Friday, January 24, 2014

Gjuha më e lashtë në botë

1. Forma më e lashtë e shkrimit
Shumë njerëz bazojnë përgjigjen e tyre tek gjuha e cila është shkruar e para. Nëse po kërkoni më të lashtën absolute, mundësisht gjuha e sumerëve dhe e egjiptianëve fitojnë si gjuhët më të lashta (të dyja u shfaqën rreth 3200 vjet p.e.s).
Nëse po kërkoni mbi gjuhën e vjetër të mbijetuar deri në ditët e sotme, kinezçja është e cituar shpesh më shpesh, por edhe greqishtja ka shumë mundësi, pasi është shkruar me një linear B po rreth vitit 1500 p.e.s.



Por të gjitha këto janë të parëndësishme, pasi gjuha e shkruar nuk është e barabartë me gjuhën e folur.
Në vitin 3200 p.e.s kishte shumë gjuhë të folura përveçs gjuhës sumere dhe asaj egjiptiane, por ato nuk kishin fatin të kishin një sistem shkrimi. Këto gjuhë, janë po aq të vjetra.
Të marrim këtu një shembull shumë interesant, gjuha shqipe (e folur në veriun e Greqisë) nuk u shkrua deri në shek. XV-të të e.s, por Ptolemeu i përmend këta njerëz që në shekullin e I-të p.e.s.
Provat gjuhësore dhe arkeologjike dëshmojnë se shqiptarët ishin një komunitet njerëzish që kanë ekzistuar edhe shumë më parë se kaq. Kështu shqipja ekziston prej disa mijëvjeçarësh, por është shkruar vetëm prej 500 vjetësh më parë.
Për ironi të fatit, shqipja mund të konsiderohet shumë "e lashtë" dhe greqishtja shumë "e re".

8 Korrik 2013 https://linguistlist.org/ask-ling/oldest.cfm

Autorja Elizabeth Pyatt është Pedagoge e shquar e Gjuhësisë në Universitetin e Pensilvanisë, e diplomuar në Havard dhe ka kryer një sërë studimesh shkencore. Njeh 9 gjuhë të huaja, por jo shqipen. http://www.personal.psu.edu/ejp10/pyattcv.html

No comments: