Tuesday, January 4, 2011

Galilei, Koperniku dhe gjuha shqipe

E pyeta një profesor të gjuhës shqipe, të një prej fakulteteve në rrethe, se ç'mendim kishte për librin "Shqipja çelësi i gjuhëve indoevropiane" të Eleni Kocaqit. "Ajo vajzë është shumë emocionale!" m'u përgjigj "Profesori", pa dhënë asnjë fakt se ç'të natyre ishin këto emocione dhe ç'lidhje kishin me faktet e sjella nga autorja.








Përcaktimi me fjalët: "emocional", "patriotizëm romantik" etj. është dukuria më e përhapur dhe më e dëmshme, që përdoret sot nga ana e specialisteve "zyrtarë "të gjuhësisë dhe historisë, kur flitet për origjinën e gjuhës dhe të popullit shqiptar.
Si shkaktar të këtij "patriotizmi romantik" akuzohen Rilindësit .
Herë pas here, sidomos kur dalin në qarkullim botime të studiuesve që pohojnë barazimin, gjuha dhe populli shqiptar me gjuhën dhe popullsinë pellazge, në shtyp lexojmë shkrime, që në emër të "shkencës së vërtetë", mbasi kapen me shpjegimin e fjalës "pellazg" apo ndonjë shprehje tjetër, i hedhin poshtë këto studime.
Megjithëse, autorët e tezës pellazgjike, në librat e tyre janë mbështetur mbi fakte historike dhe gjuhësore, akuzohen se " formojnë një kakofoni zërash, ku djali i tregon babait arat, ku ushtari i meson gjeneralit strategjinë dhe profani i shpjegon profesorit teorinë…" (R.Memushaj " … " 2.07.2008).
" Këta mjeshtër të vërtetë të historisë dhe gjuhësisë", që si Zeusi i inatosur, hedhin shigjeta ndaj "të pabindurve" harrojnë se duhet të sjellin fakte bindëse, që të përmbysin faktet e paraqitura nga studiuesit e tezës pellazge. (më tipik në këtë drejtim ka qenë shkrimi "sharlatanët" i M. Stefës në gazetën "Shqip" 29.08.2007 ,etj.)
Por "prova më e fortë" për ta, mbetet pohimi se " përkatësia mes shqiptarëve të sotëm dhe pellazgëve është një hipotezë e cila duhet pranuar botërisht si e tille, si hipoteze, e pastaj vërtetuar me fakte dhe vetëm me fakte " siç pohon I.Mati ("Gazeta Shqiptare" dt.7.10.2007).
Autori na jep edhe një " provë " tjetër për mospranimin e studimeve të dy shekujve të fundit, për lashtësinë e gjuhës shqipe se " deri më sot , në asnjë institucion shkencor shqiptar, nuk dimë të jetë ndërtuar një hipotezë e tillë e pranuar përgjithësisht ".
Me që ky DEBAT bëhet në distancë (me libra apo media), si nga ana e studiuesve të ekuacionit : " gjuha dhe populli shqiptar = gjuha dhe popullsia pellazge " dhe të kundërshtarëve apo dyshuesve të tij, problemi mbetet në dëshirën e lexuesve dhe jo në rrugën shkencore që duhet të ndjekin studimet të kësaj natyre.
Pra ky debat, sot për sot, përbën një herezi.
Kjo herezi është rreptësishtë e ndaluar sidomos për tekstet shkollore me të cilat formohet brezi ynë i ri.  
Përse kjo mosburrëri për t'i "kryqëzuar armët ", për të debatuar dhe përballur faktet e secilës palë? Përse u dashka të presim apo "t'i marrim dorën " botës, për një diskutim shkencor? Apo "vetëm të huajt " kanë besueshmërinë shkencore për gjuhën dhe historinë e shqiptarëve? Do të dëshiroja të shikoja fytyrën e studiuesve anglezë apo francezë, apo të ndonjë vendi ballkanik, po t'iu kërkohej që të prisnin sa t'ua shkruanin të huajt historinë e gjuhës dhe popullit të tyre, pastaj të shpreheshin edhe ata, me kusht që të huajt, të ishin dakord me tezat e tyre.

