë shkojmë te fjalorët e instituteve kombëtare të gjuhëve italiane, franceze, angleze dhe gjermane dhe gjejmë këto shënime:
Për semiotikën:
CNR - Istituto Opera del Vocabolario Italiano te http://reddyweb.ovi.cnr.it
nuk jep asnjë të dhënë.
Qendra Kombëtare të Kërkimeve Shkencore në Universitetin e NANSI-t në Francë te http://atilf.atilf.fr/dend
na thotë se sémiotique del për herë të parë më 1555, dhe më 1628, për të cilën flitet vetëm më 1732!
Në anglisht te http://www.etymonline.com/
thuhet se semiotics përmendet për herë të parë vetëm më 1880, dhe thuhet se vjen direkt nga greqishtja semeiotikos.
Në gjermanisht nuk gjejmë shpjegim për këtë fjalë.
Semantik
Në italisht mungon shpjegimi i fjalës semiotica.
Në frëngjisht semantika na shfaqet për herë të parë më 1561, pastaj kjo fjalë zhduket për të ridalë në literaturë më 1875! Kujtojmë dhe një herë se fjalori i Bailley që e përmend këtë fjalë në greqisht është i vitit 1901!
Në anglisht semantika përmendet për herë të parë më 1894, dhe thuhet se vjen nga fr. sémantique, dhe se është përdorur për herë të parë nga Michel Bréal (1883).
Në gjermanisht te http://www.koeblergerhard.
Ky studim mund të zgjerohet dhe në gjuhë të tjera, dhe tablloja se si dhe kur kanë lindur me të vërtetë këto fjalë është sa domethënëse, aq dhe frytëdhënëse për kërkimet tona etimologjike, për të kuptuar shakanë e madhe që është bërë dhe vazhdon të bëhet në fushë të gjuhësisë, meritat e pamerituara të grekërve, dhe se kush i bëri grekërit grekër në shekujt 16 – 19-të
Neologjizma të tjera, që dijetarët perëndimore u falin "grekërve të vjetër"
Shikoni këtu më poshtë neologjizmat të tjera, që dijetarë perëndimorë u dhurojnë bujarisht e me një shpirt filantropik autorëve të vjetër grekë.
Këto janë:
Psike:
Në frëngjisht del më Psyche 1812
Në anglisht më 1647 dhe në gjermanisht, po në shekullin e 17-të.
Po kështu dhe mbiemri psikik del më 1557 në frëngjisht psychique, më 1642 psychical në anglisht dhe më 1800 në gjermanisht 1800.
Tashmë faqet se ku mund t'i gjejmë këto shënime i dimë të gjithë.
Vetë evidentimi i datave kaq të largëta nga njëra-tjetra në kohë i këtyre termave në literaturën evropiane flet shumë, një gjë e tillë është thuajse e pamundur, pasi e reja, novatorja në Evropë ka fluturuar në mesjetë me shpejtësinë e trokthit të kalit, e më vonë me atë të karrocës të tërhequr nga disa kuaj të fuqishëm, ndërsa në kohën e revolucionit industrial me shpejtësinë e makinave me avull, e në fund me postën ajrore.
Kështu që, në shumicën e rasteve, datat më reale e më të ndershme janë datat më të vonshme!
Data të tilla kaq të largëta mes tyre na fusin vetë në dyshime. Megjithatë, për ne do të ishte interesante të ndiqej më tej se te cili autor i vjetër grek përmenden këto terma, pasi atje do të gjejmë dhe xhevahire të tjera.
Autore si Platoni, Aristoteli, Ciceroni dhe Horaci na ruajnë surpriza të tjera...
Çlirim Xhunga
Jeni të lutur ta lexoni me vëmendje, surprizat nuk kanë fund...(S.I)
No comments:
Post a Comment