Bashkimi kombëtar ka nisur...

Rrëmuja që përcolli dalja e të ashtuquajturës Enciklopedia Maqedonase çoi në paraqitje idesh nga më të ndryshme. E kjo enciklopedi për fatin e keq të maqedonasve nuk bëri tjetër vetëm se krijoi procesin rikoshet, duke trazuar kësisoj ndjenjën e atdhetarisë tek shqiptarët.

E kjo ndjenjë erdhi prej andej, e përcoll gjer në Tiranë dhe Prishtinë. Këtë e bënë as më pak e as më shumë vetëm se shqiptarët e Maqedonisë. E si të gjitha debatet rreth kësaj teme, për shqiptarët një pyetje do të mbetet për një kohë të gjatë varur dhe që do të përsëritet hiç pa u bërë e bezdisshme: A do të bashkohen trojet shqiptare?
Unë them që po, dhe madje kjo histori tashmë sapo ka nisur dhe pa dyshim do të kryhet pavarësisht pengesave të shumta.

Ky bashkim ka nisur së pari me Kosovën, dhe më tej dalëngadalë edhe me shqiptarët e Maqedonisë. Bashkimi me Kosovën nisi pas hyrjes së trupave të NATO-s atje dhe tashmë është në rrugë të sigurt përpara me kaq forcë po aq sa autostrada drejt Kukësit, që të çon fluturimthi në Prishtinë. E në një kohë jo shumë të largët, nëse Tirana zyrtare do të ketë pak vullnet një rrugë tjetër bashkimi do të bëhet edhe në drejtimin tjetër për në lindje, atje ku jetojnë mijëra shqiptarë.

Në fakt, Tirana më shumë se atdhetare do të jepte një kontribut të saj në investime publike, sepse atdhetaria vjen nga shqiptarët e Maqedonisë, të cilët me pafuqinë e tyre kanë arritur ta transmetojnë në të gjitha trojet ku flitet shqip. Një bashkim tjetër i madh, por i pa dukshëm ka nisur me shumë forcë, aq sa politika e ditës nuk e vë re. Duke u nisur nga një histori personale, dal në këtë ide, për të treguar se kombet bashkohen edhe atëherë kur të gjithë janë kundra, në rastin konkret sllavët, Evropa, por edhe zyrtarë të shumtë në Tiranë, Prishtinë e gjetkë në shqiptari, të shitur për të dhënë kontributin e tyre kundër këtij bashkimi.

Sepse unë besoj se në histori të gjitha rrugët e shtrembra dikur e gjejnë drejtimin e tyre, ashtu sikurse besoj se të gjitha kombet një ditë do të jenë të lirë. Kjo, as falë demokracisë e as falë politikës, por falë ekzistencës së jetës dhe lirisë së njeriut, të krijuar që në zanafillë, për të qenë rob i Zotit dhe jo i njëri-tjetrit. Para pesë vitesh, as që e kisha imagjinuar se Kosova, do të jetë një "atdhe i dytë" për mua. Tanimë, thjesht është një udhëtim në tokën time. Një miqësi e krijuar në Podujevë, shumë pak kilometra larg Serbisë, në dukje duket një rraskapitje dhe një udhëtim i pa shpresë.

E megjithatë, tani atje nuk ndihem më i huaj, një tokë që dikur nuk na kishin lejuar ta shkelnim. Nipërit e mi janë nga Podujeva, e unë larg tyre qindra kilometra. Kjo nuk na bën të jemi të huaj, por na ofron më shumë pavarësisht distancave. Ata mësojnë të flasin si ne dhe ne mësojmë të flasim si ata, duke përthyer kështu ato pak dallime të dialektit. Asgjë nuk na ndanë prej tyre. Edhe ato pak dallime të vogla janë shuar, dhe për ne Kosova është bërë një vend, ashtu sikurse Kukësi.

Martesa të tilla kanë nisur të shtohen tejet shumë. Gjatë një shëtitje një qytetin e Podujevës, në ndërtim e sipër, mësova se aty ishte martuar edhe nga një vajzë nga Vlora. Qesha paksa, por zemra mu ngroh sepse dy skaje të largëta të Shqiptarisë ishin bashkuar. E njëjta histori përsëritet edhe në Luginën e Preshevës. E kjo nuk bën tjetër, vetëm se ndërthurë identitetit dhe ato pak dallime kulturore që mund të kenë ekzistuar. Kjo i bën një, një dhe të pa ndashëm.

Kufiri me Kosovën, është vetëm një vijë e etiketuar, sepse sot ajo nuk shërben për asgjë, por edhe nëse shërben thjesht kjo nuk e pengon kombin. Sepse një komb, nuk bashkohet duke shkëmbyer territore apo duke krijuara vija të hekurta kufiri. Bash atëherë, kur ky lloj bashkimi imponohet popujt tentojnë gjer në vdekje për t’u arratisur, e për të gjetur atë që e mbajnë në zemër. Shqiptarët nga Maqedonia e kanë gjetur këtë rrugë, e fare mirë po jua mësojnë shqiptarëve këtej kufirit.

Një tjetër bashkim e kanë bërë edhe media. Le të rikthehem prapë në Podujevë. Askush nuk ndiqte mediat e Kosovës. Top-news më shoqëroi gjatë gjithë ditëve që qëndrova atje. Nga Tirana isha lodhur me mediat shqiptare, ndaj kërkoja të shihja realitetin mediatik në Kosovë. Për fat nuk mund ta shihja, sepse edhe atje, njësoj si këtu lajmet dëgjoheshin nga mediat e Tiranës.

E kjo nuk është pak. E njëjta situatë është edhe në Maqedoni. Atje, tashmë i përzgjedhin kanalet e Tiranës të majta apo të djathta, ashtu siç bëjmë ne këtu. Kjo do të thotë gjithashtu se ata janë në koherencë të plotë me pjesën tjetër të shqiptarisë, ndryshe ngase mund të jemi ne për popullin grek apo atë serb.

Punët janë në rrugë të mbarë, nëse do të ketë edhe pak angazhim nga politika, e cila jo gjithmonë shkon përkrah popullit në këtë drejtim. Nxitja e zhvillimit ekonomik midis qyteteve pan shqiptarë do të ishte gjithashtu një nxitje e madhe e bashkimit. Megjithatë, unë besoj se bashkimi më i mirë është ai bashkim që e realizon populli dhe jo politika. Bashkimi me anë të popullit i jep forcë të përjetshme këtij bashkimi e themelon në histori, është bashkim natyral.

P.S- Kur populli është imponues për bashkimin

Më kujtohet një herë kur një shqiptar nga Kosova u arrestua në Shtetet e Bashkuara. Në titull të një lajmi e vendosa kosovar dhe jo shqiptar. Kjo shkaktoi jo pak protesta tek shqiptarët, qe me sa duket ishin nga Kosova ose emigrant jashtë. Ata me anë të komenteve që dërguan në gazetë, kërkonin që shtetasi nga Kosova të mos quhej kosovar por shqiptar. Që prej asaj dite, më duhet të jem i kujdesshëm dhe tashmë nuk mund ta them kosovar por shqiptar, e për ta cilësuar, shqiptar nga Kosova.

Saimir Lleshi