Për origjinën pellazgjike dhe lashtësinë e shqiptarëve, janë shprehur (bile të parët) shumë studiues të huaj, fakt që nuk përmendet media nga asnjë shkrues kundërshtar i kësaj teze. Mjafton të shikojmë bibliografinë e shfrytëzuar në librat e gjuhëtarëve dhe historianëve në ditët e sotme që janë pro kësaj teze. Mbas ngurrimeve të shumta, në shtypin tonë, më së fundi u shfaq edhe një përfaqësues i "shkencës gjuhësore zyrtare". Prof . dr. R.Memushaj ("Shqip"dt.2.07.2008) i cili, duke u bazuar te botimi i veprës " Epiri, pellazget, etrusket dhe shqiptarët" të prof. Sh.Demiraj, shprehet se "Në këtë epokë të romantizmit patriotik shqiptar, që ka lindur si shpërdorim i lirisë së penës , nuk janë të pakta botimet që përpiqen t'i nxjerrin shqiptaret, si popullin më të vjetër, si çelësin për të shpjeguar gjithë gjuhët e vjetra… etj ". Pra, këto lloj botimesh "duhet të ndaloheshin" por ç'të bëjmë… ka ardhur koha e demokracisë dhe lirisë së shtypit.
Shprehja "shpërdorimi i lirisë së penës" më kujton vitin 1633 kur Inkuizicioni thirri në Romë, në sallën e torturave, Galileo Galilein dhe e quajti zyrtarisht " rob të inkuizicionit " duke i ndaluar botimet dhe bisedat me njerëz mbi lëvizjen e tokës. Argumenti i vetëm i akuzës për mashtrim, që paraqiti Inkuizicioni kundër studimeve të Galileut qe "se vëzhgimet e tij i kundërviheshin Aristotelit (mendimet e të cilit qenë "të pranuara nga të gjithë"-shënimi im), pra (tezat e tij) për rrjedhojë janë të gabuara".
"Këta njerëz - i shkruante G.Galile, Keplerit- kanë bindjen se filozofia është një libër i ngjashëm me "Odisenë" dhe "Eneidën" dhe se e vërteta duhet kërkuar jo në natyrë, por me anën e rrugës së krahasimit të teksteve". Galileu ju kundërvu metodës skolastike, për zbulimin e së vërtetës "vetëm duke u mbështetur në autoritetet e njohura dhe vetëm duke ndjekur rrugën e tyre". Ai pohonte se filozofia e vërtetë " është e shkruar në një libër të madh, i cili në vazhdimësi qëndron i hapur para syve tanë".
"Unë nuk them se nuk duhet dëgjuar Aristoteli, përkundrazi, unë përgëzoj ata që e lexojnë dhe e studiojnë. Unë dënoj vetëm nënshtrimin për t'iu përulur pushtetit të Aristotelit, sa të firmosësh verbërisht nën çdo fjale të tij, pa tentuar të gjesh arsye të tjera, t'i quash fjalët e tij si ligje që nuk duhen prekur" ("Dialog për dy sistemet kryesore të botës, e Ptolemeut dhe Kopernikut"v.1632 - EMS Nr.10 v.1952 F.128)
Ata që fshiheshin verbërisht pas mendimeve të autoriteteve, Galileu me përbuzje i quante "Tru të skllavëruar" të padenje për tu emërtuar filozofë. Ai pohonte se njohja njerëzore s'ka kufi dhe nuk ka pengesë që ta ndalojë. Luftëtar kundër metodës skolastike, të studimeve shkencore, qe edhe astronomi polak, përfaqësues i shquar i epokës së Rilindjes Europiane, Koperniku (1473-1543), mësues dhe frymëzues i studimeve të Galileut. Në librin e tij "Dialektika e Natyrës" ai mbron tezën e rrotullimit të tokës përreth diellit dhe 24 orëshe rreth boshtit të saj.
Këto teza përmbysen sistemin e natyrës, të dhënë nga Ptolemeu, si dhe predikimet fetare mbi tokën se toka ndodhej në qendër të botës.
Libri i Kopernikut me dekret të Inkuizicionit u fut në listën e librave të ndaluar për 206 vjetët e ardhshme. Në parathënien e librit të tij, Koperniku mbron energjikisht të drejtën e mendjes njerëzore " për të qenë e lirë, për të kërkuar të vërtetën shkencore". Ai shprehte revoltën e tij ndaj njerëzve, që nuk kishin asnjë njohuri mbi shkencën, por që merrnin përsipër këtë punë duke u mbështetur në autoritetin e rrëmbyer prej tyre nga puna e shenjtë e shkrimit të librave, për të dhënë mendimet e tyre për problemet shkencore.
Studimet e para për lashtësinë e gjuhës shqipe dhe të popullit tonë, janë bërë që në shk.19, pra plot 200 vjet përpara. Von Hahn në librin "Albanisce Studien" (1854) shkruan: "Shqiptarët janë autoktone meqë rrjedhin drejt prej Ilirëve, ashtu si edhe popujt e Maqedonisë dhe Epirit, të gjithë pasardhës të Pellazgëve prehistorikë" (f.49 N.V.)
L.Benloë në librin e tij "Greqia përpara ardhjes se grekëve" (1877) shkruan: "Shumë emra të vendeve, të maleve, të lumenjve, të personazheve legjendarë nuk mund të shpjegohen me etimologjinë greke. Vetëm një gjuhë ka qenë në gjendje të hedhë dritë mbi emrat e këtyre vendeve, e kjo gjuhë është shqipja" (f.275. N.V.) ,etj.
Me gjithë këtë kontribut të historianëve dhe filologëve, të huaj dhe shqiptare, që nga shk.19 deri në ditët tona, në materialet shkollore dhe ato me te cilat prezantohen Institucionet tona studimore zyrtare, nuk jepen rezultatet e tyre.

Arsyet:
1-Nuk është bërë ndonjë debat shkencor për këto teza
2-Nuk është pranuar nga shkenca zyrtare botërore
3-Nuk është shprehur shkenca zyrtare shqiptare

Pra duhet të presim edhe 200 vjet të tjera, që e vërteta shkencore, për gjuhën dhe popullin shqiptar, të mund të mësohet në shkollat tona dhe të shprehet në literaturën shkencore shqiptare (zyrtare) dhe atë botërore.
Lind pyetja: Në se, që në shk.15 është luftuar për lirinë e mendimit shkencor dhe për një qëndrim jo "tru skllavërues" të studiuesve, përse në shekullin e 21, në Shqipëri duhet të presim, sa këto teza "të pranohen nga e gjithë bota" pastaj të "guxojmë" të hapim debatin shkencor në vendin tonë?
Si mund të kërkojmë, që akademiket tanë "zyrtarë" të jenë pro këtyre studimeve, pa i shoshitur më parë ato me anën e debateve?
Mendimet e Institucioneve më të larta shkencore, ndërtohen mbasi bëhet debati shkencor mbi teza të ndryshme dhe jo anasjelltas, siç shprehen "mjeshtrat e vërtetë të historisë dhe gjuhësise".
Dhe me thjesht akoma: Cila është detyra e këtyre Institucioneve studimore dhe të Akademisë, në rast se nuk grumbullojnë, debatojnë dhe publikojnë, TË GJITHA (dhe jo vetëm ato që ju vijnë mbas midesë) studimet dhe të dhënat që vijnë nga specialistë apo autodidaktë, mendime apo njoftime , direkte apo indirekte mbi gjuhën dhe historinë e shqiptarëve të bazuara mbi fakte ?
Përse këto institucione veprojne simbas një metodollogjije që i ka ikur koha që në shekujt e mesjetës (vetëm ato "që pranohen nga të gjithë")?
Sa është e lirë shkenca jonë gjuhësore dhe historike në punën e saj nga faktorë politikë?
Të gjitha përgjigjet, të çojnë tek referimet historike, të shumë dhjetevjeçareve dhe shekujve të historisë së Ballkanit e më gjërë.



