"Analfabetët me Diplomë" dhe dëmi i gjuhës shqipe..

Ato që do të shkruaj më poshtë, nuk janë as të reja, as të paditura. Ndokush do të thotë se po përsëris ç'ka kam thënë më parë në artikuj e në librin "Ta duam dhe ta ruajmë gjuhën tonë të bukur" (1998).  

Gjuha shqipe po dëmtohet shumë rëndë dhe padrejtësisht, por puna është se, pavarësisht se çfarë themi ne gjuhetarët, kujdesi i shqiptarëve ndaj gjuhës shqipe ka rënë shumë.

Shikoni se cfare po ndodh me emrat e pervecem te huaj.
Jo vetem se nuk zbatohet parimi i drejtshkrimit te shqipes dhe po shkruhen siç dalin ne gjuhet e huaja (Berlusconi, Blair, Clinton, New York) po edhe me thyerje te renda te morfosintakses shqipe, duke mos i lakuar fare emrat e pervecem te huaj. Keshtu po thuhet ne shtyp e ne radiotelevizion: takimi me Blair (në vend të takimi me Blerin), vizita e Bush (në vend të vizita e Bushit), takimi me Geixh (në vend të takimi me Geixhin) etj. Per "inerci" kjo po behet si ortek edhe ne shkurtimet si p.sh. drejtori i KESH (në vend të i KESH-it), kryetari i SHISH (në vend të kryetari i SHISH-it).

Me e keqja eshte se njerezit qe paguhen per te drejtuar vendin, shkencen, arsimin, kulturen, artin sikur jane pajtuar me gjendjen e rende qe ka pllakosur praktiken shkrimore dhe gjuhen e shkruar te gazetave, revistave e pergjithesisht te mediave. Kur kalon neper udhet e sheshet e Tiranes e sheh se cfare eshte punuar ndaj gjuhes shqipe. Kush te doje e kur te doje shkruan emertime ne gjuhe te huaja, ku nuk mungojne jo vetem Las Vegas e Magic City, Al Music po edhe kushedi sa mbishkrime te shkruara kunder rregullave te drejtshkrimit.
Ne shume dyqane e restorante, te dera shkruhet anglisht " push " dhe jo shqip " shtyje ", " open " dhe jo shqip " hapur ", " cloused " dhe jo shqip " mbyllur" etj.

Vetem mbishkrime shqip e te shkruara drejt eshte e veshtire te gjesh. Ka ardhur koha qe dikush te pergjigjet, po edhe te paguaje per shkeljet kaq te renda e te padurueshme te normave te gjuhes letrare zyrtare.

Ka qene nje pervoje e mire qe ne cdo gazete dhe reviste, si dhe ne shtepite botuese pervec redaktoreve te kishte edhe korrektor letrar. Disa gazeta dhe shtepi botuese kane filluar ta zbatojne kete norme pune, gje qe natyrisht ka filluar te jape edhe frytet e veta dhe kjo eshte per t'u pershendetur. Puna eshte qe kjo praktike te behet kudo norme pune e te sigurohet nje lufte ballesore per ta njohur dhe zbatuar si duhet gjuhen shqipe te njesuar. Perndryshe, shteti duhet te veproje duke gjobitur rende per thyerjet e rregullave te gjuhes letrare kombetare, ashtu sic gjobitet cdo kundervajtje ne nje vend demokratik e te qyteteruar.

Kemi permendur pa ngurrim edhe instancat me te larta, kemi kritikuar me se nje here edhe Kuvendin e Shqiperise e deputetet e tij te nderuar, te cilet ne librin e rrogave nenshkruajne si njerez te Kuvendit, por kur flasin e shkruajne me shpesh ua ka enda te thone Parlamenti, kryeparlamentari, grup parlamentar. Ua ka qejfi te zgjidhen nga populli shqiptar si deputete te Kuvendit, por fushaten zgjedhore e pagezojne me fjale te huaja edhe te shkruajne e te flasin si t'u vije, mbare e mbrapsht, pa folur ketu per hapjen e portave katerciperisht ndaj fjaleve bombastike e te huaja, frazave te gjata kilometrike, qe shpesh jane si ato te Don Kishotit "arsyeja e mosarsyes, ma dobesoi aq fort arsyen".

Kjo na kujton sa thoshte Faik Konica per analfabetet me diplome: "Po sot shoh nje turme te erret prej analfabetesh me diplome ne xhep, qe po i versulen shqipes dhe duan t' i vene thiken ne kurriz, qe ta gdhendin pas formes qe u pelqen atyre; se te gjoret kujtojne qe gjuha eshte nje cope dru pa shpirt. Nuk dine qe eshte jo vetem e gjalle, po dhe shume e holle, aq sa, po i shtremberove pakez nje nyje a nje dell, trupi i tere i tronditet, vuan dhe humb forcen bashke me bukurine"..

Gjovalin Shkurtaj