"Plehrat", Berisha: Ata që kundërshtuan projektin janë armiq të mjedisit

Shqipëria kazan plehrash për Evropën, mbetjet nga riciklimi, në gropa ose det.
Berisha akuzoi mediat dhe ambientalistët si mafiozë, industria e riciklimit përfiton

Vendimi më i fundit i qeverisë për importimin e plehrave nga Europa ka ndezur së fundmi edhe reagime të forta midis ambientalistëve, opinionit publik dhe qeverisë, duke u kthyer kohët e fundit në një çështje tepër delikate.

Nga njëra anë janë vetë firmat, apo kompanitë të cilët kanë marrë përsipër trajtimin e mbetjeve që do të importohen nga venet Evropiane,të cilat kanë deklaruar se ata kanë investuar, dhe plehrat duhet të importohen medoemos. E nga ana tjetër është shoqëria civile dhe ambientalistët që e kundërshtojnë faktin se nëse këto plehra do të trajtohen në vendin tonë nuk ka kapacitete për të përballuar mbetjet që do të shkaktohen nga djegia apo përpunimi i këtyre plehrave.

Por në mbrojtje të firmave apo kompanive që do të bëjnë trajtimin e plehrave që do të importohen, është edhe qeveria e cila, kohët e fundit ka akuzuar mediat dhe ambientalistët si grupe mafioze, por nga ana tjetër favorizon këto kompani apo grupe të cilat mund të dyshohen si mafioze, për shkak se kanë investuar dhjetëra miliona euro, në një biznes i cili do të bëhet me lëndë të parë falas dhe pa asnjë kontroll në doganë, kjo për shkak se qeveria vendosi të heqë akcizën për mbetjet urbane. 

Nëpërmjet një tubimi paqësor qytetarë dhe ambientalistë kanë kërkuar ditën e djeshme anulimin e vendimit për importin e plehrave.
Edhe pse sipas vendimit asgjësimi i plehrave do të kryhet duke i depozituar ato mbi, në dhe nën tokë, trajtimi i tokës, injektim i thellë, duke përfshirë injektim me pompim të mbetjeve të lëngshme brenda puseve sërish në vendin tonë sipas ambientalistëve në vendin tonë nuk ekzistojnë mundësitë apo kapacitetet që të përballohen mbetjet që do të dalin nga përpunimi i plehrave që do të importohen nga jashtë.
Sipas ligjit, një tjetër pikë është edhe depozitimi sipërfaqësor, ku është parashikuar vendosja e lëngjeve apo llucërave të shkarkuara në gropa, pellgje ujore apo laguna, etj.
Në vendim të Këshillit të Ministrave parashikohet landfill me disenjim inxhinjerik të veçantë dhe shkarkimi në një trup ujor përveç deteve/oqeaneve. Sipas këtij vendimi, parashikohet shkarkimi në dete/oqeane përfshirë futjen në shtratin e tyre dhe trajtimi biologjik i papërmendur në asnjë vend tjetër në këtë listë, i cili rezulton në përzierje apo përbërje përfundimtare që shkarkohen përmes çdonjërit nga operacionet e kësaj liste.


Problemi
Problemi i trajtimit të mbetjeve të plehrave të importuara kërkon një infrastrukturë të posaçme, e cila në vendin tonë nuk ekziston. Një tjetër problem për mjedisin dhe shëndetin e qytetarëve shqiptarë janë dhe efektet negative që do të rrjedhin prej fabrikave apo impianteve të përpunimit. Tymi dhe mbetjet e tjera të çliruara prej tyre janë dy pikat ku mbështeten më fort grupet që kundërshtojnë vendimin e qeverisë.
U deshën gjashtë vjet kohë por asnjë investim që kreu i ekzekutivit të firmoste sjelljen e plehrave në vendin tonë. Këto grupe mafioze shpesh herë kanë deklaruar me të madhe se janë pro qeverisë që të importohen mbetjet e vendeve Evropiane pasi në këtë mënyrë do të zhvillohej edhe vendi dhe procesi i riciklimit dhe i trajtimit të mbetjeve do të zhvillohej edhe më shumë. Në lidhje me këtë në të gjithë vendin nuk ekziston sot për sot asnjë vendgrumbullim ose quajtur ndryshe landfill ku përveçse mbetjet mund të trajtoheshin në mënyrë të specializuar ato nuk do të ishin të rrezikshme për qytetarët.  
Pjesa më e madhe e mbetjeve urbane, si dhe mbeturinat spitalore grumbullohen dhe digjen në gjendje të lirë.
Mbetjet e ngurta duke u djegur në gjendje të lirë ndotin ajrin nëpërmjet prodhimit të erërave mbytëse. Tymi dhe erërat e këqija përhapen në një largësi me reze deri 5 km. Nga vend hedhjet çlirohet gaz metan dhe grimca pluhuri me përmbajtje metalesh të rëndë, si dhe përbërje të tjera inorganike dhe organike si dioksina, furane. Në një mostër ajri të marrë janë gjetur derivate të benzenit, gazra të efektit serrë dhe ferone. Pra, kushtet e cilësisë së ajrit në vend hedhjet paraqesin kërcënime serioze për banorët rreth këtyre zonave.