Më vjen në mëndje një vëzhgim shumë i goditur i Bajronit :
" Nuk ka popull më të urryer e të tutur nga fqinjët e tij, sa shqiptarët…" (f.206 V.S.)






Ky është një pohim i rëndesishëm historik, që e ka bazën tek fakti, se Ballkani u pushtua nga popuj të ndryshëm nga populli pellazgo-shqiptar, që së bashku me thrako-maqedonasit dhe fiset e tjera pellazge, përbënin popullsinë autoktone të Gadishullit e më gjerë. Për të ligjëruar dhe përjetësuar pushtimin, duhej zhdukur popullsia dhe çdo element (racor, historik, kulturor, arkitektonik, fetar,etj.) që dëshmonte lashtësinë dhe autoktoninë e saj. " Aneksimet kulturore ecin në të njëjtin hap me pushtimet territoriale " pohon themeluesi i Akademisë keltike (franceze më 30.3.1805) Mangourit (f.66 ATh .) Fushata për zhdukjen, mohimin dhe fshehjen me anën e çdo mjeti të mundshëm, u realizua jo me vite por me shekuj. Veprimet politike të kohës së sotme si lufta e Kosovës, politika çkombetarizuese tek popullsia shqiptare në Greqi dhe në zonat jugore të vendit, dëshmojne se kjo fushatë vazhdon edhe sot e kësaj dite, herë-herë e fshehte dhe e "modernizuar " për nga mjetet, po "mesjetare " për sa i përket qëllimeve dhe ideve.
Ajo pasqyrohet edhe në trysnin politike mbi institucionet shkencore.

"Ne shqiptarët -ngulmon studiuesja Nermin Vlora - duhet ta nxjerrim në dritë këtë të vërtetë (për lashtësinë e gjuhës dhe popullit tonë-shënimi im) për të mirën e kulturës, që shpesh gëlltitet prej propagandës së më të fortit"(f.308 N.V.)





" Shkencëtar i vërtetë është ai që punon në favor të kulturës dhe përparimit dhe jo, për të bërë propagandë" (f.327 N.V.)
Institucionet tona studimore dhe ato akademike, që kur janë krijuar, nuk kanë mundur të zhvillojnë dot veprimtarinë e tyre, jashtë "vullnetit të mirë " të klasës politike në pushtet. Një klase politike, që në kushtet e demokracisë është e paaftë të luftojë për historinë e popullit të vet, siç ben shteti ynë fqinj Maqedonija , për problemin e emrit të saj.  
Një klase politike, për të cilën "kombi" dhe "ndërgjegjja kombëtare" janë nocione që ju ka ikur koha dhe për një fjalë " në favor të pranimit në BE dhe NATO" (për kredo elektorale) janë gati t'i shesin ato.
Studiuesit janë rrogëtarë dhe familjarë, kjo është " thembra e Akilit ", por shkenca nuk bëhet me njerëz, që nuk luftojnë për bindjet e tyre (këtu nuk përfshij " të shiturit "). Shkencëtari është luftëtar. Kështu ka qenë Galileo Galilei, Nikolla Koperniku dhe të gjithë ata, që për hir të së vërtetës shkencore, nuk morën parasysh edhe rrezikun e jetës. Shembull i shkëlqyer i ditëve tona, ka qenë puna e studiuesit Aristidh Kola. Nuk ka dy të vërteta : ajo e shkencës dhe ajo zyrtare. Në rast se s'do të rrezikosh e të luftosh, është me e ndershme të lirosh karigen e studiuesit dhe të jetosh me ndërgjegjen e qetë. "Liria e të menduarit është gjeja më dinjitoze e qenies njerëzore: duke thënë gjithnjë të vërtetën duke qenë direkt, pa stereotipe, kam ruajtur dinjitetin tim njerëzor dhe nderin për të qenë ai që jam, e mbi të gjitha, të mbetem vetvetja " shprehet historiani i shquar shqiptar, Arif Mati. Një pretekst tjetër i "studiuesve zyrtarë" është se "për pellazgët,vazhdon të mbizotërojë një errësirë e plotë …edhe për etruskët sot për sot nuk mund të thuhet asgjë e sigurt "(f.45,46 Sh.D.)