Sazan Guri: Nuk kemi asnjë metër kub mbetjesh të trajtuara

Sipas ambientalistit të njohur Sazan Guri problemi i mbetjeve është një çështje aq shqetësuese e cila është kthyer së fundmi në problemin e parë dhe rrezikun që na kanoset të gjithëve. Sipas specialistit, problemi i mbetjeve është një problem që i referohet direkt qeverisë pasi ajo nuk ka krijuar deri më sot asnjë mundësi për trajtimin apo një vend groposje ekologjike apo inxhinierike për trajtimin e mbetjeve urbane në vend. “Ne nuk kemi as dhe një landfill për groposjen e mbetjeve, dhe një mundësi që është krijuar në Bushat dhe ajo është ka shkaktuar përplasje midis komunës dhe qytetit të Shkodrës apo Lezhës. Aktualisht ne ndodhemi në situatën që jemi nuk sikur një metër kub mbetjesh të trajtuara. Kjo gjendje është e padurueshme. Nuk mund të vazhdohet më kështu. Ne akoma nuk kemi në dorë situatën për të menaxhuar mbetjet tona ndërkohë merren vendime për të sjellë mbetje të tjera” tha ditën e djeshme Sazan Guri.
Sipas tij lista e mbetjeve të tjerëve është e papranueshme, ose do jetë punë agjentësh midis shteteve. Një ditë këto mbetje nga jashtë ne do të jemi të aftë për ti importuar dhe ky është një detyrim moral i të gjithëve ne, por kur të kemi ndërmarrë masa për të sistemuar, për të mirë menaxhuar të krijojmë infrastrukturën e duhur, për tu bërë ballë mbetjeve të vendin tonë pikë së pari. “Ne kërkojmë me këtë reagim që të merren masa për mirëmenaxhimin e mbetjeve, vendimmarrjeve të duhura, këto kompani le të shikojnë edhe këtë mundësi. Fillimisht duhet të bëjmë trajtimin e plehrave që aktualisht janë të shumta e më pas të bëhet importimi. Aktualisht ne jemi, në një situatë që plehrat na rrethojnë, në familje në shtëpi, në kryeministri, me kazanë 24 orësh që janë të mbushur plot me plehra” sqaroi specialisti ndër të tjera.
“Ne nuk kemi asnjë aksion që të trajtojë mbetjet tona lokalisht, dhe duam të bëjmë riciklimin apo trajtimin e mbetjeve globale.
Kjo s’është normale. Përsa i përket përgjegjësisë, kjo është e të gjithëve edhe e qytetarëve sepse sipas meje lëvizjet vijnë që poshtë. Ministria e Mjedisit duhet ta menaxhojë shkencërisht problemin jo vetëm burokratisht, duhet ta menaxhojë në mënyrë ekspertize.” Ka pohuar Sazan Guri ndër të tjera. Nga ana tjetër sipas specialistit, Kryeministri duhet të shpallë në mënyrë urgjente mirëmenaxhimin e mbetjeve në vend.   

Tirana me 700 mijë banorë, ka 750 ton mbetje
Në vitet e fundit, Tirana është kthyer në një metropol, me një rritje dramatike të popullsisë. Me 700 mijë banorët e saj, kryeqyteti prodhon deri më sot, për çdo ditë, 750ton mbetje, ose ndryshe 0.8 kg/banor në ditë mbetje, të cilat kualifikohen si mbetje të ngurta bashkiake. Pikat e grumbullimit të mbetjeve të shumëllojshme, të cilat depozitohen çdo ditë në këto mjedise, jo vetëm nga familjet qytetare, por edhe nga bizneset e ndryshme, janë një problem mjaft i dukshëm dhe shqetësues për të gjithëkomunitetin e kryeqytetit. Nuk mund të lihet pa përmendur fakti që, ndërgjegjjaqytetare për rëndësinë e mbajtjes pastër të qytetit është ende shumë e ulët. Riciklimi, për të mos folur më tej për reduktim dhe ripërdorim të mbetjeve, është sporadik dhekrejtësisht i paorganizuar. Këtu nuk bëjnë përjashtim as mbetjet metalike (kanaçet), mungesa e seleksionimit të tyre në pikat e grumbullimit rëndon gjendjen e mjedisit përreth konteniereve të grumbullimit të mbetjeve. Për pasojë, efekti social–ekonomik, i shkaktuar nga ky problem, si dhe ndikimi që ka në cilësinë e jetës së qytetarëve tëShqipërisë në përgjithësi, dhe të Tiranës në veçanti, është shumë i madh. 

Ligji “anormal”, shkarkimi dhe djegia e mbetjeve, mbi tokë dhe det
Asgjësimi i plehrave do të kryhet duke i depozituar ato mbi, në dhe nën tokë, trajtimi i tokës, injektim i thellë, duke përfshirë injektim me pompim të mbetjeve të lëngshme brenda puseve. Një tjetër pikë është edhe depozitimi sipërfaqësor, ku është parashikuar vendosja e lëngjeve apo llucërave të shkarkuara në gropa, pellgje ujore apo laguna, etj.
Në vendim të Këshillit të Ministrave parashikohet landfill me disenjim inxhinjerik të veçantë dhe shkarkimi në një trup ujor përveç deteve/oqeaneve. Sipas këtij vendimi, parashikohet shkarkimi në dete/oqeane përfshirë futjen në shtratin e tyre dhe trajtimi biologjik i papërmendur në asnjë vend tjetër në këtë listë, i cili rezulton në përzierje apo përbërje përfundimtare që shkarkohen përmes çdonjërit nga operacionet e kësaj liste. Gjithashtu trajtimi fiziko-kimik i papërmendur në asnjë vend tjetër në këtë listë, i cili rezulton në përzierje apo përbërje përfundimtare që shkarkohen përmes çdo njërit nga operacionet e kësaj liste. Në listën e shpërndarë nga Ministria e Mjedisit është parashikuar incinerim/djegie mbi tokë dhe incinerim/djegie në det. Sipas vendimit ruajtje e përhershme si përshembull vendosje e kontejnerëve në një minierë dhe grirje apo përzierje para dorëzimit për trajtim në çdo njërin nga operacionet.  

Operacionet e asgjësimit
D1 Depozitimi mbi, në dhe nën tokë (psh. landfill, etj.)
D2 Trajtimi i tokës, (psh. biodegradimi i lëngjeve)
D3 Injektim i thellë, (psh. injektim me pompim të mbetjeve të lëngshme brenda puseve)
D4 Depozitim sipërfaqësor, (psh. vendosja e lëngjeve apo llucërove të shkarkuara në gropa, pellgje ujore apo laguna, etj.)
D5 Landfill me disenjim inxhinjerik të veçantë
D6 Shkarkimi në një trup ujor përveç deteve/oqeaneve
D7 Shkarkimi në dete/oqeane përfshirë futjen në shtratin e tyre
D8 Trajtimi biologjik i papërmendur në asnjë vend tjetër në këtë listë, i cili rezulton në përzierje apo përbërje përfundimtare që shkarkohen përmes çdonjërit nga operacionet e kësaj liste
D9 Trajtimi fiziko-kimik i papërmendur në asnjë vend tjetër në këtë listë, i cili rezulton në përzierje apo përbërje përfundimtare që shkarkohen përmes çdo njërit nga operacionet e kësaj liste
D10 Incinerim/djegie mbi tokë
D11 Incinerim/djegie në det
D12 Ruajtje e përhershme (psh. vendosje e kontejnerëve në një minierë, etj.)
D13 Grirje apo përzierje para dorëzimit për trajtim në çdo njërin nga operacionet
D14 Ri-paketim/ambalazhim para dorëzimit për trajtim në çdonjërin nga operacionet
D15 Ruajtje në pritje për tu përdorur në çdo njërin nga operacionet

Arta AGOLLI, G. Sot