Këta studiues janë të kënaqur që kanë pohuar përkatësinë e shqiptarëve nga fiset Ilire. Por, siç shprehet studiuesi dhe njohësi i mirë i gjuhës arvanitase(shqipe), historisë dhe mitologjisë së lashtë, Aristidh Kola "Elementët krahasuese me Pellazgët janë akoma më të shumtë dhe më bindës nga ata të Ilirëve " (f.8 A.K.) " Më tepër se 10 000 shkrime, mbetje të asaj kulture (pellazge-shenimi im) janë gjetur vetëm në Tirini ose Etruria te Italise " pohon studiuesi Niko Stillo (f.6 N.S.)
Problemi themelor i studiuesve zyrtarë të lashtësisë së gjuhës dhe historisë së shqiptarëve, nuk është vetëm liria e punës së tyre shkencore , por edhe mangësia në njohjen e shumë fushave shkencore, dhe të gjuhëve të vjetra dhe të reja ballkanike, europiane dhe aziatike.
Në vitin 1889, Sami Frashëri, (studiues i lindjes së gjuhëve në botë) shkruante " gjuha shqipe është më e vjetër se gjuha e vjetër greke dhe ajo latine, prandaj edhe populli shqiptar është më i vjetri " (f.24 S.F.) Këtë pohim e nxirrte nga studimi i rrënjëve të gjuhës shqipe me ato të gjuhës së vjetër greke, latine,sllave, gjermane dhe gjuhëve të vjetra europiane si dhe gjuhës persiane, zende dhe sanskrite.
Studiues (zyrtarë) të arkeologjisë, kulturës së traditës apo të historisë, nuk studiojnë të dhënat që afron gjuhësia dhe anasjelltas. " Kërkimet dhe studimet e mija nuk janë kufizuar vetëm në gjuhësi" pohon A.Mati, duke treguar se ato përfshinin përveç historisë së lashtë edhe të dhëna nga arkeologjia, antropologjia, mitologjia, etnologjia etj.
Studiuesit " zyrtarë" të gjuhës shqipe, e anashkalojnë dhe nuk i japin shpjegim fakteve, që studiues të tjerë si J.Thomopullos treguan " se si fjalët etruske kishin të njëjtën rrënjë me përgjegjëset e tyre në shqip (f.44 E.J.)
Mohuesit e tezës pellazgjike nuk kanë guximin të analizojnë pohimet e Albanologut Otto Blau "se mbishkrimet e lashta mbi pllaka guri të zbuluara në Kretë e Lemos më 1897-99 dhe për një kohë të gjatë të lexueshme, mund të deshifrohen nëpërmjet gjuhës shqipe (f.45 E.J.)
Apo të Dhimitër Kamaradës, filolog arbëresh, i cili në librin e tij "Një esse e gramatikës krahasuese rreth gjuhës shqipe" (1864) arriti në përfundimin se "gjuha e popullit shqiptar ishte nder më të vjetrat e të gjithë popujve të Europës . Në këtë përfundim arritën edhe studiuesi francez Eduard Snadër, gjuhëtari danez Holger Petersen, Kristian Sandfel Jensen, etj. (f 37. E.J.) Dëshmitë e studiuesve te shk.19 janë zgjeruar dhe plotësuar me fakte të reja nga studiuesit shqiptare të ditëve të sotme, siç qe edhe punimi me i fundit në këtë drejtim, i autores Eleni Kocaqi "Gjuha shqipe çelësi i gjuhëve indoeuropiane".
Këtu dua të përqendrohem edhe tek një problem, që jo rrallë ngrihet nga kundërshtaret e tezës pellazgjike, "Mungesa e diplomës për gjuhësinë apo historinë të studiuesve që mbrojnë tezën pellazgjike". Dihet se diploma është një dëshmi e studimeve për profesione të caktuara, por jeta ka treguar se, zbulimet janë bërë edhe nga studiues autodidaktë apo të fushave të afërta ose të fushave të tjera. Gjithashtu dihet se diploma dhe titujt shkencore, kanë marrë dhe njerëz medioker, që siç shprehej Koperniku, nuk kishin aftësi të debatonin, për të bërë vetë studime apo të sillnin fakte bindëse për një tezë, por mjaftoheshin vetëm me"atë që shkruanin të tjerët".

Nuk dua të ofendoj studiuesit e vërtetë, por janë gjëra që kanë ndodhur realisht. Fakti që nuk po organizohet ndonjë debat mbarëkombëtar për këto probleme (duke patur tre Institucione shtetërore për gjuhësinë dhe historinë tonë : në Shqipëri, Kosove dhe Maqedoni), është një tregues shumë domethënës për ç'ka kam parashtruar më lart :  
FRIKËN NDAJ DEBATIT dhe asaj që vjen pas debatit, d.m.th. qytetarinë e tezës "rebele pellazgjike" dhe pasqyrimin e saj në tekstet shkollore . Për rrjedhojë, do njihesh e vërteta për origjinën e gjuhës dhe historisë së shqiptareve, që me shekuj është luftuar për tu fshehur dhe zhdukur. Për studimet shkencore mbi gjuhën dhe historinë e popullit shqiptar, janë të vlefshme përpjekjet e të gjithëve: studiuesve te çfarëdo shkalle qofshin , autodidaktëve, dashamirësve, punonjësve të thjeshtë të gjuhësisë dhe historisë. Me kushtin e vetëm që të kenë bazë shkencore, . Këtë shoshitje e bëjnë debatet në Institucionet studimore dhe akademike përkatëse.
Koperniku mbrojti tezën se Toka lëvizte përreth boshtit të saj dhe planetit Diell. Shkencërisht, lëvizja e tokës u bë e mundur të provohej më vonë. Pra njohja shkencore, është një poçes gradual në kohë, ku japin ndihmesë studiues të niveleve dhe fushave të ndryshme, por që i qëndrojnë besnik metodës shkencore, të çliruar nga çdo diktat apo interes i huaj.
Kjo është edhe arsyeja që edhe libri " Shqipja çelësi i gjuhëve indoeuropjane " të E.Kocaqit përbën një vlerë të çmueshme për shkencën tonë gjuhësore ,jo nga " qëndrimi i saj emocional " por nga puna e madhe dhe këmbëngulëse për të sjell fakte të reja që vërtetojnë se "Shqipja nuk është në ndonjë grup (gjuhësor-shënimi im), pasi ajo është tek të gjitha gjuhët , që tregon se roli i saj është gjuhëformues dhe sot këtë gjuhë e ruajnë shqiptarët " (f.12 E.K.)
Populli dhe rinia, që me shumë interes i ka lexuar botimet e mbrojtësve të tezës pellazgjike presin debatin. Pra dorashka është hedhur, u takon " mjeshtrave të vërtetë të historisë dhe gjuhësisë " të debatojnë me fakte shkencore!

Referenca: N.V.
- Nermin Vlora "Pellazget-Iliret-Etrusket-Shqiptaret " Prishtine v.
2002 E.J. - Edëin Jacques "Shqiptaret" v.1995
A.K. - Aristidh Kola "Gjuha e Perëndive"
v.2003 V.S. - Veis Seiko "Mbi elementet e perbashketa ne epiken shqiptaro-arbëreshë dhe serbokroate"
v.2002 N.S. - Niko Stillo "Iliriada Athine-tetor” 2005 E.K.
- Eleni Kocaqi "Shqipja çelësi i gjuhëve indoeuropiane"
v.2008 A.Th.- Anne Marie Thiesse "Krijimi i Identiteteve Kombëtare"
E.M.S.- Enciklopedia e Madhe Sovjetike S.F. - Sami Frasheri "Vepra" Nr 9 Shkup 1994

Fatbardha Demi,
29 Nentor 2008

No comments: